Categorie: oplossingen

Misschien heb je ze wel gezien, de misleidende reclames van Shell: ‘Maak het verschil, rij CO2-neutraal’. Shell beweert dat je de CO2-uitstoot van de kilometers die je rijdt kan compenseren door slechts 1 eurocent per liter brandstof extra te betalen. Maar aan die compensatie zitten zoveel haken en ogen, dat Shell die belofte helemaal niet waar kan maken. Pure greenwashing. Dat vindt niet alleen Greenpeace. Negen rechtenstudenten van de VU Climate and Sustainability Law Clinic hebben vandaag met steun van ons en Reclame Fossielvrij een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie, het orgaan dat verantwoord reclame maken moet bevorderen.

Dit klopt er niet

Bijvoorbeeld, een vorm van CO2-compensatie die Shell aanbiedt is de belofte om bossen in Peru te beschermen tegen kap. Eigenlijk klinkt dat al heel raar, toch? Shell wil CO2 die de lucht in gaat compenseren door te voorkomen dat niet nog meer CO2 (dat in de bomen is opgeslagen) de lucht in gaat. Bovendien schieten zulke projecten op veel punten te kort en zijn ze onzeker:

• Dit specifieke bos in Peru werd ook in de jaren voordat Shell dat bos beschermde niet gekapt. Het is dus nog maar de vraag of dit bos wel gekapt zou worden als Shell het niet beschermd. 
• Om te voorkomen dat de CO2 die in de bomen is opgeslagen niet de lucht in gaat, moet Shell er voor zorgen dat dit bos voor altijd blijft staan. Dat is heel moeilijk te garanderen. Er kan van alles gebeuren. Het bos zou bijvoorbeeld kunnen afbranden.
• Ook kan het gebeuren dat – omdat dit bos niet wordt gekapt – een bos elders wel wordt gekapt. Dat noemen we ‘leakage’. Dit zie je heel vaak gebeuren aan de randen van beschermde bosgebieden. 
• Bestaande bossen nemen niet meer zo heel veel CO2 uit de lucht op. Nieuw aangeplante bossen doen dat wel. Maar die laten vervolgens meer dan de helft weer vrij. Bomen ademen en laten bladeren los. Het is een cyclus. CO2-uitstoot door verbranding van fossiele brandstoffen is voor altijd, bossen nemen dat slechts tijdelijk weer op. Dat is dus een tijdelijke oplossing voor een permanent probleem. 
• Bomen kunnen wel CO2 permanent uit de lucht halen, maar dit proces duurt duizenden jaren. De koolstof (de C in CO2) die is opgeslagen in dood organisch materiaal (hout, bladeren) van de boom en dat op de bodem valt, komt in de loop van de tijd onder druk te staan en vormt dan vaste koolstof. Zo worden olie, kolen en gas gevormd. Dit proces duurt echter zo lang, dat het geen oplossing is voor het acute klimaatprobleem dat Shell mede veroorzaakt. 
• Door klimaatverandering neemt de capaciteit van bossen om CO2 op te nemen af. Onder meer door droogte en bosbranden.  

Shell wil dus klimaatschade die 100% vaststaat, compenseren met een maatregel waarvan het nog maar de vraag is of het überhaupt werkt, en voor hoe lang.

Greenwashing werkt echte klimaatactie tegen

CO2-compensatie is geen oplossing voor de klimaatcrisis. Het kan echte klimaatactie juist tegenwerken. Dankzij CO2-compensatie kunnen bedrijven als Shell zich een groen imago aanmeten zonder verder iets aan hun vervuilende product of dienst te veranderen. Sterker nog: ze leggen onterecht alle verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis bij jou. Je hebt immers de mogelijkheid om ‘iets terug te doen voor de planeet.’ Met zulke afleidende strategieën komen grote vervuilers weg met hun vieze praktijken. Schandalig! Precies dat is ook het achterliggende probleem van de klimaatcrisis. 

Verbod zoals op tabaksreclame

Het is tijd dat we grote vervuilers als Shell hetzelfde gaan behandelen als andere schadelijke industrieën. Samen met Reclame Fossielvrij pleiten we voor een totaalverbod op fossiele reclame, zoals er ook een verbod op tabaksreclame is. Dit debat speelt volop in Europa en zo ook in Nederland. De gemeente Amsterdam maakte in december bekend dat ze fossiele reclames uit de stad wil weren. Verder stond een verbod op fossiele reclame in de verkiezingsprogramma’s van zes politieke partijen. 

Hoe nu verder met de klacht?

Vandaag maandag 12 april is de 95 pagina tellende klacht tegen Shell ingediend bij de Reclame Code Commissie. Er zal een zitting plaatsvinden, maar de datum daarvan is nog niet bekend. We zullen je updaten wanneer we meer weten.

Meer lezen?

• We schreven eerder een artikel over CO2-compensatie en waarom het helaas vaak een wassen neus is.
• Ontdek waarom een verbod op fossiele reclames echt een goed idee is op de website van Reclame Fossielvrij. 
• Wil je echt de diepte in? Lees dan de klacht van rechtenstudenten van de VU.