Het jaar in vogelvlucht: dit was 2020 van bovenaf (NOS Buitenland)

Grote branden, enorme volksmassa's of juist het volledig ontbreken van mensen: het nieuws van 2020 zat vol met grote momenten. Zo groot, dat ze vaak vanuit de ruimte te zien waren. Satellieten en drones legden veel nieuwsgebeurtenissen van dit jaar vast.

De gevolgen van de coronapandemie waren ook vanuit de ruimte te zien. Allereerst in Wuhan, waar het virus voor het eerst opdook. Daar werd in tien dagen tijd een ziekenhuis gebouwd.

Toen het virus ook buiten China opdook viel het vliegverkeer bijna stil. Dat leverde grote milieuwinst op rondom Schiphol: de uitstoot van CO2, fijnstof en stikstof liep met meer dan 75 procent terug.

Nederlanders in het buitenland moesten door het gebrek aan vluchten soms weken wachten om te worden gerepatrieerd.

Het toerisme kreeg grote klappen te verduren: attracties die gewoonlijk miljoenen toeristen per jaar trekken, waren nu nagenoeg leeg.

Veel mensen gingen de straat op. In Teheran kwamen miljoenen mensen bijeen voor de rouwstoet van Qassem Soleimani. De dood van George Floyd leidde wereldwijd en ook in Nederland tot demonstraties tegen racisme.

In Nederland demonstreerden ook duizenden boeren tegen de stikstofplannen van het kabinet: op het Malieveld, bij het RIVM bij De Bilt, en op de snelwegen ernaartoe.

Beiroet

De ontploffing van zo'n 2750 ton aan ammoniumnitraat sloeg op 4 augustus een gat in de hoofdstad van Libanon. In het havengebied van Beiroet stond, afgezien van de kenmerkende silo's, nauwelijks meer iets overeind. Op de satellietbeelden is duidelijk te zien in welke loods het ammoniumnitraat lag opgeslagen.

Hete vuren, zware stormen

Meteorologisch gezien was 2020 een jaar van extremen. Volgens de VN was het voor Europa het heetste jaar ooit gemeten. In Californië werd de hoogste temperatuur op aarde ooit (54,4 graden) aangetikt. Tegelijk was het ook het jaar met de meeste tropische stormen in de Atlantische oceaan: dertig kregen een naam, en dertien groeiden uit tot orkanen.

Door het hete, droge weer konden natuurbranden enorm worden. In de eerste maanden van 2020 bereikte het bushbrandseizoen in Australië zijn hoogtepunt: aan de oostkust ging naar schatting een stuk natuur groter dan Syrië in vlammen op. Op satellietbeelden lijkt het gebied intussen groener terug te komen: het verloren bos wordt snel vervangen door laag, snelgroeiend struikgewas.

In september werd de westkust van de VS geteisterd door branden. In steden als Los Angeles en San Francisco kleurde de lucht feloranje door het vuur en de rookdeeltjes in de lucht. De meeste branden waren veroorzaakt door blikseminslag, maar in sommige gevallen ook door menselijk handelen - zoals door een mislukte gender reveal. De vlammen konden snel groter worden door het droge weer, maar ook door het achterstallige onderhoud van de bossen.

Ook het Brabants-Limburgse natuurgebied de Deurnese Peel stond in het voorjaar in brand. Door het droge weer en de harde wind kon het zich uitbreiden tot een van de grootste natuurbranden die Nederland heeft gekend. Het duurde drie dagen om het vuur onder controle te krijgen, bijna honderd mensen moesten worden geëvacueerd.

De ingebruikname van een dam in Ethiopië leidde bijna tot een militair conflict. De Grand Ethiopian Renaissance Dam, een enorme waterkrachtcentrale in de Blauwe Nijl, zou genoeg energie moeten leveren om Ethiopië er economisch bovenop te helpen. Door de stuwdam zou er minder water doorstromen naar Egypte, wat voor drinkwater bijna volledig afhankelijk is van de rivier.

In juli nam Ethiopië de dam in gebruik. De spanningen liepen hoog op: beide landen dreigden met militair ingrijpen om hun belangen te beschermen. De twee landen en Soedan onderhandelen nog over hoeveel water er door de dam moet stromen, maar geen van de partijen lijkt toe te willen geven.

http://feeds.feedburner.com/~r/nosnieuwsbinnenland/~4/GZ1SdxrzUNo

http://feeds.nos.nl/~r/nosnieuwsbuitenland/~3/GZ1SdxrzUNo/2362445

Natuurgeweld is vaker het gevolg van klimaatverandering (NRC In Beeld)

Het World Disasters Report 2020 van het Internationale Rode Kruis stond dit jaar in het teken van klimaatverandering. Het gezaghebbende rapport keek weliswaar terug op 2019, maar de conclusies gelden net zo goed voor dit jaar. Het rapport laat zien dat neerslag, droogte, zware stormen en bosbranden een toenemende rol spelen bij natuurrampen. Volgens hoogleraar rampenpreventie en mede-auteur van het rapport Maarten van Aalst zijn er nu ook natuurrampen die zonder klimaatverandering bijna zeker niet zouden zijn gebeurd. Het groeiende aantal hittegolven is daarvan een voorbeeld. Vorig jaar werd in Nederland een temperatuur van iets boven de veertig graden gemeten. Dit jaar kende De Bilt voor het eerst sinds de metingen in 1901 een periode van acht opeenvolgende dagen waarin het warmer was dan 30 graden. Veel natuurgeweld zorgt direct voor dramatische beelden van vluchtende mensen, geblakerde bossen of overstroomde huizen. Maar ook verstilde satellietbeelden van afbrekende ijsplaten of smeltende gletsjers zijn een signaal van een drama in slow motion.

https://www.nrc.nl/nieuws/2020/12/27/natuurgeweld-is-vaker-het-gevolg-van-klimaatverandering-a4023426

Vuurrode zonsondergang door rook bosbranden Californië (Omroep Brabant)

De zonsondergang kleurde vrijdagavond vuurrood in Brabant. Volgens Weeronline heeft dat te maken met de rook van de bosbranden in Californië.

Het komt het wel vaker voor dat rook hoog in de atmosfeer naar Nederland wordt geblazen. Dat gebeurde bijvoorbeeld op 17 oktober 2017. Rook uit Portugal en Saharazand zorgden er toen voor dat de zon knaloranje kleurde en bijna niet te zien was.

De Amerikaanse rook had ook invloed op de temperatuur. Die bleef achter bij de verwachting. Ondanks dat werd het in De Bilt toch 20 graden en dat betekende de 99e warme dag van het jaar.

Hieronder enkele plaatjes van de vuurrode zonsondergang in Brabant vrijdagavond:

https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3257766/vuurrode-zonsondergang-door-rook-bosbranden-californie

Tropisch weekeinde: volle stranden en recordtemperatuur in De Bilt (NOS Facebook)

Het is de warmste 8 augustus sinds het begin van de metingen in 1901, meldt Weerplaza.

https://external-ams4-1.xx.fbcdn.net/safe_image.php?d=AQCD8DNclYiaSE3I&url=https%3A%2F%2Fnos.nl%2Fdata%2Fimage%2F2020%2F08%2F08%2F666692%2Fxxl.jpg&_nc_hash=AQC_LFM0O3ropOdq


Het was al vroeg druk aan de Noordzeekust. Door de hoge temperaturen neemt het risico op natuurbranden toe.

https://www.facebook.com/208319212516978/posts/3919982568017272/

Tropisch weekeinde: volle stranden en recordtemperatuur in De Bilt (NOS journaal)

Het is de warmste 8 augustus sinds het begin van de metingen in 1901, meldt Weerplaza. Het werd vanochtend 33 graden in De Bilt, waarmee het record uit 1975 van 32,9 graden werd gebroken. Op andere plaatsen in het land wordt het nog warmer.

In het oosten en zuidoosten kan de temperatuur oplopen tot boven de 35 graden. Het KNMI heeft daarom voor Noord-Brabant, Zeeland, Limburg en Gelderland code oranje afgekondigd. Bij code oranje wordt aangeraden om extra op anderen te letten, zoals ouderen die gevoelig zijn voor extreme hitte. Ook wordt geadviseerd lichamelijke inspanning te beperken, genoeg te drinken en altijd water mee te nemen.

Het warme weer leidde vanochtend al vroeg tot grote drukte op wegen naar de stranden (de zeewatertemperatuur is 22 graden). Om 09.00 uur lag het grootste deel van het strand bij Hoek van Holland vol badgasten. Niet veel later sloot de politie alle wegen richting Zandvoort en Bloemendaal aan Zee af, omdat de badplaatsen volgens NH Nieuws vol waren gelopen. Ook in Katwijk is inmiddels geen plek meer te vinden voor de auto, meldt Omroep West. Noordwijk raadt automobilisten aan om ver buiten het dorp te parkeren en dan de shuttlebus richting strand te nemen.

Om de drukte aan te kunnen en om de anderhalve meter te waarborgen, hanteren sommige baden een reserveringssysteem.

Rond het middaguur zijn volgens Rijnmond ook de wegen naar de stranden op de Maasvlakte helemaal afgesloten. Hulpdiensten in de regio Rijnmond adviseren niet meer met de auto naar het strand te komen.

De drukte op de (snel)wegen richting strand neemt intussen wat af. Om tien uur was het vooral op de wegen van Rotterdam naar Zeeland en op de wegen naar Wijk aan Zee en Velsen-Noord filerijden. De wegen naar recreatiegebied de Galderse Meren bij Breda zijn volgens Omroep Brabant al om 10.00 uur afgesloten omdat het te druk werd in het plassengebied.

Alert op natuurbranden

Door de hoge temperaturen en de droogte is het risico op natuurbranden groot. De Veiligheidsregio Drenthe (VRD) heeft opgeschaald naar fase 2, wat betekent dat terreineigenaren, natuurbeheerders en hulpdiensten extra alert moeten zijn op het ontstaan van brand.

Omdat een klein vonkje van een landbouwmachine al een bos- of heidebrand kan veroorzaken moeten ook boeren extra oppassen. Eerder waarschuwde de veiligheidsregio ook toeristen om voorzichtig te zijn. "Dan moet je denken aan barbecuen in een natuurgebied terwijl het droog is, onzorgvuldig omgaan met lucifers of sigaretten, afval niet meenemen waardoor glas als een vergrootglas kan werken. Denk ook aan parkeren in hoog gras, want dan kun je met de hete uitlaat zomaar onbedoeld het gras aansteken", aldus Esther Klap van de VRD bij RTV Drenthe.

De dierenpolitie in Oost Brabant adviseert om ook de huisdieren niet te vergeten bij deze warmte - en deelt via Twitter het recept voor een koelelement voor konijnen:

Het RIVM waarschuwt ook voor de gevolgen van de warmte en wijst erop dat oververhitting lang niet altijd op tijd wordt herkend:

http://feeds.feedburner.com/~r/nosjournaal/~4/XU15ghtiqGo

http://feeds.nos.nl/~r/nosjournaal/~3/XU15ghtiqGo/2343310