Auteur: Rode raaf

{{Infobox natuurgebied

hfdftrgyfhjnytredfvghytrgtrhut6y5t4rfyu76yet54rgfdtdyu6754trghyu786yet54fvheyjgrethrgfgrytgtfghjnytrgfvbhjuy6t5rfgthyujtggr

| naam = Yellowstone National Park

| lat_deg = 44

| lat_min = 27

| lat_dir = N

| lon_deg = 110

| lon_min = 49

| lon_dir = W

| mapname=Verenigde Staten

| IUCN-categorie = II

| land = [[Verenigde Staten]]

| locatie = [[Wyoming]], [[Montana (staat)|Montana]] en [[Idaho]]

| dichtbij = [[Billings (Montana)|Billings]]

| km2 = 8983

| opgericht = [[1 maart]] [[1872]]

| bezoekers = 2.835.651

| jaar = 2005

| beheer = [[National Park Service]]

| afbeelding = Yellowstone National Park Map.png

| onderschrift = Plattegrond van het Yellowstone National Park

}}

{{Infobox werelderfgoed

| soort=natuur

| naam= Yellowstone National Park

| afbeelding=Yellowstone_River_in_Hayden_Valley.jpg

| land={{US}}

| regio=Europa en Noord-Amerika

| criteria=vii, viii, ix, x

| UNESCO volgnr.=28

| inschrijving=1978

}}

'''Yellowstone National Park''' is een [[nationaal park]] in de [[Verenigde Staten]], hoofdzakelijk in [[Wyoming]], maar met kleine gedeeltes in de aangrenzende staten [[Montana (staat)|Montana]] en [[Idaho]]. Yellowstone bestaat sinds 1 maart 1872 en is het oudste nationale park ter wereld. In 1978 werd het park op de [[Werelderfgoedlijst]] van [[UNESCO]] geplaatst.<ref>{{en}} UNESCO, [http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=13284&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html Kotor, Srebarna and Yellowstone are withdrawn from the list of World Heritage in danger], 2003</ref> President [[Ulysses S. Grant]] richtte het park op uit [[ecologie|ecologische]], recreatieve en nationalistische overwegingen.

Yellowstone heeft een oppervlakte van 8983 km², waardoor het meteen ook een van de grootste nationale parken van de Verenigde Staten is. De gemiddelde hoogte in het park is 2440 meter. Het grootste gedeelte van het park bestaat in Wyoming uit [[bos (vegetatie)|bos]], waarvan een gedeelte in 1988 door een grote [[natuurbrand]] is verwoest. In het park leven vele [[Dierenrijk|diersoorten]], waaronder [[Amerikaanse bizon|bizons]], [[hertachtigen|herten]], verschillende soorten [[beren]], [[coyote]]s en [[wolf|wolven]]. Het park bevat ruim 800 kilometer verharde wegen en dubbel zoveel kilometers in wandelpaden. In het zuiden sluit Yellowstone aan op [[Grand Teton National Park]].

== Vulkanisme ==

Onder Yellowstone bevindt zich een [[Vulkanisme|vulkanische]] [[Hotspot (geologie)|hotspot]]. De [[supervulkaan]] onder het park komt gemiddeld elke 600.000 jaar tot een grote uitbarsting. Bij eerdere grote uitbarstingen bedekten [[As (vulkaan)|asregens]] het hele [[middenwesten]] van de Verenigde Staten met een laag as. Een nieuwe uitbarsting van een dergelijke omvang zou niet alleen catastrofaal zijn voor de wijde omtrek van het park, maar kan ook een '[[nucleaire winter|vulkanische winter]]' opleveren die op het gehele noordelijk halfrond nog jarenlang het leven ontwricht. De laatste grote uitbarsting dateert van meer dan 640.000 jaar geleden. Hoewel de potentiële apocalyptische gevolgen van een superuitbarsting tot de verbeelding spreken, is Yellowstone niet "over de datum" voor een superuitbarsting. Het is goed mogelijk dat een dergelijke uitbarsting nooit meer zal voorkomen in de regio van Yellowstone.<ref>{{en}} USGS: Volcano Harzards Program | [http://volcanoes.usgs.gov/observatories/yvo/yvo_news_archive.html Yellowstone Volcano Observatory Featured Articles Archive] (19 december 2013)</ref>

Bij de laatste grote uitbarsting ontstond de grootste vulkanische structuur in de omgeving: de [[Yellowstonecaldera]], een [[caldera (geografie)|caldera]] van 65 km die vrijwel het gehele park beslaat. Deze caldera overlapt gedeeltelijk met twee oudere caldera's wat verder naar het zuidwesten. Verder in die richting is het spoor van nog eerdere uitbarstingen tot in [[Nevada (staat)|Nevada]] terug te vinden; een circa 800 kilometer lange en 70 kilometer brede vallei dwars door de [[Rocky Mountains]] laat zien hoe Noord-Amerika zich ten opzichte van de hotspot naar het zuidwesten bewogen heeft. De vallei zorgt voor een dominante windrichting uit het zuidwesten, wat een grote aanvoer van [[aardatmosfeer|atmosferisch]] vocht afkomstig uit de [[Grote Oceaan]] tot gevolg heeft. Dit verklaart de naar verhouding enorme hoeveelheden [[neerslag (atmosfeer)|neerslag]] (tot wel 3 meter sneeuw in de winter).

== Recreatie ==

Yellowstone is een van de populairste nationale parken van de Verenigde Staten en wordt sinds de jaren zestig jaarlijks bezocht door twee miljoen toeristen.<ref>{{en}}[http://www.nps.gov/yell/parkmgmt/historicstats.htm Historical Annual Visitation Statistics].</ref> Tijdens de zomerpieken werken er 3.700 [[Concessie (vergunning)|concessiehouders]] in negen hotels, die zo 2.238 hotelkamers en vakantiehuisjes beschikbaar stellen voor gasten. Ze beheren ook benzinestations, winkels en de meeste kampeerterreinen. Nog 800 andere werknemers werken ofwel permanent ofwel op seizoensbasis voor de [[National Park Service]].

Het park heeft ongeveer 10.000 [[warmwaterbron]]nen en meer dan 200 [[geiser (bron)|geisers]] in het [[Upper Geyser Basin]], waarvan [[Old Faithful]] de beroemdste is. Deze geiser spuit gemiddeld om de 92 minuten een 45 meter hoge kolom van water en stoom omhoog, hoewel deze tijd kan variëren tussen de 45 en 125 minuten. Sommige andere beroemde geisers spuiten maar eens per 6 tot 8 maanden en er zijn geisers die al jaren niet meer gespoten hebben.

Naast deze attracties is het Yellowstone National Park ook beroemd vanwege zijn vele [[meer (watervlakte)|meren]] en [[rivier]]en. De bekendste meren en rivieren in het nationaal park zijn: het [[Yellowstonemeer]], het [[Shoshonemeer]], de [[Snake (rivier)|Snake]] en de [[Yellowstone (rivier)|Yellowstone]]. Het Yellowstonemeer is 352&nbsp;km² groot, waardoor varen en [[sportvissen]] er populair is.

== Afbeeldingen ==

<gallery widths="180" heights="180">

Yellowstone NP - Upper Geyser Basin - Old Faithful 9-9-2014 13-26-05.JPG|Old Faithful

Grand Prismatic Spring and Midway Geyser Basin from above.jpg|[[Grand Prismatic Spring]]

Yellowstonewinter.jpg|Yellowstone in de winter

Bison near a hot spring in Yellowstone.JPG|Bizons

</gallery>

== Zie ook ==

* [[Grand Prismatic Spring]], een bekende warmwaterbron in het park

* [[Castle Geyser]], [[Steamboat Geyser]], bekende geisers in het park

* [[Geschiedenis van de wolf in Yellowstone]], relaas over de verdwijning en herintroductie van de wolf in [[Lamar Valley]]

== Externe links ==

* {{en}} [http://www.nps.gov/yell/index.htm Website van Nationaal park Yellowstone]

* {{en}} [http://www.yellowstone-natl-park.com/ Website over Yellowstone]

{{Appendix}}

{{Navigatie werelderfgoed Verenigde Staten}}

{{Navigatie nationale parken Verenigde Staten}}

{{Commons|Yellowstone National Park}}

{{Coor title dms|44|27|37|N|110|49|41|W|scale:500000}}

[[Categorie:Yellowstone National Park| ]]

[[Categorie:Werelderfgoed in de Verenigde Staten]]

[[Categorie:Nationaal park van de Verenigde Staten]]