Categorie: column

https://www.oneworld.nl/app/uploads/2021/03/asha-ten-broeke-875x505.jpg

De ultrarijken, die zichzelf naar de ruimte laten vliegen en apocalyps-huizen kopen voor ‘je weet maar nooit’, hebben enorme invloed op de klimaatcrisis. Zij blijven te veel buiten schot, zegt Asha ten Broeke.

Ruim een week nadat de thermometers in het Canadese plaatsje Lytton bijna de 50 graden aantikten om vervolgens tot as te vergaan in een verwoestende bosbrand, vloog de Britse miljardair Richard Branson met zijn eigen schip de ruimte in. Een transportvliegtuig bracht hem met zijn bemanning naar 15 kilometer hoogte, waar ze VVS Unity lanceerden, die steeg naar 80 kilometer om de inzittenden op vier minuten gewichtloosheid te trakteren.

‘Welkom bij de dageraad van een nieuw ruimtetijdperk’, twitterde Branson. Het tijdperk, welteverstaan, waarin hij op deze manier andere stinkend rijke luitjes een peperdure ruimtereis gaat verkopen. De opbrengst van de kaartjes – zo’n 200.000 euro per stuk – is voor hem. De kosten van de CO2-uitstoot van deze tripjes zijn voor ons allemaal.

De rijken zullen praktisch overal welkom zijn, vluchtelingen bijna nergens

In dat licht is het meer dan een tikje cynisch dat Branson zijn ruimteschip ‘Unity’ heeft genoemd. Want van eenheid is nauwelijks meer sprake. De klimaatcrisis creëert twee klassen: de rijken en superrijken die de hoogste bijdrage leveren aan de uitstoot van broeikasgassen, en de arme en gemarginaliseerde mensen die er de hoogste prijs voor betalen. Zoals in Lytton, waar de First Nations – de oorspronkelijke bewoners van Canada die niet tot de Inuit of de Métis behoren – het zwaarst geraakt werden door een verzenging die op een 1,2 graden koelere aarde nagenoeg onmogelijk was geweest.

Het is een tweedeling die je ook zult zien als de opwarming van de aarde mensen van huis gaat verdrijven, schreef klimaatwetenschapper Peter Gleick vorige week in The Guardian. Welgestelden vragen hem of ze hun huis in Zuid-Californië niet beter kunnen verruilen voor een mooie woning aan de kust van Oregon of Washington, vanwege de stijgende zeespiegel, extreme hittegolven en bosbranden. Hier zien we dezelfde twee klassen: rijke mensen die kunnen verhuizen, weg van de gevolgen van een klimaatcatastrofe, en mensen die zich zo’n vastgoedwissel niet kunnen veroorloven en dus moeten vluchten. Om het extra schrijnend te maken, zullen de rijken praktisch overal welkom zijn, en vluchtelingen bijna nergens.

Superrijken weten: wanneer het echt misgaat wacht er een hoog, droog en zelfvoorzienend landgoed op ze

Zo is het nu al. Neem Nieuw-Zeeland: een land dat nauwelijks vluchtelingen opneemt, maar waar heel rijke buitenlanders met een miljoeneninvestering hun verblijfsrecht kunnen kopen. En dat doen ze ook in groten getale, blijkt uit een artikel in de New Yorker. Hedgefonds-managers van over de hele wereld kopen er landingsbanen en grond. Reid Hoffman, medeoprichter van LinkedIn, vertelde dat een optrekje aldaar onder superrijken geldt als een soort ‘apocalyps-verzekering’. ‘Zeggen dat je ‘een huis gaat kopen in Nieuw-Zeeland’ is een soort van knipoog, knipoog, wij weten genoeg.’

Het is niet moeilijk om te zien hoe zo’n apocalyps-verzekering roekeloosheid in de hand werkt. Superrijken kunnen zorgeloos doorgaan met hun niet geringe aandeel in het verwoesten van de planeet – investeren in olie, miljarden opstrijken uit vervuilende bedrijven, hun ego’s stutten met zelfgebouwde ruimtevaartuigen – want ze weten dat wanneer het echt misgaat, ze in hun privévliegtuig kunnen stappen en dat er in Nieuw-Zeeland een hoog, droog en zelfvoorzienend landgoed op ze wacht.

Terwijl gemarginaliseerde mensen afzien, denken de rijken vooral aan hun geld

En toch blijft deze groep in het klimaatdebat vaak buiten schot. Waar rechts preekt over eigen verantwoordelijkheid en links het heeft over het ‘het kapitalistische systeem’, blijven de superrijken buiten beeld. Terwijl zij aan veel knoppen draaien. Ze hebben de macht die komt met echt groot geld: hun investeringen en bedrijven beïnvloeden de economie, hun politieke donaties en connecties verzekeren hen ervan dat als zij bellen, ministers en presidenten luisteren naar wat ze te zeggen hebben.

Vorige week was het meer dan 33 graden in Samenland, op het randje van de poolcirkel. De klimaatcrisis is hier en nu. En terwijl gemarginaliseerde mensen afzien, denken de rijken vooral aan hun geld en aan zichzelf, en politiek leiders denken vooral aan de rijken. Het is hoog tijd om dit patroon te verstoren. Wil de klasse zonder vermogen of invloed een faire kans hebben wanneer de opwarming van de aarde catastrofaal wordt, dan moeten we nu de macht van het geld breken.

Hoe ‘het recht om uit te stoten’ een miljardenhandel werd

‘Klimaatalarmist’ Pier Vellinga: ‘Mensen wilden me kapot maken’

Asha ten Broeke

Het bericht De apocalyps-verzekering van de superrijken verscheen eerst op OneWorld.