Deze zomer zijn we opnieuw met onze neus op de feiten gedrukt. Het was een zomer vol extreem weer. Er waren overstromingen, bosbranden en hittegolven. Op verschillende plaatsen in de wereld zagen we heel duidelijk: de klimaatcrisis laat niet op zich wachten en komt steeds dichterbij.
Daar kwam bij dat de afgelopen zomer 1.400 klimaatwetenschappers uit 150 landen de noodklok luidden: Alleen als we de uitstoot van broeikasgassen snel en op grote schaal weten terug te dringen, is het mogelijk om de opwarming van de aarde te beperken en de grootste rampen voor volgende generaties af te wenden. Sigrid Kaag zei het goed: “Wij zijn de laatste generatie (politici) die onze manier van leven kunnen beschermen. Het is nu of nooit.” En zo is het. Nu of nooit. Er is géén ruimte voor (politiek) getreuzel.
Sociale omwenteling
Waar ik me in het klimaatdebat het meeste over verbaas, nee, waar ik me eigenlijk over verbijt, is hoe smal en versnipperd dit debat in ons land eigenlijk is. Het gaat vooral over – overigens zeer noodzakelijke- techniek, instrumenten, alternatieve energiebronnen, isolatie én emissies en veel te weinig over wat de klimaattransitie in essentie is: namelijk een sociale omwenteling die de samenleving in haar volle omvang raakt. Willen we in Nederland onze klimaatdoelen halen en serieus verschil maken, dan komen we er – platgezegd- niet met alleen een energieneutraal huis. Nee. We moeten anders leven, anders reizen, anders werken en wezenlijk anders consumeren.
0,1 Megaton, 0,2 Megaton…
Laat ik dit eens iets concreter maken. Nederland heeft als doel om ten opzichte van 1990, 55% van de uitstoot van broeikasgassen te reduceren. Dit komt neer op een daling van in totaal ongeveer 56 miljoen ton CO2 (hierna Megaton). Voor het beeld: Wanneer we 100.000 woningen energie neutraal maken levert dit ongeveer 0,2 megaton op, met het plaatsen van planten op 10% van de daken in Nederland land, besparen we 0,1 Megaton, als alle Nederlanders 3 dagen per week geen vlees eten, betekent dit een besparing op van 1,5 Megaton per jaar. Kortom: er zijn veel maatregelen tegelijkertijd nodig om onze klimaatdoelen te halen en we ontkomen niet aan maatregelen die ingrijpen op hoe we gewend zijn te leven. Hier moeten we mensen goed in meenemen. Een duidelijke en heel gerichte aanpak en uitleg is onontbeerlijk. Jan Terlouw zegt hier vaak over: “Mensen moeten het eerst wéten om het te wíllen.” True, right?
We laten iedereen vrij en niemand vallen
Belangrijker nog: mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat we de klimaattransitie op een sociaal rechtvaardige manier vormgeven. Dat we ze niet laten vallen, als ze de hoge kosten voor verduurzaming van hun woning niet kunnen opbrengen. En dat we er alles aan doen om nieuwe scheidslijnen in onze samenleving te voorkomen. Want de cijfers liegen er niet om. Recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau laat zien dat inwoners serieuze zorgen hebben over toenemende ongelijkheid in ons land als gevolg van de klimaatmaatregelen: 55% van de Nederlanders denkt dat de eigen financiële situatie verslechtert door overstap op duurzame energie. 58% Van de Nederlanders denkt dat het verschil tussen arm en rijk groter wordt. 48% Van de Nederlanders verwacht dat de armoede in Nederland zal toenemen en 60% heeft het gevoel dat de kosten niet eerlijk verdeeld worden tussen burgers en bedrijven. Het beeld zal voor specifiek Amstelveen niet anders zijn.
De klimaattransitie heeft de kracht van D66 nodig, zodat het op rechtvaardige manier plaatsvindt. Op een manier waarop iedereen maximaal is, maar we niemand laten vallen. Laten we hier de komende tijd topprioriteit van maken!
Saloua Chaara
https://amstelveen.d66.nl/2021/08/26/de-klimaattransitie-als-sociale-opgave/