Auteur: Jackie Hong

Inheemse volkeren en mensen van kleur worden onevenredig hard getroffen door de wereldwijde klimaatcrisis. Maar in de media en activistische bewegingen worden ze vaak vergeten of uitgesloten. Dit is Tipping Point , een nieuwe serie van VICE waarin we verhalen behandelen over klimaatrechtvaardigheid, die we als het even kan laten vertellen door de mensen die de grimmige realiteit van onze veranderende aarde zelf ervaren.

Het noorden van Canada warmt drie keer sneller op dan het wereldwijde gemiddelde. Dat is nergens beter te merken dan in Old Crow, de noordelijkste nederzetting in Yukon en plek waar het inheemse volk Vuntut Gwitchin woont. Eerder dit jaar was Vuntut Gwitchin een van de eerste inheemse gemeenschappen die een klimaatnoodtoestand uitriep. Afgelopen week werd in Whitehorse, de hoofdstad van Yukon, ook een klimaatnoodtoestand uitgeroepen.

In het gebied waar Old Crow ligt, is de temperatuur volgens een recent overheidsrapport tussen 1948 en 2016 met ongeveer 3,5 graden Celsius gestegen, terwijl dat landelijk maar 1,7 graden Celsius was.

Paul Josie, een Vuntut Gwitchin, vertelt hoe het is om een klimaatcrisis te beleven, wat er in Old Crow is veranderd en hoe de wetenschap nu pas achter dingen komt die al lang duidelijk waren voor zijn volk.

Mijn naam is Paul Josie. Ik ben 33 jaar. Ik ben Vuntut Gwitchin en Old Crow is mijn thuis. Het is de noordelijkste nederzetting in Canada er wonen 280 tot 300 mensen, afhankelijk van het seizoen.

Onlangs riep ons stamhoofd, Dana Tizya-Tramm, de klimaatnoodtoestand uit. In de afgelopen jaren hebben we veel dingen zien veranderen. Ik denk dat het komt omdat we boven de poolcirkel wonen. Wij staan aan de frontlinie van klimaatverandering – en dat weten we al lang. In de jaren zestig brak het ijs in de rivier in de eerste week van juni in stukken, nu soms al in de eerste week van mei.

Toen ik opgroeide, zetten we in oktober netten uit om zalm onder het ijs te vangen. Nu doen we dat in december pas, en zelfs dan is het op sommige plekken niet veilig om het ijs op te gaan. We leren nu opnieuw hoe we over het land moeten reizen, in plaats van dat we de kennis gebruiken van onze voorouders.

Dit jaar was het in februari -4 graden Celsius, terwijl het normaal gesproken -30 of -40 is. Ik ging op pad met de hondenslee en het was warm genoeg om alleen een trui aan te hebben.

In maart hadden we regen. Normaal gesproken regent het pas in juni. Een paar jaar geleden was er eind mei donder en bliksem. De stormen waren heftiger dan ooit.

We hebben ook gemerkt dat het organisch materiaal op de bodem van meren smelt, waardoor er methaanbubbels ontstaan. Die maken in de lente gaten in de bevroren meren, waardoor je heel voorzichtig moet zijn als je eroverheen rijdt. En juist in de lente vangen mensen muskusratten. Ik weet nog dat we in mijn jeugd in mei terugkwamen van Crow Flats, maar nu is het halverwege april gevaarlijk om te reizen, omdat alles zo snel smelt.

Het is in juni en juli erg warm geworden. Er valt wat regen, maar niet genoeg om het hele land te doorweken. Sommige gebieden blijven droog, en we zien steeds meer bosbranden ontstaan als de bliksem inslaat – niet alleen waar wij wonen, maar in heel Canada.

Door de warmere zomers smelt veel van de permafrost. Een paar jaar geleden begon ik veel modderstromen te zien in de Porcupine River, die naast Old Crow stroomt. Een andere enorme modderstroom blokkeerde bijna Crow River, die richting het noorden naar Crow Flats stroomt, waarnaar de Vuntut Gwitchin zijn vernoemd: de mensen van de meren. Door de erosie van het hoge water en de gesmolten permafrost is de rivier breder geworden en wordt het land weggespoeld.

Vanwege het lange warme seizoen zijn er veel meer struiken en wilgen gegroeid, waardoor veel van de gebieden waar we vroeger doorheen reisden, nu sneller dichtgroeien. Dat heeft invloed op de dieren: de kariboes gebruiken al duizenden jaren dezelfde paden, maar die worden nu nauwer, dus hun migratie begint te veranderen.

De Vuntut Gwitchin leven samen met de Porcupine-kariboes. Ze worden Porcupine-kariboes genoemd, omdat ze altijd de Porcupine River overstaken om naar hun overwinteringsgebied te gaan. De klimaatverandering heeft hun migratiepatroon veranderd. De afgelopen jaren hebben we gemerkt dat ze naar Alaska zijn gegaan en niet eens de rivier zijn overgestoken. Zelfs het moment waarop ze migreren is aan het veranderen. Soms komen ze nu iets eerder.

Als de kariboes niet oversteken naar het overwinteringsgebied, begint de wolvenpopulatie honger te krijgen. Als de wolven honger hebben, komen ze naar ons. De afgelopen winter heeft er een kleine roedel rondom onze nederzetting gehangen. Ze moeten iets te eten vinden, en omdat Old Crow de enige nederzetting in het gebied is, waren ze nieuwsgierig geworden. Ze hebben uiteindelijk een paar honden gedood.

De veranderende weerspatronen zijn ook slecht voor de zalm. De zon verwarmt het water en als dat een bepaalde temperatuur bereikt, zwemmen de zalmen niet stroomopwaarts, omdat hun interne klok hun vertelt dat de temperatuur te hoog is. We hebben gemerkt dat ze nu naar andere waterwegen in ons gebied gaan, waar ze niet eerder kwamen.

Onze ouderen hebben het over hun tijd in Crow Flats, waar ze de terugkeer van de trekvogels zagen. Ze zeggen dat er wel honderdduizenden eenden naar Crow Flats kwamen. Nu komen er nog meer heel weinig trekvogels terug.

We willen duidelijk maken hoe belangrijk dit allemaal is, en daarom riepen we een klimaatnoodtoestand uit. De aarde verandert. Wij trekken aan de bel en hopen dat het mensen aan het hart gaat. Hopelijk gaat nu de bal rollen en zorgen we voor verandering.

Wij zijn ook bezig met veranderen. We gebruiken dieselgeneratoren voor onze elektriciteit, nu zijn we gaan kijken naar duurzame energie. In de zomer hebben we 24 uur per dag zonlicht, waarmee je 900 kilowatt per dag zou kunnen genereren. Tijdens de zomermaanden zouden we de dieselgeneratoren waarschijnlijk uit kunnen zetten, waardoor we 17 procent minder diesel uitstoten. We hebben ook een sterke noordenwind in de winter, die we zouden kunnen gebruiken om windenergie op te wekken.

Als we bezig zijn met plannen maken, denk ik niet alleen aan de volgende generatie, maar ook aan die erna. We zijn zelfvoorzienend, omdat alles zo duur is, dus het is heel belangrijk dat we onze wateren schoon houden en onze dieren gezond.

We horen altijd over de wetenschappelijke artikelen over klimaatverandering. Maar wij hebben ook onze traditionele kennis en proberen duidelijk te maken dat die ook belangrijk is. Want wie kent het land nou beter dan wij, de hoeders van het land?

Paul Josie woont al zijn hele leven in Old Crow. Hij vertegenwoordigt Vuntut Gwitchin al zeven jaar en runt nu zijn eigen toeristenbedrijf, Josie’s Old Crow Adventures.

Heb jij ook een verhaal voor Tipping Point ? E-mail TippingPoint.vice.com

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Canada