Klimaatverandering heeft ook een effect op een gezonde zwangerschap.
Hittestress, nieuwe infectieziekten of longproblemen door de rook van bosbranden. Het zijn enkele voorbeelden van schadelijke gezondheidseffecten door de opwarming van de aarde. Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid van de mensheid, volgens de Wereldgezondheidsorganisa...
Van virussen tot kinderlongen: klimaatverandering grootste bedreiging voor gezondheid (RTL Z)
Hittestress, nieuwe infectieziekten of longproblemen door de rook van bosbranden. Het zijn enkele voorbeelden van schadelijke gezondheidseffecten door de opwarming van de aarde. Klimaatverandering is de grootste bedreiging voor de volksgezondheid van de mensheid, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. "Klimaatverandering heeft ook een effect op een gezonde zwangerschap."
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/5422334/gezondheid-klimaattop-dubai-klimaatveranderingRapport: klimaatverandering kan ernstige gevolgen hebben voor volksgezondheid (NOS Binnenland)
Dat klimaatverandering kan leiden tot bijvoorbeeld bosbranden en overstromingen, weten veel mensen inmiddels wel. Maar hierdoor kunnen mensen aan het eind van deze eeuw ook te maken krijgen met ernstige gezondheidsproblemen, staat in een nieuw rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).
Als de wereldwijde milieuverandering doorzet, kunnen miljarden mensen te maken krijgen met hittestress, infectieziekten, ondervoeding, overstromingen en psychische problemen, staat in het rapport. Sommige gemeenschappen zullen worden bedreigd in hun voortbestaan, omdat hun omgeving overstroomt of onleefbaar wordt door hitte of droogte. Tientallen miljoenen mensen kunnen als gevolg daarvan overlijden.
Ook nu al hebben milieuveranderingen effect op de volksgezondheid, schrijft de KNAW. Zo sterven meer mensen door hittestress en verspreiden sommige infectieziekten zich naar gebieden waar ze eerder niet voorkwamen. En ernstige droogte veroorzaakt al honger.
Die effecten zullen in de loop van de eeuw steeds sterker worden "en tegen het einde van de eeuw zijn ze potentieel desastreus", zegt Johan Mackenbach, voorzitter van de commissie van de KNAW die hier onderzoek naar deed.
Directe en indirecte gevolgen
Een deel van de gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid zijn heel direct, zegt Mackenbach. "Meer hitte leidt tot meer hittestress. Dat is op grote schaal dodelijk in landen die nu al heel warm zijn, want daar wordt het op een aantal plekken ondraaglijk warm."
Maar klimaatverandering heeft volgens Mackenbach ook indirecte gezondheidseffecten. "Bij hogere temperaturen verspreiden infectieziekten zich makkelijker. Door droogte komt de voedselvoorziening in gevaar." En ondervoeding zal leiden tot conflicten en migratie, wat weer gevolgen zal hebben voor de geestelijke gezondheid, stelt Mackenbach.
'Toch wel een wake-upcall'
Ook de afname van biodiversiteit kan grote gevolgen hebben voor de volksgezondheid. "Als mens zijn we gewoon afhankelijk van de natuur", zegt bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University. "Voor onze voedselvoorziening, voor ons leefklimaat. De natuur zuivert ons water, zuivert onze lucht."
Van Vliet dacht toch wel even "oef" toen hij het rapport las. "Ik werk dagelijks aan dit onderwerp, maar als je het op een rijtje ziet, dan is dat toch wel een wake-upcall."
Het rapport onderstreept volgens de bioloog opnieuw "dat we op allerlei manieren anders moeten gaan leven". "Maar ook dat we al moeten inspelen op veranderingen die gaande zijn en die op ons afkomen."
https://nos.nl/l/2477696In 2050 leven mogelijk drie miljard mensen in ‘klimaat-hotspots’ (NOS Buitenland)
Over ruim 25 jaar leven mogelijk drie miljard mensen in gebieden die als 'hotspot' van de wereldwijde opwarming worden gezien. Dat zijn er dan twee keer zo veel als nu, omdat de bevolking daar naar schatting in 2050 is verdubbeld. Ook zitten er harde grenzen aan de mogelijkheden voor mensen om zich aan te passen als de opwarming verder doorzet. Dat blijkt allemaal uit een rapport dat is gepresenteerd op de klimaattop in het Egyptische Sharm-el-Sheikh.
De gebieden die gelden als hotspot zijn vooral te vinden in Midden-Amerika, het Midden-Oosten en delen van Afrika en Azië. Met hotspots worden de gebieden bedoeld die het meest gevoelig zijn voor gevaarlijke omstandigheden die samenhangen met klimaatverandering. In de kwetsbaarste landen is het sterftecijfer ongeveer vijftien keer hoger dan in regio's die het minst worden getroffen door de opwarming.
Dat komt bijvoorbeeld door het vaker voorkomen van overstromingen, extreme droogte en stormen. Dit kan er mogelijk toe leiden dat miljoenen mensen uit hun huis en regio worden verdreven. In het rapport, waar tientallen wetenschappers aan hebben meegeschreven, staan de tien belangrijkste klimaat-inzichten opgesomd die recent uit onderzoek zijn voortgekomen.
Harde grenzen
Bij de strijd tegen klimaatverandering gaat het altijd over twee elementen: enerzijds moet de uitstoot van broeikasgassen worden beperkt, anderzijds zullen landen zich moeten aanpassen aan de veranderingen die sowieso optreden. Soms wordt gedacht dat het tweede belangrijker is dan het eerste, omdat er veel mogelijkheden voor aanpassing bestaan. Maar het rapport maakt korte metten met deze gedachte.
"We zijn op een punt aanbeland dat aanpassing aan klimaatverandering nooit in de plaats kan komen van het terugdringen van de uitstoot", zei Johan Rockström, directeur van het Duitse Potsdam Instituut, bij de presentatie van het rapport. Volgens hem leeft er onder wetenschappers frustratie omdat de aanpak van klimaatverandering te traag verloopt.
"Mensen hebben een opmerkelijk vermogen om zich aan te passen", stelt het rapport. Maar als de planeet verder opwarmt, zullen er steeds meer ondraaglijke gevolgen optreden waaraan aanpassing niet langer mogelijk is. Met andere woorden: er zijn harde grenzen aan aanpassing. Deze doen zich voor als hitte te extreem wordt voor het menselijk lichaam of als zeespiegelstijging kustgemeenschappen onder water zet.
Gezondheid
Deze klimaattop gaat vooral over het uitwerken en met name ook daadwerkelijk uitvoeren van eerder gemaakte afspraken. Hoewel klimaatwetenschappers daar eigenlijk tijdens de conferentie een ondergeschikte rol bij spelen, omdat hun werk als basis dient voor de onderhandelingen tussen landen, zou er een nauwere relatie moeten zijn tussen de politiek en de wetenschap, vindt Rockström.
In het rapport wordt ook een duidelijke link gelegd tussen klimaatverandering en de gezondheid van mensen. In elk continent is er inmiddels meer sterfte door hitte. Door de combinatie van hogere temperaturen en droogte nemen daarnaast bosbranden in frequentie toe, wat ook effect heeft op de gezondheid. Verder zullen infectieziekten mogelijk gaan toenemen als gevolg van de opwarming.
https://nos.nl/l/2451871Stikken in het stof: tijd voor visualiserende en voorspellende modellen (ICT Health)
We stikken gewoon met zijn allen letterlijk in het stof. De hoogste tijd om dat nu eens goed met behulp van visualiserende en voorspellende e-modellen in kaart te brengen.
Verstikkende cijfers
Even wat verstikkende cijfers van het Longfonds: 12.000 mensen overlijden jaarlijks door luchtvervuiling. Er zijn 16.000 spoedopnamen, 80.000 kinderen met astma. 750.000 mensen met longziekten hebben het regelmatig benauwd door slechte lucht.
Ook het RIVM en de Gezondheidsraad leggen een duidelijk verband tussen een slechte luchtkwaliteit en zorgwekkende problemen met de volksgezondheid. Zij hebben ook een landelijk meetnetwerk voor de luchtkwaliteit.
Ecologische achtergrond
Stikstof komt overal voor in de natuur en planten hebben het nodig om goed te groeien. Te veel aan stikstof uitstoten en ophopen (depositie op het land) zorgt echter voor ernstige ecologische en gezondheidsproblemen.
De aandacht bij de natuur en biodiversiteit is volop in beeld. Natura 2000-gebieden sterven uit en/of worden overwoekerd door ongewenste plantensoorten. De grond verzuurt omdat stikstof in ammoniak, nitraat en nitriet wordt omgezet. Dat veroorzaakt op zijn beurt het verlies aan kalk en mineralen (calcium, magnesium en kalium). De bodem raakt verarmd en wordt vergiftigd door het achterblijven van schadelijke mineralen. Bomen verdorren en vallen om. Vogels en andere dieren sterven door kalkgebrek.
Er zijn drie belangrijke gezondheidseffecten: verzuring van het grondwater bedreigt ons drinkwater. Het afsterven van bomen verlaagt het CO2-compenserende en luchtreinigende effecten van bomen (draagt verder bij aan de klimaatcrisis). De achteruitgang van de biodiversiteit vormt de bakermat voor nieuwe infectieziekten en achtergang van de voedselproductie.
Een lage grondwaterstand en droogte maken het allemaal nog erger. De natuurlijke denitrificering van de grond door bacteriën (hebben vocht nodig) neemt aanzienlijk af. De stikstof blijft in de grond zitten in plaats van terug gegeven te worden aan de atmosfeer. Waterschappen, doe daar wat aan!
Fijnstof
Fijnstof, en zeker ultrafijnstof, blijkt hoogst gevaarlijk voor de volksgezondheid te zijn. Hoe kleiner en dieper binnendringend, des te desastreuzer het effect.
Bij fijnstof dnekt men vaak aan deeltjes uitgestoten door autobanden, verbrandingsgassen en industrie. Maar vlak bosbranden en haardvuurtjes niet uit.Stikstof blijkt ook hier weer een grote boosdoener. Met name de verbinding met zuurstof tot stikstofoxiden (NOx). Andere (ultrafijne) deeltjes in de lucht spelen eveneens een rol, doch in veel mindere mate dan de stikstofverbindingen.
De belangrijkste uitstoters van stik- en fijnstof zijn veeteelt, verkeer en industrie. En als belangrijkste maatregelen gelden: verminderen van de omvang van deze ‘sectoren’ en (inderdaad werkende) innovatie.
Meten, visualiseren, interveniëren
Willen wij echt iets aan de slechte luchtkwaliteit gaan doen, dan komt de trias meten, visualiseren en interveniëren in het vizier. Daartoe zijn nodig: de juiste en betaalbare meetapparatuur, apps, GIS (geografisch informatie systeem) en onderbouwd beleid met te nemen maatregelen. Een belangrijk aspect vormt ook de voorspelling. Wat gaat er gebeuren? Wat zijn de gevolgen van veranderingen bij het verkeer, industrie, waterstand en natuurbeheer? Het voorzorgprincipe voorkomt latere blunders.
Meten
De luchtkwaliteit valt van heel eenvoudig tot zeer complex te meten. Het kan al met een smartphone of een meetkastje op de fiets. Landelijk zijn inmiddels vrijwilligers bezig om op de fiets metingen te doen.
Daarnaast zijn er de vaste meetstations die ook de geografische kaartjes voor omgeving verzorgen. De luchtkwaliteit meten is een must voor elke gemeente en de gezondheidszorg dient er lokaal ook actief op aan te dringen dat zoiets ook echt gebeurt. Dat is heel wat anders dan een Schoon Lucht Akkoord tekenen.
Visualisatie
Inmiddels zijn er diverse meetapps en -mobiele kastjes voor het meten van de luchtkwaliteit. Die maken daar een beeldende infographic of verklarend kaartje van. Een eenvoudige weer-app kan al laten zien hoe het nu en de laatste dagen gesteld is en was met de luchtkwaliteit. Daarnaast zijn er kaartjes en een Geografische Informatie Systeem over de luchtkwaliteit in Nederland.
Gevoelige patiënten kunnen daarmee alvast hun maatregelen nemen of toch maar verhuizen. Interessant is de luchtmeting op snelwegen. Daar wordt de snelheid en/of de verkeerstroom verlaagd als het met de luchtkwaliteit de slechte kant op gaat. De visualisatie van de luchtkwaliteit helpt gemeenten om de lokale situatie adequaat te minitoren.
Interveniëren
De interventies bij stikstof en (ultra-)fjinstof zijn zowel preventief als curatief. Opmerkelijk is dat helaas preventief te weinig wordt gedaan. Onwil, onwetendheid of andere belangen? Het komt regelmatig niet goed van de grond.
Een (snel-)weg verbreden: wat doet dat met de uitstoot en de omgeving? Een betere doorstroming voor economie en industrie maar desastreus voor omwonenden en natuur. We gaan als gemeente of andere overheid het bos eens lekker uitdunnen. Dat is veilig voor als er iemand tegen een boom aanrijdt of een tak op het hoofd krijgt. Wat is echter de ecologische waarde van die die bomen voor de luchtreiniging en klimaatcompensatie in de regio? Leidt het kapbeleid niet tot ongezondheid? Vraag er eens naar en menig ambtenaar en/of college weet dat gewoon niet!
Het bouwen van distributiecentra is goed voor de lokale economie, doch zeker niet voor het landschap, natuur en volksgezondheid. En een lagere grondwaterstand is prettig voor de zware landbouwmachines en geen natte voeten meer. Vernielt echter wel de luchtzuiverende natuur.
Voorspellende modellen
Allemaal voorbeelden van risico’s voor de luchtkwaliteit. Waar het regelmatig aan ontbreekt zijn voorspellende modellen die de effecten van meer auto’s, minder bomen, industrialisatie, grondwaterstand etc. op de (volks-)gezondheid laten zien. Een MER (Milieu Effect Rapportage) alleen is niet genoeg.
Ingrijpen (curatief) op het moment dat het mis gaat is in feite gewoon te laat. Je kunt de uitstoot tijdelijk verminderen, de mensen binnen laten blijven, haardvuurtjes verbieden, het verkeer lamleggen, ambtenaren op de e-bike zetten etc. de schade is dan echter al aangericht.
Samenvattend stikken wij met zijn allen in het stof. De gezondheidsschade is aanmerkelijk groter dan die bij ingrijpen voor de landbouw en industrie. Veel valt echter te voorkomen door het met e-modellen tijdig inzichtelijke maken van de oorzaken en effecten en daarop te anticiperen. Software, hardware en innovatieve technologieën zijn ruimschoots voorhanden. Nu nog het echt beleidsmatig doorpakken en flink stimuleren vanuit de gezondheidszorg met dergelijke modellen. Dat scheelt duizenden levens en zieken!
Lees ook deze blog van Ulco Schuurmans over de aanpak van klimaatproblemen.
Het bericht Stikken in het stof: tijd voor visualiserende en voorspellende modellen verscheen eerst op ICT&health.
https://icthealth.nl/blog/stikken-in-het-stof-tijd-voor-visualiserende-en-voorspellende-modellen/