Rivier ‘from hell’: bosbrand veroorzaakt duistere modderstroom (Welingelichte Kringen)

Een storm, een bosbrand en een opgedroogde rivier hebben tezamen geleid tot een modderstroom ‘from hell’. Een droge rivierbedding in de Amerikaanse staat Arizona werd overspoeld met as, puin, takken en andere troep.

Sinds 5 juni woedt er een hevige bosbrand, de Bighorn Fire, aan de voet van het Santa Catalina-gebergte ten noorden van Tucson. Het vuur dat ontstond na een blikseminslag heeft al 48.377 hectare aan National Park in de as gelegd. De brand is onder controle, maar nog niet gedoofd.

Zo’n groot vuur heeft als neveneffect dat er gemakkelijk grote modderstromen ontstaan. “Bosbranden als de Bighorn Fire laten de grond verkoold en kaal achter. De aarde kan veel minder water absorberen,” schrijft Pima County op Twitter. “Zelfs een klein buitje kan heel snel een verwoestende stroom veroorzaken.”

Dat is precies wat er in de Cañada del Oro Wash in Arizona gebeurde. Doordat de vegetatie is verdwenen als gevolg van de brand kunnen as, takken en aarde veel gemakkelijker worden meegesleept in de stroom. Het kan een gevaar vormen voor mens en dier. Vissen kunnen bijvoorbeeld sterven door alle giftige stoffen of omdat ze hun voedsel niet meer kunnen zien. Ook kan de drinkwatervoorziening in gevaar komen, doordat het water te dik is om te filteren.

“Snel bewegende, destructieve modderstromen die ontstaan na hevige regenval zijn een van de grootste gevaren na een bosbrand. Ze zijn vooral gevaarlijk, omdat ze zo snel ontstaan,” klinkt het in een rapport. Er is dan geen tijd meer om maatregelen te nemen. “Het puin kan vegetatie vernietigen, riolen verstoppen en dingen beschadigen.”

Het is daarnaast angstaanjagend om zo’n duistere stroom op je af te zien komen:

Who had this on their 2020 hellscape bingo card? pic.twitter.com/fUNvIVS7aw

— Official Pima County (@pimaarizona) July 16, 2020
https://www.welingelichtekringen.nl/natuur-en-milieu/1958492/rivier-from-hell-bosbrand-veroorzaakt-duistere-modderstroom.html

Update uit klimaatbrandhaard Siberië (Greenpeace)

Maken we ons in Nederland nog (terecht!) zorgen over hoe natuurbranden te voorkomen, in Rusland zijn inmiddels veel grote steden in rook gehuld door de megabranden in de noordelijke taiga bossen. Onze collega’s van Greenpeace Rusland kwamen afgelopen weekend terug met nieuwe beelden die laten zien hoe ernstig de branden zijn.

Branden als jaarlijks fenomeen

De bos- en veenbranden lijken inmiddels een jaarlijks fenomeen te worden. Het lukt de Russische autoriteiten niet in de branden te stoppen. Dat is slecht nieuws voor het klimaat en voor de lokale gemeenschappen. Alleen al de branden in Siberië zorgen voor drie keer zoveel CO2 uitstoot als heel Nederland in een jaar! En de schadelijke rook leidt tot ademhalingsgproblemen. Zeker met de corona pandemie nu iets wat je echt niet moet willen.

19 miljoen hectare in rook opgegaan (en dat is 4,5 x Nederland!)

Uit satellietgegevens blijkt dat er in Rusland sinds begin dit jaar al 19 miljoen hectare in rook is opgegaan – een oppervlakte zo groot als ruim 4,5 keer Nederland. Bij ongeveer 10 miljoen hectare daarvan gaat het om bosbranden. Siberië is wat je noemt een klimaatbrandhaard geworden. De afgelopen tijd zagen we er al extreme hittegolven, olielekkages veroorzaakt door dooi in de permafrost, en dus de branden die in de bossen en veengebieden woeden. Daarin staat Siberië helaas niet alleen. Ook in de Amazone en Indonesië staan de bossen in brand – wat moet er nog meer gebeuren voordat de klimaatcrisis wordt aangepakt, vraag je je af.

bosbranden in rusland
Bosbranden in Siberië, Rusland

Grigory Kuksin, hoofd van de Brandbestrijdingseenheid van Greenpeace Rusland, vindt dat de Russische overheid snel in actie moet komen om een einde te maken aan de giftige rook die de steden bedekt. In plaats van te bezuinigen op het bosbeheer moet erin geïnvesteerd worden, om de gezondheid van de Russen en ons klimaat te beschermen, stelt hij.

Branden in de boreale bossen

De meeste branden vinden plaats in het Verre Oosten van Rusland en in Oost Siberië, in de zogenoemde boreale bossen, maar de effecten zijn ook elders merkbaar. Afgelopen week werden de steden Jakoetsk (in Jakoetië), Ugorsk en Sovetsky (in het Khanty-Mansiysky district) en veel kleinere steden en dorpen getroffen door schadelijke rook.

© Julia Petrenko / Greenpeace

Wat is de oorzaak van deze branden?

Hoewel sommige branden door blikseminslag ontstaan, beginnen veel branden aan rivieroevers, wat op kampvuren als oorzaak duidt. Ook de preventieve branden die juist bedoeld zijn om bosbranden te onderbreken, lopen vaak uit de hand en worden dan juist een oorzaak van verdere branden. Daarnaast is er een wettelijke verplichting voor houtkapbedrijven om overgebleven houtkap restanten te verwijderen, die vaak tot extra branden leidt.

Trainen van vrijwillige brandweervrouwen en -mannen

Greenpeace traint in Rusland vrijwillige brandweervrouwen en -mannen in het blussen van natuurbranden. De afgelopen tijd konden ze nauwelijks op pad gaan vanwege coronabeperkingen, maar sinds kort trekken ze er weer op uit. Daarnaast heeft Greenpeace grootschalige voorlichtingscampagnes die erop gericht zijn de bosbranden te voorkomen, want vaak ontstaan ze door menselijk handelen.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/41246/update-uit-klimaatbrandhaard-siberie/

‘Wetenschappers schrijven recordvernietigende Siberische hitte en bosbranden toe aan #klimaatverandering.’ Een decennium van meedogenloze… (tweets 2e Kamerleden GroenLinks)

‘Wetenschappers schrijven recordvernietigende Siberische hitte en bosbranden toe aan #klimaatverandering.’ Een decennium van meedogenloze Arctische hittegolven verhoogde de uitstoot van branden en permafrost en smolt hittereflecterend zee-ijs. insideclimatenews.org/news/15072020/…
https://twitter.com/TomvanderLee/status/1283627079679062017