Verkiezingspodcast: “Verduurzamen van huizen moet veel eenvoudiger worden zonder gekke regels” (Oog TV)

Het verduurzamen van huizen moet snel worden aangepakt, waarbij de oplossing ligt in het eenvoudiger maken. GroenLinks-PvdA en BBB vinden beide dat de regelgeving nu nodeloos ingewikkeld is.

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november presenteert OOG Tv verschillende podcastafleveringen waarin Groningse kandidaat-Kamerleden met elkaar in debat gaan. Bij elke uitzending staat er één thema centraal. In de derde aflevering gaat het over klimaat. Moet er in Groningen een kerncentrale komen? Moeten er meer windmolens en zonneparken komen? En waar plaatsen we die dan? In deze uitzending zijn Herma Hemmen, de nummer 17 van de BBB, en Julian Bushoff, de nummer 8, van GroenLinks-PvdA te gast. Meer informatie over de verkiezingen vind je ook op onze Groningen Kiest-website.

Beluister hier de podcast:

In deze podcast-serie werd bij eerdere afleveringen gesproken over:

Klimaatakkoord

Zware regenbuien zorgen steeds vaker voor problemen. Foto: Rick ten Cate – tencatefotografie.nl

Julian Bushoff (Groenlinks-PvdA): “Klimaatveranderingen zorgen steeds vaker voor problemen”
In het klimaatakkoord is afgesproken dat we 50 procent minder CO2 uitstoot gerealiseerd moeten hebben in 2030. In 2050 moet die uitstoot met 95 procent zijn teruggebracht. Bushoff: “Als we kijken naar het klimaat, dan gaat het daar niet goed mee. In onze directe leefomgeving zien we de gevolgen. Steeds vaker zorgen klimaatveranderingen voor grote problemen. Extremer weer bijvoorbeeld, maar ook enorme droogte en bosbranden. De noodzaak om dit aan te pakken is groot, maar tegelijkertijd zien we dat er nog te weinig stappen worden gezet. Na deze verkiezingen zullen we echt meer meters moeten gaan maken. Belangrijk daarbij is dat we dat op een rechtvaardige manier gaan doen, zodat ook mensen met een kleine portemonnee hier van gaan profiteren. Daarom moeten we als de wiedeweerga huizen gaan verduurzamen. Dat is goed voor het klimaat, maar ook goed voor de portemonnee van de mensen zelf.”

Herma Hemmen (BBB): “We moeten realistischer kijken naar de uitvoerbaarheid”
De BBB denkt dat de doelen van het klimaatakkoord niet haalbaar zijn. “Als partij zullen we er alles aan doen om deze doelstellingen te halen. Maar het is wel belangrijk om realistisch te kijken naar de uitvoerbaarheid van de maatregelen, en naar de draagbaarheid. Kunnen we bepaalde maatregelen wel vragen aan de inwoners? Neem de hybride warmtepomp. Vanaf 2026 wordt het verplicht om zo’n pomp aan te schaffen. Maar voor veel huishoudens is zoiets helemaal niet betaalbaar. Daarom zeggen wij: kijk wat kan, wat is haalbaar?”

“Er wordt de laatste jaren vooral naar boeren gekeken”
Bij de partij van Hemmen is het motto dat wie rood staat niet groen kan doen. Terwijl ondertussen niet ontkent kan worden dat de klimaatklok de 12.00 uur gepasseerd is. “Op het gebied van CO2-doelen is er al best iets bereikt. Maar inderdaad, het gaat niet goed met het klimaat. Er zal een bijdrage geleverd moeten worden. Door boeren, door burgers, door bedrijven en door vliegmaatschappijen. Mijn partij is ontstaan doordat er de afgelopen jaren een beeld is geschapen waarbij we vooral naar de boeren kijken. Feit is dat het overgrote deel van het beleid bij boeren wordt gelegd. Daar moet de oplossing vandaan komen. En dat is niet terecht. Aan de CO2-resultaten die bereikt zijn, daar hebben boeren aan grote bijdrage aan geleverd. De landbouw en veeteelt telt voor 16 procent mee in de totale uitstoot. We moeten ook wat gaan verwachten van de industrie en de vervoersector. Het moet realistischer, het moet eerlijker.”

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Grote vervuilers moeten de grootste bijdrage leveren”
Bushoff is het daar wel mee eens: “De constatering is dat we een groot probleem hebben. En om dat op te lossen zal iedereen een bijdrage moeten doen. Het vraagt wat van boeren, maar het vraagt ook wat van de industrie. En eens: de industrie is te vaak, en te lang, ongemoeid gelaten. En ik snap ook dat onrechtvaardigheidsgevoel dat ontstaan is. Boeren en mensen met een kleine beurs moeten iets doen, terwijl de grote vervuiler ongemoeid wordt gelaten. Wij vinden dat het klimaatbeleid rechtvaardiger moet. Grote vervuilvers moeten ook de grootste bijdrage leveren. Ook vliegtuigmaatschappijen. Mensen die meerdere keren per jaar vliegen, of privéjets tot hun beschikking hebben, die betalen nu bijna geen belasting. Op dat vlak moeten we aan knoppen gaan draaien. En nee, ik heb het niet over iemand die eens in de vijf jaar op vliegvakantie gaat. Wat ik betoog is dat het vooral eerlijker moet.”

Herma Hemmen (BBB): “Het klimaatprobleem gaat over grenzen heen”
Hemmen wil het nog wat scherper hebben. “Waar ik niet blij van word is de spagaat. Bedrijven, die grote vervuilers zijn, bieden tegelijkertijd ook veel werkgelegenheid. Ze maken producten die we allemaal nodig hebben. We kunnen strenger beleid voeren, maar het risico is dat zulke bedrijven dan naar het buitenland gaan, waar minder strenge regels zijn. Dit onderwerp, het klimaatprobleem, dat gaat over grenzen heen. Wij zijn voor een sterke maakindustrie. Waarbij we vooral de innovatie, op het gebied van klimaat, willen stimuleren. We willen bedrijven niet wegjagen.”

Tekst gaat verder onder het kader:

Wie is Julian Bushoff?
Julian Bushoff werd geboren in Groningen in 1997. Hij werkte als biologische groenteverkoper op de markt en als arbeidscoach voor Vluchtelingenwerk Noord Nederland. Hij studeerde Economie en Internationale Betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2018 kwam hij in de gemeenteraad terecht, waarbij hij vanaf 2019 fractievoorzitter was. Vorig jaar riep Den Haag. Met het vertrek van Khadija Ariben kwam er een stoel vrij, die door Bushoff in werd genomen.

Julian Bushoff reageert op een vraag van presentator Maarten Siepel. Foto: Lianne Darmeveil

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Tegen bedrijven als Chemours moet je hard op treden”
De GroenLinks-PvdA wil ook geen bedrijven wegjagen: “Maar er is wel een klein verschil. Neem nu een bedrijf als Chemours. Mensen die in de omgeving van dit bedrijf wonen zijn ziek geworden. Tegen zulke bedrijven moet je hard gaan optreden. Je moet zeggen: of je gaat nu iets doen, of de deur gaat dicht. Het is onacceptabel dat mensen in de omgeving ziek worden.” Hemmen: “Daar zijn we het mee eens. Het is schandalig dat mensen ziek worden van uitstoot. Maar we vinden ook dat toezichthouders daar veel beter op hadden moeten toezien. Het heeft plaatsgevonden onder onze ogen. Hoe zorg je dat de uitstoot van een bedrijf schoner wordt?”

“Politiek moet dwingender zijn”
Nederland is het land van regeltjes. Toezicht is er op allerlei manieren, in de vorm van controles en vergunningen. Dat Chemours zoiets kan veroorzaken, zou eigenlijk onmogelijk moeten zijn. Bushoff: “Er is te lang weggekeken. Een bedrijf heeft een vergunning. Maar ook dat is politiek, en politiek leiderschap tonen. Je zult harde regels op moeten stellen waar bedrijven zich aan moeten houden, en er geen mogelijkheid is waar men zich aan kan onttrekken. Neem de NAM, Shell en Exxon. Zij hebben zich lang onttrokken aan de morele verplichting in de richting van Groningen met betrekking tot de gaswinning. De politiek zal veel harder moeten zijn. Je moet zeggen: wat jullie doen kan niet, en je gaat nu bijdragen aan de ontwikkeling van Groningen. En ben je niet bereid, dan ga je dwingen.”

Herma Hemmen (BBB): “We willen een overheid die er is voor de inwoners”
Het begrip ‘regeldruk’ laat het vuur bij de BBB ontbranden. “Bij grote bedrijven zie je dat het toezicht niet op orde is. Maar ondertussen is de regeldruk voor inwoners wel enorm toegenomen. En dat is een belangrijk speerpunt in ons verkiezingsprogramma. De afgelopen jaren is er een overheid gecreëerd die uitgaat van wantrouwen in plaats van vertrouwen in de richting van de inwoners. Wij willen dat omdraaien. Wij willen een overheid die er is voor de inwoners. Aan deze kant van het spectrum moeten regels geschrapt worden. Aan de andere kant van dat spectrum moeten we er voor zorgen dat de regels voor bedrijven goed op orde zijn. Daar moeten we op controleren. Op die manier zal ook veel sneller duidelijk worden wanneer er negatieve effecten op een omgeving afstralen, waardoor je veel sneller en gerichter in kunt grijpen.”

Landbouw

Hebben boeren in Nederland bestaansrecht? Foto: Sebastiaan Scheffer

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Boeren moeten een groter aandeel krijgen in landschapsbeheer”
Het werd al even genoemd. De boeren. Hoeveel perspectief heeft de landbouw? Bushoff: “Die hebben heel veel perspectief. Er zijn ook heel veel boeren die graag op een andere manier willen boeren, die juist goed is voor het klimaat. Daar zullen ook naar toe moeten. Maar het gaat wel gepaard met vragen. Want als je anders gaat boeren, kun je dan wel een goede boterham verdienen? Die zorgen zijn er. Wij als politiek moeten zeggen, ja, het kan anders en het moet anders. Het is nodig voor het klimaat. En om die boterham te kunnen verdienen, moeten boeren een veel groter aandeel krijgen in landschapsbeheer, waar fatsoenlijke vergoedingen voor gegeven worden. Dat is de toekomst: natuur-inclusief boeren.”

Herma Hemmen (BBB): “Beeld dat geschetst wordt over boerenbedrijven is niet een eerlijk beeld”
De BBB hangt daar een andere definitie aan: “Natuur-inclusief boeren is de weg. Maar de laatste jaren zijn er onmogelijke regels gecreëerd. Boeren zijn enorm geschaad in hun bedrijfsvoering. Er is veel innovatie en creativiteit aan de sector gevraagd. Ik zou ook willen adviseren om de documentaire ‘boeren op het platteland’ te bekijken. Wat heeft dit gedaan met het toekomstperspectief en de bestaanszekerheid van boeren? En GroenLinks-PvdA kan nu zeggen dat de natuur beheerd moet worden, maar dat doen boeren al eeuwen. Daar zijn we ook goed in. Het beeld dat nu geschetst wordt over boerenbedrijven is niet een eerlijk beeld. Dat eerlijke beeld moet terug. We moeten naar uitvoerbare regels, we moeten goed in gesprek, en op basis van feiten moet er beleid worden gemaakt.”

“Er is een beleid bedacht op basis van cijfers en modellen die niet kloppen”
Bushoff: “Het is een antwoord waar je het niet oneens mee kunt zijn. Maar wat wil de BBB nu concreet anders waarmee het klimaatprobleem echt wordt opgelost?” Hemmen: “De stikstofwet moet van tafel.” Bushoff: “Dat gaat het klimaat niet helpen.” Hemmen: “De afgelopen periode ging het over het uitkopen van piekbelasters in de buurt van natuurgebieden. Maar we zien dat de stikstof van deze bedrijven helemaal niet die gebieden neerdaalt. Er is een beleid bedacht op basis van modellen en cijfers die niet kloppen. We zeggen niet dat we niets moeten doen. Maar de landbouwsector heeft de afgelopen jaar de meeste innovatie getoond op het gebied van verduurzaming. Daar gaan we mee door. Maar om bij stikstof alleen te kijken naar de landbouw, dat is niet eerlijk. Je moet ook kijken naar de industrie, naar de vliegmaatschappijen. Met elkaar moet je een plan maken. Niet alleen kijken naar modellen, maar juist ook door met al deze mensen in gesprek te gaan.”

Kernergie

Is het een goed idee om kerncentrales in Groningen te bouwen als oplossing voor het energievraagstuk? Foto: Daniel West from FreeImages

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Een kerncentrale lijkt mij niet handig”
In de energietransitie kan er voor gekozen worden om kerncentrales te bouwen. Op dat vlak staan de partijen lijnrecht tegenover elkaar. Bushoff: “Het lijkt mij niet handig om een kerncentrale in Groningen, of in de Eemshaven, te bouwen. Mensen zitten daar niet op te wachten. Als je nu gaat bouwen is zo’n centrale pas over vijftien of twintig jaar klaar.” Hemmen: “Dat is niet waar.” Bushoff: “Het kost veel geld, waarbij we juist in die tussenliggende jaren veel stappen kunnen zetten.”

Herma Hemmen (BBB): “Wij willen geen extra windmolens op zee”
Uit onderzoek blijkt dat kerncentrales, die in het afgelopen decennium gebouwd zijn, allemaal vertraging hebben opgelopen, waarbij het gemiddeld zeventien jaar duurt voor ze in bedrijf kunnen. Hemmen: “Dat van die vertraging klopt. Maar dat zie je ook bij windmolenparken. Daar kun je dezelfde sticker op plakken. Als je een middelgrote kerncentrale bouwt, dan duurt het zes tot acht jaar, voor het klaar. En dan kun je ‘nee’ schudden, maar zo kan het. Mijn partij vindt het belangrijk dat we kijken naar de complete mix. Dat we kernenergie toevoegen aan de volledige energiemix. Wij willen geen windmolens bijbouwen op de Noordzee. Er wordt daar al genoeg gebouwd, waarbij onbekend is wat dit doet met de biodiversiteit in de zee. We vinden het belangrijk dat de visserij de ruimte houdt. Deze discussie gaat over ruimte. Hoe gaan we met onze beperkte ruimte om? Daarom zeggen wij: niet méér zonne- en windmolenparken.”

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Kerncentrale is voor de korte en lange termijn geen oplossing”
Bushoff: “Je kunt inderdaad in kortere tijd een kerncentrale operationeel maken, maar de praktijk wijst anders uit. Elk project, op dit gebied, kampt met veel vertraging. Als we nu gaan bouwen, dan zou dit betekenen dat we op zijn vroegst in 2040 een kerncentrale hebben. Het duurt te lang, en het is ook de enige energiebron die de komende jaren duurder zal worden. Terwijl wind en zon juist goedkoper worden. Dit is gewoon een slechte oplossing. Zowel voor de korte als de lange termijn, en ook in financieel opzicht, los je niks op.”

Tekst gaat verder onder het kader:

Wie is Herma Hemmen?
Hemmen groeide op in Ter Apel. Ze is werkzaam als adviseur in het Sociaal Domein. In haar vrije tijd maakt ze graag ruimte vrij voor haar twee honden, de tuin en de politiek. Hemmen zat sinds 2014 voor het CDA in de gemeenteraad van Westerwolde. Vorig jaar splitste ze zich, uit onvrede, af van deze partij, maar behield wel haar gemeentezetel. Eerder dit jaar werd bekend dat ze zich aangesloten had bij de BBB, en voor deze partij ook op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer staat.

Herma Hemmen aan het woord tijdens de opnames voor de podcast. Foto: Lianne Darmeveil

Herma Hemmen (BBB): “Wind en zon zijn geen stabiele energiestromen”
De manier hoe er wordt gekeken naar boeren, en het energievraagstuk, lijken de grootste verschillen te zijn tussen de BBB en GroenLinks-PvdA. Hemmen: “Wij vinden dat je goed moet investeren in een goede mix. En daar komt bij. Wind en zon zijn geen stabiele energiestromen. Je bent afhankelijk van de hoeveelheid wind en zon. Daar zul je rekening mee moeten houden.”

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “In Groningen zijn mooie stappen gezet op gebied van waterstof”
Bushoff: “Het is belangrijk om te realiseren dat elektriciteit maar een deel van de opgave is. De grootste uitdaging ligt ook niet op dit vlak. Je kunt ook inzetten op waterstof. Hier in Groningen zijn mooie stappen gezet, waarbij vrijwel alle bussen inmiddels op waterstof rijden. Dat is een duurzame oplossing. Kerncentrales zijn niet de oplossing. Wat moet je met al dat kernafval?” Hemmen: “Als je het energievraagstuk volledig bij een kerncentrale ligt, dan is de hoeveelheid energie, die jij als persoon gedurende je hele leven gebruikt, niet groter dan een appel. Daarnaast is het steeds beter op te slaan, en gaat de schadelijkheid op den duur naar beneden.”

Herma Hemmen (BBB): “Wij willen een energiemix waarbij we niets uitsluiten”
Voor GroenLinks-PvdA is dat het moment om duidelijkheid proberen te krijgen: “Het duizelt mij een beetje. De BBB zegt dat het wat wil doen aan de klimaatopgaven. Vervolgens zegt u dat stikstof van tafel moet, waarbij we het bij het oude laten. Bij duurzame energie wilt u niet meer windmolen, maar richt u zich op kernenergie. Wat gaat de BBB doen om de aarde leefbaar te houden?” Hemmen: “Wij willen vasthouden aan de klimaatdoelen. We zetten in op de mix. Dit kan een kerncentrale zijn, maar ook zeker de waterstofontwikkeling. Wij vinden het belangrijk dat die technologie zich kan blijven ontwikkelen. Maar het is goed om ons te realiseren dat het niet slim is om fossiele brandstoffen af te gaan bouwen als er nog geen alternatieven zijn. En in de kantlijn: het moet ook betaalbaar zijn.”

Wind- en zonne-energie

Zonneparken zijn de afgelopen jaren op diverse plekken in onze gemeente verrezen. Moeten we daar mee doorgaan? Foto: Joris van Tweel

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Daken van huizen en gebouwen kunnen nog veel meer benut worden voor zonnepanelen”
De afgelopen jaren zijn windmolens als paddenstoelen uit de grond geschoten. Ook zonneparken zagen op diverse plekken het licht. Dit leidt steeds vaker tot onvrede. Bushoff: “Wij denken dat nog heel veel daken gebruikt kunnen worden voor zonne-energie. Dus wij zeggen: zet in op de daken van huizen en gebouwen, bedrijventerreinen en transferia. Eventueel kun je ook op het land zonneparken bouwen. Maar dan is het belangrijk dat de omgeving daar wel in mee doet.”

Herma Hemmen (BBB): “De ruimte die GroenLinks-PvdA ziet, die is er niet”
Hemmen: “Welk land had u in gedachten?” Bushoff: “Er zijn plekken aangewezen waar dit mogelijk is.” Hemmen: “Er is geen ruimte over. In deze discussie hebben we het nog niet over water gehad. Maar de waterproblemen die ontstaan, veroorzaakt door overvloedige regenval, daarbij wordt het belangrijk dat we water kunnen opslaan. Dat we de garantie kunnen geven dat drinkwater gezond is. Ondertussen moeten er meer woningen komen. De ruimte, die u voor ogen heeft, is er niet. Daarom zeggen wij: geen windmolens meer op het land. Zonnepanelen kunnen prima op daken. Dat zijn we helemaal met u eens. Ook het versnellen van het isoleren van woningen is een opgave. Immers. Alle energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken.”

Julian Bushoff (GroenLinks-PvdA): “Huizen sneller isoleren”
Bushoff: “We verschillen wat van mening als het gaat om wind en zon. Maar qua energiebesparing kunnen we elkaar de hand schudden. Als het gaat om isoleren komen we ook met een voorstel om particuliere verhuurders te dwingen om te gaan isoleren. Huurders van verhuurders die niet willen isoleren, moeten een tochtkorting krijgen. Bent u ook voor deze korting?” Hemmen: “Dat weet ik niet. Wat belangrijk is, is dat het verduurzamen eenvoudig geregeld moet kunnen worden. Het is nu heel ingewikkeld met allerlei regels en subsidiepotjes. Mensen komen er niet uit. Een drempel is ook de voorfinanciering. Mensen kunnen het gewoon niet betalen. Dat moet anders.” Bushoff: “Daar zijn wij het mee eens.”

https://www.oogtv.nl/2023/11/verkiezingspodcast-verduurzamen-van-huizen-moet-veel-eenvoudiger-worden-zonder-gekke-regels/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=verkiezingspodcast-verduurzamen-van-huizen-moet-veel-eenvoudiger-worden-zonder-gekke-regels

De grootste deals van oktober: insecten, een operatierobot en een waterstofbatterij (MT.nl)

1. Protix: 55 miljoen van vleesgigant Tyson Foods

Insectenkweker Protix van Kees Aarts haalde in oktober 55 miljoen euro op bij investeerders, met daaronder een opmerkelijke naam. Leidend in deze ronde was namelijk het Amerikaanse Tyson Foods, dat een minderheidsbelang in het bedrijf krijgt. Tyson is ‘s werelds op een na grootste verwerker en verkoper van kip, rundvlees en varkensvlees. De partijen willen een insectenfabriek in de VS bouwen die viermaal groter wordt dan die in Bergen op Zoom, meldde het FD.

Protix kweekt larven van soldaatvliegen die worden verwerkt tot voedingsingrediënten voor vissen en vee. Waar de Amerikaanse fabriek exact komt te staan, is onduidelijk. ‘We zijn nog op zoek naar de beste locatie, daarvoor hebben we vooral een omgeving nodig met veel voedselresten uit de buurt’, aldus Aarts.

Lees ook: Insectenkweker Kees Aarts (Protix): ‘Echt ondernemen is iets creëren, niet snel geld verdienen’

2. Battolyser Systems: 40 miljoen voor waterstofbatterij

battolyser systems
Het team van Battolyser Systems.

Battolyser Systems leende 40 miljoen bij de Europese Investeringsbank om de Rotterdamse fabriek uit te breiden waar het zijn batterij annex waterstofpomp maakt. De scaleup heeft al een Battolyser draaien bij een elektriciteitscentrale van RWE in Eemshaven en wil in 2024 de markt op met het systeem.

Bij een stroomoverschot op het net laadt de batterij op. Zodra hij vol is, produceert hij een voorraadje waterstof via elektrolyse. Is de elektriciteit juist schaars, dan levert de batterij stroom terug aan het net. Battolyser Systems is opgericht in 2018 als spin-out van TU Delft en wordt geleid door ceo Matthijs Slee.

3. Microsure: 38 miljoen voor operatierobot

Microsure, dat een robot ontwikkelt voor microchirurgie, haalde 38 miljoen euro op bij onder meer Invest-NL en EIC, een investeringsfonds van de Europese Unie. Hiermee ligt de weg naar een commerciële doorbrak open voor het dertien jaar oude bedrijf, zegt ceo Sjaak Deckers tegenover het FD.

Met het opgehaalde geld moet het testen en patiëntenonderzoek van de derde versie van de robot, de Musa-3, mogelijk gemaakt worden. Met de robot moeten onder meer operaties worden uitgevoerd die nu niet mogelijk zijn, zoals het verbinden van minuscule vaatjes na een ongeluk. Eerder haalde de startup al 7 miljoen euro op bij onder meer regiofonds BOM.

4. Framer: 25 miljoen voor

Koen-Bok-en-Jorn-van-Dijk-Framer
Koen Bok en Jorn van Dijk, oprichters van Framer.

Framer, de scaleup waarmee Koen Bok en Jorn van Dijk software leveren voor websitedesign, haalde in een Series C-ronde 27 miljoen dollar (25,5 miljoen euro) op. De investeringsronde werd geleid door Meritech Capital. Bestaande investeerders Accel en Atomico trokken ook de portemonnee.

Framer haalde in eerdere investeringsrondes al 60 miljoen dollar op, maar gooide na de Series B-ronde het roer om. Van Dijk legde de nieuwe propositie als volgt uit tegenover Quote: ‘Nu is het normaal dat je een complete website bouwt in een tool als Sketch of Figma, zodat je visueel weet hoe die eruitziet, maar daarna alsnog een team moet inhuren om de site daadwerkelijk met code in elkaar te zetten. Daar gaan weken overheen. Wij fiksen dat.’

5. Overstory: 14 miljoen voor bosbrandpreventie

De Amsterdamse scaleup Overstory haalde 14 miljoen dollar op voor zijn vegetation intelligence platform. De investeringsronde werd geleid door B Capital, een fonds dat mede is opgericht door Facebook-medeoprichter Eduardo Saverin. De startup van Indra den Bakker, Anniek Schouten en Roelof Pieters zet kunstmatige intelligentie in om satellietbeelden van vegetatie in de buurt van elektriciteitsleidingen te analyseren.

Omvallende bomen nabij elektriciteitsleidingen kunnen zorgen voor bosbranden en direct of indirect de elektriciteitsvoorziening platleggen. Overstory heeft veertig elektriciteitsbedrijven als klant. De opgehaalde miljoenen worden geïnvesteerd in productontwikkeling. In totaal heeft het bedrijf uit Amsterdam 25 miljoen dollar opgehaald.

6. Synerkine Pharma: 12,1 miljoen voor

Synerkine Pharma, dat een middel tegen chronische pijn ontwikkelt, haalde een Series A-ronde op bij onder meer Flerie en regionale investeerders InnovationQuarter en Utrecht Health Seed Fund. Ook bestaande investeerder Thuja Capital lapte bij. De biofarmaceut sloot ook nog een innovatiekrediet af bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Met de in totaal 12,1 miljoen euro wil Synerkine Pharma zijn eerste product doorontwikkelen via een klinische studie in complex regionaal pijnsyndroom (CRPS), een ernstige vorm van chronische pijn. Synerkine Pharma is in 2018 opgericht door Hans Preusting als spin-off van UMC Utrecht. Hij zet in op een nieuwe klasse van cytokine-fusie-eiwitten om pijn te bestrijden.

7. Qualinx: 9,6 miljoen

Chipmaker Qualinx haalde 10,2 miljoen dollar extra op bij bestaande investeerders FORWARD.one, InnovationQuarter en Waterman Ventures, aangevuld met een Innovatiekrediet van RVO. In dezelfde Series A-ronde haalde het Delftse bedrijf eerder dit jaar al 8,8 miljoen dollar op, waarmee de teller is beland op 20 miljoen.

Qualinx, opgericht in 2015, pioniert met zijn hardware in draadloze tracking en verbindingen met superzuinige radiochips. Met het verse geld gaat het een tweede generatie chip uitontwikkelen om in 2024 met de massaproductie te kunnen beginnen.

8. Convious: 8,5 miljoen voor pretparksoftware

Camiel Kraan heeft met Convious 8,5 miljoen euro vers groeigeld opgehaald voor het platform waarmee hij uitbaters van recreatieparken, musea en andere leisure-ondernemers helpt met hun online klantcontact, conversie, betalingen en marketing.

Convious, in 2021 nog opgenomen in de MT/Sprout Challenger50, beschouwt het kapitaal van Wille Finance, Orbit Capital en bestaande investeerders als een uitbreiding van de geldronde die het vorig jaar regelde. De teller staat inmiddels op 19 miljoen voor Convious, dat onder meer Ouwehands Dierenpark en Snowworld als klant heeft.

Lees ook: Het Challengerprofiel van Convious

9. Carbon Equity: 6 miljoen voor lagere investeringsdrempel

jacqueline van den ende carbon equity
Jacqueline van den Ende van Carbon Equity.

Klimaatinvesteringsfonds Carbon Equity heeft 6 miljoen euro opgehaald bij investeerders. BlackFin Capital Partners is de leidende partij in deze ronde. Het bedrijf van Jacqueline van den Ende wil het kapitaal gebruiken om de toegankelijkheid te vergroten.

Tot op heden konden investeerders vanaf 100.000 euro in het fonds stappen. Deze drempel moet nu worden verlaagd naar 25.000 euro. Carbon Equity verzamelt geld van particulieren en investeert dat vervolgens in venture capital- en private-equityfondsen die gericht zijn op climate tech. In totaal heeft Carbon Equity 9 miljoen euro opgehaald sinds de start.

Lees ook: Jacqueline van den Ende: ‘Geen moeite om goede mensen te halen’

10. Umob: 6 miljoen voor aanjagen deelvervoer

Voormalig GO Sharing-oprichter Raymon Pouwels en Bibi Jorissen hebben 6 miljoen opgehaald voor umob, hun reis-app die deelaanbieders, taxi en ov combineert. Met het verse geld kan de MaaS-app nieuwe aanbieders aansluiten en snel uitbreiden in Europa.

Het idee lijkt daarnaast dat de startup vooral veel tijd en energie gaat steken in gemeenten, die het warm moet zien te krijgen voor meer deelvervoer. Het Rotterdamse umob is sinds augustus live en belooft toegang tot 200.000 voertuigen. Van welke investeerders het geld komt, maken Pouwels en Jorissen niet bekend.

Lees ook: Raymon Pouwels (founder GO Sharing) start MaaS-platform, met focus op consument én toerist

11. Skoon Energy: 5 miljoen voor huurbatterijen

skoon daan geldermans peter paul van voorst tot voorst
Peter Paul van Voorst tot Voorst (l) en Daan Geldermans, de oprichters van Skoon.

Skoon Energy, het verhuurplatform voor batterijcontainers en andere schone mobiele energie, heeft 5 miljoen euro opgehaald om internationaal uit te breiden. Het geld komt van alumnifonds Graduate Entrepreneur Fund en de Amerikaanse investeerder Blue Bear Capital.

De Amerikanen zien Skoon Energy graag uitbreiden naar de VS, vertelt Skoon-medeoprichter Peter Paul van Voorst tot Voorst tegen MT/Sprout. Californië zit te springen om de batterijcontainers en andere stroomopslag die behalve schone energie op de filmset of bouwput ook de netcongestie kan helpen tegengaan.

Lees ook: Skoon Energy brengt met Amerikaans geld zijn batterijenmarktplaats naar Californië

https://mtsprout.nl/groei/investeringen-oktober-2023

Staat van het Klimaat-rapport: ‘Het leven op aarde wordt bedreigd’ (ThePostOnline)

44 graden

(Bloomberg, 24 oktober 2024) – Dit jaar brak records op alle verkeerde manieren. Dat is de huiveringwekkende conclusie van een speciaal rapport over klimaatverandering dat vandaag is gepubliceerd in het tijdschrift Bioscience. “Het leven op aarde wordt bedreigd”, zegt William Ripple, vooraanstaand hoogleraar ecologie aan de Oregon State University en hoofdauteur van het rapport.

De jaarlijkse analyse van de ‘Staat van het Klimaat’ is bedoeld om een beknopt en toegankelijk overzicht te geven van de gevolgen van de opwarming van de aarde die de wereld het afgelopen jaar heeft ondervonden. Maar ook hoe we die gevolgen kunnen beperken.

Een van de vreemdste dingen in het rapport van dit jaar was hoe warm 2023 is geweest. Vóór 2000 bijvoorbeeld was de gemiddelde dagtemperatuur wereldwijd nooit hoger dan 1,5 graden Celsius boven het pre-industriële niveau.

1,5 graden Celsius

Sinds het begin van het huidige millennium is de wereld slechts af en toe boven die temperatuur uitgekomen in een bepaald jaar. Op 12 september, de datum waarop de gegevens werden verzameld, had de aarde al 38 dagen gehad met een gemiddelde temperatuur van meer dan 1,5 graden Celsius per dag, meer dan in enig ander jaar.

De drempel van 1,5 graden Celsius is symbolisch geworden omdat landen in de Overeenkomst van Parijs van 2015 hebben afgesproken om te proberen de gemiddelde temperatuurstijging wereldwijd onder die grens en ‘ruim onder’ de 2 graden Celsius te houden.

Tot nu toe is de wereld ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Onderzoek heeft aangetoond dat het verschil tussen 1,5 graden Celsius en 2 graden Celsius opwarming aanzienlijk is.

Bij 1,5 graden Celsius zal de wereld waarschijnlijk nog wat koraalriffen en zomerijs op de Noordpool hebben. Bij 2 graden Celsius zullen beide verdwijnen.

“Elke 1/10e graad opwarming die we kunnen voorkomen, kan een enorme hoeveelheid leed besparen en zal vele, vele levens redden,” zei Ripple.

De dagen van meer dan 1,5 graden Celsius in 2023 maakten deel uit van een bredere trend naar recordhoge temperaturen, zowel op het land als in de oceaan. Juni en juli van dit jaar waren de warmste periodes ooit gemeten.

El Niño

Juli was niet alleen de warmste maand in meer dan 170 jaar dat er gegevens worden bijgehouden, maar waarschijnlijk ook de warmste maand in meer dan 100.000 jaar.

Het El Niño fenomeen, dat normaal gesproken warmer weer veroorzaakt, is vaak genoemd als reden voor de hitte van dit jaar.

Maar het is moeilijk om de extreme opwarming van 2023 te verklaren met alleen El Niño, zegt Zeke Hausfather, een onderzoeker bij Berkeley Earth die niet betrokken was bij het rapport.

Dat “suggereert een van de twee dingen”, aldus Hausfather. “Of deze El Nino gedraagt zich anders dan voorgaande. Of er zijn andere factoren bovenop de El Niño-gebeurtenissen die bijdragen aan de extreme warmte die we zien.”

Onderzoekers hebben zich verdiept in mogelijke oorzaken, waaronder een opleving in de 11-jarige zonnecyclus en de vulkaanuitbarsting in Tonga vorig jaar, die een ongebruikelijke hoeveelheid waterdamp – een ander broeikasgas – in de lucht bracht.

Tijdlijn van rampen

Hoewel ze allemaal een beetje hebben bijgedragen aan de opwarming, “lijkt het er nog steeds op dat er een gat zit tussen wat je zou verwachten met El Niño en de onderliggende opwarming,” aldus Hausfather. “De wereld is veel warmer dan verwacht en we weten niet zeker waarom.”

Naarmate de temperaturen dit jaar stegen, steeg ook het aantal rampen. Het rapport State of the Climate bevat een tijdlijn van rampen, van de Canadese bosbranden tot tropische cyclonen in Myanmar en zware regenval in Japan en India die leidde tot aardverschuivingen, overstromingen en doden.

“Sommige mensen beginnen net te herstellen van de ene klimaatgerelateerde ramp of extreme weersgebeurtenis en de andere begint al”, zegt Ripple. “Er is niet eens hersteltijd.”

Klimaatverandering kan leiden tot samengestelde rampen, zegt Christine Shield, een projectwetenschapper bij het National Center for Atmospheric Research, die niet betrokken was bij het onderzoek.

Een droogte gevolgd door een reeks zware stormen kan bijvoorbeeld verwoestend zijn omdat de droge grond het vocht minder goed kan opnemen, waardoor het risico op aardverschuivingen en overstromingen toeneemt.

Steenkool

En toch, zelfs nu de gevolgen van klimaatverandering steeds meer voelbaar worden, blijven de inspanningen om klimaatverandering tegen te gaan achter. De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen, samen met het gebruik van steenkool, vooral in China en India.

Ook heeft de inval van Rusland in Oekraïne sommige Europese landen geholpen hun energietransitie te versnellen, weg van fossiel gas en in de richting van hernieuwbare energiebronnen, maar andere landen weer terug naar steenkool.

Het rapport wijst erop dat de voortdurende uitstoot van broeikasgassen in de wereld ook een kwestie van rechtvaardigheid is.

“Het Zuiden is veel kwetsbaarder voor klimaatverandering”, zegt Ripple. “En dat is een kwestie van klimaatrechtvaardigheid, omdat de meeste historische emissies uit het Noorden komen.”

Staat van het Klimaat-rapport: ‘Het leven op aarde wordt bedreigd’

https://tpo.nl/2023/10/24/staat-van-het-klimaat-rapport-het-leven-op-aarde-wordt-bedreigd/

Feynman en/of Feiten – Stikstofslot definitief (GeenStijl)

Alsof je een glas water op een bosbrand gooit...

https://image.gscdn.nl/image/4952a7ac5d_plaatje2.jpg?h=True&w=880&s=518b468835780e69c0eb42f283792d6a

https://image.gscdn.nl/image/f8e7d2aaef_Nitrogen_dioxide_over_Europe_pillars.jpg?h=True&w=880&s=6a0b61547cde0c844029860b7311c2be

Onze natuur blijkt volgens de VN nog gevoeliger voor stikstof. De kritische depositiewaarden moeten nog verder omlaag. Vorig jaar legde het Planbureau voor de Leefomgeving al een vernietigend rapport neer dat zelf het uitkopen van ALLE boeren in 95% van Nederland niet zal leiden tot een oplossing van de stikstofcrisis. (PDF p4) Die beschouwing mag opnieuw, en zal dus nog slechter uitvallen.

Alleen rond Breskens, Hoogkarspel, Franeker, Delfzijl en Ravenstein zou wat ruimte ontstaan om nieuwe steden te bouwen voor een miljoen woningen. De rest van Nederland houdt zelfs na het uitkopen van alle boeren en het behalen van alle doelen uit het klimaatakkoord in alle andere sectoren haar fatale bouwstop. De uitzichtloosheid van deze impasse is nog nergens doorgedrongen.

Tegen die achtergrond is het uitkopen van 500 boeren nogal beperkt. Alsof je een glas water op een bosbrand gooit. Alleen kost dat glas water tientallen miljarden euro's en verdampt gelijk. Het maakt niet meer uit of je dit financieel of vanuit milieubelang bekijkt, het slaat nergens meer op. Het milieueffect is verwaarloosbaar op het geheel, de kennis- en kapitaalvernietiging is extreem.

https://image.gscdn.nl/image/840a0f8d38_plaatje2.jpg?h=True&w=880&s=fecc515bd3977728c9a3eef1a21e2e6c

Die berekeningen zijn behoorlijk incompleet. Van industrie wordt maar een klein deel van de uitstoot meegenomen, meer dan driekwart van stikstofoxiden slaat pas na de afkapgrens van 25 kilometer neer. Alle verkeersvluchten boven de 914 meter hoogte worden niet meegenomen. Daarvoor is geen wetenschappelijke basis, want die uitstoot vormt salpeterzuur en komt met regen naar beneden.

Dit is dus weer een stukje struisvogelpolitiek, waarbij er een peperduur ad-hoc beleid wordt gevoerd, waar iedereen van kan natellen dat het niet toereikend zal zijn. Het is wachten op een activistische Raad van State die besluit zulke fictieve afkapgrenzen weer eens te schrappen en we kunnen terug naar de tekentafel. Zonder stabiele regelgeving krijg je geen investeringen in de klimaattransitie.

Hier profileren politici zich dat ze “moeilijke” besluiten durven nemen en de geldkraan wagenwijd openzetten om zieltjes te winnen, maar wie het narekent, ziet de schatkist leegbloeden terwijl de natuur niet zal herstellen. De tijd dat we kunnen denken aan inspanningsverplichtingen is echt voorbij, we hebben keiharde resultaten nodig op een manier die op de lange termijn geld oplevert.

Politici delen liever geld uit aan armoedige kiezers om bijvoorbeeld hun energierekening te betalen. Dat is een indirecte fossiele subsidie, waarom hebben huurwoningen nog geen muurisolatie of dubbelglas!? Dat had de samenleving inmiddels terugverdiend. Waarom is dit klimaat- en armoedebeleid niet gelukt in de jaren zonder verkiezingscampagne? Was het controversieel?

Fossiele subsidies afbouwen klinkt leuk, het zal vooral geld kosten. Zware industrie wordt een fiscale vluchteling en zal elders herbouwen. Ondertussen stijgt de vraag naar hun producten tot in het onmogelijke, dezelfde industrie is nodig in de klimaattransitie om woningen voor anderhalve ton te verbouwen, het elektriciteitsnetwerk te verzwaren en ons wagenpark te vervangen.

Nederland heeft de meest milieuvriendelijke boeren ter wereld, die dankzij veel innovatie op de wereldmarkt goed mee kunnen komen. We kunnen kiezen tussen twee soorten natuurbeleid. De Nimby-variant waar we op onze postzegel alle boeren uitkopen en deze opgebouwde kennis verloren laten gaan, of onze kennis internationaal uitrollen en zo wereldwijd duurzamere landbouw uitrollen.

Boeren uitkopen, een Europees beroepsverbod geven en daarna 15% van hun oude stikstofruimte bieden om nieuwe activiteit te ontplooien begrijp ik niet. Dan eis je tegen enorme kosten 85% reductie, terwijl de eerste commerciële versie van de stikstofkraker al 80% reductie geeft, en geld oplevert. Over die winst gaan die boeren ook nog eens netjes belasting betalen...

Gaan we echt een bevolkingsgroep, levenswijze en gezonde sector van onze economie slopen om die laatste 5%-punt verschil? Er was ooit een visie dat we met innovatie een kenniseconomie gingen opbouwen en daarmee de wereld gingen verbeteren terwijl we een stevige boterham gingen verdienen. Waarom laten we die visie los in de klimaatdiscussie? Wat wordt ons verdienmodel?

Een Europees beroepsverbod is veel te breed. Binnen Portugal, Spanje, Zuid-Frankrijk, Zuid-Italië, Oostenrijk, Slovenië, Kroatië. Bosnië, Servië, Albanië, Griekenland, Hongarije, Bulgarije, Roemenië, Letland, Litouwen, Estonia, Ierland, Schotland, Noorwegen, Zweden en Finland zijn grote gebieden waar stikstof geen probleem is. Waarom mogen onze boeren niet binnen Europa verhuizen!?

De Universiteit Wageningen kwam ook zelf met een “oplossing”. Kort samengevat: niet al te gedetailleerd te werk gaan, ongebruikte vergunningen direct vernietigen en het mes in de landbouw. Dan gaan we minder voedsel produceren, voedsel over een langere afstand transporteren (meer diesel- & stikstofoxiden-uitstoot) om daarna last te krijgen van extra buitenlandse stikstofuitstoot.

Het is nogal logisch dat de voedselconsumptie constant blijft, of meestijgt met de bevolkingsgroei. Dan kan je hier wel afscheid nemen van onze landbouw, maar dat geeft binnen de Europese markt louter een waterbedeffect, waarbij dezelfde productie vlak over de grens door een andere boer en onder minder milieuregels alsnog komt en tot meer uitstoot leidt. Dat beleid werkt averechts.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving komt het merendeel van onze stikstofdepositie uit het buitenland. Satellietbeelden van stikstofoxiden in de lucht laten keurig de bijdrage van het Ruhrgebied en Antwerpse haven zien. De VN kan haar rapport beter aan Brussel en Berlijn sturen, dat Nederland hulp nodig heeft, en geen open riool is voor gebrekkige handhaving elders.

Deze uitdaging wacht al jaren op de eerste valide oplossing.

https://www.geenstijl.nl/5172470/feynman-en-of-feiten-stikstofslot-definitief/

Nederland op slot? Bouwen kán snel, leert Groningse lng-terminal (NOS Economie)

Het elektriciteitsnet moet worden uitgebreid, er moet een waterstofnetwerk komen en er moeten installaties komen waarmee CO2 van de industrie kan worden afgevangen en opgeslagen in lege aardgasvelden onder de Noordzee. De projecten zijn nodig om de klimaatdoelen voor 2030 te halen, maar de doelen raken uit zicht. Een voorbeeld van de Gasunie in de Groningse Eemshaven toont aan dat projecten ook snel gerealiseerd kunnen worden.

Regels en procedures halen de vaart uit de energietransitie met als gevolg dat veel bedrijven die van het gas af willen, geen zware elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen. Voor sommige projecten is nieuwe wetgeving nodig en het is onzeker of de Tweede Kamer die nog gaat behandelen voor de verkiezingen in november. De aanleg van de infrastructuur voor het afvangen van CO2 van de petrochemische industrie in de Rotterdamse haven stokt vanwege stikstofregels.

In 200 dagen

Nederland lijkt steeds vaker 'op slot' te zitten maar afgelopen jaar was er een opvallende uitzondering. Binnen 200 dagen legde de Gasunie in samenwerking met Groningen Seaports, bouwbedrijven en verschillende overheden een drijvende lng-terminal (vloeibaar gas) in de Groningse Eemshaven aan. Die was nodig om het verlies aan Russisch gas te compenseren met vloeibaar gas uit de Verenigde Staten.

Het kabinet overtuigde de provincie Groningen van het 'nationaal belang' en regelde een gedoogvergunning voor de twee fabrieksschepen. Ondertussen rekenden alle partijen terug vanuit de opleveringsdatum van 15 september 2022, die nodig was om voor de winter de gasvoorraden gevuld te hebben. Uitstel van oplevering was geen optie.

Het project slaagde volgens Hans Coenen, lid van de raad van bestuur van de Gasunie, omdat "alle partijen de urgentie voelden". De dreiging van gezinnen die hun huis niet kunnen verwarmen, industrieën die stil dreigen te vallen en de schok van de Russische inval in Oekraïne zorgden ervoor dat alle problemen en bezwaren werden opgelost. Bouwmateriaal werd 'geleend' van andere projecten, ruim 500 man personeel uit Mozambique, Tsjechië, Australië en andere delen van de wereld werd ingevlogen naar de Eemshaven.

Urgentie kopiëren

Hans Coenen heeft de manier van werken inmiddels met veel mensen uit de energiesector besproken, ook met minister Jetten voor Klimaat en Energie. Coenen denkt dat het navolging krijgt, al zal het niet meevallen om de urgentie van afgelopen jaar te kopiëren. Ook is er geen enkele organisatie in Groningen tegen de gedoogvergunning in beroep gegaan, zijn er geen woningen in de Eemshaven en ligt er geen Natura 2000-gebied in de directe omgeving.

Toch kan de manier van werken navolging krijgen, verwacht ook Marjolein Dieperink, hoogleraar Klimaatverandering en Energietransitie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Wat er in de Eemshaven is gebeurd, is dat marktpartijen en overheden heel dicht op elkaar zijn gaan zitten in een vroeg stadium van het proces en met elkaar hebben bekeken wat er nodig is om het project tot een goed einde te brengen."

Dieperink is partner bij advocatenkantoor AKD en als advocaat bij veel energieprojecten betrokken; "Ik zie dat projecten soms traag verlopen en dat het beter kan." Net als netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties vreest Dieperink dat de klimaatdoelen voor 2030 uit beeld verdwijnen onder meer vanwege de val van het kabinet. "Bijvoorbeeld voor waterstof en warmtenetten is nieuwe wetgeving nodig en die processen duren lang en de meeste partijen wachten die af voor ze investeren. De vraag is of 2030 niet te snel komt."

Nationaal belang

Voor het lng-project in de Eemshaven deed minister Jetten een beroep op het nationaal belang en het gevaar voor de openbare orde en veiligheid als er een tekort aan gas zou ontstaan. De vraag is of de bosbranden, hittegolven en overstromingen die de wereld dit jaar teisteren niet aantonen dat de klimaatcrisis inmiddels ook een zaak van openbare orde en veiligheid is.

"Er zijn steeds meer rapporten die aantonen dat we achterlopen bij de doelstellingen uit het Parijs-akkoord, daarom valt ook hier zo'n noodsituatie wel te beredeneren", zegt Dieperink. Netbeheerders, werkgevers en milieuorganisaties hebben in een brandbrief aan de Tweede Kamer gepleit voor snelheid. De organisaties zijn bang dat vanwege de val van het kabinet, energieprojecten die van belang zijn om de klimaatdoelen te halen nog verder uit het zicht raken.

https://nos.nl/l/2485326