De vrouw kijkt stralend in de camera. Er is iets vreselijks gebeurd. Onder de foto een toelichting – bosbrand, financiële problemen, een gezondheidscrisis of een overleden ouder. Maar de vrouw is blij en dankbaar, schrijft ze haar honderdduizenden volgers. Het universum brengt je tegenslag met een reden, je aanschouwt de werkelijkheid conform je eigen mindset en tijden van verdriet vormen een kans het donker in jezelf onder ogen te komen. (Voor betaalde samenwerkingen: zie de contactgegevens in haar bio.)
Met een potpourri van The Secret, boeddhisme, hindoeïsme, een beetje manifesteren, scripten en #positivethinking wordt in deze ego-welzijnshap een alternatief wereldbeeld geschapen waarin het prettig toeven is – niet in het minst omdat er volgers en goudgeld mee te verdienen zijn. Het resultaat: shiny, happy people in alle omstandigheden. Het is de zoveelste uitloper van wellness-rechts: de online marketingmachine rond welzijnsfilosofieën die en passant (zeer) conservatief gedachtegoed en complottheorieën normaliseren. Deze beweging líjkt systeemkritiek te uiten, met wantrouwen jegens de overheid en het kapitalistische systeem dat een cultuur van egoïsme en winner takes all heeft voortgebracht, maar speelt dat systeem juist in de kaart, onder meer om de volgende redenen.
Het is hyperindividualistisch. Dertig jaar afbraak van publieke voorzieningen, een woningcrisis en groeiende ongelijkheid, oorlog, klimaatverandering: er zijn nogal wat crises. Maar dit gedachtegoed schuift de tastbare werkelijkheid terzijde: wat je ervaart, zit in je hoofd. Fysieke of mentale gezondheid wordt zo een verdienste – met de juiste ‘lifestyle’ en bijbehorende ‘mindset’ schep je zelf een prettig bestaan. Verwacht dus geen actie tegen de jarenlange deregulering van de voedingsindustrie, waardoor het dieet van miljoenen mensen is verziekt – nee: begin een moestuin, start de dag met een ijsbad en eet zelfgebakken brood. Armoede, racisme, kansenongelijkheid of ecocide: sluit je ogen, zit in het moment en probeer in jezelf het licht te vinden. In laats van solidariteit ten behoeve van een collectief welzijn, redeneert men volgens de VVD-doctrine: ieder voor zich.
Dit gedachtegoed schuift de tastbare werkelijkheid terzijde: wat je ervaart, zit in je hoofd. Met de juiste ‘lifestyle’ en bijbehorende ‘mindset’ schep je zelf een prettig bestaan.
En uiteindelijk is het conservatief. Het ‘natuurdenken’ bloeit in de politiek: er bestaat een natuurlijke ordening waarin de mens floreert, en daarvan afwijken verzwakt gezin en samenleving. ‘Doorgeslagen’ liberale waarden zoals feminisme of ‘genderhysterie’ ontwortelen de mens. De boodschap van positiviteitsgoeroes haakt daarbij aan: de vrouwen richten zich op koken, kinderen en micromanagement, de mannen op kracht, geld en wereldzaken. Het kleinburgerlijke, christelijke gezinsideaal in een Ibiza-jasje.
Tot slot werkt het complotdenken in de hand. Binnen de natuurlijke ordening, staan morele waarden en subjectieve ervaringen bovenaan. Wetenschap en deskundigheid worden afgedaan als meningen; er is een boze elite die je innerlijke kracht en immuunsysteem ondermijnt. Zo worden complottheorieën gepresenteerd met een antisemitische of radicaal-rechtse agenda.
Niks systeemkritiek. Want in een systeem dat de bodem onder je voeten vandaan trekt, zo luidt de boodschap, is het je eigen schuld als je niet stralend en succesvol boven water komt.
Het bericht Wellness-rechts manifesteert er vrolijk op los verscheen eerst op Vrij Nederland.
https://www.vn.nl/wellness-rechts-manifesteert/
