Kwetsbaarheden in crisisaanpak in kaart gebracht (Beveiliging)

https://www.beveiliging.nl/wp-content/uploads/2020/02/virus1-80x80.jpg

Het niet voldoende urgente betekenis geven aan vroege signalen in het begin van de coronacrisis en het niet voldoende optuigen van ad-hoc nieuwe (bestuurlijke) structuren hebben in de weg gestaan van een succesvolle crisisaanpak.

Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden in opdracht van het WODC en op verzoek van de NCTV, waarin in kaart is gebracht welke factoren succesvolle crisisbeheersing bevorderen, en welke kwetsbaarheden er werden benoemd in evaluatierapporten van crises. Ook keken de onderzoekers naar welke crises Nederland in de toekomst kan verwachten.

Griep

In de coronacrisis was de fase van herkenning van de crisis in het begin problematisch. De onderzoekers constateren dat ‘weak signals’ als de verplaatsing van het virus van China naar Italië en de verspreiding met carnaval 2020 met te weinig urgentie werden geïnterpreteerd. Waar (Aziatische) landen die bekend zijn met het SARS-virus meteen in actie kwamen, leken veel (Europese) landen zich te conformeren aan het frame van griep.

Tijdens de crisis werden er ad-hoc nieuwe structuren opgezet voor de coördinatie van IC-bedden, testcapaciteit, beschermingsmiddelen en geneesmiddelen. Daarnaast is het Landelijk Operationeel Team Corona (LOT-C) opgezet en kreeg het Veiligheidsberaad een nieuwe regionale bestuurlijke rol. Dat bleek ingewikkeld, want mandaten waren veelal nog niet meteen duidelijk, maar er moest wel een gezamenlijke aanpak komen.

Door deze worsteling kwam volgens de onderzoekers de effectiviteit van de coördinatie onder druk te staan en ontstonden onderlinge discussies rondom de mandaten en regie. Een belangrijke factor voor effectiviteit is dat er binnen een groot en veelvormig netwerk van (soms nieuwe, onbekende) partners regie moet worden gevoerd op de organisatie van de aanpak. Waar het aankomt op crisiscommunicatie, valt het de onderzoekers op dat de overheidscommunicatie empathisch is. Door de tijd heen kwam er beter zicht op de behoeften van burgers. Dat ministers, burgemeesters en experts elkaar tegenspreken ondermijnde echter soms de maatregelen.

Trends

Het blijkt moeilijk om op basis van wereldwijde en Europese trends te komen tot een voorspelling van rampen en crises in Nederland. Toch lijkt het erop dat door de gevolgen van klimaatverandering de kans op verdroging, wateroverlast, hittestress, stormen, hoogwater en verlies van biodiversiteit toeneemt. Daarmee hangt een vergrote kans op het optreden van grote natuurbranden samen. Toch zien de onderzoekers hierbij niet per se een grotere kans ontstaan, maar eerder neemt de ernst van individuele incidenten toe. In de categorie man-made disasters is een licht dalende trend waar te nemen.

https://www.beveiliging.nl/nieuws/kwetsbaarheden-in-crisisaanpak-in-kaart-gebracht