Eén van de populairste beroepen in de afgelopen hittegolven moet dat van loodsmedewerker in een koel- en vrieshuis zijn geweest. Even, op je vorkheftruck, een uur of wat verlost van die genadeloze warmte buiten. Na gedane zaken moet je echter weer naar huis en breekt het zweet je uit. Een koude douche helpt maar voor een paar minuten.
In de hittegolf die heel Europa afgelopen week in haar greep hield, werden temperaturen bereikt die een eeuw geleden nog voor onmogelijk werden gehouden. Wie nog ontkent dat het klimaat op onze planeet verandert, is klaarblijkelijk niet helemaal van deze wereld. Over de oorzaken (de grillen der natuur? De mens?) kan men nog twisten, maar de feiten spreken voor zich. Wat zijn de gevolgen voor de logistieke sector?
Wat moeten we verwachten?
Een verdere opwarming van de aarde. Er komen meer perioden van extreme hitte en de algemene temperatuur loopt asymptotisch op. In Alaska, Siberië, op Groenland en in Canada ontstaan bosbranden, die het probleem alleen maar verergeren. De Noordelijke IJszee ontdooit, gletsjers in de Alpen smelten steeds sneller weg. De klimaatdoelen die de mensheid zich heeft gesteld, de plechtige Akkoorden van Kyoto en Parijs bijvoorbeeld, zullen er vermoedelijk niet toe leiden dat de centrale doelstelling – een opwarming met niet meer dan twee graden Celsius – wordt gehaald. Het is ‘too little, too late’.
De gevolgen voor de logistiek, wat zijn die?
Die liggen voor de hand, maar ze zijn zeer uiteenlopend voor de diverse bedrijfstakken. Een simpel voorbeeld: om een koelmagazijn op de juiste temperatuur te houden, zal gemiddeld meer energie nodig zijn. Die energie kan ‘van het dak komen’, maar dan zal er dus in zonnepanelen moeten worden geïnvesteerd. De koeling van reefercontainers aan boord van schepen en die van koeltrailers gaat domweg meer geld kosten, niet op een dag als vandaag, maar in tijden waarin de hitte toeslaat.
Iets vrolijkers: ijsproducenten en brouwers van koele biertjes spinnen er garen bij.
Ja, maar laten we niet vergeten dat ook die straks van de kolen en het gas af moeten. Energie van windmolenparken op zee is mooi, maar we kunnen de zeeën ook niet helemaal volbouwen met windmolens, want dan kan er geen schip meer door. Wat wel redelijk opschiet is de transitie in het vervoer. Schepen worden langzaam schoner, het wegvervoer gebruikt meer elektrische stroom. Toch is dat, wat de Duitsers zo mooi zeggen, ‘Kurieren am Symptom’. Als je stroom blijft opwekken uit kolen, schiet je er weinig mee op. De techniek om efficiënter en schoner te vervoeren, wordt wel steeds beter, dat is meegenomen.
Weg met de kolen, dus?
Ja. Daar zijn de meeste Europese havens ook oprecht mee bezig, al lukt het natuurlijk niet om binnen een kwart eeuw van onze behoefte aan fossiele brandstoffen af te komen. Je hebt ook te maken met landen die, door traditie en economische vastgeroestheid, niet van deze brandstoffen afscheid kunnen nemen. Voorbeelden? Oké: de VS, China, Polen. Het zijn er maar een paar.
Waar moet een logisticus de komende tijd rekening mee houden?
Met een enorme grilligheid in de omgeving. Extreme hitte en langdurige droogte stellen grote beperkingen aan de logistieke keten. Kijk maar naar het laagwater in de Rijn en aanpalende rivieren. Contargo is begonnen zijn vloot alvast aan te passen aan zeer lage waterstanden. Tegelijk maken spooroperators zich grote zorgen over de gevolgen van bijvoorbeeld storm en hagel, die steeds vaker van invloed zijn op het treinverkeer. We hebben het dan over pakweg omgevallen bomen. Daarvan hadden we er in Duitsland in 2017 al 3692 stuks, die de spoorbaan versperden. Een jaar eerder waren het er 2328. Dat kunnen we lezen in een net uitgebracht rapport van het Verband Deutscher Verkehrsunternehmen, de Allianz pro Schiene en de overkoepelende milieubeweging Naturschützring.
Planning?
Weersinvloeden zijn steeds moeilijker te ‘plannen’. Het is goed de voorspellingen van Gerrit Hiemstra en andere weerprofeten nauwlettend te volgen, maar het is niet genoeg. Verladende bedrijven zullen grotere tussenvoorraden moeten gaan aanhouden. Supermarkten kunnen in de toekomst soms niet hun hele assortiment meer in de winkel hebben. De consument zal zich daar ook op moeten aanpassen. De vraag van consumenten wordt zelf onvoorspelbaarder.
Gaat dit ons meer kosten?
Goeie vraag. In geld gemeten misschien niet. Meer inspanning, dat wel. Het beroep van een logistiek medewerker wordt ingewikkelder. Die zal minder te maken krijgen met vaste, rigide bevoorradingsketens en dus ook zelf veel flexibeler moeten denken en handelen. Dat maakt het werk vermoedelijk alleen maar leuker. Al zal de logisticus op zo’n dag met temperaturen van meer dan dertig graden zitten te puffen op het kantoor, waar de airco hopelijk werkt.
Het seizoen verandert ook.
Dat kunnen we wel zeggen. We weten niet meer wanneer we het in de logistiek druk krijgen en wanneer het rustig zal zijn. Ja, de maand december is traditioneel een drukke periode, en daar kunnen we ons op instellen. Dat zal ook wel zo blijven. Maar grote delen van de rest van het jaar worden onvoorspelbaarder. Allemaal ‘met dank’ aan de klimaatverandering, die zich onmiskenbaar voltrekt. Hebben we in juni in vroegere jaren ooit een hittegolf gekend van deze intensiteit? De Hondsdagen, vroeger netjes in augustus, doen zich steeds vaker al voor het einde van de lente voor.
https://www.nieuwsbladtransport.nl/logistiek/2019/07/31/logistiek-in-verhitte-tijden/