Vanwege de financiële penibele situatie van de gemeente wil de coalitie gaan werken met niet sluitende begrotingen. Dat bleek woensdag tijdens de laatste raadsvergadering voor de zomervakantie. De oppositie is dit een doorn in het oog die daarbij tegelijkertijd de coalitie verwijt dat er geen keuzes worden gemaakt om het financiële huishoudboekje op orde te houden.
In de gemeenteraad vond woensdag het voorjaarsdebat plaats. Dat kan als een opmaat worden gezien naar het debat over de gemeentebegroting. Waar gaat geld aan uitgegeven worden, en waar kan het een onsje minder? In de gemeente werd over het jaar 2022 een bedrag van 27 miljoen euro overgehouden. Daarbij is echter de solvabiliteitsratio te laag. Die schommelt rond de 9 á 10 procent. Daarnaast komen er minder inkomsten binnen uit Den Haag. De verwachting is dat in de aanloop naar het ravijnjaar 2026, wanneer de geldkraan vanuit Den Haag significant dichter wordt gedraaid, er een tekort ontstaat van 3 miljard euro. Daardoor is duidelijk dat een aanzienlijk deel van de ambities die het huidige gemeentebestuur heeft niet verwezenlijkt kan worden.
Wat is solvabiliteit?
Solvabiliteit, ook wel solvabiliteitsratio genoemd, geeft de verhouding weer tussen het eigen vermogen dat je hebt en het vreemd vermogen in je onderneming. Vreemd vermogen kan bijvoorbeeld geld zijn dat je als bedrijf geleend hebt. Het eigen vermogen is het verschil tussen bezettingen en de schulden van je bedrijf. Door te kijken naar de verhouding tussen deze twee, kun je concluderen hoe afhankelijk een bedrijf is van anderen. De solvabiliteit zegt veel over de mate waarin je bedrijf in staat is om financiële tegenslagen op te vangen. Een goede solvabiliteit betekent dat je bedrijf tegen een stootje kan.
Mirte Goodijk (Student & Stad): “Op de Grote Markt is na de huldiging van FC Groningen een groots vuurwerk te zien”
Fractievoorzitter Mirte Goodijk van Student & Stad: “Het is 2030. Angela stapt haar gasloze studentenwoning op de Zernike Campus uit en stapt op haar fiets richting cultuurcentrum De Nieuwe Poort, waar ze een optreden bij gaat wonen van de band Turfy Gang, die in dat jaar voor Nederland het songfestival hebben gewonnen. Bij de Nieuwe Poort komt ze mensen tegen uit heel Nederland die Groningen hebben bereikt via de Lelylijn. Na afloop van het concert drinkt Angela een biertje in de binnenstad, waarbij het haar opvalt dat de binnenring getransformeerd is tot een echte verblijfsplek. Ze maakt contact met een jongen die ze al een tijdje op het oog heeft. Voor ze naar zijn woning in Meerstad gaan, wordt er eerst nog een eierbal gegeten. Angela eet een klassieke eierbal, hij een veganistische. Na een gezellige nacht in Meerstad fietst Angela de volgende dag terug naar huis. In Meerstad fietst ze langs sportvelden waar de jeugd massaal aan het sporten is. Op de Grote Markt ziet ze FC Groningen gehuldigd worden die in dat seizoen landskampioen zijn geworden. Het feest wordt afgesloten met een groots vuurwerk.”
Leendert van der Laan (Partij voor het Noorden): “Dit gemeentebestuur is gek op belastingen”
De creatieve inleiding van Student & Stad legt pijnlijk bloot dat er vanuit het College veel ambities zijn, maar duidelijk is ook dat niet alles gerealiseerd kan worden. Maar welke keuzes maak je? Verschillende fracties vinden dat de inwoners niet de dupe mogen worden. Leendert van der Laan van de Partij voor het Noorden: “Onze fractie maakt zich zorgen over de veelheid en de hoogte van lokale belastingen. Dit gemeentebestuur wil de Onroerendezaakbelasting met 7% verhogen. Ook andere tarieven stijgen. Voor de gemiddelde ambtenaar is dat geen probleem, want die ziet zijn salaris keurig meestijgen. Maar niet iedereen is ambtenaar. Ondertussen stijgen ook andere tarieven. De parkeerbelasting en om nog maar te zwijgen over de reclamebelasting. Dit gemeentebestuur is gek op belastingen, hoe meer en hoe diverser, hoe beter. Het resultaat is dat deze gemeente steeds exclusiever wordt, waarbij een gezin dat woont in de binnenring jaarlijks een compleet maandsalaris kwijt is aan lokale lasten. Waar stopt dit?”
Wethouder Mirjam Wijnja (GroenLinks): “Het zou zomaar kunnen dat de belastingen komende jaren worden uitgebreid”
Mirjam Wijnja (GroenLinks) is wethouder Financiën: “Het gaat vanavond veel over geld. Geld komt hoofdzakelijk op twee manieren bij ons binnen: via lokale belastingen en via het gemeentefonds. Met dat geld willen we de juiste dingen doen. Er moeten keuzes gemaakt worden, en dat is een politieke afweging. Als er in die geldstromen iets gaat veranderen, dan heeft dit direct grote gevolgen voor wat je kunt doen. Verschillende fracties wijzen vanavond naar de belastingen. Het zou zomaar kunnen dat dit de komende jaren wordt uitgebreid. De Rijksoverheid wil dat er lokaal bepaald gaat worden welke belastingen geheven kunnen worden. Ik realiseer me dat dit een expliciete discussie kan gaan opleveren.”
“Passen we geen indexatie toe dan kost ons dit miljoenen”
Wijnja: “Als gemeentebestuur hebben we afgesproken de Onroerendezaakbelasting niet te verhogen, maar we gaan wel indexeren. Het is een systematiek die niet alleen omhoog kan, maar ook omlaag. Maar we weten dat we allemaal te maken hebben met inflatie. Passen we deze indexatie niet toe, dan kost dit de schatkist van de gemeente tussen de 3 en 7 miljoen euro structureel. En ik weet niet hoe we die tekorten op moeten gaan vangen.”
Daan Brandenbarg (SP): “Wilt u wegen gaan bombarderen om de woningwaarde te verlagen?”
En toch zit die OZB veel partijen niet lekker. Jim Lo-A-Njoe van D66: “De belastingen zitten al op een hoog niveau. Door de OZB te verhogen zullen middeninkomens het kind van de rekening worden.” Leendert van der Laan: “Bij de OZB kun je aan drie knoppen draaien. Je hebt de knop van de reguliere stijging van de woningwaarde, je hebt de inflatiecorrectie, en je hebt de reguliere verhogingspercentages. In Groningen kan alleen aan de tweede knop gedraaid worden.” Dat kan op een vraag rekenen van Daan Brandenbarg van de SP: “Stel dat we aan die eerste knop gaan draaien. Dat we de woningwaarde aan gaan passen. Hoe wilt u dat doen? Wilt u wegen gaan bombarderen? Wilt u voorzieningen weghalen?” Van der Laan: “U begrijpt de knoppen niet. Mijn advies zou zijn om eens een financiële presentatie bij te wonen. In Groningen gaat de OZB altijd omhoog. En dat maakt ons ongerust.”
Tekst gaat verder onder de foto:
https://www.oogtv.nl/wp-content/uploads/2023/07/euro-g7a470c891_1280-490x327.jpg
Verschillende fracties maken zich zorgen over de financiële weg die het gemeentebestuur inslaat. Foto: Bruno via Pixabay
Amrut Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): “Slaat dit gemeentebestuur wel de juiste weg in?”
Om bij het financiële thema te blijven: de gemeentebegroting. Het gemeentebestuur wil gaan werken met niet sluitende gemeentebegrotingen. Verstandig zegt de coalitie. Maar de oppositie maakt zich zorgen. “Wij maken ons zorgen of het gemeentebestuur de juiste weg inslaat qua financiën”, betoogt Amrut Sijbolts van Stadspartij 100% voor Groningen. “Het Rijk trekt te weinig geld uit, we hebben een financieel ravijnjaar in het vooruitzicht. Dan kun je niet anders concluderen dat geen sluitende begroting roekeloos is.” Dat kan op een vraag rekenen van Peter Rebergen van de ChristenUnie: “Heeft u kennis genomen van de oproep van de VNG om te gaan werken met niet sluitende begrotingen?” Sijbolts: “Ja, daar heb ik kennis van genomen.”
Daan Brandenbarg (SP): “Wij denken dat je van scherven iets moois kunt maken”
Daan Brandenbarg van de SP: “Je kunt het mes zetten in uitgaven, maar dan ben je medeplichtig in afbraak. In de afgelopen tien jaar is er heel veel afgebroken door zaken over te laten aan de marktwerking. Wij willen op gaan bouwen, en wij denken dat we van scherven iets moois kunnen maken. Het gemeentebestuur kiest er voor om niets af te breken. Men durft het aan om een niet sluitend meerjarenprogramma te presenteren.” Leendert van der Laan: “Maar geven we daarmee niet het verkeerde voorbeeld? Als gezinnen nu hun rekeningen niet meer kunnen betalen? Geldt dan voor hun hetzelfde?” Brandenbarg: “Voor deze gezinnen hebben we heel veel regelingen, zoals het kwijtschelden van de afvalstoffenheffing en het energiecompensatiepakket.” Sijbolts: “Mensen die hun OZB niet kunnen betalen die moeten eerst hun huis verkopen.”
Geen blaashal
Maar de avond ging ook over andere zaken. Over concrete zaken bijvoorbeeld. Moet er geïnvesteerd worden in de opvang van daklozen door middel van de realisatie van een appartementencomplex? Kan een blaashal helpen in de tekorten die er zijn op het gebied van ruimte op sportvelden en moet er doorgegaan worden met de stedenband die Groningen heeft met Moermansk in Rusland? Op het gebied van de stedenbanden komt er volgens de burgemeester een stevige analyse hoe daar mee verder te gaan. Bij de opvang van daklozen gaan de PVV en de PvdA samenwerken aan een initiatiefvoorstel hoe dit verbeterd kan worden. En een blaashal komt er niet: 20 raadsleden stemden voor, 24 tegen.
Tekst gaat verder onder de foto:
https://www.oogtv.nl/wp-content/uploads/2015/09/Sportpark-Corpus-den-Hoorn-490x276.jpg
Tijdens het debat liepen de gemoederen over sportpark Corpus den Hoorn hoog op. De wethouder geeft aan dat ze meer tijd nodig heeft om de situatie op te lossen. Foto: Andor Heij
Wethouder Inge Jongman (ChristenUnie): “Meer tijd nodig voor sportpark Corpus”
Op het gebied van sport liepen de gemoederen in de raadszaal hoog op. En dan gaat het over sportpark Corpus. Verschillende politieke partijen willen dat de wethouder woord houdt om voorrangsregels toe te passen op het park, waarbij de breedtesport voorrang krijgt op de topsport. Wethouder Inge Jongman (ChristenUnie) van Sport: “We hebben de afgelopen periode diverse gesprekken gevoerd. Daaruit blijkt dat het opstellen van een beheerplan meer tijd kost.” Dat kan op een vraag rekenen van Jim Lo-A-Njoe van D66: “Afgelopen voorjaar vond er een hoorzitting plaats in deze raadszaal. Er is toen de verwachting gewekt dat een nieuwe regeling van kracht zou worden bij de start van het nieuwe seizoen.” Jongman: “Gesprekken hebben plaatsgevonden tot 19 juni. Ook met FC Groningen is gesproken. Er wordt op dit moment heel hard gewerkt. Maar we hebben wel te maken gekregen met een nieuwe situatie waarbij de honkbalclub besloot om toch niet te verhuizen en op het terrein te blijven.”
Mirte Goodijk (Student & Stad): “Waarom erkent de wethouder niet dat het zelfs niet gelukt is om duidelijkheid te scheppen?”
Lo-A-Njoe: “Dus u dacht serieus dat als de honkbalclub vertrekt dat dan alles opgelost is? Dat een honkbalveld in een aantal maanden omgetoverd kan worden in een andere type sportveld. Dat kan toch niet?” Jongman: “Wij kiezen voor de breedtesport. We zijn hier hard mee aan de slag.” Mirte Goodijk van Student & Stad: “Waarom geeft de wethouder geen duidelijkheid? Ze kan toch erkennen dat zelfs duidelijkheid scheppen niet gelukt is?”
Amrut Sijbolts (Stadspartij 100% voor Groningen): “Als het de wethouder voor het nieuwe seizoen niet lukt, dan heeft ze een groot probleem”
De fractievoorzitter van D66: “Wij zien een hopeloos falend beleid op Corpus. De uitkomst van de hoorzitting was heel duidelijk. De voorrangssituatie zou vanaf het nieuwe seizoen gelden.” Sijbolts: “Dat het niet lukt wordt vandaag gecommuniceerd, terwijl sportverenigingen ook op vakantie gaan en nu niet weten waar zij straks aan toe zijn. Wij als fractie vinden dat de gemeente dit voor de start van het nieuwe seizoen op moet lossen. En mocht dat niet lukken dan heeft de wethouder wat ons betreft een groot probleem.”
Els van der Weele (PvdA): “Mevrouw Jongman werkt toch hard aan een oplossing?”
Els van der Weele van de PvdA probeert de gemoederen te sussen: “Er worden hele grote woorden gebruikt, waarbij eigenlijk helemaal niet de tijd is genomen om een debat te voeren.” Jalt de Haan van het CDA: “We hebben enkele maanden geleden een sessie gehad. Het resultaat van die sessie was heel duidelijk. Dat er duidelijkheid wordt geschept, en dat verenigingen weten waar ze aan toe zijn. Ik merk dat verschillende fracties nu heel erg gefrustreerd zijn.” Van der Weele: “Maar u heeft mevrouw Jongman toch gehoord? Er wordt hard aan gewerkt om tot een oplossing te komen.” De motie om de voorrangsregels toe te passen wordt uiteindelijk niet gesteund. Van de raadsleden stemmen er 20 voor, en 24 tegen.
Tekst gaat verder onder de foto:
https://www.oogtv.nl/wp-content/uploads/2021/12/drukte_binnenstad.jpeg
Met het invoeren van reclamebelasting wil het gemeentebestuur openbare ruimte herwinnen. De oppositie is faliekant tegen de plannen. Foto: OOG Tv
Ietje Jacobs-Setz (VVD): “De reclamebelasting voelt als een overval”
Ook werd er uitgebreid gesproken over de reclamebelasting. De fractie van de VVD is daar bijvoorbeeld niet blij mee. Ietje Jacobs-Setz: “Ondernemers zijn een belangrijke banenmotor. Ondernemers houden onze wijken en dorpen leefbaar en levendig. Ondernemers hebben een zware coronatijd achter de kiezen, waarbij belastingen soms zelfs nog terugbetaald moeten worden. Maar ondertussen leggen we ondernemers duurzaamheidsnormen op, en komt de gemeente met een reclamebelasting. Een reclamebelasting die onverwacht wordt ingevoerd, en voor de ondernemers ervaart als een overval. Zoiets zouden wij als partij nooit doen, en het schaadt het vertrouwen in de politiek.”
“U kunt nu lachen, maar ik ben serieus. Welke ruimte herwinnen wij?”
Wethouder Wijnja: “De invoeren van een reclamebelasting is een afspraak uit het coalitieakkoord. We willen de openbare ruimte herwinnen. Dat is de route die we hebben ingezet. We willen alle middelen daar ook voor gebruiken. Sommige partijen stellen dat we al precario hebben, maar dat gaat toch echt ergens anders over. Op dit moment zijn we bezig met een onderzoek, later komt er vanuit het gemeentebestuur een voorstel hoe we dit in willen voeren.” Jacobs-Setz: “Maar de meeste reclame zit aan de gevel. Hoe ga je daar nu ruimte mee herwinnen. Loopt u overdwars over de gevel? Dat zie ik mensen nooit doen.” Het leidt tot een lachende wethouder. Jacobs-Setz: “Ja, u kunt nu lachen. Maar ik ben echt serieus. Welke ruimte herwinnen wij door belasting te heffen op een bord dat op twee meter hoogte aan de gevel hangt?”
Jim Lo-A-Njoe (D66): “Dus u wilt ook reclame achter de ramen belasten?”
Wijnja: “Het gaat om uitingen die vanuit de openbare ruimte de aandacht vragen. Dus we kijken ook naar etalages en materialen achter de ramen.” Jim Lo-A-Njoe van D66: “Dus ook uitingen achter de ramen, daar wilt u belasting op heffen?” Dat is het moment waarop voorzitter Koen Schuiling ingrijpt: “U heeft de wethouder gehoord. Er komt nog een voorstel. Het lijkt me goed om deze discussie naar een later moment te verplaatsen.” Uiteindelijk wordt de motie wel in stemming gebracht. Het voorstel om te stoppen met de reclamebelasting kan op 20 stemmen voor rekenen en 24 tegen.
Fietsvlonders
Over het herwinnen van openbare ruimte: een plan van Student & Stad om fietsvlonders te realiseren waar tweewielers op geparkeerd kunnen worden kreeg wel een meerderheid. Volgens de partij is het een goedkope tussenoplossing om snel meer fietsplekken te realiseren. Dat vindt ook wethouder Philip Broeksma (GroenLinks) van Verkeer. Hij heeft ook al een idee hoe het plan te financieren: namelijk vanuit de opbrengsten van het betaald parkeren. Dat zorgt voor verhitte reacties bij de VVD, CDA en Stadspartij 100% voor Groningen. Aanvankelijk waren deze partijen mede-indieners van het plan, maar door het antwoord van de wethouder haken zij af.
Tekst gaat verder onder de foto:
https://www.oogtv.nl/wp-content/uploads/2023/07/loaf-gb11524b02_1280-490x276.jpg
De klimaatverandering zorgt voor grote opgaven. De eiwittransitie is daarin volgens de Partij voor de Dieren een belangrijke uitdaging, waarbij een deel van de oplossing op onze eettafel ligt. Foto: -Rita-�� und � mit ❤ via Pixabay
Wesley Pechler (Partij voor de Dieren): “Er is een systeemverandering nodig”
In de laatste raadsvergadering voor de zomervakantie gaat het ook over vakantiebestemmingen. Hoewel dit voor de Partij voor de Dieren aanleiding is om daar de zorgen over uit te spreken. Wesley Pechler van deze partij: “We zien de laatste periode temperatuurrecord na temperatuurrecord sneuvelen. Grote bosbranden in Canada en hevige overstromingen in Azië. Extreme weersomstandigheden zijn het nieuwe normaal. Het laat de urgentie zien dat we de broeikasgassen terug moeten dringen. In Groningen doen we daar ons best voor. Met Warmtenet lopen we twee jaar voor op de rest van Nederland, maar het is belangrijk om wel voorop te blijven lopen. Het redden van het klimaat lukt niet alleen met zonnepanelen. Er is een systeemverandering nodig. Eén van de effectiefste manieren daarvoor vinden we op onze eettafel: het eten van minder vlees. Daarom is de eiwittransitie belangrijk, wat voor de duidelijkheid niet een hobby-projectje is van dit gemeentebestuur.”
“Meer samenwerking zoeken met Avebe”
Dat kan op een vraag rekenen van Ietje Jacobs-Setz van de VVD: “In Groningen gebeurt al heel veel op het gebied van eiwittransitie. Ook al voor we daar een wethouder voor hadden. In hoeverre waardeert u de inzet van Avebe op dit terrein?” Pechler: “Wij zijn blij met het bedrijf Avebe, dat een versterkende factor heeft.” Jacobs-Setz: “Avebe is al heel lang bezig. Wat kunt u beter dan wat Avebe doet?” Pechler: “Ze zijn in Europa marktleider, en wij willen hen niet de les lezen. Het doel is om meer samenwerking te zoeken. Dat we boeren verleiden om over te stappen op andere modellen. Waar we ook het onderwijs bij betrekken.”
Dennis Ram (PVV): “Dit is toch een zinloze exercitie?”
Dennis Ram van de PVV: “Nu willen wij in Groningen graag voorop lopen. Maar in landen als India en China zijn ze helemaal niet bezig met duurzaamheid en klimaatdoelstellingen. Is waar wij mee bezig zijn niet een zinloze exercitie?” Pechler: “Die mening laat ik bij u. In China liggen er meer zonnepanelen dan in de hele VS bij elkaar. In India eten ze minder vlees dan dat wij doen.”
Jeffry van Hoorn (GroenLinks): “We moeten gaan voor een eerlijk voedselsysteem”
GroenLinks wil nog graag even inhaken op de eiwittransitie. Jeffry van Hoorn van deze partij: “Ons huidige voedselsysteem is onhoudbaar. Het is belangrijk dat we dierlijke eiwitten vervangen door natuurlijke eiwitten. Ik en mijn fractie zijn trots dat we onze nek uitsteken met een wethouder eiwittransitie die hard aan het werk is.” Jim Lo-A-Njoe van D66: “Ik hoor GroenLinks zeggen dat ze blij zijn met de eiwittransitie. Maar kunt u drie dingen noemen die het afgelopen jaar op dit terrein zijn gerealiseerd?” Van Hoorn: “Ik doe niet mee aan goedkope retoriek door drie dingen te gaan noemen. Waar we voor moeten gaan is een eerlijk voedselsysteem, en daar wordt hard aan gewerkt.”
