Recensie: Maarten van der Graaff – Onder asfalt (Tzum)

Verdwenen snelwegen en ingestorte velden

Het is een angstbeeld van veel mensen nu dat ze bij een vaccinatie een chip krijgen ingespoten. In 2068 en de mensen hebben niet meer dat ouderwetse internet op uitwendige computers, maar ze hebben de technologie nu ingebouwd gekregen, waardoor ze inwendig kunnen bladeren door de ‘velden’ met informatie. Je hoort de mensen niet klagen, maar ze moeten geen last krijgen van sudden field detoriation syndrome (SFDS) waardoor het hele systeem stilvalt en de mensen catatonisch voor zich uit blijven kijken.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2022/06/Maarten-van-der-Graaff-Onder-asfalt.jpg?x79654

Maarten van der Graaff schrijft in Onder asfalt over een nabije toekomst waarin de groep Democratie en Vrijheid de macht lijkt te hebben met een Binnenste Randstad waar alleen geprivilegieerden mogen komen. Voordat je een beetje grip krijgt op de roman ben je wel een pagina of vijftig verder, want Van der Graaff toont ons eerst verschillende groepen mensen in 1999 rond een avond waarop opeens de snelwegen in het land verdwijnen. Een surrealistisch gegeven waarin je maar gewoon moet meegaan als lezer.

De connectie tussen 2068 en 1999 wordt pas laat in de roman gelegd door Ira van wie de moeder aan (SFDS) lijdt: ingestorte velden. Familieleden kunnen even een kijkje nemen in haar wereld om te ervaren hoe zij nu leeft en op die manier komt Ira in het verleden van 1999 terecht dat voor een deel overeenkomt met onze wereld en voor een deel een fantasiewereld is met dat verdwenen asfalt. Op de achtergrond speelt in 1999 ook een variant op het Lucifer-verhaal met engelen die in opstand komen.

Het lijkt erop dat Van der Graaff een wat verborgen politiek statement maakt door 1999 als uitgangspunt te nemen, de tijd waarin het paarse kabinet niet doorhad dat er een veenbrand in de samenleving bezig was die later benut werd door Pim Fortuyn (wiens naam niet genoemd, die van Wim Kok wel). Het verdwijnen van de snelwegen lijkt een symbool te zijn van de verdwijning van de verbinding tussen mensen.

Misschien, de boodschap wordt er niet al te dik bovenop gelegd en dat is te prijzen, wijst Onder asfalt ons op het gevaar van een technologische toekomst waarin de politieke macht hand in hand gaat met degene die over de informatie gaat. Je denkt vrije keuzes te hebben, maar in wezen word je geleid. Er zijn mensen die dat doorhadden in 1999. Het waren er niet veel en dat is wel huiveringwekkend.

Coen Peppelenbos

Maarten van der Graaff – Onder asfalt. Pluim, Amsterdam. 304 blz. € 22,99.

Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden op 17 juni 2022.

Het bericht Recensie: Maarten van der Graaff – <em>Onder asfalt</em> verscheen eerst op Tzum.

https://www.tzum.info/2022/06/recensie-maarten-van-der-graaff-onder-asfalt/

Nieuws: De nieuwe boeken van het najaar 2019 (Tzum)

Een nieuwe herfst een nieuw geluid. Hoogste tijd voor ons overzicht van najaarsaanbiedingen. Zoals elk half jaar onderzoekt Tzum of de consument ook online kan zien wat het literaire najaar te bieden heeft.

AFdH: Suikerbastaard van Jaap Scholten (in samenwerking met Pluim) stond al voor het najaar aangekondigd in 2018. Op de pagina van AFdH is de verschijningsdatum verschoven naar oktober. De abonnees van AFdH weten ook al wat ze in het voorjaar van 2020 kunnen verwachten: nieuw werk van Atte Jongstra en Lammert Voos.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/koch-finse-dagen.jpg?x82540

Ambo | Anthos: Finse dagen van Herman Koch moet de klapper worden; het boek verschijnt in januari. Vind me is de opvolger van Noem me bij jouw naam van André Aciman, de schrijver bij wie op de achterflap altijd zo nadrukkelijk vermeld moet worden dat hij ‘met zijn vrouw’ in New York woont. In november komt Nieuwjaar van Juli Zeh op de markt. Lucia van den Brink debuteert met Niemand zoals hij. In de categorie BN’er schrijft een boek: Ellie Lust met Verhalen uit het blauwe boekje.

Angèle:
Rudi Hermans viert zijn 40-jarig schrijversjubileum en staat met twee boeken in de catalogus. Deze maand verschijn De vrucht van de oude dag ‘Een indringend verhaal over een man en de duisterste hoeken van zijn zwarte ziel’. Daar zijn we wel benieuwd naar, een zwarte ziel met duistere hoeken.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Lucas-Zandberg-Keizerlijk-geel.jpg?x82540

De Arbeiderspers: Maarten ’t Hart ligt al in de winkel. Het Privédomein-deel met de dagboeken van Arthur Japin komt in november. Van onze eigen Lucas Zandberg verschijnt in die maand Keizerlijk geel, weer een historische roman na de succesvolle satire De rendementsdenker. De biografie van Benjamin Moser zorgt ervoor dat De Arbeiderspers ook het werk van de gebiografeerde Susan Sontag herdrukt. Meity Völke debuteert als dichteres. Van Joost Zwagerman verschijnen de Verzamelde gedichten.

Aspekt: De najaarscatalogus staat online, alleen is het de catalogus van een jaar terug.

Athenaeum: De klokkenluider van de Notre-Dame van Victor Hugo was al op de markt gebracht na de tragische gebeurtenissen eerder dit jaar. We waren benieuwd welke wervende kop het boek in de catalogus zou krijgen. Deze: ‘Bel de brandweer!’ Van John Steinbeck verschijnt De parel met tekeningen van Charlotte Schrameijer (‘Geld maakt niet gelukkig’). ‘Shitgedichten’ is de aanprijzing die de Perverse verzen van Arthur Rimbaud in de vertaling van Paul Claes meekrijgt.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/brouwers-busken.jpg?x82540

Atlas Contact: We wachten natuurlijk allemaal op Cliënt E. Busken, de nieuwe roman van Jeroen Brouwers. In november komt Geestman van A.H.J. Dautzenberg. En nog meer moois in het verschiet: Chalet 152 van Anton Valens. En of dat nog niet genoeg is ook nog een nieuwe dichtbundel van K. Michel. De voor de Booker Prize genomineerde roman Quichot van Salman Rushdie ligt deze maand in vertaling in de boekhandel. En dat is nog maar een greep uit de rijke aanbieding.

het balanseer: Ja, er is weer een catalogus te downloaden. Nieuw werk van Koen Sels, Jess De Gruyter, Marc Kregting, C.C. Krijgelmans, Willy Roggeman en Harry Vaandrager.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Giphart-alle-tijd.jpg?x82540

De Bezige Bij: De uitgeverij viert weer een jubileum en de catalogus is weer ouderwets dik met 128 bladzijden. Kees van Beijnum komt met de roman 23 seconden. Na een boek in eigen beheer over zijn moeder komt Tommy Wieringa in november met een boek over zijn eigen vaderschap. Mijn vaders hand is de titel van een autobiografische roman van Bart Chabot wiens prozawerk een beetje onderschat wordt. Veel oude Bij-werken krijgen in dit jubeljaar een nieuw jasje. Echt nieuw is de dichtbundel Vrolijke verwoesting van een van onze favorieten Delphine Lecompte en het poëziedebuut van Jens Meijen onder de al even gezellige titel Xenomorf. De thema’s passen helemaal bij deze tijd: de verwoesting van de aarde, dictators en bosbranden. Deze maand kunnen we al genieten van De schrijver is een alleenstaande moeder van Hagar Peeters. De nieuwe Giphart moet op punt van verschijnen staan.

Bijleveld: Er verschijnen allemaal heel gewichtige boeken die je herinneren aan je eigen domheid.

Brandt: Brandt viert ook een jubileum: het vijfjarige jubileum. Marcel Rözer schreef zijn debuutroman Het blauwe wonder.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Erik-Nieuwenhuis-niemand.jpg?x82540

Brooklyn: We blijven wachten op die nieuwe roman van Erik Nieuwenhuis, alleen al vanwege de titel.

Bruna: Srillers en chicklit, maar ook de nieuwe John Grisham met Titel nog niet bekend. Omslagbeeld is trouwens ook nog niet bekend, maar in oktober ligt ie in de winkel. David Baldacci heeft toevallig een boek geschreven met dezelfde titel: Titel nog niet bekend.

Cargo: Srillers, srillers, srillers en zowaar een echte roman: Een ander leven van Julien Sandrel.

Conserve: Singel Uitgeverijen heeft de bekende Nederlanders uit het fonds getrokken, maar op de site staat dat Conserve nog wel wat literair strooigoed mag distribueren. Liever geen manuscripten meer sturen.

Cossee: Van paradepaard J.M. Coetzee verschijnt De dood van Jezus. Maar gelukkig ook weer Duitsers: dode zoals E.M. Remarque en levende zoals Maxim Leo.

Douane: Vrachtbrief van Geheimtip Koenraad Goudeseune staat op punt van verschijnen. En gedurfd: onbekende Russen en Tsjechen.

Van Gennep: De catalogus voor het voorjaar van 2018 staat nog steeds als laatste catalogus online staat.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Shantie-Singh-Kier.jpg?x82540

De Geus: De kier is een roman van Shantie Singh gebaseerd op de realiteit en Bakhita van Véronique Olmi is een roman op basis van een waargebeurd verhaal, terwijl Hartenheer van Hannah Krall gebaseerd is op werkelijke gebeurtenissen. Van Anne van Veen verschijnt een roman met autobiografische elementen, interessant want ze is de dochter van Herman. Marc Hamer schreef Hoe je mollen vangt. Autobiografisch.

Gottmer: Boer Boris gaat Sinterklaas vieren zonder zwarte Piet. BN’er Humberto Tan schreef het kinderboek Pirouette in Paramaribo.

De Harmonie: In oktober verschijnt de postume roman van Dirk Ayelt Kooiman: Het gebeurde.

Harper Collins: Verloren vrouw is het eerste boek van Charles den Tex bij zijn nieuwe uitgeverij.

Historische Uitgeverij: De prospectus van 2016/2017 is nog steeds de laatste; het historische record is alweer met een half jaar verlengd. In oktober 2017 is ook voor het laatst een lezing gegeven door een auteur van deze sympathieke uitgeverij die zich niet laat meeslepen door de waan van de digitale dag.

Holland: Muizen, dinosaurussen en een rat.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Nellen-dadels-en-prinsen.jpg?x82540

Hollands Diep: In oktober verschijnt de debuutroman van Frank Nellen: Land van dadels en prinsen. De dood van Europa, de nieuwe doldwaze avonturenroman van Leon de Winter, staat gepland voor januari 2020.

Hoogland & Van Klaveren: Daan Remmerts de Vries maakte Liefde, je kunt me vinden bij de rivier.

Houtekiet: Dertigersdrama bij Elisabeth Vincke in Een man op maat. Stefan van den Bossche schreef een literaire biografie over de Schelde met als titel De Schelde, een literaire biografie.

IJzer: Van De dood van koning Arthur (de vertaling van La mort le roi Artu) tot Charlie Dark van Gaby den Held.

In de Knipscheer: Een indrukwekkende rij publicaties staat gepland voor het najaar. Gedichten, essays, romans en novelles.

Karaat: We gokken zo dat de boel nog een beetje moet worden bijgewerkt.

Karakter: Srillers, srillers, srillers en kookboeken.

Karmijn: ‘U kunt hier onze meest recente catalogus doorbladeren (wij hebben geen najaarscatalogus).’ Ja dat gebeurt soms.

KokBoekencentrum: Nu ook met heel veel van die smerige katholieken.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Jones-de-wetten-van-water.jpg?x82540

Koppernik: H.C. ten Berge heeft onderdak gevonden voor zijn proza en poëzie bij deze uitgeverij. twee werken van Cynan Jones worden uitgebracht. Robert Walser, T.S. Eliot. Geen BN’er.

De Kring: Natuurlijk met de vaste gasten Smeets, Terlouw en Van der Kolk. Het gifgroene omslag van de brochure komt van het omslag van het taalboek van Liesbeth Koenen: Wat je zegt gaat vanzelf.

Lebowski: James Worthy bestaat ook nog steeds en schrijft boeken. De columnist van de lokale krant Het Parool schreef de roman In de buik van de wolf over een succesvolle schrijven en columnist die op het Groningse platteland de confrontatie met zichzelf aan gaat. Van Trouw-columnist Erik Jan Harmens verschijnt een nieuwe dichtbundel. Alles is oké van Ivo Victoria moet, indien ingekocht, ongeveer nu in de winkel liggen.

Leesmagazijn: Je moet altijd diep ademhalen voordat je deze website opent en op zoek gaat naar een folder. Wederom niet gevonden.

Lemniscaat: De tovenaar van Oz nu met plaatjes en Maar eerst ving ik een monster van Tjibbe Veldkamp en Kees de Boer.

Liverse: We hebben het idee dat op deze pagina al jaren dezelfde boeken worden aangekondigd.

Bas Lubberhuizen: Sinds de overname ligt de boel stil. Geen nieuwe aanbieding.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Adalet-Ağaoğlu-Gaan-liggen-om-te-sterven.jpg?x82540

Jurgen Maas: Linoleumkoorts is de titel van het boek van Asis Aynan over zijn rol als docent. Van de Turkse schrijfster Adalet Ağaoğlu komt in november Gaan liggen om te sterven.

Das Mag: De eerste boeken zijn al verschenen, maar als je helemaal naar beneden scrolt op de openingspagina en op de coverloze boeken klikt dan zie je wat er nog komt. Een reisboek van Jelle Brandt Corstius, de nieuwe Thomas Heerma van Voss met een dertigersdrama, een nieuwe Bregje Hofstede met slaapproblemen.

Magonia: Er staan voor dit najaar twee publicaties op de rol: Zeetijd van Jan van Ommen en Alleen de eenzamen van André Platteel.

Marmer: Veel thrillers en de vrouwelijke tegenhanger van Hendrik Groen, geschreven door Hetty Kleinloog.

Menken Kassander & Wigman: We hebben gezocht, maar niets gevonden.

Meulenhoff: Niet een heel druk najaar, maar wel Jens Christian Grøndahl met De storm, een heruitgave van John Fante (altijd goed) en als gedichten gepresenteerde grapjes van Tim Hofman (kassa).

Nijgh & Van Ditmar: Gezondheid! is de nieuwe dichtbundel van Lévi Weemoedt. Dat wordt weer DWDD. Van David Chariandy verschijnt Broer over een multiculturele wijk van Toronto. Voor de rest veel non-fictie en de jaarlijkse Sylvia Witteman.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Een-stralende-toekomst-Rebecca-Makkai.jpg?x82540

Nieuw Amsterdam: Jurriaan van Eerten debuteert met de roman Buiten beeld. In vertaling: Rebecca Makkai met Een stralende toekomst met aanbeveling van Michael Cunningham.

Nobelman: Vier boeken worden verwacht. Als je op de covers klikt kom je soms wonderlijk uit.

Oevers: John Fosse houdt niet van trilogieën: hij schreef een septologie. De eerste twee delen komen uit in één band. Ingewikkeld. Chrétien Breukers heeft zijn dertigste uitgeverij gevonden en laat een roman het licht zien: En in de nacht een riem. Van Sabine van den Berg verschijnt Berichten uit De Biotoop.

Van Oorschot: Het is altijd afwachten of de dode ouders binnen dit fonds de levende zullen overtreffen. Dit najaar lijken de doden te winnen. Bij de doden: Bomans in dundruk. Bij de levenden: een bloemlezing van Charles Simic, vertaald en samengesteld door Wiljan van den Akker.

Palmslag: Onder het kopje verwacht staan veertien boeken aangekondigd.

Passage: Bill Mensema heeft genoeg van trilogieën en begint gelijk aan een romanreeks in tien delen! Van Anjet Daanje verschijnt de roman De herinnerde soldaat over de Eerste Wereldoorlog.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/Lorde-Sister-Outsider.jpg?x82540

Pluim: Op de website onder het kopje ‘verwacht’ lezen we dat er een loodzwaar identiteitsvol najaar op ons afdendert met Sister Outsider waarin Audre Lorde ‘seksisme, racisme, leeftijdsdiscriminatie, homofobie en klassenwaan onder de loep neemt’, met Anousha Nzume over ongelijke kansen in het onderwijs, met ‘Thomas werd geboren met een andere naam in een ander lichaam’ van Thomas van der Meer, met Kwame Anthony Appiah die zich afvraagt waarom we ‘op zoek [gaan] naar bevestiging van een enkele identiteit, terwijl we bestaan uit meerdere’. Gelukkig is er altijd Ellen Deckwitz.

Podium: Als het over liefde gaat van Jannah Loontjes ligt al in de winkel. M. is de nogal summiere titel van het eerste deel van een trilogie over Mussolini door de Italiaan Antonio Scurati. Meer dan 800 bladzijden. Roelof Smit komt met de debuutroman Kerst in Essen. Van Enne Koens verschijnt de verhalenbundel Stamina.

Polis: Een graf in de wolken van Willem van Zadelhoff is al uit, een roman die begint in de de Tweede Wereldoorlog. Van de Vlaamse nestor Walter van den Broeck verschijnt Niets voor de familie.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/vaderliefde-thomése.jpg?x82540

Prometheus: De eerste Thomése bij deze uitgeverij, Tim Krabbé met een baksteen van 800 bladzijden, een nieuwe Kader Abdolah en natuurlijk weer een Brusselmans. De catalogus is rijk gevuld. BN’er Isa Hoes stelde een bundel troostgedichten samen en de catalogus belooft al tv-optredens. En dan komt ook Arie Storm nog met een roman over zijn alter ego August Voois. Zet de kachel maar aan.

Querido: De gebroeders B. van Steffie van Oord is een historische roman over een misdadige tweeling uit de achttiende eeuw. Een waargebeurd verhaal. Van Bart Moeyaert komt nieuwe poëzie uit, zo te zien in de mooie uitgave waarin ook de vorige bundels zijn verschenen. Tom Hofland is door de Volkskrant uitgeroepen tot het literaire talent van 2018, dus van zijn tweede boek Vele vreemde vormen wordt veel verwacht. Jeroen van Kan heeft een verhalenbundel geschreven, maar zijn er nog tv-programma’s die er aandacht aan zullen besteden?

Querido kinderboeken: Jij en ik en alle andere kinderen is een 500 pagina’s tellende verhalen- en gedichtenbundel van Bart Moeyaert. Charlotte Dumas en Bibi Dumon Tak maakten een paardenboek. Het bamboemeisje is de nieuwe Edward van de Vendel.

Signatuur: In november komt de vertaling van het debuut van Richard Russo op de markt: Mohawk.

Thomas Rap: Ja, ze geven die rommel van Youp van ’t Hek uit, maar dat geeft de uitgeverij wel de middelen om ook Walter Kempowski uit te geven of Leonid Andrejev. Daar wordt dan nooit over getwitterd.

Unieboek/Spectrum: En ook young adult, en ook kinderboeken en ook lifestyle. Kortom, voor elk wat wils.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/couperus-van-oude-mensen.jpg?x82540

Uitgeverij kleine Uil: Net uit: De klok van Iris Murdoch in een vertaling van Hella S. Haasse. Onze eigen Ronald Ohlsen komt met het reisboek Uitzicht op de Bosporus – Istanbul en de verhalen. En onze eigen Wiebren Rijkeboer met het tweede deel in de muziekreeks: De psychedelische sixties. Van Corrie Joosten, die in de papieren Tzum publiceerde, verschijnt Ik ben een dame denkt ze. Van onze eigen Jan Glas verschijnt Flarden, de stad geciteerd in woord en beeld. Ook interessant de hertaling door Michelle van Dijk van Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan van Louis Couperus.

Vantilt: Els Kloek, de drijvende kracht achter de 1001 vrouwen-boeken geeft een blik achter de schermen in Vrouwen en kinderen eerst. Van Paul Claes verscheen vorige week Wie zei dat? met 500 historisch oneliners. Wie zei bijvoorbeeld: ‘We zitten in een kamerpot en binnenkort in de stront.’ Het goede antwoord is niet Boris Johnson. Benieuwd of Het geel van Marcel Proust door Mieke Bal veel controverse zal veroorzaken.

Verloren: Ook deze uitgeverij viert een jubileum: 40 jaar specialistische boeken voor geschied- en letterkundigen. Wie durft anders Dirck Volckertsz Coornhert (1522-1590): een wondere ijveraar uit te geven (oké Vantilt).

Vleugels: Een hoogstaand literair fonds, maar Vleugels doet niet aan catalogi.

Volt: Nieuwe titels zijn Spitsbergen, Smeltend ijs en Vuurland. Het zal wel weer allemaal over de opwarming van de aarde gaan.

Vrijdag: We vinden één literaire roman, Hawaï 2000 van Heidi Koren en één dichtbundel Tere stengels van Shari Van Goethem.

https://www.tzum.info/wp-content/uploads/2019/09/capek-Hordubal.jpg?x82540

Wereldbibliotheek: Het gewicht van de woorden is de nieuwe Pascal Mercier. De nachttreinliefhebbers moeten wachten tot januari. Eerder verschijnt Hordubal van Karel Čapek, de roman verscheen in 1934 al in het Nederlands dus een nieuwe vertaling was wel op zijn plaats.

Xander: De uitgeverij draait helemaal op Lucinda Riley, maar heel soms vind je ook andersoortige boeken in de catalogus. Van Amélie Nothomb verschijnt Wie liefheeft, wint ‘een literaire parel met een psychologische scherpte die we alleen van Nothomb kunnen verwachten’. Voor de rest niets wat in de buurt komt van iets literairs.

Zimiri press: In oktober verschijnt De ziel in het bloed van Ana Paula Maia.

Peildatum 12 september 2019

Het bericht Nieuws: De nieuwe boeken van het najaar 2019 verscheen eerst op Tzum.

https://www.tzum.info/2019/09/nieuws-de-nieuwe-boeken-van-het-najaar-2019/