Youth Carnegie Peace Prize gaat naar World’s Youth for Climate Justice (Advocatie)

In de Grote Rechtszaal van het Vredespaleis in Den Haag vond vorige week de uitreiking van de Youth Carnegie Peace Prize plaats. De prijs ging naar de internationale jongerenorganisatie ‘World’s Youth for Climate Justice’, voor hun strijd tegen klimaatverandering.

Elisabeth Wesseling-van Gent, bestuurslid van de Carnegie Stichting en advocaat-generaal bij de Hoge Raad, overhandigde de prestigieuze prijs aan World’s Youth for Climate Justice. De Carnegie Stichting en de Youth Peace Initiative reiken om de twee jaar de Peace Prize uit als erkenning voor jongeren of jongerenorganisaties die zich inzetten als vredestichters. Deze keer ging de eer naar World’s Youth for Climate Justice voor hun inspanningen in de strijd tegen klimaatverandering via internationaal recht en hun pleidooi voor klimaatrechtvaardigheid.

“De link tussen klimaatverandering en vrede is misschien niet de eerste die in je opkomt. Er is echter wel een duidelijke correlatie. Gevolgen van klimaatverandering zijn onder andere een toename van extreme weersomstandigheden zoals orkanen, tornado’s, hittegolven, overstromingen, bosbranden en droogte. Deze kunnen leiden tot voedselonzekerheid, vernietiging van land en bestaansmiddelen, en toename van ontheemding – factoren die conflicten bevorderen.” Met deze uitleg openden de winnaars Quint van Velthoven (foto boven rechts) en Marijn Vodegel (foto boven links) van World’s Youth for Climate Justice hun toespraak.

De winnende organisatie, werd in 2019 opgericht door 27 rechtenstudenten en vraagt aandacht voor de dreiging van de stijgende zeespiegel en de kwetsbaarheid van eilanden in de Stille Oceaan. Dat doen zij met succes: in maart van dit jaar nam de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een resolutie aan waarin het gerechtshof wordt verzocht advies uit te brengen over de verplichtingen van staten met betrekking tot klimaatverandering.

Terechte winnaar

De jury vind de organisatie in ieder geval de terechte winnaar van de vredesprijs, mede omdat ze laten zien hoe jongeren wereldwijd kunnen samenwerken en met behulp van internationaal recht een impact kunnen hebben. De jury benadrukte dat de doordachte acties en strategieën van de jongeren zijn geworteld in internationaal recht, zoals blijkt uit publicaties zoals het Youth Climate Justice Handbook. Dit handboek biedt juridische argumenten om partijen te ondersteunen bij het indienen van standpunten bij het gerechtshof en zorgt ervoor dat de stem van jongeren wordt gehoord tijdens de hoorzittingen.

Inzendingen voor de Youth Carnegie Peace Prize kwamen vanuit de hele wereld en de jury was onder de indruk van de inzet van jonge vredestichters. Na beoordeling van alle video-inzendingen werd de World’s Youth for Climate Justice geselecteerd als winnaar van de jongerenprijs 2023.

https://www.advocatie.nl/nieuws/youth-carnegie-peace-prize-gaat-naar-worlds-youth-for-climate-justice/

Portugese jongeren klagen 32 Europese landen aan wegens klimaatcrisis (ThePostOnline)

Bosbrand

27 september (Reuters) – Zes jongeren uit gebieden in Portugal die geteisterd worden door bosbranden en hittegolven hebben woensdag 32 Europese regeringen voor de rechter gedaagd met het argument dat hun nalatigheid om snel genoeg te handelen tegen klimaatverandering een schending van hun mensenrechten is.

De zaak – die in september 2020 werd aangespannen tegen de 27 EU-lidstaten en tegen Groot-Brittannië, Zwitserland, Noorwegen, Rusland en Turkije – is de grootste klimaatzaak die ooit door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg is behandeld.

De hoorzitting begon rond 9:15 uur plaatselijke tijd en zal volgens de planning eindigen om 1615 uur. Een uitspraak in de zaak wordt verwacht in de eerste helft van 2024.

Pleiten voor toekomst

Met de steun van het in Groot-Brittannië gevestigde Global Legal Action Network (GLAN) willen de Portugese verzoekers, in de leeftijd van 11 tot 24 jaar, een juridisch bindend besluit dat staten dwingt om actie te ondernemen.

Als de klacht gegrond wordt verklaard, zou dit kunnen leiden tot bevelen van nationale rechtbanken aan regeringen om de uitstoot van koolstofdioxide, die verantwoordelijk wordt gehouden voor klimaatverandering, sneller te verminderen dan momenteel gepland is.

“Vandaag staan we op bij het EHRM om te pleiten voor onze rechten en onze toekomst,” schreven de aanvragers, die allemaal persoonlijk aanwezig zijn bij de hoorzitting, op sociale media.

‘Sta achter de jeugd’

Gerry Liston, een van de advocaten van GLAN, zei dat als de zaak succesvol zou zijn, het aan de nationale rechtbanken zou zijn om de uitspraken af te dwingen. Er zal dan een stappenplan komen om ervoor te zorgen dat de handhaving effectief zou zijn.

Om hun steun te betuigen verzamelden mensen van alle leeftijden zich buiten de rechtbank met spandoeken waarop stond “Sta achter de jeugd” en “Wij staan achter jullie”.

De aanklagers beweren dat de klimaatverandering hun rechten bedreigt, waaronder het recht op leven, lichamelijk en geestelijk welzijn.

‘Ondraaglijke oven’

Een van de zes, de 15-jarige Andre Oliveira, vertelde eerder aan Reuters dat hun doel was om regeringen te dwingen om “te doen wat ze beloofd hadden”. En verwees hierbij naar de Overeenkomst van Parijs uit 2015 om de uitstoot te verminderen om de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden Celsius en idealiter 1,5C. Volgens het IPCC van de Verenigde Naties zou met het huidige beleid geen van beide doelen gehaald worden.

“Zonder dringende actie om de uitstoot te verminderen, zal de plaats waar ik woon binnenkort een ondraaglijke oven worden,” zei een andere aanvrager, de 20-jarige Martim Agostinho, in een verklaring.

Agostinho en drie andere aanvragers komen uit de centrale Portugese regio Leiria, waar in 2017 twee bosbranden meer dan 100 mensen het leven kostten.

Meer dan 80 advocaten vertegenwoordigen de beschuldigde landen, terwijl de aanvragers worden vertegenwoordigd door zes advocaten, wat resulteert in wat GLAN in een verklaring een hoorzitting “van ongekende omvang” noemde.

Liston erkende dat “het niet gemakkelijk zou zijn om het op te nemen tegen de juridische teams van meer dan 30 landen met zeer veel middelen”.

Niet-ontvankelijk

Het juridische team van Portugal heeft voor de rechtbank verklaard dat het zich inzet voor de strijd tegen klimaatverandering en dat de aanvragers geen bewijs hebben geleverd van de directe gevolgen voor hen.

Groot-Brittannië stelt dat de zaak “niet-ontvankelijk” is om verschillende redenen, waaronder jurisdictie.

Klimaatrechtszaken nemen toe, zowel in Europa als daarbuiten.

Vorige maand behaalde een rechter in Montana, in de Verenigde Staten, een historische overwinning voor jonge eisers in een zaak over klimaatverandering. Naast de jeugdzaak van woensdag zijn er nog twee andere klimaatzaken in behandeling bij de Grote Kamer van het EHRM.

Portugese jongeren klagen 32 Europese landen aan wegens klimaatcrisis

https://tpo.nl/2023/09/27/portugese-jongeren-klagen-32-europese-landen-aan-wegens-klimaatcrisis/

Nederland op slot? Bouwen kán snel, leert Groningse lng-terminal (NOS Economie)

Het elektriciteitsnet moet worden uitgebreid, er moet een waterstofnetwerk komen en er moeten installaties komen waarmee CO2 van de industrie kan worden afgevangen en opgeslagen in lege aardgasvelden onder de Noordzee. De projecten zijn nodig om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, maar de doelen raken uit zicht. Een voorbeeld van de Gasunie in de Groningse Eemshaven toont aan dat projecten ook snel gerealiseerd kunnen worden.

Regels en procedures halen de vaart uit de energietransitie met als gevolg dat veel bedrijven die van het gas af willen, geen zware elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen. Voor sommige projecten is nieuwe wetgeving nodig en het is onzeker of de Tweede Kamer die nog gaat behandelen voor de verkiezingen in november. De aanleg van de infrastructuur voor het afvangen van CO2 van de petrochemische industrie in de Rotterdamse haven stokt vanwege stikstofregels.

In 200 dagen

Nederland lijkt steeds vaker 'op slot' te zitten maar afgelopen jaar was er een opvallende uitzondering. Binnen 200 dagen legde de Gasunie in samenwerking met Groningen Seaports, bouwbedrijven en verschillende overheden een drijvende lng-terminal (vloeibaar gas) in de Groningse Eemshaven aan. Die was nodig om het verlies aan Russisch gas te compenseren met vloeibaar gas uit de Verenigde Staten.

Het kabinet overtuigde de provincie Groningen van het 'nationaal belang' en regelde een gedoogvergunning voor de twee fabrieksschepen. Ondertussen rekenden alle partijen terug vanuit de opleveringsdatum van 15 september 2022, die nodig was om voor de winter de gasvoorraden gevuld te hebben. Uitstel van oplevering was geen optie.

Het project slaagde volgens Hans Coenen, lid van de raad van bestuur van de Gasunie, omdat "alle partijen de urgentie voelden". De dreiging van gezinnen die hun huis niet kunnen verwarmen, industrieën die stil dreigen te vallen en de schok van de Russische inval in Oekraïne zorgden ervoor dat alle problemen en bezwaren werden opgelost. Bouwmateriaal werd 'geleend' van andere projecten, ruim 500 man personeel uit Mozambique, Tsjechië, Australië en andere delen van de wereld werd ingevlogen naar de Eemshaven.

Urgentie kopiëren

Hans Coenen heeft de manier van werken inmiddels met veel mensen uit de energiesector besproken, ook met minister Jetten voor Klimaat en Energie. Coenen denkt dat het navolging krijgt, al zal het niet meevallen om de urgentie van afgelopen jaar te kopiëren. Ook is er geen enkele organisatie in Groningen tegen de gedoogvergunning in beroep gegaan, zijn er geen woningen in de Eemshaven en ligt er geen Natura 2000-gebied in de directe omgeving.

Toch kan de manier van werken navolging krijgen, verwacht ook Marjolein Dieperink, hoogleraar Klimaatverandering en Energietransitie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Wat er in de Eemshaven is gebeurd, is dat marktpartijen en overheden heel dicht op elkaar zijn gaan zitten in een vroeg stadium van het proces en met elkaar hebben bekeken wat er nodig is om het project tot een goed einde te brengen."

Dieperink is partner bij advocatenkantoor AKD en als advocaat bij veel energieprojecten betrokken; "Ik zie dat projecten soms traag verlopen en dat het beter kan." Net als netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties vreest Dieperink dat de klimaatdoelen voor 2030 uit beeld verdwijnen onder meer vanwege de val van het kabinet. "Bijvoorbeeld voor waterstof en warmtenetten is nieuwe wetgeving nodig en die processen duren lang en de meeste partijen wachten die af voor ze investeren. De vraag is of 2030 niet te snel komt."

Nationaal belang

Voor het lng-project in de Eemshaven deed minister Jetten een beroep op het nationaal belang en het gevaar voor de openbare orde en veiligheid als er een tekort aan gas zou ontstaan. De vraag is of de bosbranden, hittegolven en overstromingen die de wereld dit jaar teisteren niet aantonen dat de klimaatcrisis inmiddels ook een zaak van openbare orde en veiligheid is.

"Er zijn steeds meer rapporten die aantonen dat we achterlopen bij de doelstellingen uit het Parijs-akkoord, daarom valt ook hier zo'n noodsituatie wel te beredeneren", zegt Dieperink. Netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties hebben in een brandbrief aan de Tweede Kamer gepleit voor snelheid. De organisaties zijn bang dat vanwege de val van het kabinet, energieprojecten die van belang zijn om de klimaatdoelen te halen nog verder uit het zicht raken.

https://nos.nl/l/2485326

Erik ging ondanks bosbranden toch naar Rhodos, nu wil hij Corendon aanklagen (Trendnieuws)

Toerist Erik Meijvis is pisnijdig. De beste man stapte ondanks de bosbranden samen zijn vrouw Daniëlla op het vliegtuig naar Rhodos. Eenmaal aangekomen kreeg hij een trauma. Nu geeft hij Corendon de schuld: ”Ze hadden het moeten afgelasten.”

‘Ik wist niks’

De bosbranden in Griekenland domineren het nieuws al wekenlang. Toch wist Erik er helemaal niets vanaf. Tenminste, dat zegt hij. Op de zaterdag dat hij samen met zijn partner in het vliegtuig stapt naar Rhodos, heeft hij ‘alleen informatie’ over brand in Athene en het zuiden van Italië.

”Maar ik wist niks over Rhodos.” Met goede en moed en na zeer lang uitgekeken te hebben naar de dure reis, vertrekt het koppel op weg naar het vakantie-eiland.

10 minuten in hotel

Hij heeft van tevoren geen telefoontje ontvangen en in het vliegtuig wordt ook niks gezegd over bosbranden. Bij aankomst worden de twee erg bang.

Onderweg naar hotel zien ze overal brandweerauto’s en brandweerlieden. De hemel kleurde steeds donkerder. ”Roodbruine wolken kwamen achter het hotel vandaan.”

Na slechts tien minuten in het hotel ging het brandalarm af. ”Ze schreeuwden ‘go, you, go’. Toen moesten we letterlijk rennen voor ons leven.”

https://trendnieuws.nl/wp-content/uploads/2023/07/Rhodos1-1024x591.jpg

“In het begin denk je, dat gaan we wel redden. Maar het komt niet goed, want je wordt vermoeid en iedereen heeft zijn koffer. Maar dan zie je verderop de vlammen dichterbij komen. Erik en zijn vrouw lopen urenlang over het eiland tot ze op een van de stranden worden ingesloten door het vuur.

Dobberen op het water

Uiteindelijk kunnen ze in de nacht mee met een boot. Ze dobberen zes uur lang op het water en meren dan aan bij een dorpje. Daar kunnen ze een taxi nemen naar het vliegveld.

”Ik zag helemaal niemand van Corendon. Toen heb ik een woeste e-mail gestuurd. Ik eiste dat ik zou worden gebeld. Dat gebeurt al snel. ”Ze vroegen waar ik was. Ik zei: ik kan beter vragen, waar zijn jullie? Uiteindelijk kan het koppel instappen in een vliegtuig dat gereed staat om te vertrekken.

Zo was het verblijf in Rhodos erg kort, maar als het aan Erik ligt krijgt het verhaal een staartje. Hij heeft verschillende advocaten in de arm genomen, om Corendon aan te kunnen klagen. Zijn advocaten geven hem niet veel kans. ”Omdat het eiland als rampgebied is verklaard.”

Erik kan wel een beroep doen op het Calamiteitenfonds. Daardoor kan hij in ieder geval een deel van zijn kosten terug krijgen. Het is voor Erik, die tegenover Hart van Nederland begint te huilen, niet voldoende. Hij vindt dat Corendon met levens gespeeld heeft.

https://trendnieuws.nl/wp-content/uploads/2023/07/Rhod-1024x591.jpg

Reactie Corendon

Corendon heeft tegenover Hart van Nederland gereageerd op de aantijgingen van Erik. Zij stellen dat er op het moment van vliegen nog geen sprake was van evacuatie van het gebied of het hotel.

”Wanneer dat wel het geval zou zijn geweest, hadden wij vakantiegangers met een accomodatie in dat gebied natuurlijk nooit laten vertrekken.”

Daar voegt de organisatie aan toe dat zij zich baseren op informatie die zij ontvangen van vertegenwoordigers ter plaatse en die van de autoriteiten.

”Wij kunnen en willen daar niet op anticiperen of van afwijken, juist omdat het niet onze expertise is. Een natuurbrand is uiterst grillig en een onvoorspelbaar fenomeen.”

Geld terug?

Of het koppel hun geld kan terugkrijgen? De branden in Zuidoost-Rhodos zijn door het Calamiteitenfonds vastgesteld als calamiteit. Dat betekent dat de kosten voor de evacuatie en de niet-genoten vakantiedagen door het Calamiteitenfonds worden gedragen.

Reizigers die als gevolg van de bosbranden op Zuidoost-Rhodos dus niet al hun vakantiedagen konden gebruiken, ontvangen een overeenkomstig deel van hun reissom terug.

https://trendnieuws.nl/erik-ging-ondanks-bosbranden-toch-naar-rhodos-nu-wil-hij-corendon-aanklagen/

Wat kan mr. X als ‘onafhankelijk onderzoeker’? (Advocatenblad)

Kan een advocaat ‘onafhankelijk onderzoek’ doen? Jawel, maar dan opereert hij niet als advocaat en mag hij niet partijdig zijn. De huisadvocaat als ‘onafhankelijk onderzoeker’ is exit.

Na diverse kwesties (denk aan de NS-zaak in 2017, de Sanderink-zaak in 2022) was het zo langzamerhand snakken naar een uitspraak van het Hof van Discipline die de weg wees uit het moeras waarin de advocaat als ‘onafhankelijk onderzoeker’ bevond. Want is de ‘onafhankelijk advocaat-onderzoeker’ eigenlijk geen contradictio in terminis?

In zekere zin wel, blijkt uit de recente uitspraak van het Hof waarover al een nieuwsbericht verscheen. Het is namelijk van tweeën één. Óf je treedt op als partijdig advocaat, óf je treedt op als onafhankelijk onderzoeker – een andere hoedanigheid dus. En je moet heel duidelijk maken welke pet je op hebt.

Gedragsregel 15

Als onafhankelijk onderzoeker heb je geen ‘klassieke advocaat-cliëntrelatie’ met de opdrachtgever en mag je die ook niet hebben: voor advocaten(kantoren) met een ‘bestaande adviesrelatie’ met de cliënt is onafhankelijk onderzoek taboe. En als je eenmaal onderzoek hebt gedaan dan gelden er regels naar analogie van gedragsregel 15.

Volgens het Hof heeft de kernwaarde vertrouwelijkheid geen doorslaggevende waarde meer als sprake is van onafhankelijk onderzoek. Dat lijkt de doodssteek voor het verschoningsrecht van de onafhankelijk advocaat-onderzoeker, waarmee advocaten vermoedelijk een belangrijke troef in de strijd om die lucratieve klussen wordt ontnomen.

Objectief

In de Baker Tilly-zaak waarin het Hof van Discipline nu oordeelt verklaarde de advocaat dat hij ‘onafhankelijk’ vooral had bedoeld in ‘deontologische zin’: onafhankelijk zoals in de advocatenkernwaarden bedoeld, en zonder invloed van de opdrachtgever op (de uitkomst van) het onderzoek (maar wel degelijk partijdig dus). Maar die uitleg vindt het Hof geenszins voor de hand liggen. Als je je onderzoek als ‘onafhankelijk’ presenteert mogen mensen ervan uitgaan dat het objectief, zorgvuldig en volledig is.

Het onderscheid intern/extern onderzoek is ongeschikt om je gedrag op af te stemmen, zegt het Hof, want ook een ‘intern’ rapport kan later openbaar worden, daar moet je als advocaat altijd rekening mee houden.

Wederhoor

Dan een aantal dingen die we eigenlijk wel wisten dat ze bij onafhankelijk onderzoek zouden moeten gelden: geen zeggenschap opdrachtgever over inhoud rapport, transparantie over wat niet is onderzocht of gebruikt, zo volledig mogelijk beeld, hoor en wederhoor, voorkomen van misverstanden.

Een protocol zou mooi zijn, maar volgens het Hof zijn daarvoor de Orde en/of wetgever aan zet, waarbij ook over het verschoningsrecht moet worden gediscussieerd.

Er is een hoop kreupelhout gekapt, maar of het genoeg is om bosbranden te voorkomen, zal moeten blijken.

Trudeke Sillevis Smitt

Het artikel Wat kan mr. X als ‘onafhankelijk onderzoeker’? verscheen eerst op Het Advocatenblad.

https://www.advocatenblad.nl/2023/06/15/wat-kan-mr-x-als-onafhankelijk-onderzoeker/