Auteur: (Omroep Brabant)

Bijna een jaar geleden brak hij uit: de grootste natuurbrand ooit in Nederland. Ruim 700 hectare van natuurgebied De Peel ging in vlammen op. Het afgelopen jaar werd duidelijk dat er maatregelen nodig zijn om een nieuwe megabrand te voorkomen. Maar wat is daar nu, een jaar na dato, van te zien?

Toon Daniels uit Helenaveen woont op een paradijselijk plekje. In de vroege ochtendzon ziet hij reeën in de achtertuin. Maar een jaar geleden was dat anders. Toen likten de vlammen aan alles was Toon bezat. "Overal was het vuur te zien. Dan moet je huis en haard achterlaten."

De evacuatie had grote impact. "Ramptoeristen stonden op straat, terwijl wij weg moesten." Nog steeds is de angst voor een nieuwe brand groot. Aan de rand van zijn idyllische tuin, zijn de zwartgeblakerde bomen nog te zien.

Na de brand, die maar liefst twee maanden woedde, gingen verschillende onderzoeken van start. Een oorzaak voor de brand werd niet gevonden. Maar de onderzoekers hadden wel een mening over hoe het zo uit de hand kon lopen. En over hoe een nieuwe brand voorkomen moet worden.

Zo moet de brandweer meer middelen krijgen, een betere toegang krijgen tot het gebied en moet De Peel beter beheerd worden. Want het vuur voedde zich gulzig met woekerende adelaarsvarens en pijpenstrootjes. Maar de Peelbewoners zien nog niet veel van de maatregelen. "Het is eigenlijk nog hetzelfde als vorig jaar", zegt de buurman van Toon, Hans Rademakers.

En dus is er wantrouwen bij de bewoners. "We willen eigenlijk een contactpersoon die we kunnen bellen als we iets zien op De Peel", zegt Dirk Verberne. "Maar die is er niet."

Voor Dirk is dat moeilijk te verkroppen. "Ik ben hier opgegroeid en voel me erg vergroeid met De Peel. Het is net of je een buurman hebt die twee maanden zijn perceel heeft laten branden en daarna zegt dat het wel goed komt."

Wim van Opbergen van werkgroep Behoud de Peel is juist wel blij met hoe het een jaar later gaat op sommige plekken. "Je ziet een mooi open landschap, met water en veenmossen. Precies het plaatje zoals het zou moeten zijn." Maar het is precair. "Een droge zomer en we zouden weer terug bij af kunnen zijn."

Voor Wim is er maar één oplossing om te voorkomen dat de Peel opnieuw verzwolgen wordt door een grote natuurbrand. "Daar waar het water hoog heeft gestaan, zie je dat het vuur geen schade heeft aangericht. De Peel moet gewoon natter, het is de enige oplossing."

Staatsbosbeheer is begonnen met maaien om De Peel brandveiliger te maken. De adelaarsvarens en de pijpenstrootjes worden er weggehaald. Het zijn moeilijke keuzes voor boswachter Lieke Verhoeven. Want hoe ver ga je dan met het weghalen van natuur om brand te voorkomen? "Dat moet je per keer bekijken."

"Soms heb je het idee dat de cultuurhistorische waarde vergeten wordt."

Ook schapen grazen op delen van De Peel om het pijpenstrootje kort te houden. Volgens boswacher Lieke kan deze maatregel helpen, maar een megabrand tegenhouden doet het natuurlijk niet. Ook zij denkt dat water het belangrijkste wapen tegen brand is: "Wil je een uniek hoogveengebied als dit bewaren, dan zul je het natter moeten maken."

Maar voor een nattere Peel moeten offers gebracht worden. Niet alle bewoners zien het zitten. Ze zijn bang om te wonen naast een grote wateroppervlakte waar ze niet meer kunnen komen en waar muggen vrij spel hebben. "De Peel heeft ook een cultuurhistorische waarde", zegt bewoner Hans Rademakers. "Soms heb je het idee dat de natuur de boventoon voert en dat de cultuurhistorische waarde vergeten wordt."

Een nattere Peel zorgt voor onrust bij de boeren in de buurt, die dan minder grondwater mogen gebruiken. De felle discussie over een nattere Peel woedde al voor de brand. Het kan dus nog lang duren voordat iedereen tevreden is en De Peel weer voldoende water heeft. En deze zomer kan een nieuwe brand alweer op de loer liggen.

Omroep Brabant zendt zondag 18 april om 11.33 en 16.44 uur een documentaire van de collega's van L1 uit over de brand op De Peel.