Problemen door hitte en bosbranden: Portugese jongeren klagen 32 Europese landen aan (NOS Buitenland)

Ze zijn tussen de 11 en 24 jaar oud. De zes jonge Portugezen die vandaag een hoofdrol spelen in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Ze hebben een zaak aangespannen tegen 32 Europese landen, waaronder Nederland. Ze willen dat de rechters van het hof beslissen over de vraag: is het een schending van onze mensenrechten als landen hun klimaatafspraken niet nakomen?

Volgens de jongeren komen de landen hun verplichtingen uit het Europees mensenrechtenverdrag niet na. Ze zouden door te weinig klimaatactie onder meer artikel 2 (recht op leven) en artikel 8 (recht op een thuis) overtreden. Bijzonder is dat de jongeren zich ook beroepen op artikel 3 - het verbod op foltering en inhumane behandeling. Een artikel dat nog niet eerder is toegepast in een klimaatzaak.

Als de rechter de jongeren gelijk geeft, kan dat vergaande gevolgen hebben. Vandaag begint de hoorzitting, de uitspraak is later. De uitspraken van het Europees hof (EHRM) zijn juridisch bindend en zullen ook in andere klimaatzaken voor rechters als leidraad gelden. Ook kunnen landen die niks met de uitspraak doen fikse boetes verwachten.

De zes besloten jaren geleden al dat ze naar de rechter wilden. Tijdens een extreem hete juni in 2017 woedden er in Portugal enorme bosbranden, waarbij meer dan 100 doden vielen. "Het voelde als een nu-of-nooit-moment om onze stem te laten horen", vertelt Sofia Oliviera aan persbureau AP. Zij en haar broer André startten samen met vier anderen de zaak bij het EHRM.

Problemen door hitte

Volgens de jongeren wordt hun toekomst bedreigd door steeds meer extreme hitte en vernietigende bosbranden - die overigens niet altijd aan klimaatverandering te linken zijn, al neemt de kans erop wel toe in een droger en heter klimaat. Ze merken de gevolgen nu al, zeggen ze. Tijdens hittegolven hebben ze problemen met slapen, concentratie en kunnen ze soms niet buitenspelen of sporten. Scholen moeten soms dicht als de lucht wordt vervuild door bosbranden.

Om de verdere opwarming van de aarde tegen te gaan, moeten de regeringen snel meer doen om aan te voldoen aan hun afspraken in het Parijse Klimaatakkoord. Dat willen de jongeren nu via de rechter afdwingen. "We hebben geen tijd om te wachten tot we volwassen zijn", zegt André Oliviera.

Het Jeugdjournaal sprak André Oliviera over de klimaatzaak:

Er liggen op dit moment, naast de zaak van de Portugese jongeren, nog twee andere klimaatzaken bij de 'Grote Kamer' van het Hof. Eén is aangespannen door vier Zwitserse oudere vrouwen, de Klimaseniorinnen, die het leven van oudere mensen in gevaar zien door toegenomen hittegolven. De ander komt van een Franse oud-burgemeester van een gemeente aan de Franse kust. Hij is bang dat die door zeespiegelstijging langzaam in zee verdwijnt.

Steeds vaker vinden klimaatactivisten hun weg naar de rechter. Wereldwijd zijn er inmiddels al meer dan 2000 klimaatrechtszaken aangespannen. En dat worden er alleen maar meer, zeggen klimaatjuristen. "Rechtszaken tegen bedrijven, lokale overheden, tegenwoordig ook steeds vaker tegen personen, bijvoorbeeld ceo's van grote bedrijven", somt hoogleraar Christina Eckes van het Amsterdam Centre for European Law and Governance op. Zij volgt alle Europese klimaatzaken op de voet.

Ook Laura Burgers, klimaatjurist bij de UvA, voorspelt dat klimaatbeleid steeds vaker door de rechter getoetst zal worden. "Niet alleen klimaatactivisten weten de weg naar de rechtbank te vinden, dat zullen ook bedrijven en regeringen doen. Als zij bijvoorbeeld vinden dat klimaatbeleid te streng is of dat andere landen meer moeten doen."

De baanbrekende rechtszaak van klimaatclub Urgenda tegen de Nederlandse staat geldt voor veel klimaatactivisten als voorbeeld. Ook daarin speelden mensenrechten een cruciale rol. "Het was de eerste keer dat rechters artikelen 2 en 8 uit het mensenrechtenverdrag toepasten in een klimaatzaak", vertelt Burgers.

Moeilijk aan te tonen

Toch zijn overwinningen van klimaatactivisten en -organisaties in de rechtbank zeker niet vanzelfsprekend. "Het grootste deel van de klimaatrechtszaken wordt nog altijd verloren, hoewel klimaatactivisten steeds vaker gelijk krijgen", zegt Burgers. In het geval van de Portugese jongeren is het ook zeker nog geen gelopen race. Er bestaat een kans dat de zaak alsnog afketst op procedurele zaken. Het Hof is namelijk bedoeld als 'laatste redmiddel' en neemt zaken eigenlijk alleen in behandeling als alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. Volgens de jongeren is dat in deze zaak niet mogelijk, omdat de kwestie te urgent is en het eeuwig zou duren om de zaak in 32 landen voor de rechter te brengen.

Ook moeten de jongeren kunnen aantonen dat ze 'slachtoffer in de zin van het mensenrechtenverdrag zijn' en dat de CO2-emissies op het grondgebied van de landen echt de oorzaak zijn van de door hen geleden 'schade'. Vooral op dat laatste punt zullen de landen veel weerstand geven, zegt Eckes. Zowel Burgers als Eckes denkt overigens dat de rechters het inhoudelijk wel met de jongeren eens zullen zijn. Eckes: "Praktisch alle klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat regeringen niet genoeg doen, dan zou het mij verbazen als een rechter op eigen houtje gaat bepalen dat dat wel zo is."

De uitspraak wordt ongeveer over een half jaar verwacht.

https://nos.nl/l/2491989

Californië sleept oliebedrijven voor de rechter om ‘decennialange misleiding’ (NOS Buitenland)

De Amerikaanse staat Californië gaat bij de rechter de strijd aan met vijf grote olie- en gasconcerns, waaronder Shell en ExxonMobil. De bedrijven hebben zich volgens de openbaar aanklager schuldig gemaakt aan het decennialang bagatelliseren van de risico's van het gebruik fossiele brandstoffen. Ook houdt Californië de concerns verantwoordelijk voor de gevolgen van klimaatverandering, en noemt daarbij overstromingen, extreme hitte en verlies van biodiversiteit.

De bedrijven waar het om gaat zijn Chevron, BP, ConocoPhillips, Shell en ExxonMobil. Ook branchevereniging American Petroleum Institute wordt in San Francisco voor de rechter gesleept. Gouverneur Newsom van Californië zegt dat zijn staat "actie onderneemt om de grote vervuilers verantwoordelijk te houden".

Sinds de jaren 50

Volgens de aanklacht weten de bedrijven sinds de jaren 50 dat het gebruik van fossiele brandstoffen de aarde opwarmt, maar hebben ze ervoor gekozen om dat te ontkennen of te bagatelliseren. "Ze hebben ons leugens en onwaarheden voorgeschoteld om recordwinsten te boeken, ten koste van onze leefomgeving. Genoeg is genoeg", aldus de openbaar aanklager. Zo is er volgens de staat miljarden dollars uitgegeven aan het verspreiden van desinformatie over klimaatverandering.

De oliebedrijven moeten wat de aanklager betreft betalen voor de geleden schade en bijdragen aan een fonds. Daarmee zouden maatregelen moeten worden bekostigd om de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken, zoals het beschermen van huizen en infrastructuur tegen de stijgende zeespiegel.

'Greenwashing'

"Al meer dan vijftig jaren liegt Big Oil tegen ons", zegt de Democratische gouverneur Newsom. "De belastingbetalers in Californië zouden niet de rekening gepresenteerd mogen krijgen voor miljarden dollars aan schade: bosbranden die gemeenschappen wegvagen, giftige rook die onze lucht vervuilt, dodelijke hittegolven en droogte waardoor onze waterbronnen opdrogen."

Newsom zegt verder dat de bedrijven nog altijd bezig zijn met greenwashing, bijvoorbeeld door bepaalde soorten brandstof als milieuvriendelijk aan te prijzen.

Branchevereniging American Petroleum Institute zegt tegen persbureau Reuters dat het aan het Amerikaanse Congres is om te beslissen over klimaatbeleid, en niet aan de rechter. Shell komt met een soortgelijke reactie. "Wij geloven niet dat de rechtszaal de juiste plek is om klimaatverandering aan te pakken", aldus het olie- en gasconcern.

https://nos.nl/l/2490725

Catch-22. Milieueisen voorkomen klimaatacties (GeenStijl)

Allemaal de schuld van vleermuizen.


We zijn er eindelijk achter wie er verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering en het zijn vleermuizen. De duistere fladderaars zijn de reden dat over een paar jaar Appelscha overstroomt, een bosbrand het centrum van Amsterdam verwoest en we allemaal een pijnlijke klimaatdood sterven omdat de thermometer twee graden hoger uitslaat. Een wereldwijde ramp die wij als het kleine Nederland eigenhandig kunnen voorkomen, ware het niet dat die vuile vleermuizen roet in het eten gooien. Die nestelen heel soms in uw spouwmuren en daarom moeten van de Raad van State alle spouwmuren nu een ecologisch onderzoek ondergaan voordat u ze kunt isoleren. Een onderzoek dat zo'n 5.000 tot 6.000 euro kost en meer dan een jaar kan duren en daarmee voorkomt dat ieder weldenkend mens ooit nog spouwmuurisolatie overweegt. Met als gevolg dat er onnodig veel energie verbruikt wordt, de aarde opwarmt en we binnenkort allemaal sterven zoals staat geschreven in de A12-profetieën. En dat is dus de schuld van de vleermuizen. En misschien een heel klein beetje de schuld van de groene brigades die zo veel milieumaatregelen in het leven riepen dat deze regelbrij inmiddels de eigen doelen tegenwerkt en de normale burger door het aangeplante bureaucratische bos de echte bomen niet meer ziet. Maar laten we vooral de vleermuizen de schuld geven, dat is veel makkelijker. 

https://www.geenstijl.nl/5172536/catch-22-milieueisen-voorkomen-klimaatacties/

Feynman en/of Feiten – Stikstofslot definitief (GeenStijl)

Alsof je een glas water op een bosbrand gooit...

https://image.gscdn.nl/image/4952a7ac5d_plaatje2.jpg?h=True&w=880&s=518b468835780e69c0eb42f283792d6a

https://image.gscdn.nl/image/f8e7d2aaef_Nitrogen_dioxide_over_Europe_pillars.jpg?h=True&w=880&s=6a0b61547cde0c844029860b7311c2be

Onze natuur blijkt volgens de VN nog gevoeliger voor stikstof. De kritische depositiewaarden moeten nog verder omlaag. Vorig jaar legde het Planbureau voor de Leefomgeving al een vernietigend rapport neer dat zelf het uitkopen van ALLE boeren in 95% van Nederland niet zal leiden tot een oplossing van de stikstofcrisis. (PDF p4) Die beschouwing mag opnieuw, en zal dus nog slechter uitvallen.

Alleen rond Breskens, Hoogkarspel, Franeker, Delfzijl en Ravenstein zou wat ruimte ontstaan om nieuwe steden te bouwen voor een miljoen woningen. De rest van Nederland houdt zelfs na het uitkopen van alle boeren en het behalen van alle doelen uit het klimaatakkoord in alle andere sectoren haar fatale bouwstop. De uitzichtloosheid van deze impasse is nog nergens doorgedrongen.

Tegen die achtergrond is het uitkopen van 500 boeren nogal beperkt. Alsof je een glas water op een bosbrand gooit. Alleen kost dat glas water tientallen miljarden euro's en verdampt gelijk. Het maakt niet meer uit of je dit financieel of vanuit milieubelang bekijkt, het slaat nergens meer op. Het milieueffect is verwaarloosbaar op het geheel, de kennis- en kapitaalvernietiging is extreem.

https://image.gscdn.nl/image/840a0f8d38_plaatje2.jpg?h=True&w=880&s=fecc515bd3977728c9a3eef1a21e2e6c

Die berekeningen zijn behoorlijk incompleet. Van industrie wordt maar een klein deel van de uitstoot meegenomen, meer dan driekwart van stikstofoxiden slaat pas na de afkapgrens van 25 kilometer neer. Alle verkeersvluchten boven de 914 meter hoogte worden niet meegenomen. Daarvoor is geen wetenschappelijke basis, want die uitstoot vormt salpeterzuur en komt met regen naar beneden.

Dit is dus weer een stukje struisvogelpolitiek, waarbij er een peperduur ad-hoc beleid wordt gevoerd, waar iedereen van kan natellen dat het niet toereikend zal zijn. Het is wachten op een activistische Raad van State die besluit zulke fictieve afkapgrenzen weer eens te schrappen en we kunnen terug naar de tekentafel. Zonder stabiele regelgeving krijg je geen investeringen in de klimaattransitie.

Hier profileren politici zich dat ze “moeilijke” besluiten durven nemen en de geldkraan wagenwijd openzetten om zieltjes te winnen, maar wie het narekent, ziet de schatkist leegbloeden terwijl de natuur niet zal herstellen. De tijd dat we kunnen denken aan inspanningsverplichtingen is echt voorbij, we hebben keiharde resultaten nodig op een manier die op de lange termijn geld oplevert.

Politici delen liever geld uit aan armoedige kiezers om bijvoorbeeld hun energierekening te betalen. Dat is een indirecte fossiele subsidie, waarom hebben huurwoningen nog geen muurisolatie of dubbelglas!? Dat had de samenleving inmiddels terugverdiend. Waarom is dit klimaat- en armoedebeleid niet gelukt in de jaren zonder verkiezingscampagne? Was het controversieel?

Fossiele subsidies afbouwen klinkt leuk, het zal vooral geld kosten. Zware industrie wordt een fiscale vluchteling en zal elders herbouwen. Ondertussen stijgt de vraag naar hun producten tot in het onmogelijke, dezelfde industrie is nodig in de klimaattransitie om woningen voor anderhalve ton te verbouwen, het elektriciteitsnetwerk te verzwaren en ons wagenpark te vervangen.

Nederland heeft de meest milieuvriendelijke boeren ter wereld, die dankzij veel innovatie op de wereldmarkt goed mee kunnen komen. We kunnen kiezen tussen twee soorten natuurbeleid. De Nimby-variant waar we op onze postzegel alle boeren uitkopen en deze opgebouwde kennis verloren laten gaan, of onze kennis internationaal uitrollen en zo wereldwijd duurzamere landbouw uitrollen.

Boeren uitkopen, een Europees beroepsverbod geven en daarna 15% van hun oude stikstofruimte bieden om nieuwe activiteit te ontplooien begrijp ik niet. Dan eis je tegen enorme kosten 85% reductie, terwijl de eerste commerciële versie van de stikstofkraker al 80% reductie geeft, en geld oplevert. Over die winst gaan die boeren ook nog eens netjes belasting betalen...

Gaan we echt een bevolkingsgroep, levenswijze en gezonde sector van onze economie slopen om die laatste 5%-punt verschil? Er was ooit een visie dat we met innovatie een kenniseconomie gingen opbouwen en daarmee de wereld gingen verbeteren terwijl we een stevige boterham gingen verdienen. Waarom laten we die visie los in de klimaatdiscussie? Wat wordt ons verdienmodel?

Een Europees beroepsverbod is veel te breed. Binnen Portugal, Spanje, Zuid-Frankrijk, Zuid-Italië, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië. Bosnië, Servië, Albanië, Griekenland, Hongarije, Bulgarije, Roemenië, Letland, Litouwen, Estonia, Ierland, Schotland, Noorwegen, Zweden en Finland zijn grote gebieden waar stikstof geen probleem is. Waarom mogen onze boeren niet binnen Europa verhuizen!?

De Universiteit Wageningen kwam ook zelf met een “oplossing”. Kort samengevat: niet al te gedetailleerd te werk gaan, ongebruikte vergunningen direct vernietigen en het mes in de landbouw. Dan gaan we minder voedsel produceren, voedsel over een langere afstand transporteren (meer diesel- & stikstofoxiden-uitstoot) om daarna last te krijgen van extra buitenlandse stikstofuitstoot.

Het is nogal logisch dat de voedselconsumptie constant blijft, of meestijgt met de bevolkingsgroei. Dan kan je hier wel afscheid nemen van onze landbouw, maar dat geeft binnen de Europese markt louter een waterbedeffect, waarbij dezelfde productie vlak over de grens door een andere boer en onder minder milieuregels alsnog komt en tot meer uitstoot leidt. Dat beleid werkt averechts.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving komt het merendeel van onze stikstofdepositie uit het buitenland. Satellietbeelden van stikstofoxiden in de lucht laten keurig de bijdrage van het Ruhrgebied en Antwerpse haven zien. De VN kan haar rapport beter aan Brussel en Berlijn sturen, dat Nederland hulp nodig heeft, en geen open riool is voor gebrekkige handhaving elders.

Deze uitdaging wacht al jaren op de eerste valide oplossing.

https://www.geenstijl.nl/5172470/feynman-en-of-feiten-stikstofslot-definitief/

Wie moeten er naar de klimaatpsycholoog? (Sociale Vraagstukken)

Niet alleen ons ecologische klimaat gaat naar de gallemiezen, ook het sociale klimaat, schrijft socioloog Mieke van Stigt.

Ik heb nog zo’n ouderwetse echte tuin met bomen, bloemen en een grasveldje. En met een insectenhotel, maar dat staat leeg. In mijn tuin is het angstwekkend stil. De rozen en vlinderstruiken staan roerloos te wachten op bijen, maar ik zie op een hele dag slechts een enkele hommel. Het aantal insecten neemt al jaren dramatisch af, maar het gaat nu echt hard.

Ook op andere gebieden is er reden tot grote zorg. De bosbranden zijn vroeger en heftiger dan ooit en droogte is in ons wisselvallige kikkerlandje een chronisch probleem geworden. En ik durf niet eens te kijken naar hoe warm het op de poolkappen is, waar het ijs in een hoger tempo smelt dan iemand zich ooit kon voorstellen. Of naar oceaantemperaturen die angstaanjagende records breken.

In de landen rond de Middellandse Zee gelden alarmfases voor extreme hitte, terwijl niet alleen juni de warmste juni ooit gemeten was, maar dit voor juli ook dreigde te gelden. Op Rhodos vluchtten vakantiegangers in de smorende hitte voor bosbranden die ook hun hotels overnamen.

De tuinman en de dood

Natuurlijk besef ik dat ik het nog relatief goed heb, en dat de rijke landen de grootste ellende aan mensen in verre landen overlaten. De overstromingen zijn niet hier, nog niet. De bosbranden zijn niet hier, nog niet.

Moeten we emigreren om de stijgende zeespiegel te slim af te zijn?

Ik heb het goed, behalve dus die slapeloze nachten waarin ik niet weet welk onheil ons zal treffen en wanneer.  Moet ik vluchten? En hoe krijg ik mijn familie mee? Moeten we emigreren om de stijgende zeespiegel te slim af te zijn? En waarheen dan? Wellicht vallen we elders ten prooi aan bosbranden en extreme droogte, of juist aan overstromingen en aardverschuivingen.

Het is net als het verhaal van de tuinman die vluchtte voor de dood, die hem `s avonds in Ispahan alsnog stond op te wachten.

Vluchten of vechten?

Tegenwoordig kun je voor klimaatpaniek terecht bij een klimaatpsycholoog, om te leren met je angsten en emoties om te gaan. Dat lijkt me geen overbodige luxe, maar tegelijk geef ik het die psycholoog te doen.

Het zijn bepaald geen onterechte angsten, waar zovelen aan lijden. Het gaat objectief zeer slecht met natuur en klimaat en het lijkt me niet meer dan logisch om daar bang voor te zijn. Misschien is die psycholoog ook wel bang.

Reacties op Carice van Houten varieerden van honend naar puur agressief

Ook actrice Carice van Houten bezocht een klimaatpsycholoog, zo vertelde zij in NRC. Daarnaast werd ze activist. Door een lezing, georganiseerd door de klimaatprotestbeweging Extinction Rebellion, besefte ze dat ze niet kon vertrouwen op machthebbers die het wel zouden aanpakken: ‘We worden helemáál niet beschermd, het gaat gewoon maar door, over winst en over macht.’

Ze maakt zich zorgen om de toekomst van haar zoontje en wil haar bekendheid inzetten om aandacht voor het klimaat af te dwingen. Zo sprak ze voor de aandeelhoudersvergadering van de Rabobank en nam ze deel aan het klimaatprotest op de snelweg A12 op 27 mei 2033, waarbij ze ook gearresteerd werd.

Hoongelach en gek verklaard

Reacties varieerden van honend naar puur agressief. SBS maakte haar openlijk belachelijk.  Volgens de commentaren vindt Carice van Houten haar eigen kind belangrijker dan kinderen in arme landen, wil ze vooral aandacht en gaat ze zelf ook met het vliegtuig, zoals tv-presentatrice Catherine Keyl haar smalend verweet.

Ook elders werd ze helemaal gek verklaard. Een kleine selectie van Twitter: ‘Veel dommer vind je ze niet zoals elke linkse kut, alles voor aandacht’ en ‘Ze Haden (sic!) die hoer maanden in de cel moeten opsluiten’. Ongehoord Nieuws-presentatrice Raisa Blommestijn voegde hieraan toe: ‘Het nieuwste beroep: de klimaatpsycholoog, waar mensen met een ziekelijke angst voor klimaatverandering terecht kunnen. Dit land is verworden tot een open inrichting.’

Even voor de goede orde: klimaatverandering staat niet ter discussie. Wetenschappers waarschuwen hier al decennia voor en de consensus erover is alleen maar toegenomen. Rapporten van de WHO en de Verenigde Naties doen een steeds dringender beroep op overheden om tot maatregelen over te gaan, de situatie is urgenter dan ooit.

In dit licht bezien lijkt het mij heel logisch om, zoals Carice, te worstelen met de vraag hoe je dit je kind moet vertellen. Oók als je beseft dat anderen nog slechter af zijn. De vraag of zij zelf wel eens het vliegtuig pakt, is hierin geen argument. Er is altijd wel iets waardoor een onwelgevallige mening als hypocriet weggezet kan worden, maar daarmee koelt de aarde echt niet ineens af.

Dit soort drogredenen kun je op Twitter nog wel verwachten, maar zelfs het Openbaar Ministerie bezondigde zich eraan, toen acteur Sieger Sloot, tevens Extinction Rebellion-arrestant, verweten werd dat hij net terugkwam van een skivakantie.

Falende overheid

Uit de reacties blijkt dat velen maar slecht kunnen omgaan met de gedachte dat het klimaat naar de knoppen gaat en de overheden te weinig doen. Velen worden kwaad of schieten in de ontkenning. Ze reduceren het probleem tot ‘klimaatgekkies’ (dixit Geert Wilders) of vestigen hun hoop op de volgende generatie en hun technologie, zoals onlangs nog Marcel Canoy in zijn column.

Alsof er niet nú iets moet gebeuren. Alsof er niet allang iets hád moeten gebeuren. Alsof we het niet aan onze kinderen verplicht zijn er alles aan te doen om de aarde en het klimaat gezond te houden.

Wat we echt nodig hebben zijn leiderschap, rentmeesterschap en keiharde maatregelen

Het ongemak zit er natuurlijk in dat we relatief machteloos zijn. Degenen die wel de macht hebben om iets te doen, zijn niet toevallig ook degenen die belang hebben bij het instandhouden van de status quo en het professioneel vertragen van beleid dat ons zou moeten redden. Luister hiervoor ook naar de toespraak die ondernemer Ronald van Marlen vorig jaar hield bij een vergadering van de Rabobank. Misschien zijn juist de ontkenners, de haters en de wegkijkers meer gebaat bij een bezoek aan de klimaatpsycholoog.

Nóg een klimaatprobleem

Want we hebben eigenlijk twee klimaatproblemen. Niet alleen ons ecologische klimaat gaat in rap tempo naar de gallemiezen, ons sociale klimaat doet dat ook. Het gebrek aan leiderschap en verantwoordelijkheidsbesef hebben geleid tot de giftigheid van zowel onze lucht als van de sfeer tussen mensen. In tijden van onzekerheid en stuurloosheid zoeken we naar houvast en zondebokken. Degenen die ons confronteren met de waarheid worden het hardst aangevallen.

Polarisatie

Vaak wordt dit polarisatie genoemd, alsof beide kanten ‘even fout’ zijn. Maar kijk naar Exctinction Rebellion, dat vreedzaam demonstreert in het belang van aarde en mensheid. En kijk dan naar de boerenprotesten, die met vlaggen en tractoren strijden voor hun recht op vervuiling. Terwijl de rebellen van hun bed gelicht of met een waterkanon begroet worden, is de sfeer bij de boerenprotesten er vooral op gericht om het gemoedelijk te houden.

De ene groep wordt gezien als extremisten die je hard moet aanpakken, de andere als onze nationale trots die op begrip en sympathie kan rekenen. We moeten onder ogen zien dat de politiek met name de belangen van de grote vervuilers beschermt.

Klimaatpsycholoog gaat ons niet redden

Pas als het te laat is, blijkt dat je geld niet kunt eten, dat uiteindelijk ook de meest geprivilegieerde plek op aarde aangetast zal worden en dat er geen planeet B is. Onze Nationale Kapitein heeft inmiddels het schip verlaten (nadat hij zelf een gat in de bodem sloeg), met als direct gevolg dat keiharde maatregelen op korte termijn zullen uitblijven.

Ik kan naar een klimaatpsycholoog gaan, maar wat we echt nodig hebben zijn leiderschap, rentmeesterschap en keiharde maatregelen. Aan het begin van de coronacrisis hebben we gezien dat grote ingrepen echt mogelijk zijn. De urgentie is er, nu nog de daadkracht. Het is de hoogste tijd.

Mieke van Stigt is socioloog en pedagoog.

https://www.socialevraagstukken.nl/column/wie-moeten-er-naar-de-klimaatpsycholoog/