Auteur: Charlotte van der Tak

Geplaatst op

Reizende fototentoonstelling bosbranden wereldwijd (Greenpeace)

Vanaf nu te zien op drie locaties in Nederland: een fototentoonstelling over bosbranden wereldwijd. Tien fotopalen tonen de klimaatbrandhaarden in de Braziliaanse Amazone, Australië, Indonesië en Rusland en vertellen het verhaal achter de bosbranden.

Ontbossing voor de oprukkende landbouw is een belangrijke oorzaak net als klimaatverandering en menselijk handelen. De tentoonstelling is eerst te bezichtigen bij de ingang van het Amsterdamse Bos in Amsterdam. Daarna zijn de foto’s te bewonderen op de NDSM-werf en op het Schouwburgplein in Rotterdam. 

De zomer is het piekseizoen voor bosbranden in onder andere Rusland en de Amazone. In Rusland gaat jaarlijks 40 miljoen hectare in rook op: tien keer de oppervlakte van Nederland.In de Braziliaanse Amazone werden in juli 6.804 bosbranden geteld, het hoogste aantal in vier jaar. 

Hollandse landbouw

In Nederland kunnen we veel doen om die bosbranden te voorkomen. Bijvoorbeeld door de landbouw anders in te richten met minder dieren en door minder soja voor veevoer en palmolie te importeren. De productie daarvan zorgt voor veel ontbossing en CO2-uitstoot.

Gevolgen voor natuur en inheemse volken

Bossen die zo onmisbaar zijn voor het klimaat en de rijke biodiversiteit staan wereldwijd in brand. De gevolgen voor het klimaat en de natuur zijn gigantisch. Inheemse volken worden bedreigd en duizenden unieke planten- en diersoorten sterven uit. Ook komen er gigantische hoeveelheden CO2 vrij, waardoor de klimaatopwarming versnelt en er nog meer bosbranden bijkomen. De wereldwijde klimaatcrisis is een belangrijke aanjager van natuurbranden. De hogere temperaturen en aanhoudende droogte vergroten de kans op zulke branden. In Rusland zijn de veenbranden die ondergronds doorwoekeren en elders weer de kop opsteken daarnaast nog eens heel lastig te blussen. Voorkomen is dus beter dan genezen! 

Tentoonstelling bezoeken?

Dat kan in de buitenlucht, toegang gratis. En let op: geef elkaar de ruimte en houd afstand tot medebezoekers.

24 aug – 7 september Amsterdamse bos

7 sept – 21 sept NDSM*

21 sep – 5 okt Rotterdam*

*data kan nog wijzigen

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/41543/reizende-fototentoonstelling-bosbranden-wereldwijd/
Geplaatst op

Update uit klimaatbrandhaard Siberië (Greenpeace)

Maken we ons in Nederland nog (terecht!) zorgen over hoe natuurbranden te voorkomen, in Rusland zijn inmiddels veel grote steden in rook gehuld door de megabranden in de noordelijke taiga bossen. Onze collega’s van Greenpeace Rusland kwamen afgelopen weekend terug met nieuwe beelden die laten zien hoe ernstig de branden zijn.

Branden als jaarlijks fenomeen

De bos- en veenbranden lijken inmiddels een jaarlijks fenomeen te worden. Het lukt de Russische autoriteiten niet in de branden te stoppen. Dat is slecht nieuws voor het klimaat en voor de lokale gemeenschappen. Alleen al de branden in Siberië zorgen voor drie keer zoveel CO2 uitstoot als heel Nederland in een jaar! En de schadelijke rook leidt tot ademhalingsgproblemen. Zeker met de corona pandemie nu iets wat je echt niet moet willen.

19 miljoen hectare in rook opgegaan (en dat is 4,5 x Nederland!)

Uit satellietgegevens blijkt dat er in Rusland sinds begin dit jaar al 19 miljoen hectare in rook is opgegaan – een oppervlakte zo groot als ruim 4,5 keer Nederland. Bij ongeveer 10 miljoen hectare daarvan gaat het om bosbranden. Siberië is wat je noemt een klimaatbrandhaard geworden. De afgelopen tijd zagen we er al extreme hittegolven, olielekkages veroorzaakt door dooi in de permafrost, en dus de branden die in de bossen en veengebieden woeden. Daarin staat Siberië helaas niet alleen. Ook in de Amazone en Indonesië staan de bossen in brand – wat moet er nog meer gebeuren voordat de klimaatcrisis wordt aangepakt, vraag je je af.

bosbranden in rusland
Bosbranden in Siberië, Rusland

Grigory Kuksin, hoofd van de Brandbestrijdingseenheid van Greenpeace Rusland, vindt dat de Russische overheid snel in actie moet komen om een einde te maken aan de giftige rook die de steden bedekt. In plaats van te bezuinigen op het bosbeheer moet erin geïnvesteerd worden, om de gezondheid van de Russen en ons klimaat te beschermen, stelt hij.

Branden in de boreale bossen

De meeste branden vinden plaats in het Verre Oosten van Rusland en in Oost Siberië, in de zogenoemde boreale bossen, maar de effecten zijn ook elders merkbaar. Afgelopen week werden de steden Jakoetsk (in Jakoetië), Ugorsk en Sovetsky (in het Khanty-Mansiysky district) en veel kleinere steden en dorpen getroffen door schadelijke rook.

© Julia Petrenko / Greenpeace

Wat is de oorzaak van deze branden?

Hoewel sommige branden door blikseminslag ontstaan, beginnen veel branden aan rivieroevers, wat op kampvuren als oorzaak duidt. Ook de preventieve branden die juist bedoeld zijn om bosbranden te onderbreken, lopen vaak uit de hand en worden dan juist een oorzaak van verdere branden. Daarnaast is er een wettelijke verplichting voor houtkapbedrijven om overgebleven houtkap restanten te verwijderen, die vaak tot extra branden leidt.

Trainen van vrijwillige brandweervrouwen en -mannen

Greenpeace traint in Rusland vrijwillige brandweervrouwen en -mannen in het blussen van natuurbranden. De afgelopen tijd konden ze nauwelijks op pad gaan vanwege coronabeperkingen, maar sinds kort trekken ze er weer op uit. Daarnaast heeft Greenpeace grootschalige voorlichtingscampagnes die erop gericht zijn de bosbranden te voorkomen, want vaak ontstaan ze door menselijk handelen.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/41246/update-uit-klimaatbrandhaard-siberie/
Geplaatst op

4 natuur-documentaires die je wil zien (Greenpeace)

Heb je een avondje of weekend zonder plannen? Perfect! Deze documentaires verrijken je kijk op onze planeet en al het moois dat de natuur ons te bieden heeft. En het mooie is: alle docu’s zijn op YouTube of Netflix te bekijken.

1. Virunga (Netflix)

Deze fantastische docu vertelt het verhaal van vier park rangers in Virunga National Park in de Democratische Republiek Congo. Zij doen er alles aan om de laatste berggorilla’s ter wereld te beschermen tegen oorlog, stroperij en de dreiging van olie-exploratie. De docu geeft een unieke inkijk in het krachtenveld van foute politiek, economische belangen en de natuur.

2. Dirty Power, Burnt Country

Deze korte, gecrowdfunde docu van onze Australische Greenpeace collega’s legt bloot hoe de fossiele industrie, conservatieve media en de Australische overheid gezamenlijk de recente megabranden in het land ‘gebruikten’ om actie tegen de klimaatcrisis te verhinderen. Ontluisterend – en precies de reden waarom ons werk zo hard nodig is.

3. Fire in paradise

Op 8 november 2018 brak er een schijnbaar kleine brand uit in Butte County, Californië, nabij de stad Paradise. In een paar uur tijd groeide het kampvuur uit tot het dodelijkste wildvuur van het land, waarbij 85 mensen werden gedood en Paradise werd vernietigd. Zó dichtbij kan een natuurbrand bij de bewoonde wereld komen.

4. Our Planet

Een serie van Sir David Attenborough mag natuurlijk niet ontbreken. Attenborough’s rustgevende stem praat je door deze achtdelige natuurserie, vol met prachtige scènes die het onderling verbonden ecosysteem blootleggen. De serie onderstreept de duidelijke boodschap dat de mens het evenwicht van de natuur aan het verpesten is. Zoals Attenborough waarschuwt: “Wat we de komende 20 jaar doen, zal de toekomst van al het leven op aarde bepalen.

 

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/41075/4-natuur-documentaires-die-je-wil-zien/
Geplaatst op

Wat is biodiversiteit en waarom is de Amazone zo belangrijk? (Greenpeace)

De Amazone wordt ook wel het grootste en meest biodiverse tropische regenwoud genoemd. Maar wat is biodiversiteit precies en waarom is het zo belangrijk? 

Biodiversiteit in het kort

Biodiversiteit is de term die wordt gebruikt om de verscheidenheid van het leven op aarde aan te duiden. Het gaat om de verschillende soorten planten, dieren, micro-organismen en schimmels, het genetisch materiaal dat zij bevatten, de levensgemeenschappen die zij vormen en de ecosystemen waarin zij leven. En het is precies deze diversiteit en de interactie tussen verschillende soorten die het leven op onze planeet mogelijk maakt. 

Zonder biodiversiteit geen leven

Zonder planten zouden we bijvoorbeeld geen zuurstof hebben. Zonder bijen en andere insecten zouden we geen gewassen hebben, en dus geen voedsel. Zonder schimmels zouden we de ontbinding en recycling van organische materialen niet hebben. 

Maar we brengen dit biologische evenwicht ernstig in gevaar. Volgens het IPBES wordt ongeveer 1 miljoen dier- en plantensoorten in de wereld met uitsterven bedreigd en het grootste deel is te wijten aan menselijk handelen. Ook de biodiversiteit in de Amazone heeft zwaar te lijden. Het meest biodiverse tropische regenwoud ter wereld wordt ernstig bedreigd door ontbossing voor met name vlees, mijnbouw en landbouw en de daaruit voortkomende bosbranden.  

Biodiversiteit in de Amazone

De Amazone is een van de meest biodiverse gebieden op aarde. In het Amazonewoud schuilen duizenden soorten planten en dieren, waarvan een groot deel nog niet eens ontdekt is. Zo hebben wetenschappers alleen al in de afgelopen vier jaar meer dan 600 nieuwe soorten planten en dieren in de Amazone ontdekt. Al die soorten maken onderdeel uit van ecosystemen die impact hebben op ons leven. 

Titi monkey (genus Callicebus). Foto: Valdemir Cunha/Greenpeace.

Hoe meer we natuurlijke ecosystemen vernietigen, zoals door ontbossing, hoe meer wilde dieren ziektes over kunnen dragen op mensen, die vervolgens weer kunnen leiden tot pandemieën, zoals Covid-19. Een feit waarvoor al jaren door de wetenschap wordt gewaarschuwd. 

Een sterke en gezonde biodiversiteit komt ons allemaal ten goede. Daarom is het noodzakelijk dat we de Amazone beschermen. Als wij de natuur beschermen, dan beschermt de natuur ons. 

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/41055/wat-is-biodiversiteit-en-waarom-is-de-amazone-zo-belangrijk/
Geplaatst op

Wereldwijde bosbranden: wat staat ons dit jaar te wachten? (Greenpeace)

De beelden van zwartgeblakerde natuurgebieden en ontheemde mensen en dieren staan ons nog vers op het netvlies. De bosbranden van vorig jaar waren ongekend groot, met dramatische gevolgen. Wat staat ons dit jaar te wachten? 

De echte oorzaak van bosbranden?

Bosbranden ontstaan in de meeste landen door menselijk handelen. Het in brand steken van stukken bos is een gebruikelijke manier om land vrij te maken voor landbouw. Zo wordt in de Amazone bos gekapt om ruimte te maken voor veeteelt en de productie van veevoer. In Rusland ontstaat naar schatting 90% van de branden door menselijk toedoen, bijvoorbeeld door boeren die denken dat hun grond er vruchtbaarder wordt. 

In Indonesië worden branden aangestoken om uitbreiding van palmolieplantages mogelijk te maken. En de enorme branden in Australië vorig jaar ontstonden door een combinatie van factoren – verergerd door de klimaatcrisis. Uit onderzoek blijkt dat er een duidelijk verband is tussen deze bosbranden en klimaatverandering. Net zoals dat geldt voor de branden in de Amazone en Rusland. 

Wat kunnen we deze zomer verwachten?

We maken ons grote zorgen dat de bosbranden dit jaar nog heviger worden dan vorig jaar. Zo is ontbossing in de Amazone in de eerste drie maanden van dit jaar – in vergelijking met 2019 – met meer dan de helft gestegen. Inmiddels is ruim 120.000 hectare, een gebied groter dan de Veluwe, verloren gegaan. En met het hout dat gekapt is, en waarschijnlijk volgende maand zal worden verbrand om land vrij te maken voor landbouw, kan de regio een nog groter brand-seizoen tegemoet zien dan vorig jaar. Daarnaast neemt illegale houtkap verder toe, doordat er minder handhaving en toezicht op naleving van wetten is. Dit kan ook leiden tot meer branden. En dan moeten de grote zomerbranden nog komen.

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/08/8d119727-3343ec00-amazone_firespr.jpg

Bosbranden Amazone in 2019 © Greenpeace

In Indonesië veroorzaakte de giftige rook van branden voorgaande jaren ademhalingsproblemen bij kinderen, volwassenen en ouderen – met infecties aan de luchtwegen als gevolg. Dit jaar kan het nog erger zijn nu het land ook getroffen is door het coronavirus. Daarnaast wordt door ontbossing – waardoor de kans toeneemt dat wilde dieren ziekten op mensen overbrengen – het risico groter dat we met meer ziekten zoals COVID-19 te maken krijgen.

In Rusland kwam in april dit jaar al alarmerend bericht over de toename van bosbranden in het land. Liefst 3.500 brandhaarden werden geteld; volgens officiële cijfers is al 475.000 hectare natuur verwoest. 

Bosbranden, nu ook in Nederland? 

Zelfs in Nederland kregen we dit jaar – net als vorig jaar – te maken met uitzonderlijke natuurbranden. In het voorjaar zijn branden in natuurgebieden in Nederland een terugkerend fenomeen, bijvoorbeeld door blikseminslag maar ook door onzorgvuldig handelen van mensen, maar dit jaar hielden ze dagenlang aan. De bos-heidebrand in de Deurnsche Peel verwoestte 800 hectare natuurgebied en is grootste natuurbrand ooit in Nederland. Door de aanhoudende droogte – die door de klimaatcrisis de komende jaren naar verwachting verergerd – is de kans groot dat deze branden steeds vaker zullen plaatsvinden in ons land. 

Beschermen van bossen

Wereldwijde bosbranden zijn helaas dus geen incidenten. Alleen als we structureel werken aan het beschermen van bossen wereldwijd, kunnen we bosbranden verminderen, ontbossing en bosdegradatie tegengaan, de natuur herstellen, en de klimaatcrisis tegengaan. Help jij mee aan structurele oplossingen?

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/40294/wereldwijde-bosbranden-2020/