Nieuwe Europese regels voor aanpak milieucriminaliteit (NOS Binnenland)

Brussel wil dat EU-landen milieucriminaliteit makkelijker kunnen aanpakken. Het Europees Parlement en de EU-landen zijn het vandaag eens geworden over een nieuwe richtlijn. Zo is de lijst met milieudelicten flink uitgebreid. Ook worden de straffen voor dit soort delicten in de EU-landen beter op elkaar afgestemd. Verder worden de straffen en boetes verhoogd bij grote milieudelicten.

De afgelopen jaren zijn er steeds meer zaken aan het licht gekomen van bedrijven die schade aanrichten aan het milieu en omwonenden. Zo lopen er zaken tegen chemiebedrijven Chemours in Dordrecht, Sabic in Geleen en ook tegen staalbedrijf Tata steel in IJmuiden. Over de grens in België lopen meerdere rechtszaken tegen 3M, dat grote hoeveelheden pfas in de Schelde zou hebben geloosd.

Op dit moment verschilt het per EU-land of en hoe bedrijven vervolgd kunnen worden voor milieudelicten. Met de nieuwe richtlijn hoopt de EU de verschillen tussen de landen te verkleinen. Zo wordt er nu per milieuovertreding een minimumstraf vastgesteld.

Vergunningen niet langer heilig

"Te lang hebben vervuilers op grote schaal hun gang kunnen gaan. Dat moet stoppen", zegt CDA-Europarlementariër Toine Manders. Hij onderhandelde namens het Europees Parlement over de richtlijn. Daarnaast moeten bedrijven zich niet meer kunnen verschuilen achter een vergunning. "De zorgplicht en milieuregels staan op één, vergunningen op twee."

De bedoeling is dus dat overheden straks tussentijds een vergunning kunnen intrekken als bijvoorbeeld uit nieuw onderzoek blijkt dat er schade is voor mensen en het milieu. Daarnaast is ook de lijst met milieudelicten uitgebreid. Niet in elk EU-land is iemand bijvoorbeeld strafbaar bij het veroorzaken van een bosbrand als hier niemand bij om het leven is gekomen. Daar moet straks in alle landen verandering in komen.

Nederlandse zaken

Advocaat Bénédicte Ficq is betrokken bij meerdere rechtszaken tegen bedrijven die worden beschuldigd van het crimineel vervuilen van de omgeving waardoor de gezondheid van omwonenden in gevaar is gekomen. Zo deed ze twee jaar geleden namens bijna 1100 mensen aangifte tegen Tata Steel. Tegen het chemiebedrijf Chemours en de bestuurders deed ze dit jaar namens meer dan 3000 mensen aangifte.

Met de huidige wetten in Nederland is het dus al mogelijk om ziekmakende vervuilende bedrijven te laten vervolgen voor milieudelicten. Toch is het vaak een langdurig proces omdat je daarbij, volgens Ficq, moet bewijzen dat een leidinggevende verantwoordelijk is voor het strafbare feit. Het bewijzen dat de gezondheidsklachten komen door de vervuiling is uiteraard ook onderwerp van onderzoek.

De nieuwe Europese richtlijn heeft onder andere een veel uitgebreidere lijst van milieudelicten. "Bedrijven zullen waarschijnlijk hierdoor voorzichtiger worden vanwege het risico strafrechtelijk vervolgd te worden, ze zullen andere, verantwoordelijker keuzes maken", zegt Ficq.

De EU-landen en het Europees Parlement hebben dus een politiek akkoord gesloten. De komende weken zal er in de raad en in het parlement gestemd worden over de nieuwe richtlijn. Daarna is het aan de landen om de nieuwe regels te gaan invoeren.

https://nos.nl/l/2498071

Aantal natuurbranden in Nederland dit jaar gehalveerd (NOS Binnenland)

Het aantal natuurbranden in Nederland is dit jaar met ongeveer de helft afgenomen in vergelijking met vorig jaar. Ondanks de piek in de maanden mei en juni was het totale aantal branden door het natte zomerseizoen dit jaar een stuk minder, meldt Brandweer Nederland.

Vorig jaar waren er in totaal 918 natuurbranden in Nederland. Dit jaar, gemeten tot half november, waren dat er zo'n 450. Toch blijft aandacht voor natuurbrandbeheersing belangrijk, stelt Anton Slofstra namens Brandweer Nederland. "De heftige branden in de zomer in bijvoorbeeld Spanje en Griekenland hebben ons dit jaar opnieuw laten zien wat de verwoestende impact van natuurbranden kan zijn."

Slofstra onderstreept op basis van de verwachting van het KNMI dat Nederland steeds vaker maken gaat krijgen met natte periodes óf extreem droge periodes. "De natte periodes zorgen ervoor dat begroeiing sneller groeit. In droge periodes veranderen planten, bomen en grassen in brandstof. In de week van 12 tot 18 juni kregen we te maken met zo'n droge periode, toen was er een grote piek van 99 branden."

Aanpak natuurbranden

Volgens Brandweer Nederland is er nu actie nodig om voorbereid te zijn op de natuurbranden van de toekomst. Daarvoor stelt de organisatie een visie op voor natuurbrandbeheersing.

Ook worden er door de organisatie plannen gemaakt voor de aanpak voor natuurbrandbeheersing tot 2030.

https://nos.nl/l/2497931

Een op de vijf planten en dieren Europa met uitsterven bedreigd (NOS Binnenland)

Veel planten en dieren in Europa worden met uitsterven bedreigd. Uit internationaal onderzoek blijkt dat van de circa 15.000 onderzochte planten en dieren bijna 20 procent dreigt te verdwijnen.

Daarbij worden planten en ongewervelden zoals insecten en weekdieren vaker bedreigd dan gewervelde dieren. Volgens de onderzoekers is de belangrijkste oorzaak de schaalvergroting en intensivering van de landbouw, waardoor veel soorten, met name planten en insecten, verdwijnen.

Andere oorzaken zijn grootschalige visserij, bouwactiviteiten en vervuiling. Ze verwachten bovendien dat klimaatverandering de komende jaren ook een negatief effect zal hebben op de soortenrijkdom.

Rode lijsten

Al jaren wordt met rode lijsten de kans op uitsterven van uiteenlopende dieren- en plantensoorten bijgehouden. In Europa gebeurt dat bij 14.669 soorten. Onderzoekers van soortenorganisaties uit heel Europa hebben de rode lijsten gebundeld. En daaruit blijkt dat 2839 (19 procent) van de onderzochte soorten met uitsterven worden bedreigd.

Het aantal bedreigde soorten is het hoogst in de Alpen en in delen van de Balkan en Spanje. Slechts de helft van de bedreigde dieren werd aangetroffen in een beschermd natuurgebied. De onderzoekers vragen zich af hoe geschikt het Europese netwerk van beschermde gebieden is voor bedreigde dieren. Ze vinden dat het natuurnetwerk moet worden uitgebreid en verbeterd.

Natuurbranden en verdroging

Klimaatverandering kan op verschillende manieren een negatieve invloed hebben op de soortenrijkdom. Verdroging en hogere temperaturen kunnen leiden tot sterfte van planten en dieren, net als steeds intensievere natuurbranden. Daarnaast kan het zijn dat soorten worden verdrukt door concurrerende planten en dieren die oprukken vanuit het zuiden richting het noorden.

Vanuit Nederland hebben onderzoekers van Naturalis, de Vlinderstichting en Floron, dat onderzoek doet naar de Nederlandse wilde flora, meegewerkt aan het overzichtsartikel.

https://nos.nl/l/2497372

Wekdienst 24/10: Omtzigt presenteert verkiezingsprogramma • Veiligheidsraad over oorlog Israël-Hamas (NOS Binnenland)

Goedemorgen! Pieter Omtzigt presenteert het verkiezingsprogramma van zijn nieuwe partij Nieuw Sociaal Contract en bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties gaat het over de oorlog tussen Israël en Hamas.

Maar eerst het weer: vandaag is het tamelijk bewolkt met van tijd tot tijd regen. Bij een matige tot aan zee vrij krachtige zuidwestenwind wordt het een graad of 13.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de wegwerkzaamheden en hier zie je waar er aan het spoor wordt gewerkt.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

Ondanks alle internationale afspraken om ontbossing tegen te gaan, is er vorig jaar wereldwijd meer bos verloren gegaan dan een jaar eerder. Dat valt op te maken uit het jaarlijkse rapport daarover van milieuorganisaties, waaronder het Wereld Natuur Fonds.

Vorig jaar verdween er wereldwijd zo'n 6,6 miljoen hectare bos, 4 procent meer dan in 2021. Het grootste deel van de ontbossing vond plaats in tropische regenwouden. Daar verdween zo'n 4,1 miljoen hectare bos.

Ruim 140 landen spraken in 2021 op de klimaattop in Glasgow af om ontbossing actief tegen te gaan. Per 2030 moet de ontbossing zelfs zijn gestopt, is de belofte. Ook moet 350 miljoen hectare beschadigd landschap tegen die tijd zijn hersteld, maar vooralsnog nemen de ontbossing en de landschapsbeschadiging dus alleen maar toe.

De landbouw, de aanleg van wegen, bosbranden en de commerciële houtkap worden door het rapport genoemd als belangrijkste oorzaken van ontbossing.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog even dit:

De oudste hond aller tijden, Bobi, is gisteren overleden in Portugal. Hij was 31 jaar. Bobi werd in februari zowel de oudste nog levende hond ter wereld als de oudste hond ooit, waarmee hij een bijna honderd jaar oud record verbrak. De vorige oudste hond ooit was de Australische Bluey, die in 1939 stierf op de leeftijd van 29 jaar en vijf maanden.

Fijne dag!

https://nos.nl/l/2495152

Brand in natuurgebied, grote wolken trekken over Den Bosch (NOS Binnenland)

In natuurgebied Het Bossche Broek is een brand uitgebroken in een stapel gemaaid gras. Bij de brand komen grote stinkende rookwolken vrij, die over Den Bosch trekken.

Het blussen kan nog een paar uur duren, zegt een woordvoerder van de brandweer tegen Omroep Brabant. Omdat de brand in een buitengebied woedt, moet de brandweer er water naartoe brengen. Daarnaast moet de stapel gras "helemaal uit elkaar getrokken" worden, zegt de woordvoerder. "En dat duurt nog wel even."

De brand in het natuurgebied:

Inwoners van Den Bosch hebben via een NL-Alert het advies gekregen om ramen en deuren te sluiten en ventilatie uit te zetten. Iets na 21.00 uur werd een tweede NL-Alert verstuurd naar een groter gebied.

Volgens de woordvoerder zijn geen schadelijke stoffen gemeten. Het NL-Alert is verstuurd omdat de rook en geur tot overlast leiden. Omdat het windstil is, blijft de rook hangen in de stad.

De oorzaak van de brand is nog niet bekend. Mogelijk is het vuur ontstaan door broei.

https://nos.nl/l/2492562