Als Didier Lamkel Zé Royal Antwerp met een kopbal op voorsprong zet tegen AZ, is zijn eerste impuls om aan een geïmproviseerde wereldrecordpoging op de 100 meter sprint te beginnen. Hij rent richting de tribune met gespreide armen en de vastberaden blik van iemand die besloten heeft iets heel doms te doen. ‘LZ7’ klautert de hekken in en juicht triomfantelijk met de supporters. Het levert hem zijn tweede gele kaart op, waardoor Antwerp met nog maar negen man op het veld komt te staan.
Deze Lamkel Zé-masterclass wordt vervolgens kenmerkend afgesloten: hij trekt zijn shirt uit en houdt deze provocerend omhoog richting de bank van AZ. Het is afgelopen zomer voor veel Nederlanders de kennismaking met Lamkel Zé: een fenomeen dat zijn genialiteit alleen tot uiting lijkt te kunnen brengen als het samengaat met een flinke dosis chaos.
Voordat Didier zijn combinatie van furore en chaos naar Royal Antwerp brengt, heeft hij er al een uitgebreid voetballeven op zitten. Hij speelt bij L’Académie Brasseries in Kameroen, gaat op proef bij Anderlecht, Bordeaux en Olympique Lyon, tekent bij Lille en vertrekt uiteindelijk naar Niort. Bij de Franse club maakt hij niet alleen naam als een talentvolle en behendige speler, maar ook als een onversneden enfant terrible: hij wordt twee keer uit de selectie gezet, onder meer vanwege een knokpartij op de training. Bovendien blijkt hij moeite te hebben om niet al z’n geld te verbrassen.
Lamkel Zé betreedt voor het eerst de spotlights als hij als invaller voor Royal Antwerp scoort tegen Standard Luik. De Kameroener trekt meteen z'n shirt uit, wat hem op een gele kaart komt te staan. Dat lijkt een incident, maar later blijkt het een essentieel onderdeel van de gehele Didier Lamkel Zé-experience te zijn. Sterker nog, volgens de cijferverzamelaars van Transfermarkt heeft hij in zijn carrière meer kaarten (28) gepakt dan doelpunten (21) gemaakt.
De incidentjes die er zijn, gaan hand in hand met goede prestaties. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Op het moment dat hij een vaste waarde bij Antwerp lijkt te worden, krijgt Lamkel Zé het op de training aan de stok met verdediger Jelle Van Damme – de oud-Ajacied wiens legacy vooral bestaat uit het feit dat hij ooit tijdens een warming-up de bal vol op de kneiter van een nietsvermoedende duif schoot. Lamkel Zé geeft Van Damme tijdens een trainingspartijtje een klap in het gezicht, wat hem een disciplinaire schorsing oplevert. Van Damme toont het resultaat, een blauw oog, op Instagram.
Lamkel Zé is als een relikwie uit een tijd toen er nog geen persvoorlichters in het voetbal waren. In de wandelgangen circuleren er allerlei gekke anekdotes over hem: over de keer dat hij de perszaal in zijn onderbroek trotseerde, of doodgemoedereerd met een winkelwagen vol Nike-spullen van het stadion naar zijn appartement liep. Interviews geeft hij bovendien bij voorkeur met de controller van z’n PlayStation stevig in z’n hand geklemd. Hij doet denken aan het prototype profvoetballer uit de jaren tachtig, dat in shampooflessen poept en met een motorhelm op z’n hoofd het spelershome binnenwandelt, maar dan getransporteerd naar 2020.
Lamkel Zé eindigt het afgelopen seizoen sterk, met vier doelpunten en vier assists (en tien kaarten, waaronder een rode). Terwijl zijn ploeggenoten zich na de zomerstop opmaken voor het nieuwe seizoen, ligt de buitenspeler nog aan het strand in Nice. De reden: hij is niet van plan zich te melden zolang hij geen verbeterd contract krijgt. “Ik heb niet meer dezelfde status als toen ik hier een jaar geleden arriveerde. Ze moeten ook begrijpen dat ik een familie heb, en zeven broers en zussen mee moet onderhouden,” aldus Lamkel Zé in de Gazet van Antwerpen.
Na een tijdelijke verbanning naar de 'B-kern', keert Lamkel Zé terug naar het eerste elftal. Kort daarna speelt hij een hoofdrol in de nu al legendarische wedstrijd Antwerp-AZ, een veldslag die eigenlijk een Netflix-documentaire verdient. De twee gezichten van de Kameroener worden in die wedstrijd weer duidelijk zichtbaar. Op het moment dat hij een oerdomme rode kaart pakt staat Royal Antwerp virtueel op het punt om zich te plaatsen voor de groepsfase van de Europa League. Als de stofwolken van De Slag om Antwerpen opgetrokken zijn, worden de gevolgen van zijn uitspatting duidelijk. AZ heeft na de rode kaart vier keer gescoord, Royal Antwerp ligt eruit.
Een paar dagen later zit Lamkel Zé op de tribune, vanwege wéér een nieuw incident: een knokpartij met keeper Sinan Bolat op de training. Elke andere speler zou vermoedelijk allang definitief weggestuurd zijn, maar Lamkel Zé is nu eenmaal te goed, te technisch en te creatief om op te geven. Hij heeft het temperament van een in de snackbar geprovoceerde Anthony Lurling en het talent van een Braziliaans international.
Na de laatste vechtpartij lijkt hij eindelijk geleerd te hebben van zijn fouten. Lamkel Zé scoort en gedraagt zich voorbeeldig (lees: hij veroorzaakt geen problemen). De enige frats die hij zich veroorloofd is een gele kaart nadat hij zijn shirt uittrekt. Op z’n ondershirt staat ironisch genoeg ‘Lamkel Zé Na Kalm’ (vrij vertaald uit het Vlaams: doe eens rustig). “Ik wist dat ik daar een gele kaart voor zou krijgen, maar bon, ik had een van mijn buren beloofd om dat shirt te tonen als ik zou scoren (…) Belofte maakt nu eenmaal schuld,” aldus Lamkel Zé. Het zal vast de eerste keer ooit zijn dat een speler een gele kaart pakt omdat hij sociaal ongemakkelijke situaties met z’n buren wil vermijden.
Goed, fast forward naar december 2019: Standard Luik-Antwerp. In de tussentijd heeft de buitenspeler zijn debuut gemaakt voor het Kameroense elftal en toonde hij – nadat hij een doelpunt scoorde – een door een supporter ontworpen sticker met daarop ‘LZ7’ en de beeltenis van de speler zelf die z’n shirt omhoog houdt. De sticker is een hit onder Antwerp-fans en hangt op menig raam, verkeersbord en urinoir, niet alleen in België, maar zelfs ook in Nederland. Zijn populariteit is niet moeilijk te verklaren: ondanks alles blijft Lamkel Zé een speler waarvoor je naar het stadion komt. Is het niet om te genieten, dan wel om je te ergeren.
https://video-images.vice.com/test-uploads/_uncategorized/1585904445131-lamkelze2.png
Als Antwerp met nog 15 seconden op de klok met 1-3 leidt tegen Standard Luik, lijkt het chaosconnaisseur Lamkel Zé een goed idee om nog wat provocerende gebaren naar de supporters van Standard te maken. Al snel komen er tegenstanders op hem afgerend, gaat hij naar de grond, worden er bekers bier naar hem gegooid en ontstaat er een klein volksgevecht als de spelers naar de catacombe lopen. Als provoceren een kunst was, zou er vermoedelijk vandaag nog ergens een LZ7-museum verrijzen.
Daarna volgen de incidenten elkaar zo snel op, dat ze eigenlijk een liveblog op nu.nl verdienen. Tijdens het winterse trainingskamp in Spanje doet hij niet mee op een training vanwege “psychische problemen,” aldus zijn trainer Laszlo Bölöni. Ook wordt hem ongeïnteresseerd gedrag verweten – hij ziet een oefenwedstrijd als aanleiding om uitgebreid op de bank aan z’n Instagram-content te werken – en krijgt tijdens een ‘vriendschappelijke’ wedstrijd na een kwartier een rode kaart wegens natrappen. Als hij later zelfs weigert om samen met z’n ploeggenoten een paar rondjes rondom het veld te lopen, rijst de vraag hoe lang supporters en medespelers hem nog tolereren.
Een week later is het weer raak: tijdens een wedstrijd tegen Kortrijk voor de Croky Cup – het bekertoernooi waarvan de mascottes twee manisch uit hun ogen kijkende chipsvogels zijn – eist Lamkel Zé tegen alle afspraken een penalty op, en mist. Als hij later gewisseld wordt, stormt hij naar de kleedkamer.
Weer een week later vindt de grote kraker in België plaats: de nummer 2, Antwerp, tegen koploper Club Brugge. In de aanloop naar de beladen wedstrijd besluit Lamkel Zé een scheut olie op het vuur te gooien. Hij deelt op Instagram een foto van zichzelf waarin hij het account van Club Brugge tagt, met als bijschrift “Wankers”. Al snel heeft hij door dat hij een grote fout maakt, en vervangt hij het bericht voor een story waarin hij in het Frans over de rivaal schrijft: “Club Brugge: dat is familie”.
https://video-images.vice.com/test-uploads/_uncategorized/1585904351936-lamkelze3.jpeg
De clubleiding probeert de bosbrand in allerijl te blussen met een persbericht. “Navraag leert dat Didier wordt beïnvloed door andere personen om dergelijke posts te plaatsen (…) Didier distantieert zichzelf ook van de manier waarop deze post is overgenomen. Hij is de Engelse taal niet machtig, laat staan dat hij de mogelijke impact correct kon inschatten,” schrijft de club. Het idee dat Lamkel Zé zelf geen Engels kan maar toch mensen vrolijk met “wankers” begroet, als een soort Mr. Bean op vakantie, blijft nog lang hangen.
Na wanker-gate wordt het verdacht rustig rondom de Kameroener, de incidentenstroom droogt even op en hij pakt zelfs geen gele kaarten meer. Tegelijkertijd scoort hij ook niet meer, wat trainer Bölöni tot de volgende conclusie brengt: “In de wedstrijd tegen Charleroi zag ik hem drie à vier keer een abnormale blijk van hoffelijkheid vertonen. Didier is te veel gentleman geworden.” Het is een wonderlijke conclusie: blijkbaar gedijt Lamkel Zé beter bij chaos en provocaties dan bij rust.
Met het vooruitzicht van een grootse wedstrijd in het verschiet, namelijk de finale van de Croky Cup tegen Club Brugge, is de plotselinge kalmte van LZ7 ergens ook wel te begrijpen. Als de stilte voor de onvermijdelijke storm, het moment waarop hij kan ontploffen, zowel in positieve als negatieve zin. De wedstrijd waar iedereen in Antwerpen zich op verheugd, komt er echter niet. Althans, voorlopig niet. De bekerfinale zou op 22 maart gespeeld worden, maar is uitgesteld vanwege het coronavirus.
Terwijl een pandemie door de wereld raast, plaatst Lamkel Zé af en toe oude filmpjes van zichzelf op Instagram, waarop te zien is hoe hij scoort, een panna geeft of een tegenstander gek maakt. Het is een herinnering aan wat we nu moeten missen, aan de explosie waarvan we weten dat ze ooit weer komt, al is het nog de vraag wanneer. Tot die tijd moeten we het doen met archiefbeelden van de wildste speler van de Benelux.
-
Dit is een verhaal uit de serie Voetbalgeschiedenis met Doodeman. In deze serie belicht Michel Doodeman bijzondere teams of individuen uit de sportgeschiedenis. Zie hier alle verhalen uit deze serie.
https://www.vice.com/nl/article/z3b9my/didier-lamkel-ze