Sinds enkele dagen woekeren er bosbranden in de zuid-centrale regio van Chili. Veel dieren raken hierbij gewond. Maar er worden ook dieren gered. Zo sprong een vrouw met haar hond en andere dieren de rivier in om haar geliefde viervoeters te redden. Deze vrouw, genaamd...
De Europese ministers hadden in de ministerraad van 28 juni de mogelijkheid om een ijzersterke Bossenwet te maken. Die wet moet natuurverwoesting en mensenrechtenschending voor producten als soja, vlees en palmolie eindelijk verbieden. Maar helaas, de ministers lijken niet van plan om van de Bossenwet een succes te maken. Ze willen nauwelijks verbeteringen doorvoeren en stellen zelfs schandalige afzwakkingen voor. Een teleurstellend resultaat. Maar we geven niet op!
Al meer dan twee jaar voeren we, samen met mensen zoals jij en ik, campagne. We demonstreren, spreken in het openbaar, delen informatie op sociale media, publiceren rapporten en oefenen druk uit op politici. En steeds is onze oproep: kom op ministers, maak een ijzersterke Bossenwet die Europa’s medeplichtigheid aan wereldwijde ontbossing en natuurvernietiging stopt.
Samen hebben we de noodzaak voor een Bossenwet met succes op de publieke én politieke agenda gezet. Het leidde tot een wetsvoorstel dat in de kern een kantelpunt kan zijn voor de natuur, de bossen en de mensen die in de verwoeste gebieden leven. Daarvoor dienen wel een aantal cruciale tekortkomingen verbeterd te worden. De Europese ministers konden deze punten aanpakken. Daarvoor hebben we, in aanloop naar de ministerraad van 28 juni, de afgelopen maanden overal in Europa actie gevoerd.
Ecosystemen blijven onbeschermd en taalfoefjes
Maar in de ministerraad hebben de Europese ministers een kettingzaag gebruikt om de wet te kortwieken. De ministers hebben hun gezamenlijke standpunt bepaald en dat is niet best.
Zo laten zij veel ecosystemen onbeschermd, zoals graslanden, wetlands en veengebieden. Terwijl we weten dat bijvoorbeeld de Braziliaanse Cerrado naar de knoppen gaat voor de soja die in de voederbakken belandt van onze koeien, kippen en varkens. En met één pennenstreek hebben ze de definitie van ‘ontbossing’ zodanig aangepast, waardoor de bosbouwindustrie in Europese bossen door kan gaan met de verwoestende praktijken.
De ministers hebben nóg zo’n taalfoefje uitgehaald. De definitie van ‘bosdegradatie’ – het selectief kappen van bomen waardoor het bos wordt aangetast – is nu alleen nog maar van toepassing op een klein percentage van de Europese bossen.
Onderhandelingen over definitieve wet in september
Nu de temperaturen stijgen en wereldwijd bosbranden woeden, kunnen we het ons niet veroorloven om deze wet, een essentiële verdedigingslinie tegen de klimaatcrisis, te verzwakken. Maar we hebben nog een kans; de leden van het Europees Parlement moeten óók een besluit nemen over hun standpunt, dat in september wordt verwacht. Daarna gaan de 3 Europese instanties (Raad, Parlement en Commissie) met elkaar onderhandelen over de definitieve wet. Ik beloof je: wij geven niet op en gaan door met campagne voeren om alle politici te bewegen om een ijzersterke wet te maken.
Brussel, 28 juni 2022 – De Europese Milieuraad heeft het wetsvoorstel om de wereldwijde bossen te beschermen ernstig afgezwakt. “De ministers hebben de kettingzaag gezet in wat een baanbrekende wet ter bescherming van de natuur en mensenrechten moet worden,” aldus Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland. “Nu de temperaturen stijgen en bosbranden woeden, kunnen we het ons niet veroorloven om deze essentiële verdedigingslinie tegen de klimaatcrisis te verzwakken.”
“De ministers stellen afzwakkingen voor waardoor niet alleen natuurgebieden in Brazilië buiten de wet vallen, maar nu ook Europese bossen onvoldoende beschermd worden. Dit was dé kans voor de Europese ministers om de Bossenwet ijzersterk te maken. Bosbouwers in de EU kunnen op deze manier gewoon doorgaan met hun verwoestende industrieën,” aldus Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland.
Greenpeace Nederland had al kritiek op het eerdere Europese wetsvoorstel, omdat bedreigde ecosystemen zoals savannes, wetlands en veengebieden buiten beschouwing bleven. Ook zijn diverse producten en goederen waarvoor natuur wordt verwoest, zoals rubber, maïs, pluimvee en varkensvlees, niet in het voorstel opgenomen. Deze verbeterpunten zijn niet overgenomen door de ministers van de Milieuraad.
Volgende stappen
De bal ligt nu bij het Europese parlement. Begin juli zal de milieucommissie van het parlement stemmen over hun verbeterpunten op het voorstel. In september zal het voltallige Europese parlement erover stemmen. Daarna beginnen de zogenaamde ‘trialogen’ tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de nationale regeringen in de Milieuraad over de definitieve bossenwet.
Voor meer informatie neem contact op met persvoorlichter Thysa Beekman, 06 2129 6895 thysa.beekman@greenpeace.org
Geen woorden maar daden: actie voor het klimaat op zondag 19 juni
Rotterdam, 15 juni – Fossiele brandstoffen blijken wederom de aanjager van gewelddadige conflicten, vervuiling en de klimaatcrisis. Dat moet stoppen. De oorlog in Oekraïne heeft onze energievoorziening op scherp gezet. Het is tijd om in actie te komen voor het klimaat: geen woorden maar daden. ‘Stop Fossiel, stop oorlog, klimaatrechtvaardigheid nu’, met deze boodschap gaan mensen zondag de straat op in Rotterdam voor de Klimaatmars.
De klimaatcrisis is hier en nu, maar nog steeds blijft onze overheid kiezen voor vervuiling door fossiele brandstoffen. Zoals meer vervuilende kolenstroom en meer gaswinning. “Dit is het moment om het verbruik van fossiel af te bouwen en energie te besparen. Door een kapot systeem lijken we als samenleving vast te zitten aan fossiele brandstoffen. En zo betalen we mee aan gruwelijke oorlogen, zoals nu in Oekraïne. Mooie doelstellingen van de overheid zijn niet genoeg, er is actie nodig. We moeten grote vervuilers belasten in plaats van belonen. Zodat we verduurzamen en de mensen ook steunen bij het betalen van hun energierekening. Daarom gaan we de straat op in Rotterdam en vragen we de overheid om door te pakken voor een veilige wereld”, aldus Faiza Oulahsen van Greenpeace, namens de Klimaatcrisis Coalitie.
Nederland staat stil. Kolencentrales blijven open en deadlines uit de Urgenda-klimaatzaak worden niet gehaald. Terwijl de klimaatcrisis aan de orde van de dag is met wereldwijd overstromingen, bosbranden en hongersnoden. Amber (23) van Extinction Rebellion: “De mensen die het minste hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis krijgen nu als eerste te maken met de zwaarste gevolgen. De manier waarop wij in het Westen leven, richt heel veel schade aan elders in de wereld. Het is aan ons om onze steun uit te spreken richting de gemeenschappen in hardst getroffen landen en klimaatvluchtelingen.”
Rotterdam is het decor van een nieuwe klimaatdemonstratie, na eerdere klimaatmarsen in Amsterdam en Den Haag. Rotterdammer Vatan Hüzeir van Fossielvrij NL legt uit: “We staan voor grote veranderingen. We willen een rechtvaardige toekomst, met meer schone lucht, goed geïsoleerde huizen en zekere banen. We eisen dat alles op alles wordt gezet om een leefbare toekomst mogelijk te maken. Een grote vervuiler als de haven van Rotterdam bijvoorbeeld moet veel actiever dan nu het klimaatprobleem aanpakken. ”
Organisatie
De Klimaatmars start zondag 19 juni om 13:00 uur op het plein de Binnenrotte voor de Markthal Rotterdam. De mars volgt een route door de binnenstad van Rotterdam en komt langs Blaak, Coolsingel en Hofplein en eindigt weer op de Binnenrotte. Er zijn verschillende protestblokken die meedoen aan de mars zoals bijvoorbeeld; een vredesblok, een kinderblok, anti-racisme-blok en krimp de luchtvaart, klimaatplicht voor grote vervuilers.
De Klimaatmars in Rotterdam is een vervolg op de Klimaatmars van november vorig jaar waar 40.000 mensen in Amsterdam de straat op gingen om beter klimaatbeleid te eisen. Ook ging in maart 2021 het Klimaatalarm af in meer dan 40 steden door heel Nederland. De Klimaatcrisis Coalitie is een samenwerkingsverband van Oxfam Novib, Fridays For Future, Greenpeace, Extinction Rebellion, FNV, Fossielvrij NL, Milieudefensie, The Transnational Institute (TNI), Code Rood en DeGoedeZaak en wordt gesteund door meer dan honderd andere maatschappelijke organisaties.
Ontbossing is hot! Goed dat het de aandacht krijgt die het verdient. Want de wereldwijde ontbossing heeft effect op ons allemaal. Bossen zijn de natuurlijke beschermers van ons klimaat en van levensbelang voor onze planeet. Toch dragen jij en ik – zonder dat we het doorhebben – dagelijks bij aan die ontbossing. Hoe dat zit? De feiten in dit artikel over ontbossing liegen er niet om.
Grondstoffen zoals soja voor veevoer en palmolie voor onder andere shampoo en koekjes, worden in de EU massaal gebruikt. Maar voor de productie van dit soort grondstoffen voor de EU is tussen 2005 en 2017 naar schatting 3,5 miljoen hectare tropische bossen gesneuveld! Deze ontbossing heeft meer dan 1,8 miljard ton CO2 veroorzaakt – ongeveer 40 procent van de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen in de EU.
Fire in the Jaci-Paraná Extractive Reserve, in Porto Velho, Rondônia state.
Wist je bijvoorbeeld dat…
1 . …ontbossing voor onze producten gewoon mag volgens de wet.
We bevinden ons midden in een klimaat- en natuurcrisis. Toch komen wekelijks scheepsladingen vol soja voor veevoer, vlees, palmolie of papier onze havens binnen. Producten waarvoor elders kostbare natuur is verwoest. En het gekke aan deze handel is: het mag gewoon! Gelukkig is er nu een EU-bossenwet in de maak die deze handel in ontbossing aan banden moet leggen. Aankomend jaar zal erom spannen: wordt het een goede wet die de wereldwijde natuur gaat beschermen? Of blijft het een wet vol gaten, waardoor deze vuile handel gewoon door kan gaan?
Albert Heijn en Lidl lieten in december 2021 weten dat zij geen vlees meer uit Brazilië importeren. Reden om daarmee te stoppen was dat zij ‘niet kunnen garanderen dat bij de productie van dit vlees geen bos is gesneuveld’. Een mooie stap, maar wel rijkelijk laat. In 2010 beloofden deze bedrijven namelijk al vóór 2020 definitief een einde te maken aan ontbossing voor grondstoffen zoals palmolie, soja en vlees. Daarom is Greenpeace ook zo kritisch op deze ambitie. Bedrijven houden zich al decennia niet aan hun beloftes.
Deforestation and forest fires of over 100 hectares inside the Karipuna Indigenous Land, Brazil.
3. … de beste bosbeschermers worden vermoord in gevechten over landbouwgronden.
Inheemse groepen zijn de beste bosbeschermers, want daar waar zij landrechten hebben, is het woud het meest intact. Maar zij worden bedreigd door de oprukkende landbouw- en mijnbouwindustrie. Bijvoorbeeld in de Amazone. In 2019 lag de ontbossing daar op het hoogste niveau sinds 11 jaar. Overal ter wereld worden Inheemse volken verjaagd. In 2021 is een recordaantal milieubeschermers vermoord, omdat zij natuur beschermen tegen deze roofzuchtige industrieën. De moorden vonden voornamelijk plaats in Midden- en Zuid-Amerika, de Filipijnen en Indonesië.
Indigenous leaderships march to the Supreme Court in Brasília. The Indigenous People struggle for their constitutional rights, for their lands to be free and healthy, for the demarcation and exclusive usage of their lands, for their culture and for the future. They struggle for life.
4. … Nederland gigantisch veel meer grond gebruikt voor de landbouw dan alleen de grond in Nederland.
Al meer dan de helft (!) van de totale oppervlakte van Nederland is momenteel in gebruik als landbouwterrein. Maar dat is niet alles; voor de groeiende vraag naar soja voor veevoer, was in 2018 een areaal van nog eens 0,8 miljoen hectare extra nodig. Dat is ongeveer een gebied zo groot als de Randstad, zo’n 20% van Nederland.
5. …de EU in 2019 een handelsakkoord sloot met onder andere Brazilië, die de handel in ontbossing zal aanjagen. Deze EU-Mercosurdeal, zoals dit vrijhandelsakkoord wordt genoemd, werd gesloten toen de Braziliaanse president Bolsonaro een paar maanden aan de macht was. Zijn regering was toen al druk bezig om de bescherming van de Amazone af te breken om ruim baan te geven aan de verwoestende landbouw- en mijnbouwindustrie. Dat leidde dat jaar tot gigantische bosbranden in het Amazonewoud en blijven de ontbossingscijfers stijgen. Bescherming van het overgebleven Amazonewoud is cruciaal. Wetenschappers waarschuwen dat als de ontbossing in dit tempo doorgaat, het regenwoud zich niet meer kan herstellen. Inheemse groepen roepen daarom de internationale gemeenschap op om geen deals te sluiten met Bolsonaro. En wij herhalen deze boodschap richting onze minister van Handel: Stop die EU-Mercosurdeal!
Shell of KLM: zij maken regelmatig reclame voor hun ‘groene’ acties. Zij planten bomen om hun vervuiling te compenseren. Nu is meer bos en meer natuur absoluut een noodzaak om de strijd tegen klimaatopwarming te winnen. Maar wat deze bedrijven doen is vuil spel. Ze stoppen een beetje geld in bosaanplant, en ondertussen vertragen ze de echte oplossingen tegen klimaatopwarming. Shell, KLM, Albert Heijn of FrieslandCampina moeten het volgende beseffen: stap één in de klimaatstrijd is stoppen met de uitstoot van CO2 en bestaande bossen laten staan. Het is goed als bedrijven ook gaan meebetalen als bosherstel. Maar dat is toch normaal als je iets kapot maakt, dat je dan meebetaalt aan het herstel?
7. … een groot deel van je boodschappen te maken hebben met ontbossing
Vlees en cosmetica zijn de welbekende boosdoeners. Voor de productie van soja en palmolie gaat heel veel bos verloren.Maar dit geldt ook voor producten waarbij je het misschien in eerste instantie niet echt verwacht. Denk aan producten zoals koekjes, shampoo, melk, toetjes, papieren zakdoekjes, houten meubelen en nog veel meer. Jarenlang beloofden bedrijven dat ze ontbossing voor onze producten gingen stoppen. Maar (zie punt 2) die beloftes zijn ze dus niet nagekomen.
In an overflight carried out between October 17 and 19, 2021, Greenpeace Brasil caught scenes of destruction caused by illegal mining inside the Munduruku and Sai Cinza Indigenous Lands, in Pará.
Samen werken aan systeemverandering
Het goede nieuws is dat jij en ik dus ook een belangrijk deel van de oplossing zijn. En dan hebben we het niet alleen over het opnieuw aanplanten van stukken bos in de Amazone. Je kunt je bij het kopen van producten bewust zijn van de herkomst van ingrediënten. Maar nog belangrijker is samen te werken aan systeemverandering.
Samen met jou hebben we ervoor gezorgd dat op dit moment in Europa een wetsvoorstel ligt die de handel in ontbossing moet stoppen. Maar helaas zitten er nog ‘wat gaten’ in het wetsvoorstel. Daarom wil Greenpeace aankomend jaar samen met jou onze minister oproepen om deze gaten te fixen. Zodat de handel in ontbossing daadwerkelijk ten einde komt en het systeem verandert.
Meedoen met acties voor een sterke bossenwet?
Als we een ding zeker weten: samen kunnen we veel bereiken. Dat dit voorstel er NU ligt, is namelijk ook gelukt, omdat 1,2 miljoen mensen daarom vroegen. Wil jij binnenkort ook meedoen aan een van de toffe (online) acties om druk te zetten voor het aanscherpen van de bossenwet? Meld je aan voor de nieuwsbrief en houd de bossen-updates goed in de gaten.
