Auteur: Rique

== De herstellende wereld van Corral Bluffs ==

== De herstellende wereld van Corral Bluffs ==

De verschillende afzettingen van Corral Bluffs tonen hoe de dieren en planten zich herstelden van de massa-extinctie op de K-T-grens. Duizend jaar na de inslag van de [[meteoriet]] bij [[Chicxulub]] had zich de "varenwereld" ontwikkeld. [[Varens]] maakten zeventig tot negentig procent van de flora uit. Varens zijn vaak de eerste planten na een grote bosbrand of [[vulkaanuitbarsting]] die in een gebied terugkeren. Een dergelijke "varenpiek" is ook van andere locaties bekend en de varens domineerden zo een wereld zonder bomen. Het grootste zoogdier destijds had het formaat van een [[rat]] met een gewicht van ongeveer 500 gram. De overlevers waren met name [[omnivoor|omnivoren]] met een neiging tot een [[insectivoor|insectivore]] leefwijze.

De verschillende afzettingen van Corral Bluffs tonen hoe de dieren en planten zich herstelden van de massa-extinctie op de K-T-grens. Duizend jaar na de inslag van de [[meteoriet]] bij [[Chicxulubkrater|Chicxulub]] had zich de "varenwereld" ontwikkeld. [[Varens]] maakten zeventig tot negentig procent van de flora uit. Varens zijn vaak de eerste planten na een grote bosbrand of [[vulkaanuitbarsting]] die in een gebied terugkeren. Een dergelijke "varenpiek" is ook van andere locaties bekend en de varens domineerden zo een wereld zonder bomen. Het grootste zoogdier destijds had het formaat van een [[Rattus|rat]] met een gewicht van ongeveer 500 gram. De overlevers waren met name [[omnivoor|omnivoren]] met een neiging tot een [[insectivoor|insectivore]] leefwijze.

In de "[[palmen|palmenwereld]]" 100.000 jaar na de inslag hadden de zoogdieren zich hersteld tot het niveau van het [[Krijt (tijdvak)|Laat-Krijt]] wat betreft diversiteit, aantallen en grootte. De grootste zoogdieren hadden het formaat van een [[wasbeer]] met een gewicht van ongeveer 6 kg. Een voorbeeld hiervan is ''[[Loxolophus]]'' uit de [[Arctocyonidae]].

In de "[[palmen|palmenwereld]]" 100.000 jaar na de inslag hadden de zoogdieren zich hersteld tot het niveau van het [[Krijt (tijdvak)|Laat-Krijt]] wat betreft diversiteit, aantallen en grootte. De grootste zoogdieren hadden het formaat van een [[wasbeer]] met een gewicht van ongeveer 6 kg. Een voorbeeld hiervan is ''[[Loxolophus]]'' uit de [[Arctocyonidae]].

De overgang van het Puercan-1 naar het Puercan-2 300.000 jaar na de inslag wordt gekenmerkt door het einde van de "palmenwereld". In de nieuwe "[[pecannoot|pecanwereld]]" verschenen de bomen uit de [[walnoot|walnootfamilie]] ([[Juglandaceae]]) en waren de zoogdieren erg algemeen geworden. De grootste zoogdieren bereikten inmiddels het formaat van een [[Canadese bever]] met een gewicht van ongeveer 25 kg. Voorbeelden hiervan zijn de [[Condylarthra|condylarthen]] ''[[Carsioptychus]]'' en ''[[Ectoconus]]'' uit de [[Periptychidae]], behorend tot de eerste [[herbivoor|herbivoren]].

De overgang van het Puercan-1 naar het Puercan-2 300.000 jaar na de inslag wordt gekenmerkt door het einde van de "palmenwereld". In de nieuwe "[[pecannoot|pecanwereld]]" verschenen de bomen uit de [[walnoot|walnootfamilie]] ([[Juglandaceae]]) en waren de zoogdieren erg algemeen geworden. De grootste zoogdieren bereikten inmiddels het formaat van een [[Canadese bever]] met een gewicht van ongeveer 25 kg. Voorbeelden hiervan zijn de [[Condylarthra|condylarthen]] ''[[Carsioptychus]]'' en ''[[Ectoconus]]'' uit de [[Periptychidae]], behorend tot de eerste [[herbivoor|herbivoren]].

Het ontstaan van de "peulvruchtenwereld" 700.000 jaar na de inslag vormt het begin van het Puercan-3 met het verschijnen van de eerste [[peulvruchten]] ([[Leguminosae]]) zoals [[bonen]]. De delen van deze planten vormden nieuwe eiwitrijke voedingsbronnen die er voor zorgden dat de zoogdieren nog groter konden worden. Ze bereikten het formaat van een [[wolf]] met een gewicht van ongeveer 45 kg en waren daarmee ongeveer honderd keer groter dan de ratachtige overlevers uit de "varenwereld". Voorbeelden zijn ''[[Eoconodon]]'' uit de [[Triisodontidae]] (circa 47 kg, vanaf 720.000 jaar na de inslag) en ''[[Taeniolabis]]'' uit de [[Taeniolabididae]] (circa 34 kg, vanaf 680.000 jaar na de inslag).

Het ontstaan van de "peulvruchtenwereld" 700.000 jaar na de inslag vormt het begin van het Puercan-3 met het verschijnen van de eerste [[peulvruchten]] ([[Leguminosae]]) zoals [[boon|bonen]]. De delen van deze planten vormden nieuwe eiwitrijke voedingsbronnen die er voor zorgden dat de zoogdieren nog groter konden worden. Ze bereikten het formaat van een [[wolf]] met een gewicht van ongeveer 45 kg en waren daarmee ongeveer honderd keer groter dan de ratachtige overlevers uit de "varenwereld". Voorbeelden zijn ''[[Eoconodon]]'' uit de [[Triisodontidae]] (circa 47 kg, vanaf 720.000 jaar na de inslag) en ''[[Taeniolabis]]'' uit de [[Taeniolabididae]] (circa 34 kg, vanaf 680.000 jaar na de inslag).

Warme intervallen stimuleerden migratie en de ontwikkeling van nieuwe type planten en daarmee de groei en ontwikkeling van de zoogdieren. In de eerste miljoen jaar van het Paleoceen zijn er drie periodes van significante opwarming van het klimaat geweest, waarvan er zeker twee (300.000 en 700.000 jaar na de inslag) samenhingen met de genoemde veranderingen in de vegetatie en de toename in lichaamsgrootte van de zoogdieren. In de eerste 60.000 jaar na de inslag was de gemiddelde temperatuur 5,1° C hoger dan in het Laat-Krijt. Een tweede opwarming vond rond 300.000 jaar na de inslag plaats toen de temperatuur gedurende 30.000 jaar met 2,2° C steeg. Deze opwarming werd gevolgd door een stabiele fase gedurende 50.000 jaar en daarna een daling van de temperatuur met 3,0° C over 70.000 jaar. De derde opwarming trad 700.000 jaar na de inslag op met een stijging van de temperatuur van 2,9-3,2° C in 10.000 jaar.

Warme intervallen stimuleerden migratie en de ontwikkeling van nieuwe type planten en daarmee de groei en ontwikkeling van de zoogdieren. In de eerste miljoen jaar van het Paleoceen zijn er drie periodes van significante opwarming van het klimaat geweest, waarvan er zeker twee (300.000 en 700.000 jaar na de inslag) samenhingen met de genoemde veranderingen in de vegetatie en de toename in lichaamsgrootte van de zoogdieren. In de eerste 60.000 jaar na de inslag was de gemiddelde temperatuur 5,1° C hoger dan in het Laat-Krijt. Een tweede opwarming vond rond 300.000 jaar na de inslag plaats toen de temperatuur gedurende 30.000 jaar met 2,2° C steeg. Deze opwarming werd gevolgd door een stabiele fase gedurende 50.000 jaar en daarna een daling van de temperatuur met 3,0° C over 70.000 jaar. De derde opwarming trad 700.000 jaar na de inslag op met een stijging van de temperatuur van 2,9-3,2° C in 10.000 jaar.