‘We houden hoop’ (Sargasso)

LONGREAD - Sinds de oorlog in Oekraïne begon, heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 7 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Donderdag 24 maart. De bosbranden bij Chernobyl zorgen voor smog in Kyiv. ‘We hebben er niet de hele tijd last van,’ laat Ada weten.
Het voelt wat gek dat ik alles rondom Kyiv opzoek om precies te weten met welke omstandigheden Viktor en Ada te maken hebben. Bijna alsof ik een soort stalker ben.
‘Je steun is heel belangrijk voor ons,’ schrijft Ada. ‘Je bent de verbinding naar het leven dat we vroeger voor deze oorlog hadden.’

Enigszins verontrust vraagt Ada zich af of Europa er klaar voor is niet meer afhankelijk te zijn van het Russische gas en de olie. Want dat zou ongetwijfeld gevolgen hebben. ‘Begrijpt Europa dat Oekraïne daar niet schuldig aan is?’
Ik verzeker haar dat niemand Oekraïne ergens de schuld van geeft, behalve misschien wat mensen die het Russische verhaal geloven over neo-nazis en genocide.
‘Ik hoop dat deze oorlog niet teveel het leven van gewone mensen in Europa beïnvloedt,’ schrijft ze.

Waarschuwingen

Viktor stuurt ondertussen een screenshot van de app die waarschuwt voor de luchtaanvallen. Om 11.27 uur is een waarschuwing, die om 12.04 wordt opgeheven. Tien minuten later volgt een waarschuwing, die om 12.27 wordt opgeheven. Om 12.31 een nieuwe waarschuwing. Het betekent dat ze in de schuilkelder moeten blijven. ‘We hebben alleen tijd om even naar boven naar ons appartement te gaan om ons te wassen en te eten.’

‘Vandaag is mijn opa jarig,’ schrijft Ada. ‘Sinds de oorlog uitbrak hebben we hem niet meer gezien. We belden met hem en met tranen in zijn stem zei hij dat zijn leven in een oorlog begon en ook zal eindigen. Het was afschuwelijk. We spraken elkaar lang en we hebben afgesproken dat we na de oorlog zijn verjaardag gaan vieren. Ik hoop dat het zover komt.’

‘We bereiden ons erop voor dat deze situatie nog tot eind april gaat duren,’ schrijft Viktor. ‘Daarna is er misschien een soort van normaal leven mogelijk. Maar het kan ook nog een jaar duren.’

Slechte informatie

Vrijdag 25 maart. Ada stuurt een filmpje door die laat zien hoe Bucha, Irpin en Hostomel eruit zagen voordat deze buitenwijken van Kyiv werden gebombardeerd. De beelden lijken uit een makelaarsvideo te komen, maar de foto’s van de verwoesting die erop volgen zijn rauw en echt. ‘Het waren ooit heel gezellige stadjes.’

Die dag kunnen ze met het gezin naar buiten. Voor even. ‘Er waren veel explosies en geluiden van beschietingen,’ vertelt Ada. ‘Die waren te dichtbij, dus we zijn snel weer naar binnen gegaan. De informatievoorziening over aanvallen is verslechterd. Onze mensen berichtten eerder over waar aanvallen gaan plaatsvinden, maar nu houdt de vijand onze kanalen in de gaten en past de aanval op het laatste moment aan. Dus nu krijgen we minder info, zodat de Russen daarop niet kunnen anticiperen.’

Ada en Viktor hebben meer zorgen. Ada: ’Er wordt gezegd dat steden waar de bezetters niet door onze verdediging kunnen breken, risico lopen op een chemische aanval. Dat is vreselijk moeilijk. Dus nu lezen we alles over hoe we onszelf tegen zoiets kunnen beschermen; zoals informatie van een Syrische arts.’
Viktor laat zich er weinig over uit: ‘We hopen maar dat het niet gebeurt.’
Later vind ik de infographic die ze hebben gekregen. Als er een aanval is: overal waar buitenlucht naar binnen kan komen dichten. Of als gas wordt verspreidt: een veilige plek zoeken, je wassen en andere kleren aantrekken.

Eeuwigheid

Zaterdag 26 maart. Er zijn flinke explosies in Kyiv, maar niet aan de kant waar Ada en Viktor met hun vierjarige zoontje Tomko wonen. ‘We leven nog!’ antwoordt Ada. ‘Op dit moment zijn Tomko en Viktor buiten en ben ik aan het koken. Het lijkt bijna normaal.’

Behalve dat het allesbehalve normaal is. Ze zijn alleen gewend geraakt aan het constante gevaar. ‘Elke nacht worden we wel even een paar keer wakker en dan lezen we het nieuws voor een paar minuten. Het gaat automatisch. Maar het liefste zou ik gewoon onafgebroken willen slapen en kunnen ontspannen. Er zijn alleen wat kleine momenten waarop ik me even blij kan voelen, maar die voelen nooit vrij en onbezorgd. Het voelt nu alsof deze oorlog al een eeuwigheid duurt en nooit meer zal stoppen. Al geloven en hopen we dat het wel gebeurt.’

Verjaardag

Zondag 27 maart. Het is Ada’s verjaardag. ‘Sinds 2 uur vannacht hebben we geen explosies of alarmen gehoord,’ schrijft Viktor. ‘Het voelt bijna als een gewone dag. Tegelijkertijd is het gek om nu Ada’s verjaardag te vieren. Maar dat doen we wel als de oorlog voorbij is.’
Ada is ondertussen weinig bezig met haar verjaardag. ‘We hebben sinds 5 maart niets meer gehoord van mijn nicht en haar dochter. Ze woont in Irpin en hun flat is aangevallen.’ De foto van het gebouw die ze stuurt laat weliswaar zien dat het appartement net niet is geraakt door een raket, maar dat biedt weinig zekerheid.
‘Misschien zijn hun telefoons wel stuk. Wie weet nu nog telefoonnummers uit hun hoofd?’ probeer ik.
‘We houden inderdaad hoop,’ schrijft Ada terug.

 

Vorige afleveringen gemist?

 

* Om de privacy van mijn vrienden te beschermen gebruik ik gefingeerde namen.

 

Lees meer berichten op Sargasso
https://sargasso.nl/we-houden-hoop/

‘We springen niet meer op bij elke knal’ (Sargasso)

LONGREAD - 25 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 6 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Via Instagram krijg ik van Ada een doorgestuurde post: afgeluisterde berichten van Russische soldaten met hun familie. Ik frons. Het laatste wat ik wist was dat gevangengenomen soldaten huilend met hun moeder bellen (‘We zijn bezetters, mama… het is echt een nachtmerrie.’, Volkskrant, 9 maart 2022). Deze laten zelfingenomen weten hoe ze huizen en winkels plunderen. En erger: ‘Ik reed mijn tank door de tuin dwars door de deur, schoot iedereen neer, verkrachtte hen. (…) Ik krijg er waarschijnlijk nog een medaille voor ook.’

Ada is bitter. ‘Als ons leger de Russische soldaten gevangen hebben genomen vertellen ze het verhaal dat ze tijdens hun training hebben geleerd. Maar dat is niet zoals ze zijn. Ze haten ons. Je hoort hun minachting voor ons als ze vrijuit praten. Het valt allemaal op hun plek. Ze bombarderen burgerdoelen. Bij het theater in Mariupol was in enorme letters “kinderen” geschreven. Dat was goed zichtbaar voor de piloot van de bommenwerper. En toch drukte die op de knop om de bom te lanceren.’

Zware rook

Zaterdag 19 maart. Ik lees over slechte luchtkwaliteit in Kyiv en over smog. ‘Vanmorgen rond een uur of zes werden we wakker van een zware brandlucht,’ schrijft Viktor. ‘Op straat hing overal zware rook, het was angstaanjagend. Toen kwam het bericht dat de brand kwam van een vuilnisbelt in Novi Petrivtsi, het dorp dat twee dagen eerder nog zwaar was gebombardeerd.’
‘Een paar uur later was de rook en de geur weg,’ vult Ada aan, ‘maar toen viel de elektriciteit uit en deed de wifi het niet meer. We gebruiken mobiel internet, maar de verbinding is niet best.’

Viktor laat weten dat er blijkbaar een groot ongeluk was in de elektriciteitstoevoer. ‘Ze zijn nu bezig met reparaties, maar ze zeiden dat het nog wel tot acht uur ’s avonds zou duren voordat er weer stroom is.’ Hij voegt eraan toe dat de stroom er ook af kan liggen vanwege sabotage.

Stroom

Een somber gevoel dat ik al eerder heb gehad overvalt me. Als er iets met ze gebeurt, dan weet ik dat niet zeker, maar moet ik daarvan uit gaan omdat ze niet meer op mijn berichtjes reageren. Hoe moet dat als de elektriciteit echt weg is? Ze kunnen hun telefoons dan niet meer opladen. Maar dat is nog het minste van het probleem. Hoe koken ze? Hoe houden ze zich warm? Hoe veilig zijn ze nog zonder elektriciteit? Ik vertel hen mijn zorgen niet, dat heeft geen zin.

’s Avonds, als het in Kyiv na achten is vraag ik Viktor of de stroom het weer doet. ‘Gelukkig was de stroom er maar een paar uur af,’ antwoordt hij. ‘En we hadden het niet koud; de verwarming blijft het gewoon doen. Alleen de wifi lag er heel lang uit, maar die tijd hebben we buiten doorgebracht, omdat de luchtkwaliteit inmiddels weer normaal was. Eigenlijk was het best een goede dag. In elk geval een heel stuk beter dan hoe die begon.’

Woede en angst

Zondag 20 maart. ‘Al twee dagen zonder raketinslag,’ schrijft Ada. Een paar uur later na dat berichtje vallen bommen in het meest westelijke stadsdistrict van Kyiv. Een flatgebouw van tien verdiepingen is ernstig beschadigd, maar voor zover bekend zijn er geen doden. Ada en Viktor wonen in een ander district.
‘De rest van de dag waren er steeds explosies,’ schrijft Viktor. ‘Toch zijn we een paar uur buiten geweest.’

Ik vraag of ze nu anders reageren op de constante angst. ‘In ons is er zeker iets veranderd,’ antwoordt Viktor. ‘Ik heb nog nooit eerder iets gevoeld wat ook maar enigszins in de buurt kwam van dit. In het begin was er natuurlijk heel veel angst. Daarna was er vooral woede. Nu lijken die twee met elkaar versmolten. Over het algemeen zijn we wel veel kalmer over deze nieuwe werkelijkheid. We springen niet meer op bij elke knal, ook niet als we buiten lopen. We begrijpen inmiddels wat we in verschillende situaties moeten doen. Behalve als er iets nieuws gebeurt. Gisteren met al die rook in heel Kyiv, dat was heel eng. We vreesden voor chemische wapens, of een grote bosbrand bij Chernobyl. Op zo’n moment voelen we de angst weer zoals in de eerste dagen van deze oorlog.’

 

Vorige afleveringen gemist?

 

* Om hun privacy te beschermen zijn Viktor en Ada gefingeerde namen.

Lees meer berichten op Sargasso
https://sargasso.nl/we-springen-niet-meer-op-bij-elke-knal/

‘We springen niet meer op bij elke knal’ (Sargasso)

LONGREAD - 25 dagen geleden viel Rusland Oekraïne binnen. Sindsdien heb ik elke dag contact met mijn twee vrienden in Kyiv. Met hun vierjarig zoontje en hond zitten ze de oorlog uit. Ik schrijf op wat ze meemaken. Dit is deel 6 uit de serie ‘Overleven in Kyiv’.

Via Instagram krijg ik van Ada een doorgestuurde post: afgeluisterde berichten van Russische soldaten met hun familie. Ik frons. Het laatste wat ik wist was dat gevangengenomen soldaten huilend met hun moeder bellen (‘We zijn bezetters, mama… het is echt een nachtmerrie.’, Volkskrant, 9 maart 2022). Deze laten zelfingenomen weten hoe ze huizen en winkels plunderen. En erger: ‘Ik reed mijn tank door de tuin dwars door de deur, schoot iedereen neer, verkrachtte hen. (…) Ik krijg er waarschijnlijk nog een medaille voor ook.’

Ada is bitter. ‘Als ons leger de Russische soldaten gevangen hebben genomen vertellen ze het verhaal dat ze tijdens hun training hebben geleerd. Maar dat is niet zoals ze zijn. Ze haten ons. Je hoort hun minachting voor ons als ze vrijuit praten. Het valt allemaal op hun plek. Ze bombarderen burgerdoelen. Bij het theater in Mariupol was in enorme letters “kinderen” geschreven. Dat was goed zichtbaar voor de piloot van de bommenwerper. En toch drukte die op de knop om de bom te lanceren.’

Zware rook

Zaterdag 19 maart. Ik lees over slechte luchtkwaliteit in Kyiv en over smog. ‘Vanmorgen rond een uur of zes werden we wakker van een zware brandlucht,’ schrijft Viktor. ‘Op straat hing overal zware rook, het was angstaanjagend. Toen kwam het bericht dat de brand kwam van een vuilnisbelt in Novi Petrivtsi, het dorp dat twee dagen eerder nog zwaar was gebombardeerd.’
‘Een paar uur later was de rook en de geur weg,’ vult Ada aan, ‘maar toen viel de elektriciteit uit en deed de wifi het niet meer. We gebruiken mobiel internet, maar de verbinding is niet best.’

Viktor laat weten dat er blijkbaar een groot ongeluk was in de elektriciteitstoevoer. ‘Ze zijn nu bezig met reparaties, maar ze zeiden dat het nog wel tot acht uur ’s avonds zou duren voordat er weer stroom is.’ Hij voegt eraan toe dat de stroom er ook af kan liggen vanwege sabotage.

Stroom

Een somber gevoel dat ik al eerder heb gehad overvalt me. Als er iets met ze gebeurt, dan weet ik dat niet zeker, maar moet ik daarvan uit gaan omdat ze niet meer op mijn berichtjes reageren. Hoe moet dat als de elektriciteit echt weg is? Ze kunnen hun telefoons dan niet meer opladen. Maar dat is nog het minste van het probleem. Hoe koken ze? Hoe houden ze zich warm? Hoe veilig zijn ze nog zonder elektriciteit? Ik vertel hen mijn zorgen niet, dat heeft geen zin.

’s Avonds, als het in Kyiv na achten is vraag ik Viktor of de stroom het weer doet. ‘Gelukkig was de stroom er maar een paar uur af,’ antwoordt hij. ‘En we hadden het niet koud; de verwarming blijft het gewoon doen. Alleen de wifi lag er heel lang uit, maar die tijd hebben we buiten doorgebracht, omdat de luchtkwaliteit inmiddels weer normaal was. Eigenlijk was het best een goede dag. In elk geval een heel stuk beter dan hoe die begon.’

Woede en angst

Zondag 20 maart. ‘Al twee dagen zonder raketinslag,’ schrijft Ada. Een paar uur later na dat berichtje vallen bommen in het meest westelijke stadsdistrict van Kyiv. Een flatgebouw van tien verdiepingen is ernstig beschadigd, maar voor zover bekend zijn er geen doden. Ada en Viktor wonen in een ander district.
‘De rest van de dag waren er steeds explosies,’ schrijft Viktor. ‘Toch zijn we een paar uur buiten geweest.’

Ik vraag of ze nu anders reageren op de constante angst. ‘In ons is er zeker iets veranderd,’ antwoordt Viktor. ‘Ik heb nog nooit eerder iets gevoeld wat ook maar enigszins in de buurt kwam van dit. In het begin was er natuurlijk heel veel angst. Daarna was er vooral woede. Nu lijken die twee met elkaar versmolten. Over het algemeen zijn we wel veel kalmer over deze nieuwe werkelijkheid. We springen niet meer op bij elke knal, ook niet als we buiten lopen. We begrijpen inmiddels wat we in verschillende situaties moeten doen. Behalve als er iets nieuws gebeurt. Gisteren met al die rook in heel Kyiv, dat was heel eng. We vreesden voor chemische wapens, of een grote bosbrand bij Chernobyl. Op zo’n moment voelen we de angst weer zoals in de eerste dagen van deze oorlog.’

 

Vorige afleveringen gemist?

 

* Om hun privacy te beschermen zijn Viktor en Ada gefingeerde namen.

Lees meer berichten op Sargasso
https://sargasso.nl/we-springen-niet-meer-op-bij-elke-knal/