‘Kleine, jonge bomen nemen de overhand’ (KIJK)

Klimaatverandering transformeert de samenstelling van onze bossen. In plaats van oude kolossen, bestaat een steeds groter deel uit jongere, kleinere bomen.

Het is een van onze grote bondgenoten in de strijd tegen de klimaatcrisis: de boom. Maar door de veranderingen in het klimaat hebben juist ook de CO2-slurpende organismen het zwaar te verduren. Volgens een internationale groep onderzoekers zorgen de stijgende temperatuur en torenhoge concentraties CO2 in de atmosfeer ervoor dat grotere, oude exemplaren, ongewild steeds meer ‘ruimte maken’ voor jongere, kleinere bomen. Deze transformatie van onze bossen heeft grootse gevolgen, zo schrijven de onderzoekers in vakblad Science.

Lees ook:

Evenwicht

Dit concludeert het team aan de hand van onder meer satellietbeelden en uitgebreid literatuuronderzoek. Hoofdrolspelers bij de shift van voornamelijk oude, grote bomen, naar bossen gedomineerd door jonge exemplaren, zijn de toenemende concentraties CO2 en de steeds hogere temperaturen die onze planeet teisteren. Deze factoren, en de gevolgen ervan, verstoren de natuurlijke balans van de bossen.

Simpel gezegd is een bos in evenwicht als er de ‘aanvoer’ en groei van nieuwe bomen, in verhouding is met de boomsterfte. Maar door de torenhoge CO2-waarden en stijgende temperatuur, en droogte, bosbranden, stormen en ziektes en plagen, die daarmee samenhangen, raakt dat evenwicht uit balans.

Verstoringen

Bart Muys, professor bosecologie en bosbeheer aan de KU Leuven, niet betrokken bij het onderzoek, vertelt: “De afgelopen 10 à 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar het effect van klimaatverandering op bossen. Het grensverleggende van dit onderzoek is dat er niet naar het effect van één of twee factoren, maar naar dat van alle deze factoren samen is gekeken.” Een complex verhaal.

De onderzoekers verdelen de factoren in twee groepen. “De eerste groep bestaat uit de chronische drivers”, legt Muys uit. “Dat zijn de factoren die een lange-termijntrend vertonen zoals atmosferisch CO2 en temperatuur. Deze factoren hebben een langdurig effect hebben op de manier waarop bossen groeien en overleven. De tweede groep bestaat uit de (extreme) disturbances (verstoringen, red.), zoals droogte, bosbranden, stormen, ziekten en plagen, enzovoort.” Hoewel deze verstoringen veelal voortvloeien uit bijvoorbeeld de stijgende temperatuur, hebben ze heel andere effecten op de natuur.

Hoge bomen vangen veel wind (en zon)

De onderzoekers stelden vast dat veel van de factoren vooral voor verhoogde sterfte van oude, grote bomen zorgen. Het effect op jonge bomen blijkt veel minder. “In Nederland kennen jullie de uitdrukking ‘hoge bomen vangen veel wind’, dat is echt zo. Grote, hoge bomen zijn veel gevoeliger voor stormen en andere extreme verstoringen dan kleinere, jongere bomen.”

Dit is slechts één voorbeeld, laat Muys weten. Grotere, oudere bomen, zijn over het algemeen gevoeliger voor de eerder genoemde disturbances dan de kleinere tegenhangers. Jongere bomen hebben, verscholen onder het bladerdak, met andere (lees: minder zware) condities te maken.

https://prod.brandnewskool.nl/app/uploads/sites/3/2020/05/Kleinere-bomen-Science-1024x303.jpg

Door een variatie aan factoren, vervangen jonge, kleine bomen langzaamaan de grote bomen in bossen. Klik om te vergroten. © McDowell et al., 2020/Science

‘Slechte zaak’

De gevolgen van de shift zijn fors, alleen al omdat het juist de oudere, grote bomen zijn die de grootste positieve effecten hebben. Ze huizen bijvoorbeeld meer leven (lees: grotere biodiversiteit), binden meer CO2 uit de lucht en verkoelen (daarmee) de steeds warmer wordende aarde meer dan hun jongere, kleinere tegenhangers.

Muys noemt de shift van stabiele, oude, zogenaamde climaxbossen naar jonge, pionierbossen dan ook een ‘slechte zaak’. “Bossen zijn schatkamers van biodiversiteit. Heel veel van die diversiteit is juist gerelateerd aan die oude climaxbossen, met grote, dikke bomen. Veel boomsoorten, maar ook bijvoorbeeld schimmels, insecten en kruiden die zijn gebonden zijn aan dergelijke volwassen bossen komen onder druk te staan of verdwijnen.”

Klimaatmitigatie

De nood is hoog, vindt Muys. Omdat de klimaatmitigerende werking van die pionierbossen (lees: de mate waarin ze gevolgen van klimaatverandering tegengaan) kleiner is dan bij de oudere tegenhangers, moeten we onze denkwijze aanpassen. Zo weet de ecoloog te vertellen dat er in het Klimaatakkoord rekening is gehouden met de klimaatmitigatie van de oudere bossen. Die shift naar jongere bossen, maakt dat we de rol van bossen daarin dus overschat hebben.

Andere oplossingen zijn kunstmatige systemen om CO2 mee af te vangen en op te slaan. Maar Muys heeft twijfels. Dergelijke systemen staan namelijk nog in de kinderschoenen. Het is dus nog maar de vraag of en wanneer we die kunnen toepassen. In plaats daarvan poogt Muys in zijn eigen onderzoek bossen zo stabiel mogelijk te maken. “Een van de managementvoorstellen die we hebben gedaan, is met een groter aantal boomsoorten, bossen stabieler te maken tegen deze disturbances”, besluit hij.

Bronnen: Science, EurekAlert!1, 2

Beeld: Ed van Duijn/Unsplash (openingsbeeld); McDowell et al., 2020/Science

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK

The post ‘Kleine, jonge bomen nemen de overhand’ appeared first on KIJK Magazine.

https://www.kijkmagazine.nl/nieuws/kleine-jonge-bomen-nemen-de-overhand/

Het mooie weer houdt aan, maar dat veroorzaakt droogte. Daardoor is er meer kans… (tweets gemeenten in N-Brabant)

Het mooie weer houdt aan, maar dat veroorzaakt droogte. Daardoor is er meer kans op natuurbranden. Regio Brabant-Zuidoost zit in fase 2 ‘extra alert’. Natuurbranden ontstaan vaak door menselijk gedrag zoals het weggooien van afval of brandende sigarettenpeuk. Let dus extra op!

https://pbs.twimg.com/media/EZPahloWoAAPo4_.png

https://twitter.com/Waalregemeente/status/1266596203703214081

Photos from Gemeente Texel’s post (Gemeente Texel Facebook)

Het is al langere tijd droog. Daardoor is de kans op een natuurbrand groot. Wij zijn hier extra alert op, jij ook? Ga je de natuur in? Stook geen vuur. Rook niet. En gooi je afval in de prullenbak.

https://scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-9/100971977_4606558736036384_427645731839410176_n.png?_nc_cat=103&_nc_sid=8024bb&_nc_oc=AQma3Jveho7U-Nnam9zRxzwvmqaDlboa-Q_sYMqNU8i0SRsTU2RWnMxq2oTlGPPiQUk&_nc_ht=scontent-waw1-1.xx&oh=a76fa04ee99804fe015998fa8dd2336d&oe=5EF517CD



https://scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-9/101113522_4606559402702984_3612294789900271616_n.png?_nc_cat=109&_nc_sid=8024bb&_nc_oc=AQm_BNBTiYoGzJ71CQRWIwuXZHLzbUTRlGPi2H6VuTHlG8aaYnYRD5sLH5BStR5JP0A&_nc_ht=scontent-waw1-1.xx&oh=ea398189153d45ee544d874af2e3809f&oe=5EF71B84



https://scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-9/100963439_4606558519369739_3433710822826704896_n.png?_nc_cat=109&_nc_sid=8024bb&_nc_oc=AQn6TN_E7bmNeFiIFsiQYOcEN5DeLq4y-ZEK1IYYLQalESMLNi1TDBgGk2NONr2hPBk&_nc_ht=scontent-waw1-1.xx&oh=32b74524d308e51617df3260550f92df&oe=5EF4D270

https://www.facebook.com/1455504911141798_4606583479367243

Opnieuw is er een grote hoeveelheid afval gedumpt in de natuur bij Apeldoorn. Ditmaal trof boswachter Bart Smit van Staatsbosbeheer een dumping aan langs de Oude Arnhemseweg bij Loenen. En dat is niet de eerste keer deze maand. ‘Het lijkt erop dat iemand zijn huis aan het renoveren is en al het afval in de natuur dumpt’, vertelt een gefrustreerde boswachter. ‘Het is ronduit schandalig. Je hebt er ontzettend veel werk aan en het is ook nog eens gevaarlijk. De glasscherven kunnen leiden tot een natuurbrand met alle gevolgen van dien.’ ‘Het is schering en inslag momenteel. Enkele weken geleden begon het en sindsdien zijn we meerdere keren geconfronteerd met een grote dumping op de Veluwe’, vertelt Smit. Smit roept mensen op contact te leggen met de politie als ze iets weten of zien. Belangrijk is daarbij het noteren van een kenteken. #afval #dumping #loenen #omroepgld (Omroep Gelderland Instagram)

https://instagram.fhen1-1.fna.fbcdn.net/v/t51.2885-15/sh0.08/e35/s640x640/101160552_2655528361391602_5681335946781362545_n.jpg?_nc_ht=instagram.fhen1-1.fna.fbcdn.net&_nc_cat=110&_nc_ohc=cxFHGNxf_nAAX9Le-aw&oh=729af93c2b1a32262145e97f0b6efd93&oe=5EFBEBFF


Opnieuw is er een grote hoeveelheid afval gedumpt in de natuur bij Apeldoorn. Ditmaal trof boswachter Bart Smit van Staatsbosbeheer een dumping aan langs de Oude Arnhemseweg bij Loenen. En dat is niet de eerste keer deze maand. 'Het lijkt erop dat iemand zijn huis aan het renoveren is en al het afval in de natuur dumpt', vertelt een gefrustreerde boswachter. 'Het is ronduit schandalig. Je hebt er ontzettend veel werk aan en het is ook nog eens gevaarlijk. De glasscherven kunnen leiden tot een natuurbrand met alle gevolgen van dien.' 'Het is schering en inslag momenteel. Enkele weken geleden begon het en sindsdien zijn we meerdere keren geconfronteerd met een grote dumping op de Veluwe', vertelt Smit. Smit roept mensen op contact te leggen met de politie als ze iets weten of zien. Belangrijk is daarbij het noteren van een kenteken. #afval #dumping #loenen #omroepgld https://www.instagram.com/p/CAw8Fyvj8_S

Wat is jouw boodschap aan premier Rutte? (Greenpeace)

Je hebt het misschien al gehoord: premier Rutte vraagt aan alle kinderen en jongeren in Nederland om mee te denken over de corona-maatregelen. En dat is best spannend, want er is veel gebeurd. Je school ging dicht en je moest thuis blijven, net als veel andere mensen. Misschien ken je wel iemand die ziek is geworden? Nu moeten we plannen gaan maken voor de toekomst. En dat gaat niet alleen over hoe we allemaal gezond blijven. Er zal ook heel veel geld uitgegeven worden om bedrijven te helpen. En jij mag daar nu over meedenken. Jouw ideeën zijn super belangrijk. Want nu worden belangrijke beslissingen gemaakt die over jouw toekomst gaan. Hoe wil jij dat jouw toekomst er uit komt te zien?

Op deze pagina kun je jouw boodschap aan minister-president Rutte delen. Wij verzamelen alle boodschappen en komen in actie, om er zo voor te zorgen dat ook jouw ideeën gehoord worden door de beslissers in Den Haag. Daarom: laat nu je stem horen en stuur jouw boodschap in!

Hoe wil jij dat de wereld er straks uitziet?

De keuzes die we nu maken, bepalen hoe de wereld er over 10, 20 en 50 jaar uit ziet. Het is dus belangrijk om daar goed over na te denken. Bijvoorbeeld: Doordat we jarenlang veel aandacht hebben gegeven aan onderzoek naar ziektes, medicijnen en de zorg, kunnen we nu voorkomen dat er heel veel mensen ziek worden en overlijden aan het Corona-virus. Maar er zijn ook keuzes gemaakt in het verleden die nu negatieve gevolgen hebben op ons leven. Alle steenkool, olie en andere fossiele brandstoffen die we in de afgelopen eeuw hebben gebruikt, hebben ervoor gezorgd dat het klimaat heel snel verandert en de aarde steeds verder opwarmt. Als we daar niet op tijd iets aan doen, ziet de wereld er over tientallen jaren een stuk slechter uit dan nu. Zo zal bijvoorbeeld het meeste mooie koraal in de zeeën verdwenen zijn. Of zijn er straks geen ijsberen meer in het wild. En we zullen steeds meer last krijgen van droogte en bosbranden. Veel volwassenen en jongeren maken zich hier zorgen over. Maar ook veel mensen zien nu in de corona-crisis een kans om duurzame keuzes voor de toekomst te maken en zo klimaatverandering tegen te gaan.

Miljarden euro’s

En nu geeft de regering miljarden euro’s uit. Dat is zoveel geld, dat is moeilijk voor te stellen. Ze geven dat geld aan grote én kleine bedrijven die door de coronacrisis niet genoeg geld meer verdienen. De ministers willen niet dat deze bedrijven failliet gaan, want dan verliezen alle mensen die daar werken hun baan. Maar toch is er volgens ons iets geks aan de hand: want het kabinet stopt al die miljarden ook in bedrijven die veel CO2 uitstoten of op een andere manier slecht zijn voor het klimaat. Daarmee lossen we de ene crisis op, maar grijpen we niet de kans om ook de klimaatcrisis te stoppen. Greenpeace stelt daarom voor dat als bedrijven veel geld krijgen van de overheid, die bedrijven ook moeten zorgen dat ze duurzamer worden. Zo wordt het geld eerlijk en groen ingezet en lossen we niet alleen de problemen van vandaag op, maar werken we samen aan een duurzame en leefbare toekomst. Wat vind jij van dit idee?

Kijk ook eens deze Tegenlicht-aflevering. In het eerste deel (tot 07:35) wordt uitgelegd wat de corona-crisis en de klimaatcrisis met elkaar te maken hebben.

Iedereen mag meedenken, jong en oud

Voor een mooie toekomst over 10 of 20 jaar, wil je nu al kunnen meebeslissen. Het zou gek zijn als alleen volwassenen mee mogen denken over oplossingen voor de coronacrisis of voor de klimaatcrisis. Daarvoor is het veel te belangrijk! Het gaat tenslotte om de toekomst van alle kinderen en jongeren. Daarom gingen de laatste tijd heel veel jongeren de straat op. Zij hebben gestaakt – ze gingen dus niet naar school – en liepen een klimaatmars in Den Haag en op andere plekken door het hele land. Misschien heb jij ook wel mee gedaan! Dit heeft heel veel indruk gemaakt op de regering. Zelfs zoveel, dat sommige jongeren werden uitgenodigd door de minister-president om met hem te komen praten. Natuurlijk zijn alle problemen hierdoor nog niet opgelost. Maar dat gaat ook niet zomaar. Dat zullen we samen moeten doen, door nog heel vaak van ons te laten horen, zoals nu!

Schrijf jij ook een boodschap aan premier Rutte?

Jij kunt nu jouw ideeën voor de toekomst delen met premier Rutte. Je kunt namelijk een boodschap sturen via deze pagina! Op 26 juni gaan wij al die boodschappen aan de minister-president geven. En sommige lezen we voor, in Den Haag vlak voor de Tweede Kamer. Zo weten we zeker dat jullie gehoord worden.


Wil je meer lezen over deze actie of heb je wat inspiratie nodig? Check deze links:

https://www.greenpeace.org/nl/klimaatverandering/40402/wat-is-jouw-boodschap-aan-premier-rutte/