Auteur: (NOS Economie)

Geplaatst op

Nederland op slot? Bouwen kán snel, leert Groningse lng-terminal (NOS Economie)

Het elektriciteitsnet moet worden uitgebreid, er moet een waterstofnetwerk komen en er moeten installaties komen waarmee CO2 van de industrie kan worden afgevangen en opgeslagen in lege aardgasvelden onder de Noordzee. De projecten zijn nodig om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, maar de doelen raken uit zicht. Een voorbeeld van de Gasunie in de Groningse Eemshaven toont aan dat projecten ook snel gerealiseerd kunnen worden.

Regels en procedures halen de vaart uit de energietransitie met als gevolg dat veel bedrijven die van het gas af willen, geen zware elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen. Voor sommige projecten is nieuwe wetgeving nodig en het is onzeker of de Tweede Kamer die nog gaat behandelen voor de verkiezingen in november. De aanleg van de infrastructuur voor het afvangen van CO2 van de petrochemische industrie in de Rotterdamse haven stokt vanwege stikstofregels.

In 200 dagen

Nederland lijkt steeds vaker 'op slot' te zitten maar afgelopen jaar was er een opvallende uitzondering. Binnen 200 dagen legde de Gasunie in samenwerking met Groningen Seaports, bouwbedrijven en verschillende overheden een drijvende lng-terminal (vloeibaar gas) in de Groningse Eemshaven aan. Die was nodig om het verlies aan Russisch gas te compenseren met vloeibaar gas uit de Verenigde Staten.

Het kabinet overtuigde de provincie Groningen van het 'nationaal belang' en regelde een gedoogvergunning voor de twee fabrieksschepen. Ondertussen rekenden alle partijen terug vanuit de opleveringsdatum van 15 september 2022, die nodig was om voor de winter de gasvoorraden gevuld te hebben. Uitstel van oplevering was geen optie.

Het project slaagde volgens Hans Coenen, lid van de raad van bestuur van de Gasunie, omdat "alle partijen de urgentie voelden". De dreiging van gezinnen die hun huis niet kunnen verwarmen, industrieën die stil dreigen te vallen en de schok van de Russische inval in Oekraïne zorgden ervoor dat alle problemen en bezwaren werden opgelost. Bouwmateriaal werd 'geleend' van andere projecten, ruim 500 man personeel uit Mozambique, Tsjechië, Australië en andere delen van de wereld werd ingevlogen naar de Eemshaven.

Urgentie kopiëren

Hans Coenen heeft de manier van werken inmiddels met veel mensen uit de energiesector besproken, ook met minister Jetten voor Klimaat en Energie. Coenen denkt dat het navolging krijgt, al zal het niet meevallen om de urgentie van afgelopen jaar te kopiëren. Ook is er geen enkele organisatie in Groningen tegen de gedoogvergunning in beroep gegaan, zijn er geen woningen in de Eemshaven en ligt er geen Natura 2000-gebied in de directe omgeving.

Toch kan de manier van werken navolging krijgen, verwacht ook Marjolein Dieperink, hoogleraar Klimaatverandering en Energietransitie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Wat er in de Eemshaven is gebeurd, is dat marktpartijen en overheden heel dicht op elkaar zijn gaan zitten in een vroeg stadium van het proces en met elkaar hebben bekeken wat er nodig is om het project tot een goed einde te brengen."

Dieperink is partner bij advocatenkantoor AKD en als advocaat bij veel energieprojecten betrokken; "Ik zie dat projecten soms traag verlopen en dat het beter kan." Net als netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties vreest Dieperink dat de klimaatdoelen voor 2030 uit beeld verdwijnen onder meer vanwege de val van het kabinet. "Bijvoorbeeld voor waterstof en warmtenetten is nieuwe wetgeving nodig en die processen duren lang en de meeste partijen wachten die af voor ze investeren. De vraag is of 2030 niet te snel komt."

Nationaal belang

Voor het lng-project in de Eemshaven deed minister Jetten een beroep op het nationaal belang en het gevaar voor de openbare orde en veiligheid als er een tekort aan gas zou ontstaan. De vraag is of de bosbranden, hittegolven en overstromingen die de wereld dit jaar teisteren niet aantonen dat de klimaatcrisis inmiddels ook een zaak van openbare orde en veiligheid is.

"Er zijn steeds meer rapporten die aantonen dat we achterlopen bij de doelstellingen uit het Parijs-akkoord, daarom valt ook hier zo'n noodsituatie wel te beredeneren", zegt Dieperink. Netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties hebben in een brandbrief aan de Tweede Kamer gepleit voor snelheid. De organisaties zijn bang dat vanwege de val van het kabinet, energieprojecten die van belang zijn om de klimaatdoelen te halen nog verder uit het zicht raken.

https://nos.nl/l/2485326
Geplaatst op

Wie in eigen land kampeert houdt vol, maar wie nog moet boeken snelt naar de zon (NOS Economie)

Wie nu nog op vakantie wil en een blik naar buiten werpt, stopt de tent snel terug in de kast. Na de natte maand juli zien aanbieders van lastminutereizen naar de zon een flinke piek. Toch lopen de campings in Nederland opvallend genoeg niet leeg. Er zijn weliswaar afzeggers, maar wie eenmaal op de camping staat maakt er volgens beheerders "maar het beste van".

Zo heeft de Strandcamping Zuidduinen in Katwijk aan Zee wel wat afzeggingen, al zijn het er volgens de uitbater "maar een paar". "Sommige kampeerders gaan eerder weg, bijvoorbeeld vanwege een kapotte tent. Maar we zitten tot 20 augustus helemaal vol."

Ook camping De Vest in Enkhuizen zegt "nog aardig vol" te zitten. "Vier, vijf afzeggingen." Sommige kampeerders vinden de Hollandse zomer zelfs wel prettig: "Er komen meer Italianen dit jaar dan vorig jaar, vanwege de warmte daar. Die hebben liever regen dan de hitte."

Naar de bungalow

Parken zien wel dat gasten door de hevige buien van de afgelopen dagen overstappen van een tent naar een caravan of een huisje. Europarcs, dat zowel vakantieparken met bungalows als parken tenten beheert, zegt voor volgende week "opvallend veel" lastminuteboekingen binnen te krijgen voor huisjes. "We krijgen de indruk dat dit mensen zijn die anders naar een camping zouden gaan. Wat we niet zien is dat kampeerders opbreken. Als ze eenmaal op de camping staan maken ze er het beste van."

Ook concurrent Topparken ziet opvallend veel lastminuteboekingen voor bungalows. "Op dit moment maakt dit 20 procent uit van ons totale aantal boekingen uit de laatste zeven dagen", zegt een woordvoerder. Wel merkt Topparken een lichte daling in het aantal boekingen sinds het begin van het slechte weer. Het bedrijf stelt dat de ervaring leert dat dit weer aantrekt als het weer verbetert.

De ANWB ziet dat Nederland op nummer één staat voor lastminuteboekingen bij de organisatie, gevolgd door Frankrijk en Duitsland. Zij bieden andere reizen aan dan bijvoorbeeld TUI of Sunweb, die veel vliegvakanties naar de zon organiseren.

Lastminutereis naar de zon

Hoewel vakantiegangers in eigen land vooralsnog vol lijken te houden, is er tegelijkertijd een flinke stijging in het aantal lastminutereizen naar de zon. Corendon ziet voor vertrekken in de komende twee weken een "ruime verdubbeling" ten opzichte van twee weken geleden. "Waar de lastminuteboekingen de afgelopen maand licht achterliepen ten opzichte van vorig jaar, zijn ze nu bijna twee keer zo hoog als vorig jaar in dezelfde periode", meldt een woordvoerder.

Die scherpe toename ontstond bij Corendon op 22 juli. "Toen werd voor veel consumenten duidelijk dat mooi weer in Nederland er de komende periode niet in zit. De boekingen naar Griekenland bleven eerst nog wat achter vanwege de recente bosbranden, maar zijn inmiddels ook weer flink aangetrokken."

Ook TUI merkt een piek op. "We zien de zoekvraag naar zomervakantie enorm oplopen de afgelopen weken. Vorige week zelfs nog weer ruim 30 procent hoger dan de week ervoor", aldus een woordvoerder. Sunweb ziet de afgelopen dagen een stijging van 40 procent in boekingen ten opzichte van twee weken eerder. "We merken dus zeker dat het slechte weer leidt tot veel lastminuteboekingen."

De populairste lastminutebestemmingen bij Sunweb zijn Kreta, Rhodos, Mallorca, Turkije, Kos en Zakynthos. Bij TUI kiest men voor Turkije, de Canarische Eilanden en Curaçao. Corendon merkt naast de traditionele bestemmingen in Spanje, Griekenland en Turkije de Egyptische Rode Zeekust op als opvallend populaire bestemming.

https://nos.nl/l/2485086
Geplaatst op

Miljarden aan subsidies voor duurzame energie ongebruikt: ‘Neem meer risico’ (NOS Economie)

De miljarden euro's energiesubsidie die ieder jaar beschikbaar zijn voor grote verduurzamingsprojecten blijven voor een flink deel liggen, blijkt uit onderzoek van adviesbureau CE Delft. Eind 2019 ging het om 3,2 miljard euro. Een deel van de subsidie vloeide de afgelopen jaren terug naar de schatkist.

De Nederlandse Vereniging van Duurzame Energiebedrijven (NVDE), die opdracht gaf voor het onderzoek, pleit ervoor om de reserves uit te geven aan warmteprojecten om de klimaatdoelen te halen. Het geld blijft liggen omdat de overheid conservatief begroot en de kosten vaak hoger inschat dan ze in werkelijkheid zijn. Door iets meer risico te nemen kunnen er meer projecten gefinancierd worden, aldus de NVDE.

Vanwege de urgentie van de klimaatproblematiek kan de overheid beter een eventuele tegenvaller bij dergelijke projecten uit de algemene middelen financieren dan dat er miljarden blijven liggen, redeneert de vereniging. Een meerderheid in de Tweede Kamer steunde recentelijk een motie van de ChristenUnie met dezelfde strekking.

"We zien dat door klimaatverandering alle vormen van extreem weer steeds vaker voorkomen met overstromingen, hittegolven en bosbranden tot gevolg," zegt directeur Olof van der Gaag van de NVDE.

"Ondertussen voorspelt het Internationaal Energieagentschap (IEA) dat de wereldwijde CO2-uitstoot afstevent op recordhoogte en haalt Nederland zowel de CO2-reductiedoelen als het verplichte aandeel duurzame energie niet. Er moet dus een tandje bij om de klimaatdoelen van 2030 te halen."

4,7 miljard toegekend

Afgelopen maand kende de overheid voor dit jaar 4,7 miljard euro subsidie voor de stimulering van duurzame energie (SDE++) toe; er is 5 miljard euro beschikbaar. Ruim 2 miljard euro ging naar het Porthos-project in de Rotterdamse haven waarmee onder meer Shell en Esso CO2 van hun raffinaderijen willen afvangen en opslaan in lege gasvelden onder de Noordzee. Verder gaat het geld vooral naar grote projecten met zonnepanelen.

https://nos.nl/l/2390274
Geplaatst op

Facebook speelt hoog spel in Australië: wie knippert er eerst? (NOS Economie)

Opeens zette Facebook gisteravond de knop om. Australische nieuwsmedia en gebruikers konden geen nieuws meer delen. De pagina's van bijvoorbeeld The Australian en de Sydney Morning Herald zijn helemaal leeg.

De reden is een strijd die Facebook en Google voeren met de Australische overheid (en op de achtergrond een flinke uitgeverslobby) over een nieuwe mediawet waardoor techplatforms uitgevers moeten gaan betalen. Google besloot deze week zaken te doen met uitgevers en heeft een aantal deals gesloten. Facebook koos een andere route en laat zien welke macht het heeft als het erop aankomt.

"Facebook zit fout, Facebooks acties zijn onnodig", reageerde minister van Financiën Josh Frydenberg. "Hiermee beschadigt het bedrijf zijn reputatie in Australië." Hij is ook boos omdat bij het blokkeren van pagina's ook overheidspagina's, met bijvoorbeeld corona-informatie, tijdelijk werden geraakt. Ook wordt gevreesd dat het gebrek aan kwaliteitsnieuws leidt tot meer desinformatie.

Onderhandelen met nieuwsmedia

Volgens de Australische overheid is er sprake van een "onevenwichtige machtsbalans" tussen media en techplatforms. Die balans moet worden hersteld met afspraken tussen uitgevers en techplatforms over vergoedingen voor bijvoorbeeld linkjes in Facebooks nieuwsoverzicht en in Googles zoekresultaten. Want de twee partijen verdienen hier ook geld aan via advertentie-inkomsten, benadrukt Australië.

Komen de partijen er onderling niet uit, dan bepaalt een arbitragecommissie het vergoedingsbedrag. De platforms worden ook verplicht om relevante wijzigingen in hun algoritme te delen met nieuwsmedia.

Facebook en Google hebben zich flink verzet tegen de voorstellen. Al in augustus dreigde Facebook het delen van nieuwsberichten onmogelijk te maken. En Google zei in januari dat als de wet er zou komen het bedrijf genoodzaakt zou zijn om Google Zoeken af te sluiten.

Zo zien de Facebook-pagina's van Australische media er nu uit, dit is die van de Sydney Morning Herald:

De discussie om de twee partijen, tevens grootmachten op de online advertentiemarkt, te laten betalen voor nieuws bestaat al veel langer. Maar een escalatie zoals nu in Australië was er nog niet.

In een blogpost stelt Facebook dit besluit met een "bezwaard hart" te hebben genomen en dat het wetsvoorstel de relatie tussen het platform en uitgevers "fundamenteel verkeerd begrijpt".

Ook zegt het bedrijf weinig te winnen te hebben bij het tonen van nieuws op zijn platform. Nieuws zou goed zijn voor minder dan vier procent van het totaal. Het bedrijf bood nieuws naar eigen zeggen aan omdat het "belangrijk is voor een democratische samenleving". Links naar nieuwsmedia op Facebook waren afgelopen jaar volgens het platform goed voor 5 miljard verwijzingen.

Mediacrisis in Australië

Wat verder op de achtergrond meespeelt, is dat er in Australië sprake is van een mediacrisis. Uit informatie van The Australian Newsroom Mapping Project blijkt dat sinds januari 2019 al 184 redacties hun deuren hebben gesloten of zijn gekrompen.

"De crisis is ongekend", zei Allan Fels, voorzitter van de organisatie die het overzicht bijhoudt, vorig jaar tegen The Guardian. Hij wijst op drie oorzaken: de gevolgen van de digitalisering, de coronacrisis en de bosbranden. Uitgevers moeten ondertussen toezien hoe Facebook en Google steeds meer omzet draaien en winst maken.

Daarmee is niet gezegd dat het een direct met het ander te maken heeft. Zelfstandig tech-analist Benedict Evans, die de media- techsector al jaren volgt, wijst erop dat veel van de advertentie-inkomsten die nu binnenstromen bij Facebook en Google, niet per se daarvoor naar kranten gingen. Ook werpt Evans op dat er nog nooit iemand heeft betaald voor het linken naar anderen. Als dat nu wel zou moeten, waarom is het dan alleen van toepassing op nieuws?

Tegelijkertijd zijn techplatforms wel belangrijkere spelers in het nieuwsdomein geworden en concurreren ze daardoor in zeker opzicht met nieuwsmedia. Dat zit uitgevers wereldwijd al veel langer dwars.

Brussel, Washington en Londen

De situatie in Australië moet niet los worden gezien van regulering elders in de wereld. Zo gaven Europarlementariërs al eerder aan interesse te hebben in de manier waarop Australië met deze zaak omgaat; in de EU wordt momenteel gewerkt aan wetgevingspakketten die zijn bedoeld om de macht van grote techbedrijven in te perken.

Brussel, maar ook Washington en Londen, zullen aandachtig kijken naar wat er in Australië gebeurt en wie als eerste met z'n ogen 'knippert' en dus toegeeft: de Australische overheid of Facebook.

https://nos.nl/l/2369272
Geplaatst op

Siemens ondanks hevige kritiek toch aan de slag in Australische kolenmijn (NOS Economie)

Het Duitse technologiebedrijf Siemens gaat ondanks hevige kritiek van klimaatactivisten toch aan het werk in een nieuwe kolenmijn in Australië. Topman Joe Kaeser heeft dat via Twitter bekendgemaakt.

Bij de deal gaat het om de aanleg van een spoorsignaalsysteem in de Carmichael-mijn, die met zes verdiepingen en een productie van 60 miljoen ton kolen per jaar een van de grootste kolenmijnen ter wereld zal zijn.

Het besluit kon direct op kritiek rekenen. "Een historische fout", twitterde de bekende Duitse klimaatactivist Luisa Neubauer, die vorige week nog een ontmoeting met de topman had.

Zij wilde de samenwerking tussen Siemens en de mijnbouwer tegenhouden. Kaeser bood haar in plaats daarvan een plek aan in de raad van toezicht van het nieuwe bedrijf Siemens Energy. Deze post weigerde ze, omdat ze haar onafhankelijkheid dan niet zou kunnen behouden, zei ze. Nu roept Neubauer op tot protesten.

Ook vanuit Australië klinkt kritiek. Volgens milieuorganisatie Australian Conservation Foundation is Siemens hypocriet: "Siemens zegt de klimaatdoelen van Parijs te ondersteunen, maar gaat nu toch meewerken aan een van de grootste CO2-bommen ter wereld."

Kolengigant Australië

In Australië neemt de weerstand tegen de lucratieve kolenindustrie toe nu het land wordt geteisterd door grote bosbranden.

Australië is de grootste exporteur van kolen ter wereld. Critici vinden dat premier Morrison te weinig doet tegen klimaatverandering, omdat hij de kolenindustrie niet in de wielen wil rijden. Zij zien de bosbranden als een gevolg van dat beleid.

Dit weekend erkende Morrison voor het eerst het verband tussen het veranderende klimaat en de aanhoudende bosbranden. Hij kondigde daarbij beleid aan om de CO2-uitstoot drastisch te verlagen.

Koraalrif

Tegen het project rond de megamijn van mijnbedrijf Adani wordt al jaren gedemonstreerd. Behalve over de schade voor het klimaat zijn milieuactivisten bezorgd over het hoge waterverbruik van de mijn. Ook wordt gevreesd dat de vele transporten het Great Barrier Reef zal aantasten, het grootste koraalrif ter wereld.

Siemens-ceo Kaeser heeft begrip voor de kritiek en geeft zelfs toe dat hij het liever anders had gezien. "We hadden vooraf wijzer moeten zijn rondom dit project. Nu moeten we als aanbieder aan onze verplichtingen voldoen", schrijft hij in een verklaring. Wel wijst hij erop dat Siemens de afgelopen jaren juist veel minder CO2 is gaan uitstoten.

https://nos.nl/l/2318498