Welke sukkel koopt nog een huis in Zuid-Europa? (Dagblad 070)

Waar zullen we volgend jaar zomer vakantie vieren? Zelfs de grootste klimaatontkenners moeten toch voelen dat er echt iets aan het veranderen is op aarde. Deze maand waren de hittegolven weer erger dan in dezelfde periode een jaar terug en toen kenden we al de warmste zomer sinds 1950. Dit keer mochten we kiezen voor rond de veertig graden aan de Côte d’Azur, Costa del Sol of aan het Gardameer dan wel de Adriatische Zee. In Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië kon je ook windstormen met een kracht van 200 kilometer per uur ervaren, in Noord-Italië vielen hagelkorrels zo groot als tennisballen uit de lucht. Je zal er maar zitten in je tent, vouwwagen of caravan.

Wie het niet alleen verzengend heet, maar ook nog spannend wilde, kon terecht op het Canarische Eiland Palma, op Sicilië of de Griekse zonbestemmingen Rhodos, Evia en Corfu. Daar werd je namelijk dankzij droogte en hitte getrakteerd op nauwelijks te bedwingen bosbranden. Hotels en appartementen, ja complete dorpen, lagen binnen no time in de vuurlinie. Met bussen en boten vluchtten tienduizenden vakantiegangers weg. Extra vliegtuigen werden ingezet om de vakantieparadijzen snel te verlaten.

Vakantieleed

Mijn leven lang bestond vakantieleed vooral uit files, autopech, dan wel vertraagde vluchten en zoekgeraakte koffers. Maar sinds ik niet meer werk en ook mijn vrouw een streep onder haar loopbaan zette, reizen wij niet meer tijdens de schoolvakanties. Niets bindt ons aan die periodes. Dus waarom zouden we kiezen voor weken waarin alles drukker en duurder is? Bovendien is ’t hier in de zomermaanden ook vaak mooi weer. We hebben dit jaar zelfs de warmste junimaand ooit genoteerd. En juli blijkt nu in Nederland een stuk aangenamer dan in Frankrijk, Italië, Kroatië, Griekenland, Spanje of Portugal.

Ook de verre bestemmingen Azië, Caribisch gebied en Amerika zijn niet aan te raden. Daar gaat het kwik zelf richting 50 graden. Bovendien rekenen ze in de VS met Fahrenheit en dan klinkt ’t nog veel erger. Nee, heerlijk thuis onder de pergola vol druivenranken waan ik me nu aan de Mediterranee. Alleen ben ik geen vermogen kwijt voor een drankje of kop koffie, ik slaap ’s nachts comfortabel in mijn boxspring en de douche heeft altijd voldoende waterdruk. Zo half oktober, als het hier wat killetjes wordt, gaan we eens kijken of we ergens anders nog wat zonnestralen mee willen pakken.

Fantasieën

Zo vanaf mijn 20ste heb ik fantasieën over vakantiehuizen in Italië gehad. Als ik weer eens in de waan verkeerde dat de Staatsloterij mij met de jackpot zou verrassen, stond een riante villa met zwembad aan het Lago Trasimeno bovenaan de wensenlijst. Hoe vaak heb ik niet staan kwijlen voor de vitrines van makelaars in pittoreske dorpjes op het platteland. Sterker, we zijn nog op pad geweest met ene Francesca uit Castello del Lago om te koop staande woningen in de omgeving te bezichtigen. Als die Engelse weduwe in San Feliciano niet plots was afgehaakt - het huis wegdoen waar ze gelukkig was geweest met haar gezin bleek toch te zwaar - hadden we nu voor veel geld vastgezeten aan een plek waar de temperatuur de afgelopen weken ook opliep tot 39 graden.

Een vakantiehuis is bovendien vaak meer ellende dan vreugd. Als er geen inbrekers de tent leegroven, dan blaast de plaatselijke mistral wel pannen van je dak. Wie merkt op dat je een lekkage of verstopte afvoer hebt, wanneer je zelf 1500 kilometer verder op de bank hangt? Oh ja, je kan afspraken maken met de buren aldaar om een oogje in het zeil te houden. Of ene Gianni inhuren om het gras te maaien en een paar dagen voor Pasen alvast de CV aan te zetten opdat je huis behaaglijk is als je arriveert. Makkelijk toch? 

Maar tijdens die storm hadden de buren hun eigen besognes. En Gianni was druk, druk, druk en helemaal vergeten langs te gaan. Oh, het gras daar had hij inderdaad ook geen tijd voor gehad. Bleek bij aankomst bovendien de ketel kapot en kan de monteur pas over vier dagen langs komen Moet het defecte onderdeel in Rome worden besteld en Is alles pas gerepareerd als je alweer op weg terug naar Nederland bent. Ik ken al die verhalen uit eigen kring. Er zit geen druppel fantasie bij. 

Logeeradres

Een andere plaag van een huis in het buitenland is dat je je vriendenkring meteen ongelooflijk ziet groeien. Want je bent ineens een gratis logeeradres geworden. Ik ken wel van die types die hun route naar het zuiden plannen langs de vakantiehuizen van familie, vrienden en collega’s. Eerst twee, drie nachten bij die en dan nog twee nachtjes daar. Dat scheelt al snel vijf-, zeshonderd euro hotelkosten. 

Als je niet oppast, zit je een deel van je zomer met gasten.  Voor je het weet ben je een soort onbetaalde B&B geworden, zuipen ze ook nog je wijnvoorraad op en vreten je koelkast leeg. Je moet dus aanleren om heel bot uit te dragen dat je géén bezoek wilt. Dat je naar rust en privacy snakt. Maar de brutaalsten duiken zelfs zonder aankondiging op. “Hallo, we waren in de buurt en dachten we wippen even langs. Kijk eens, we hebben lekker stroopwafels en drop meegebracht, want dat kennen ze hier niet hè”.

Ervaringen in brede kring hebben me er al lang geleden toe gebracht het vakantiehuis uit mijn dromen te verbannen. Een lekker hotel of mooi appartement is veel relaxter. Kost een paar centen, maar geen zorgen over dingen die kapot kunnen gaan. Geen eindeloos onderhoud aan tuin of slapeloze nachten van een lekkend zwembad. Geen ergernis over een flat die onverwacht vlak voor jouw uitzicht op zee wordt gebouwd. Geen discotheek in de buurt die tot diep in de nacht pestherrie produceert. Als de huuraccommodatie je niet (meer) zint, kies je gewoon iets anders. 

Maar nu speelt dus iets nieuws. Ik hoor reeds over de eerste pensionado’s aan de Spaanse costa’s die de hitte niet meer verdragen. Dat huis is met loeiende airco’s nog wel koel te krijgen, maar je bent niet naar Spanje verhuisd om de hele zomer binnen te zitten. De eerste borden met ‘En Venta’ ofwel ‘Te Koop’ verschijnen al in het gazon. Een soort omgekeerd ‘Ik Vertrek’. Je zult zien dat de markt voor vakantiehuizen in Zuid-Europa de komende jaren in een neerwaartse spiraal belandt. Iedereen die nog iets wil kopen ten zuiden van de Belgische Ardennen is een sukkel. Tenzij je er uitsluitend wilt overwinteren.

Deze zomer is er - ondanks de buitensporige temperaturen - nog massaal naar het Zuiden gereisd. Maar onderzoekers van toeristenstromen houden nu al rekening met een afname van tien procent ten opzichte van 2022. Op Radio1 werd een woordvoerder van TUI gevraagd of deze reisorganisatie meer vakanties naar Denemarken, Noorwegen en Zweden gaat aanbieden? Het strategisch antwoord luidde dat hun aanbod nu al heel breed was. Dat mensen bij TUI zelfs vakanties naar IJsland kunnen boeken. Ik weet niet of die mevrouw de concurrentie niet wijzer wil maken. Ofdat ze zich realiseerde wat een kop koffie, glas bier of wijn, laat staan een accommodatie in de Scandinavische landen kost. Daar zal het massatoerisme niet storm voor lopen.

Nee, de EuroParcs, Landals, Roompots en CenterParcs in Nederland, België en Duitsland gaan de komende jaren gouden hoogseizoenen tegemoet. Nog even en er groeien daar ook sinaasappels en citroenen aan de boom.      

 

https://dagblad070.nl/columns/welke-sukkel-koopt-nogeen-huis-in-zuid-europa-

Welke sukkel koopt nog een huis in Zuid-Europa? (Dagblad 010)

Waar zullen we volgend jaar zomer vakantie vieren? Zelfs de grootste klimaatontkenners moeten toch voelen dat er echt iets aan het veranderen is op aarde. Deze maand waren de hittegolven weer erger dan in dezelfde periode een jaar terug en toen kenden we al de warmste zomer sinds 1950. Dit keer mochten we kiezen voor rond de veertig graden aan de Côte d’Azur, Costa del Sol of aan het Gardameer dan wel de Adriatische Zee. In Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië kon je ook windstormen met een kracht van 200 kilometer per uur ervaren, in Noord-Italië vielen hagelkorrels zo groot als tennisballen uit de lucht. Je zal er maar zitten in je tent, vouwwagen of caravan.

Wie het niet alleen verzengend heet, maar ook nog spannend wilde, kon terecht op het Canarische Eiland Palma, op Sicilië of de Griekse zonbestemmingen Rhodos, Evia en Corfu. Daar werd je namelijk dankzij droogte en hitte getrakteerd op nauwelijks te bedwingen bosbranden. Hotels en appartementen, ja complete dorpen, lagen binnen no time in de vuurlinie. Met bussen en boten vluchtten tienduizenden vakantiegangers weg. Extra vliegtuigen werden ingezet om de vakantieparadijzen snel te verlaten.

Vakantieleed

Mijn leven lang bestond vakantieleed vooral uit files, autopech, dan wel vertraagde vluchten en zoekgeraakte koffers. Maar sinds ik niet meer werk en ook mijn vrouw een streep onder haar loopbaan zette, reizen wij niet meer tijdens de schoolvakanties. Niets bindt ons aan die periodes. Dus waarom zouden we kiezen voor weken waarin alles drukker en duurder is? Bovendien is ’t hier in de zomermaanden ook vaak mooi weer. We hebben dit jaar zelfs de warmste junimaand ooit genoteerd. En juli blijkt nu in Nederland een stuk aangenamer dan in Frankrijk, Italië, Kroatië, Griekenland, Spanje of Portugal.

Ook de verre bestemmingen Azië, Caribisch gebied en Amerika zijn niet aan te raden. Daar gaat het kwik zelf richting 50 graden. Bovendien rekenen ze in de VS met Fahrenheit en dan klinkt ’t nog veel erger. Nee, heerlijk thuis onder de pergola vol druivenranken waan ik me nu aan de Mediterranee. Alleen ben ik geen vermogen kwijt voor een drankje of kop koffie, ik slaap ’s nachts comfortabel in mijn boxspring en de douche heeft altijd voldoende waterdruk. Zo half oktober, als het hier wat killetjes wordt, gaan we eens kijken of we ergens anders nog wat zonnestralen mee willen pakken.

Fantasieën

Zo vanaf mijn 20ste heb ik fantasieën over vakantiehuizen in Italië gehad. Als ik weer eens in de waan verkeerde dat de Staatsloterij mij met de jackpot zou verrassen, stond een riante villa met zwembad aan het Lago Trasimeno bovenaan de wensenlijst. Hoe vaak heb ik niet staan kwijlen voor de vitrines van makelaars in pittoreske dorpjes op het platteland. Sterker, we zijn nog op pad geweest met ene Francesca uit Castello del Lago om te koop staande woningen in de omgeving te bezichtigen. Als die Engelse weduwe in San Feliciano niet plots was afgehaakt - het huis wegdoen waar ze gelukkig was geweest met haar gezin bleek toch te zwaar - hadden we nu voor veel geld vastgezeten aan een plek waar de temperatuur de afgelopen weken ook opliep tot 39 graden.

Een vakantiehuis is bovendien vaak meer ellende dan vreugd. Als er geen inbrekers de tent leegroven, dan blaast de plaatselijke mistral wel pannen van je dak. Wie merkt op dat je een lekkage of verstopte afvoer hebt, wanneer je zelf 1500 kilometer verder op de bank hangt? Oh ja, je kan afspraken maken met de buren aldaar om een oogje in het zeil te houden. Of ene Gianni inhuren om het gras te maaien en een paar dagen voor Pasen alvast de CV aan te zetten opdat je huis behaaglijk is als je arriveert. Makkelijk toch? 

Maar tijdens die storm hadden de buren hun eigen besognes. En Gianni was druk, druk, druk en helemaal vergeten langs te gaan. Oh, het gras daar had hij inderdaad ook geen tijd voor gehad. Bleek bij aankomst bovendien de ketel kapot en kan de monteur pas over vier dagen langs komen Moet het defecte onderdeel in Rome worden besteld en Is alles pas gerepareerd als je alweer op weg terug naar Nederland bent. Ik ken al die verhalen uit eigen kring. Er zit geen druppel fantasie bij. 

Logeeradres

Een andere plaag van een huis in het buitenland is dat je je vriendenkring meteen ongelooflijk ziet groeien. Want je bent ineens een gratis logeeradres geworden. Ik ken wel van die types die hun route naar het zuiden plannen langs de vakantiehuizen van familie, vrienden en collega’s. Eerst twee, drie nachten bij die en dan nog twee nachtjes daar. Dat scheelt al snel vijf-, zeshonderd euro hotelkosten. 

Als je niet oppast, zit je een deel van je zomer met gasten.  Voor je het weet ben je een soort onbetaalde B&B geworden, zuipen ze ook nog je wijnvoorraad op en vreten je koelkast leeg. Je moet dus aanleren om heel bot uit te dragen dat je géén bezoek wilt. Dat je naar rust en privacy snakt. Maar de brutaalsten duiken zelfs zonder aankondiging op. “Hallo, we waren in de buurt en dachten we wippen even langs. Kijk eens, we hebben lekker stroopwafels en drop meegebracht, want dat kennen ze hier niet hè”.

Ervaringen in brede kring hebben me er al lang geleden toe gebracht het vakantiehuis uit mijn dromen te verbannen. Een lekker hotel of mooi appartement is veel relaxter. Kost een paar centen, maar geen zorgen over dingen die kapot kunnen gaan. Geen eindeloos onderhoud aan tuin of slapeloze nachten van een lekkend zwembad. Geen ergernis over een flat die onverwacht vlak voor jouw uitzicht op zee wordt gebouwd. Geen discotheek in de buurt die tot diep in de nacht pestherrie produceert. Als de huuraccommodatie je niet (meer) zint, kies je gewoon iets anders. 

Maar nu speelt dus iets nieuws. Ik hoor reeds over de eerste pensionado’s aan de Spaanse costa’s die de hitte niet meer verdragen. Dat huis is met loeiende airco’s nog wel koel te krijgen, maar je bent niet naar Spanje verhuisd om de hele zomer binnen te zitten. De eerste borden met ‘En Venta’ ofwel ‘Te Koop’ verschijnen al in het gazon. Een soort omgekeerd ‘Ik Vertrek’. Je zult zien dat de markt voor vakantiehuizen in Zuid-Europa de komende jaren in een neerwaartse spiraal belandt. Iedereen die nog iets wil kopen ten zuiden van de Belgische Ardennen is een sukkel. Tenzij je er uitsluitend wilt overwinteren.

Deze zomer is er - ondanks de buitensporige temperaturen - nog massaal naar het Zuiden gereisd. Maar onderzoekers van toeristenstromen houden nu al rekening met een afname van tien procent ten opzichte van 2022. Op Radio1 werd een woordvoerder van TUI gevraagd of deze reisorganisatie meer vakanties naar Denemarken, Noorwegen en Zweden gaat aanbieden? Het strategisch antwoord luidde dat hun aanbod nu al heel breed was. Dat mensen bij TUI zelfs vakanties naar IJsland kunnen boeken. Ik weet niet of die mevrouw de concurrentie niet wijzer wil maken. Ofdat ze zich realiseerde wat een kop koffie, glas bier of wijn, laat staan een accommodatie in de Scandinavische landen kost. Daar zal het massatoerisme niet storm voor lopen.

Nee, de EuroParcs, Landals, Roompots en CenterParcs in Nederland, België en Duitsland gaan de komende jaren gouden hoogseizoenen tegemoet. Nog even en er groeien daar ook sinaasappels en citroenen aan de boom.      

 

https://dagblad010.nl/columns/welke-sukkel-koopt-nogeen-huis-in-zuid-europa-

HARM.TV: Wegkijken (BroadcastMagazine)

Fout Maar Goud, over guilty pleasures met Chantal Janzen, Gerard Joling en Marieke Elzinga. Een programma dat zelf als guilty pleasure bedoeld moet zijn, anders kun je beter het verzameld werk van Simon Vestdijk gaan herlezen. Alle jaren in Oh, Wat Een Jaar! waren op, dus gaan we nu op een andere manier de schoudervullingen van Maywood herkauwen en hilarisch lachen om de uitspraken van Boer Koekoek.

In De Bodyguard laat Welmoed Sijtsma zien hoe tien beveiligers keihard trainen om de beste te worden, terwijl wij thuis een lekker onveilig gevoel krijgen. En heel crimineel en terroristisch Nederland volgt het op de voet en weet precies de laatste stand in beveiligingsland. Handig en goedkoop, hoeven ze zelf geen research meer te doen.

Handig en goedkoop,
hoeven ze zelf geen
research meer te doen

In navolging van Dr Pimple Popper (over guilty pleasures gesproken) krijgen we Mijn Huid Ziet Er Niet Uit… over schurftmijt en grote bulten op hoofden die hoognodig geopereerd moeten worden. In Amerika begrijp je dat zo’n programma er is: veel mensen hebben geen ziektekostenverzekering en moeten de inhoud van hun gigantische gezwellen en monsterlijke bobbels er wel door Sandra Lee uit laten plopperdeploppen voor het griezelende oog van de hele wereld. Maar in Nederland?

Opvoeden Doe Je Zo waarin opa Ten Brink gaat kijken hoe het er in een aantal gezinnen aan toegaat. Wat zou het mooi zijn als de curling-ouders die voortdurend alle problemen voor de voeten van hun prinsjes en prinsesjes wegvegen en hopeloos opgestegen en verwende nesten de samenleving induwen voor eens en voor altijd een halt wordt toegeroepen. Maar dat kunnen we van Dr. Love niet verwachten, vrees ik.

De Rijn, de Po en de rest van de wereld drogen uit, gigantische bosbranden rukken op, oorlog op minder dan een dag rijden en verdwaasde boeren die steeds bozer worden. Daar hadden dezelfde programmamakers met een beetje verantwoordelijkheidsgevoel makkelijk iets mee gekund. Oud Maar Goud – over hergebruik, zuinig zijn, niks weggooien en gemeenschapszin. Hoe maak ik van twintig schoudervullingen een heerlijk relaxkussen.

In De Nitrogenguard… gaan tien boeren de strijd aan om in dertien afleveringen zoveel mogelijk te veranderen en een record aan stikstof te besparen. De hele landbouwsector krijgt weer hoop, een mooie toekomst gloort voor Nederland. Mijn Huis Ziet Er Niet Uit … verzakte huizen door palenrot en de gaswinning worden door Martijn Krabbé gerepareerd. En dat is ook fijn voor Martijn!

Oprotten Doe Je Zo… waarin de grootste klagers van Nederland actief worden geholpen hun heil elders te zoeken. Ik reken op volgend seizoen. Ondertussen warmde de mei-zon het mos, de pijnbomen geurden, en het gekabbel van het beekje onderstreepte de stilte met een golflijn van geluid. Mooi, die Vestdijk.

Harm Edens

https://www.broadcastmagazine.nl/columns/harm-tv-wegkijken/

HARM.TV: Onze tijd is nu (BroadcastMagazine)

Even geen hippe gezinnen en hun alledaagse probleempjes. Verzuurde moeder drinkt wat veel en wordt nog zuurder, verwend kind zakt voor eindexamen, vader in crisis wil een Franse camping kopen; gedoe, onbegrip en miscommunicatie. Klein leed dat heel leuk kan zijn voor Alkmaar, Terneuzen en Kudelstaart, maar we gaan Alabama, Taiwan en Koeweit er niet mee veroveren.

Al het geld op een hoop gooien lijkt me een goed begin. Toen ik in de jaren negentig Het Zonnetje in Huis maakte, was ons budget eindeloos veel kleiner dan de Amerikaanse concurrentie. Ik heb me laten vertellen dat het laatste seizoen Cheers 121 miljoen dollar kostte (en dik 140 miljoen opbracht) en het laatste seizoen Zonnetje bijna niks en het leverde ook niet veel op. Behalve heel veel kijkplezier, nog steeds het allerbelangrijkste natuurlijk.

Maar we hebben talent op alle vlakken, dus wat zou het mooi zijn om in navolging van de Zweden (The Restaurant), de Denen (The Bridge) en de Fransen (Dix pour cent en Lupin) te laten zien wat we kunnen. Waar zou het over moeten gaan? Keus genoeg zou ik denken. Laten we met Helène Kröller Müller naar het Parijs van begin 20e eeuw gaan en samen met haar stapels Van Goghs onder de arm slaan.

We hebben vijftien jaar
geoefend met Ik Vertrek,
dus als iemand zoiets kan
maken, dan zijn wij het

En eenmaal terug op de Veluwe gaan we het hele nieuwe museumontwerp op ware grootte bouwen met tentdoek en stokken om te kijken hoe het eruit gaat zien. Met kunstcriticus H.P. Brenner als Raspoetin en Sam van Deventer als jonge verleider. Hele continenten vallen voor zoveel dramatische schoonheid.

En anders beginnen we in 1953 met de Watersnoodramp en volgen we de Zeeuwen die daarna vertrokken naar Canada, de VS en Australië. Ik kan niet wachten om een Zeeuws meisje in de outback na een lange droogte en een verwoestende bosbrand de laatste druppels regenwater te zien opvangen, terwijl ze verzucht: “Ons Zeeuwn bint zuunig.”

Dat willen ze zien in Brazilië, IJsland en Japan. En we hebben vijftien jaar geoefend met Ik Vertrek, dus als iemand zoiets kan maken, dan zijn wij het. Online te bingen op de commerciëlen en daarna keurig voor niks op de NPO. En al het geld dat we ermee verdienen, stoppen we in nieuwe producties met nieuw talent.

Een comedy over de Gouden Eeuw met de jonge gebroeders De Witt (de kleine Johan, de slimste man van de eeuw en z’n grote broer Cornelis, dom als brood) en Paulus Potter, die huis aan huis schilderijen verkoopt. Internationally funny! Ik heb nog een plan liggen. The Restaurant heet in het Zweeds Vor tid är nu (met een klein bolletje boven de o in Vor maar dat kan ik nergens vinden op m’n toetsenbord) en dat betekent Onze tijd is nu. Precies. Onze tijd is nu!

Harm Edens

https://www.broadcastmagazine.nl/columns/harm-tv-onze-tijd-is-nu/