Miljarden aan subsidies voor duurzame energie ongebruikt: ‘Neem meer risico’ (NOS Economie)

De miljarden euro's energiesubsidie die ieder jaar beschikbaar zijn voor grote verduurzamingsprojecten blijven voor een flink deel liggen, blijkt uit onderzoek van adviesbureau CE Delft. Eind 2019 ging het om 3,2 miljard euro. Een deel van de subsidie vloeide de afgelopen jaren terug naar de schatkist.

De Nederlandse Vereniging van Duurzame Energiebedrijven (NVDE), die opdracht gaf voor het onderzoek, pleit ervoor om de reserves uit te geven aan warmteprojecten om de klimaatdoelen te halen. Het geld blijft liggen omdat de overheid conservatief begroot en de kosten vaak hoger inschat dan ze in werkelijkheid zijn. Door iets meer risico te nemen kunnen er meer projecten gefinancierd worden, aldus de NVDE.

Vanwege de urgentie van de klimaatproblematiek kan de overheid beter een eventuele tegenvaller bij dergelijke projecten uit de algemene middelen financieren dan dat er miljarden blijven liggen, redeneert de vereniging. Een meerderheid in de Tweede Kamer steunde recentelijk een motie van de ChristenUnie met dezelfde strekking.

"We zien dat door klimaatverandering alle vormen van extreem weer steeds vaker voorkomen met overstromingen, hittegolven en bosbranden tot gevolg," zegt directeur Olof van der Gaag van de NVDE.

"Ondertussen voorspelt het Internationaal Energieagentschap (IEA) dat de wereldwijde CO2-uitstoot afstevent op recordhoogte en haalt Nederland zowel de CO2-reductiedoelen als het verplichte aandeel duurzame energie niet. Er moet dus een tandje bij om de klimaatdoelen van 2030 te halen."

4,7 miljard toegekend

Afgelopen maand kende de overheid voor dit jaar 4,7 miljard euro subsidie voor de stimulering van duurzame energie (SDE++) toe; er is 5 miljard euro beschikbaar. Ruim 2 miljard euro ging naar het Porthos-project in de Rotterdamse haven waarmee onder meer Shell en Esso CO2 van hun raffinaderijen willen afvangen en opslaan in lege gasvelden onder de Noordzee. Verder gaat het geld vooral naar grote projecten met zonnepanelen.

https://nos.nl/l/2390274

Facebook speelt hoog spel in Australië: wie knippert er eerst? (NOS Economie)

Opeens zette Facebook gisteravond de knop om. Australische nieuwsmedia en gebruikers konden geen nieuws meer delen. De pagina's van bijvoorbeeld The Australian en de Sydney Morning Herald zijn helemaal leeg.

De reden is een strijd die Facebook en Google voeren met de Australische overheid (en op de achtergrond een flinke uitgeverslobby) over een nieuwe mediawet waardoor techplatforms uitgevers moeten gaan betalen. Google besloot deze week zaken te doen met uitgevers en heeft een aantal deals gesloten. Facebook koos een andere route en laat zien welke macht het heeft als het erop aankomt.

"Facebook zit fout, Facebooks acties zijn onnodig", reageerde minister van Financiën Josh Frydenberg. "Hiermee beschadigt het bedrijf zijn reputatie in Australië." Hij is ook boos omdat bij het blokkeren van pagina's ook overheidspagina's, met bijvoorbeeld corona-informatie, tijdelijk werden geraakt. Ook wordt gevreesd dat het gebrek aan kwaliteitsnieuws leidt tot meer desinformatie.

Onderhandelen met nieuwsmedia

Volgens de Australische overheid is er sprake van een "onevenwichtige machtsbalans" tussen media en techplatforms. Die balans moet worden hersteld met afspraken tussen uitgevers en techplatforms over vergoedingen voor bijvoorbeeld linkjes in Facebooks nieuwsoverzicht en in Googles zoekresultaten. Want de twee partijen verdienen hier ook geld aan via advertentie-inkomsten, benadrukt Australië.

Komen de partijen er onderling niet uit, dan bepaalt een arbitragecommissie het vergoedingsbedrag. De platforms worden ook verplicht om relevante wijzigingen in hun algoritme te delen met nieuwsmedia.

Facebook en Google hebben zich flink verzet tegen de voorstellen. Al in augustus dreigde Facebook het delen van nieuwsberichten onmogelijk te maken. En Google zei in januari dat als de wet er zou komen het bedrijf genoodzaakt zou zijn om Google Zoeken af te sluiten.

Zo zien de Facebook-pagina's van Australische media er nu uit, dit is die van de Sydney Morning Herald:

De discussie om de twee partijen, tevens grootmachten op de online advertentiemarkt, te laten betalen voor nieuws bestaat al veel langer. Maar een escalatie zoals nu in Australië was er nog niet.

In een blogpost stelt Facebook dit besluit met een "bezwaard hart" te hebben genomen en dat het wetsvoorstel de relatie tussen het platform en uitgevers "fundamenteel verkeerd begrijpt".

Ook zegt het bedrijf weinig te winnen te hebben bij het tonen van nieuws op zijn platform. Nieuws zou goed zijn voor minder dan vier procent van het totaal. Het bedrijf bood nieuws naar eigen zeggen aan omdat het "belangrijk is voor een democratische samenleving". Links naar nieuwsmedia op Facebook waren afgelopen jaar volgens het platform goed voor 5 miljard verwijzingen.

Mediacrisis in Australië

Wat verder op de achtergrond meespeelt, is dat er in Australië sprake is van een mediacrisis. Uit informatie van The Australian Newsroom Mapping Project blijkt dat sinds januari 2019 al 184 redacties hun deuren hebben gesloten of zijn gekrompen.

"De crisis is ongekend", zei Allan Fels, voorzitter van de organisatie die het overzicht bijhoudt, vorig jaar tegen The Guardian. Hij wijst op drie oorzaken: de gevolgen van de digitalisering, de coronacrisis en de bosbranden. Uitgevers moeten ondertussen toezien hoe Facebook en Google steeds meer omzet draaien en winst maken.

Daarmee is niet gezegd dat het een direct met het ander te maken heeft. Zelfstandig tech-analist Benedict Evans, die de media- techsector al jaren volgt, wijst erop dat veel van de advertentie-inkomsten die nu binnenstromen bij Facebook en Google, niet per se daarvoor naar kranten gingen. Ook werpt Evans op dat er nog nooit iemand heeft betaald voor het linken naar anderen. Als dat nu wel zou moeten, waarom is het dan alleen van toepassing op nieuws?

Tegelijkertijd zijn techplatforms wel belangrijkere spelers in het nieuwsdomein geworden en concurreren ze daardoor in zeker opzicht met nieuwsmedia. Dat zit uitgevers wereldwijd al veel langer dwars.

Brussel, Washington en Londen

De situatie in Australië moet niet los worden gezien van regulering elders in de wereld. Zo gaven Europarlementariërs al eerder aan interesse te hebben in de manier waarop Australië met deze zaak omgaat; in de EU wordt momenteel gewerkt aan wetgevingspakketten die zijn bedoeld om de macht van grote techbedrijven in te perken.

Brussel, maar ook Washington en Londen, zullen aandachtig kijken naar wat er in Australië gebeurt en wie als eerste met z'n ogen 'knippert' en dus toegeeft: de Australische overheid of Facebook.

https://nos.nl/l/2369272

Siemens ondanks hevige kritiek toch aan de slag in Australische kolenmijn (NOS Economie)

Het Duitse technologiebedrijf Siemens gaat ondanks hevige kritiek van klimaatactivisten toch aan het werk in een nieuwe kolenmijn in Australië. Topman Joe Kaeser heeft dat via Twitter bekendgemaakt.

Bij de deal gaat het om de aanleg van een spoorsignaalsysteem in de Carmichael-mijn, die met zes verdiepingen en een productie van 60 miljoen ton kolen per jaar een van de grootste kolenmijnen ter wereld zal zijn.

Het besluit kon direct op kritiek rekenen. "Een historische fout", twitterde de bekende Duitse klimaatactivist Luisa Neubauer, die vorige week nog een ontmoeting met de topman had.

Zij wilde de samenwerking tussen Siemens en de mijnbouwer tegenhouden. Kaeser bood haar in plaats daarvan een plek aan in de raad van toezicht van het nieuwe bedrijf Siemens Energy. Deze post weigerde ze, omdat ze haar onafhankelijkheid dan niet zou kunnen behouden, zei ze. Nu roept Neubauer op tot protesten.

Ook vanuit Australië klinkt kritiek. Volgens milieuorganisatie Australian Conservation Foundation is Siemens hypocriet: "Siemens zegt de klimaatdoelen van Parijs te ondersteunen, maar gaat nu toch meewerken aan een van de grootste CO2-bommen ter wereld."

Kolengigant Australië

In Australië neemt de weerstand tegen de lucratieve kolenindustrie toe nu het land wordt geteisterd door grote bosbranden.

Australië is de grootste exporteur van kolen ter wereld. Critici vinden dat premier Morrison te weinig doet tegen klimaatverandering, omdat hij de kolenindustrie niet in de wielen wil rijden. Zij zien de bosbranden als een gevolg van dat beleid.

Dit weekend erkende Morrison voor het eerst het verband tussen het veranderende klimaat en de aanhoudende bosbranden. Hij kondigde daarbij beleid aan om de CO2-uitstoot drastisch te verlagen.

Koraalrif

Tegen het project rond de megamijn van mijnbedrijf Adani wordt al jaren gedemonstreerd. Behalve over de schade voor het klimaat zijn milieuactivisten bezorgd over het hoge waterverbruik van de mijn. Ook wordt gevreesd dat de vele transporten het Great Barrier Reef zal aantasten, het grootste koraalrif ter wereld.

Siemens-ceo Kaeser heeft begrip voor de kritiek en geeft zelfs toe dat hij het liever anders had gezien. "We hadden vooraf wijzer moeten zijn rondom dit project. Nu moeten we als aanbieder aan onze verplichtingen voldoen", schrijft hij in een verklaring. Wel wijst hij erop dat Siemens de afgelopen jaren juist veel minder CO2 is gaan uitstoten.

https://nos.nl/l/2318498