Dit moet je weten over de Amazone-branden (Greenpeace)

De Amazone staat in brand. Maar wat betekent dit nou eigenlijk? En wat zijn de gevolgen voor ons? We hebben de belangrijkste vragen en antwoorden voor je op een rij gezet.

Hoe erg zijn de Amazone branden?

Sinds het begin van dit jaar zijn ruim 87.000 ontdekt in Brazilië, waarvan ruim de helft in het Amazonewoud en ongeveer een derde in de Cerrado, een savannegebied dat grenst aan de Amazone en ook cruciaal is voor ons klimaat. En het aantal branden blijft toenemen. Ook is een duidelijke stijging zichtbaar ten opzicht van voorbije jaren. [1] Ontbossing voor sojateelt is een van de voornaamste redenen van de branden die de Cerrado nu teisteren. Die soja is onder meer bestemd voor onze Nederlandse kippen, koeien en varkens.

Is het waar dat de Amazone de ‘longen van de aarde’ zijn?

De longen van de aarde is beeldspraak; tropische regenwouden produceren inderdaad door middel van fotosynthese zuurstof (de O van CO2), maar dat heeft niet zoveel te maken met de zuurstof die wij inademen. Belangrijker is dat de Amazone een opslagplaats is van koolstof (de C van CO2) – tussen de 80 en 120 miljard ton koolstof. Dat staat gelijk aan 13 keer de jaarlijkse uitstoot van fossiele brandstoffen en industrie wereldwijd. Bij deze branden komen gigantische hoeveelheden van die opgeslagen CO2 vrij. [2]

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/08/0d9ff742-gp0sttsd1_high_res-1.jpg

CANDEIRAS DO JAMARI, RONDÔNIA, BRAZIL: Aerial view of a large burned area in the city of Candeiras do Jamari in the state of Rondônia. (Foto: Victor Moriyama / Greenpeace) © Victor Moriyama / Greenpeace

Hoe zijn de bosbranden veroorzaakt? 

Tropische regenwouden zoals de Amazone horen niet te branden. Daarvoor zijn zij te vochtig. De branden die we nu zien vinden bijna allemaal plaats in gebieden waar al veel ontbossing heeft plaatsgevonden. Juist daar is veel menselijke activiteit; het in brand steken van de aangrenzende stukken bos is een veel gebruikte manier van boeren om hun landbouwgrond uit te breiden. Bovendien zijn deze stukken bos al aangetast en daardoor droger – dus kwetsbaarder – voor branden.

Wat zijn de mogelijke gevolgen van deze branden?

Bosbranden, ontbossing en klimaatverandering vormen een vicieuze cirkel; als het aantal branden toeneemt, neemt ook de uitstoot van broeikasgassen toe en de aarde opwarmt. Hoe warmer de aarde, hoe vaker extreem weer voorkomt, zoals lange periodes van droogte en extreme hitte.

Wat kan Nederland doen om te helpen? 

Nederland kan een hoop doen. Wij zijn namelijk een hele belangrijke handelspartner van Brazilië. Zo moeten Nederlandse bedrijven zorgen dat hun ketens schoon zijn. Maar zonder een sterke wet gaat dat niet gebeuren. Daarom moet de Nederlandse politiek in actie komen om een Europese bossenwet steunen. Zo’n wet verplicht Europese bedrijven om alleen nog maar producten te verkopen waarvoor geen bos is verwoest. Spreek je uit en zorg dat Rutte deze wet steunt.

Wat doet Greenpeace in de Amazone?

Wij voeren internationaal campagne om de Amazone te beschermen. Dit doen we door:

  • Inheemse gemeenschappen te steunen in hun strijdt tegen lokale boskap en invasie in hun land: monitoring, opleiding hoe zaken naar rechter te brengen, media aandacht vragen.
  • Multinationals verantwoordelijk houden voor hun betrokkenheid in ontbossing.
  • Overheden aanspreken op hun verantwoordelijkheid om wetten op te zetten die natuurgebieden zoals de Amazone beschermen.

Wat kan ik doen? 

Op act.gp/actforamazonia staat hoe je in actie kunt komen voor de Amazone. Of steun ons met een donatie om de Amazone en andere bossen te beschermen.

 

[1] INPE: Banco de Dados de queimadas
[2] Deze schattingen hebben betrekking op de bossen in het geografische Amazonegebied, met inbegrip van ondergrondse biomassa (ongeveer 20%) en dood hout (ongeveer 10%), maar zonder de koolstof in de bodem. Inclusief bodemkoolstof worden de schattingen op 150-200 GtC geschat. Zie: Feldpausch et al (2012). Tree height integrated into pantropical forest biomass estimates. Biogeosciences 9, 3381–3403
https://www.greenpeace.org/nl/klimaatverandering/22855/dit-moet-je-weten-over-amazone-branden/

De Amazone staat in brand (Greenpeace)

En dat komt Bolsonaro goed uit….

De afgelopen dagen hebben bosbranden het Braziliaanse Amazonegebied verwoest. Het aantal branduitbraken dat in 2019 in de Amazone is geregistreerd, is een van de grootste in de afgelopen jaren. Tussen januari en 20 augustus is het aantal branden met 145% toegenomen in vergelijking met dezelfde periode in 2018.

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/08/ca08a417-gp0stsk0f_web_size-300x200.jpg

Foto bosbranden Rondônia 2018

Deze bosbranden zijn onderdeel van het structurele probleem van ontbossing in de Amazone. Het in de brand steken van bos is een veel gebruikte manier om te ontbossen. Ontbossing draagt rechtstreeks bij aan een verandering in de regenpatronen in de getroffen regio. Hierdoor wordt het droge seizoen langer en worden de bossen, biodiversiteit, landbouw en volksgezondheid verder aangetast.

Data van DETER satellietbeelden laten zien dat er de afgelopen maanden een alarmerende toename is in ontbossing. In juni was er een toename van 88% ten opzichte van vorig jaar. Eerder deze maand ontsloeg President Jair Bolsonaro het hoofd van ruimtevaartorganisatie INPE – Galvão – omdat Bolsonaro de wetenschappelijke bevindingen over ontbossing in zijn land “leugens” vindt. 

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/08/cce90c25-rondonia-2019-08-14-300x232.png

Satellietbeelden bosbranden – Rondônia 2019

Sinds de inauguratie van Bolsonaro, ontmantelt zijn regering systematisch de wetten en instituties die de Amazone moeten beschermen. De relatief nieuwe President gooit de Amazone open voor buitenlandse bedrijven, landbouw, mijnbouw, infrastructuur en veeteelt. 

Niet alleen het Amazonewoud is de dupe van het huidige anti-milieubeleid van regering-Bolsonaro. Ook de inheemse bewoners, de beste bosbeschermers ter wereld, staan onder druk door een toename van invasies, illegale houtkap, mijnbouw en landroof. In juli is de leider van de Wajãpi-gemeenschap vermoord na een invasie van gewapende mijnwerkers. 

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/08/7f1bccfd-763-300x200.jpeg

Rutte ziet kansen voor de Nederlandse handel in Bolsonaro’s ambities om Brazilië meer open te stellen voor buitenlandse bedrijven – Davos 2019

Maar wat doet Nederland?  Minister-President Rutte ziet in onze relatie met Brazilië vooral kansen voor de handel. Zo is hij is een groot voorstander van de EU-Mercosur deal die onlangs werd gesloten: het vrijhandelsverdrag tussen Europa met Brazilië en enkele andere Zuid-Amerikaanse landen, waardoor ons aandeel in ontbossing door toenemende vleesimporten feitelijk nog sterker zal worden. 

Dit is niet het moment om Bolsonaro deals te geven, als een kroon op zijn ingeslagen verwoestende pad. Nederland en de rest van Europa moeten een stop zetten op de EU-Mercosur deal en de import en verkoop van producten uit dit soort ontbossingsgebieden juist een halt toeroepen. En pleit voor een Europese bossenwet.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/22160/de-amazone-staat-in-brand-veel-gebruikt-instrument-in-ontbossing/

Oreo via palmolie betrokken bij verwoesting leefgebied orang-oetan in Indonesië (Greenpeace)

Amsterdam, 13 november 2018 – In de afgelopen twee jaar is ruim 70.000 hectare regenwoud verwoest door palmolieleveranciers van Mondelēz, blijkt uit onderzoek van Greenpeace International. Een groot deel daarvan is het leefgebied van de met uitsterven bedreigde orang-oetan.

Mondelēz – fabrikant van Oreo – is een van ’s werelds grootste afnemers van palmolie. Jaarlijks worden circa 40 miljard Oreo koekjes verkocht in 18 landen wereldwijd. Palmolieproducenten die aan Oreo, Mondelēz leveren zijn ook beschuldigd van kinderarbeid, uitbuiting van werknemers, illegale ontbossing, bosbranden en landroof. Oreo koopt een groot deel van deze foute palmolie van Wilmar International – de grootste palmolie handelaar ter wereld.

“Palmolie kan worden gemaakt zonder bossen te vernietigen. Het is schandalig dat de fabrikant van Oreo, ondanks de belofte om geen regenwoud meer te kappen voor palmolie, nog steeds zaken doet met notoire regenwoud-vernietigers”, aldus Andy Palmen, campagneleider van Greenpeace Nederland.

Tropische ontbossing produceert jaarlijks meer uitstoot van broeikasgassen dan de gehele Europese Unie. In oktober 2018 riep het Intergouvernementele Panel over Klimaatverandering (IPCC) op tot onmiddellijke stopzetting van de ontbossing om de mondiale temperatuurstijgingen tot 1,5 ° C te beperken.

“Dit moet een wake-up call zijn voor Oreo en andere consumentenmerken om werkelijke actie te ondernemen en geen palmolie van Wilmar meer te kopen, totdat Wilmar kan bewijzen dat de palmolie verantwoord is geproduceerd, dus zonder regenwoud te slopen. ” aldus Palmen.

Vorige week waarschuwde de VN-secretaris van het secretariaat van de Conventie voor Biologische Diversiteit, Cristiana Paşca Palmer, dat verlies van biodiversiteit een ‘stille moordenaar’ was en net zo’n serieuze bedreiging vormt als klimaatverandering.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/10996/oreo-via-palmolie-betrokken-bij-verwoesting-leefgebied-orang-oetan-in-indonesie/

Er is een verbod op ontbossing voor palmolie nodig, niet een tijdelijke opschorting (Greenpeace)

De Indonesische President Joko Widodo heeft de mogelijkheid om nieuw land aan te wijzen voor de aanleg van palmolie-plantages opgeschort voor drie jaar. Deze aankondiging is een stap vooruit, maar Greenpeace pleit voor een compleet en permanent verbod op ontbossing voor palmolie.

De aankondiging komt een dag na de publicatie van het Greenpeace International onderzoek, wat aantoont dat in de afgelopen drie jaar 25 verschillende palmolie-producenten 260.000 voetbalvelden aan bos hebben verwoest. Het onderzoek onthult tevens illegale ontbossing, de ontwikkeling van palmolie-plantages in beschermde gebieden en zonder vergunningen en bosbranden die aangestoken zijn om land vrij te maken voor plantages.

De belofte heeft alleen betrekking op land dat eigendom is van het Indonesische Ministerie van Bossen; het gaat dus niet om land van de regionale overheid en gebieden die eerder zijn vergeven aan palmolie-plantages. Dit laat miljoenen hectare regenwoud en veengebieden onbeschermd. Daarnaast is de afspraak niet juridisch bindend en kunnen er geen strafmaatregelen worden getroffen wanneer de opschorting niet wordt nageleefd.

De Indonesische overheid zou het probleem met ontbossing in één keer kunnen oplossen door een permanent verbod op ontbossing in te voeren. Dat zou ook moeten gelden voor land dat al is vrijgegeven om te exploiteren. Aan de andere kant moeten grote merken als Nestlé, Mondelēz en Unilever hun verantwoordelijkheid nemen door te stoppen met het inkopen van foute palmolie.

Meer weten over palmolie? Lees dit artikel.

 

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/9528/er-is-een-verbod-op-ontbossing-voor-palmolie-nodig-niet-een-tijdelijke-opschorting/