Tien kunstenaars bestormen in Lustwarande 2023 onder de titel ‘Eartheaters’ de hemel (Brabant Cultureel)

De Oude Warande in Tilburg is tot en met zondag 22 oktober 2023 het decor voor Lustwarande 2023, een expositie van hedendaagse beelden. Onder de titel ‘Eartheaters’ tonen tien kunstenaars uit binnen- en buitenland in het sfeervolle sterrenbos hun creaties. Opvallend, de meeste beelden zijn gemaakt van synthetische materialen.

door Carina van der Walt (tekst & foto’s)

Tien jonge kunstenaars leveren afgeronde kunst bij ‘Eartheaters’ in de Tilburgse Oude Warande. Tot in de puntjes afgewerkt. De curatoren Chris Driessen en Isabel Andriessen heten hun kunstminnende publiek welkom in het Antropoceen. Daarin is de wereld en zijn atmosfeer snel aan het veranderen. Ondanks de titel ‘Eartheaters’ worden bezoekers gelukkig niet geconfronteerd met vergankelijkheid en maden die aan karkassen vreten. Nee. De mens zelf is een ‘earth eater’. Hij zit in zijn verstrengeling met de natuur gevangen in onomkeerbare processen van verandering. Toch strekt de toekomstvisie van deze verse hemelbestormers nog verder. Zij kijken naar de mens die na vele catastrofen deel is geworden van een gemeenschap in een parallel universum.

Niks is aan een toevallig ontstaan overgelaten

Opvallend is dat de meeste beelden in Lustwarande 2023 gemaakt zijn van synthetische materialen: aluminium, glas, polystyreen, gips, staal en rubber. Voor dit bos werken ze als het ware buitenaards. Alle kunstenaars beheersen hun materiaal volledig. Niks is aan een toevallig ontstaan overgelaten. Alhoewel. 

Met Sweet Expanse van Matea Bakula uit Utrecht wordt je als een honingbij naar de kleurigste bijdrage van deze tentoonstelling getrokken. Sweet Expanse is een pilaar die opgebouwd is uit drie op elkaar gestapelde glazen blokken. Hij glinstert in de zonnestralen die door de hoge en vale dennenboomstammen vallen. Maar waar kijk je naar? Wat ligt onder deze glazen oppervlakten? Als je dichterbij komt en goed focust zie je suggesties van een honingraat, amber klodders en druipende honing. Draai je je hoofd anders, dan zie je ook hoe de bomen in het glas reflecteren. Met bijenwas, polystyreen en gekarameliseerde suiker liet Bakula haar materiaal toe om al kronkelend uit te lopen en een eigen weg te vinden. Dat kon ze niet beheersen. Voor wie aandachtig kijkt, wordt Sweet Expanse misschien drie gecultiveerde bijenkorven, maar ook misschien een bosbrand of het hart van de zon. Is Baleka’s land van melk en honing al verwoest door aardopwarming? Of geniet zij nog van deze laatste honing uit het Antropoceen? Hoe dan ook, het is Baleka gelukt om het universum in te kaderen in een ode aan onze verbeelding.

https://www.brabantcultureel.nl/wp/wp-content/uploads/2023/09/BC_CvdW_Sweet-Expance-detail-2023-Matea-Bakula.jpg

‘Het is Baleka gelukt om het universum in te kaderen in een ode aan onze verbeelding.’

De beelden van Jonathan van Doornum uit Zwolle zijn vaak gericht op communicatie. Voor de tentoonstelling ‘Eartheaters’ is dat niet anders. Ter ondersteuning van Faithful Folly vertelt hij: “Wanneer we in de toekomst moeten vluchten voor branden, overstromingen of droogte moeten we blijvend met elkaar kunnen communiceren. Coronatijd liet al zien hoe we massaal zijn overgestapt op digitale communicatie.” Van Doornum voorziet klimaatvluchtelingen in ons Antropoceen. Daarom zijn zendmasten die onzichtbaar boodschappen sturen en ontvangen, misschien naar een parallel universum, belangrijk voor hem. Faithful Folly ziet er in het bos industrieel uit. Het is gemaakt van onbewerkt aluminium met afwerkingen in magenta, een onnatuurlijke kleur.

Faithful Folly is een poëtische sculptuur, want ondanks het harde materiaal zie ik ook iets organisch in zijn ontwerp. Misschien een bloem met gekleurde stuifmeeldraden en een grote stamper. Maar je kunt het ook verwarren met een fietsenstalling waarbij vrolijke strikjes van pas komen. Kijk je verder omhoog, dan zie je de schuin naar boven gerichte zendmast, nota bene ook in magenta om tegen het bladerdak af te steken. Of om de digitale technologie waarnaar Van Doornum verwijst voor het menselijke oog esthetischer te maken.

Platte schalen gevuld met water en druppels olijfolie

Parijzenaar Léa de Cacqueray is met haar zevenentwintig jaar de jongste deelnemende kunstenaar aan ‘Eartheaters’. Haar werk prijkt op het tentoonstellingsboekje. De Fatum is Latijn, betekent ‘over het lot’ en verwijst naar soortelijke afbeeldingen van 2000 voor Christus waaruit de toekomst werd afgelezen. “Op het Franse eiland Corsica wordt vandaag nog een andersoortige toekomstvoorspelling gebruikt. Ze noemen het occhio”, vertelt De Cacqueray. “Ze gebruiken platte schalen, vullen die met water en druppelen drie druppels olijfolie in elke schaal. Als de olie mengt met het water, is het slecht nieuws voor de eigenaar van de schaal en komt er tegenspoed. Als de olie niet mengt met het water maar er bovenop blijft drijven, is het goed nieuws en wacht er voorspoed op de eigenaar.”

Dit verhaal vormt de achtergrond van De Fatum, haar driedelige installatie die is gemaakt uit gebogen metalen platen, plastic cilinders en buizen en rubberen pompjes. De Fatum hangt laag uit drie hoge bomen en ziet eruit als buitenaardse kroonkandelaren. Binnen handbereik is het moeilijk om niet in de zwarte pompjes te knijpen, maar gelukkig is dat ook de bedoeling van De Cacqueray. Want door het vlak van de olie en het water in de cilinders met de pompjes te manipuleren, voorspel je je eigen toekomst. Een sombere toekomst, want de olie en het water zijn door het mechanisme al gemengd. Het kan alleen maar slecht aflopen in dit Antropoceen.

Het roept ongemak en zelfs afgrijzen op

De enige twee kunstenaars die mensachtige vormen gebruiken in hun beelden voor ‘Eartheaters’ zijn de Italiaanse Giulia Cenci met equal minds (alone) en de Zuid-Koreaanse Yein Lee, die in Wenen woont en werkt, met Uncovered Sequence. Cenci’s assemblage met het raamwerk van een waarschijnlijk herwonnen autostoel en een half zilveren masker roept ongemak en zelfs afgrijzen op. Is hier iemand met een auto tegen een boom aan gebotst? Is hij of zij overleden, vertrokken naar een ander universum? Uit een groep die samen met mij bij equal minds arriveert roept iemand “Duchamp”. Een ander roept “ready made”. Het is niet de eerste keer dat Cenci deelneemt. In Lustwarande 2018 heette haar werk Fields, maar het hoogtepunt van haar carrière tot dusverre was waarschijnlijk de Biënnale van Venetië verleden jaar met dead dance.

Het mensachtige beeld van Lee ziet eruit alsof het uit zichzelf wegrent naar een andere wereld gevuld met witte geesten van gewezen mensen. De afwerking is prachtig parelmoerachtig. Er is veel beweging in deze fragiel ogende sculptuur. Uncovered Sequence is gemaakt van epoxy, polymeergips en gevonden voorwerpen zoals laadkabels van mobieltjes. Het suggereert een vlucht en metamorfose uit dit ondraaglijk geworden Antropoceen. Het benadrukt ook dat transformatie een belangrijk motief is in het werk van Lee. Ieder neemt een ‘fluïde positie’ in, wie blijft of vertrekt.

Als ontsnapping een gedachte is onder deze kunstenaars, dan is dat volledig te begrijpen. In de kunst van Lee, Cenci en Van Doornum zijn ze al vertrokken. De Cacqueray en Baluka wachten nog even gespannen af. Wordt onze aarde echt een onleefbaar inferno? Verdoemd zij de dag waarop de berkenbomen in brand staan. Verdoemd de dag waarop de modder van de vijver opdroogt in kommetjes die roepen om hemelwater. Verdoemd de dag waarop zelfs de eikenprocessierupsen in de Oude Warande geen heenkomen meer hebben.

Lustwarande 2023, Oude Warande Tilburg. ‘Eartheaters’.
Deelnemende kunstenaars: Leyla Aydoslu (DE), Matea Bakula (BA/NL), Olivia Bax (UK), Léa de Cacqueray (FR), Giulia Cenci (IT), Nicolas Deshayes (FR), Jonathan van Doornum (NL), Tiril Hasselknippe (NO), Jan Hüskes (DE) en Yein Lee (KR). Curatoren: Chris Driessen & Isabelle Andriessen. Tot en met zondag 22 oktober 2023. Voor tickets zie website.

www.lustwarande.org

Lees hier wat Brabant Cultureel eerder publiceerde over Lustwarande

© Brabant Cultureel 2023

Het bericht Tien kunstenaars bestormen in Lustwarande 2023 onder de titel ‘Eartheaters’ de hemel verscheen eerst op Brabant Cultureel.

https://www.brabantcultureel.nl/2023/09/07/tien-kunstenaars-bestormen-in-lustwarande-2023-onder-de-titel-eartheaters-de-hemel/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=tien-kunstenaars-bestormen-in-lustwarande-2023-onder-de-titel-eartheaters-de-hemel

De Nederlandse natuur lijdt en dat is ook jouw probleem (OneWorld)

https://www.oneworld.nl/app/uploads/2020/07/iStock-178799843-875x583.jpg

Koolmeeskuiken

In de krantenkoppen smelt het poolijs en op tv staan de regenwouden in brand, maar de rest van de dag zijn die problemen maar ver weg. Hoewel? Ook de Nederlandse natuur zucht onder de mensheid. Drie urgente problemen voor de Nederlandse natuur, die ook jou aangaan.

Als ik me een keer uit de stad en in de natuur begeef, zet ik m’n oren wagenwijd open. Ik probeer me te verwijderen van alles wat me aan mensen herinnert tot ik alleen nog vogels hoor, kikkers, het gezoem van insecten. Geen auto’s, geen gillende kinderen, dat moment dat er even geen vliegtuig over dendert. Het zal een vorm van meditatie zijn; ik vind het heerlijk om me op zulke momenten voor te stellen dat er niets aan de hand is. Dat de insecten het niet zwaar hebben, dat de wereld niet opwarmt.

Dit is het droogste voorjaar ooit in Nederland gemeten

Met dat gedachtenexperiment kom ik op het moment helaas niet weg. Waar klimaatverandering vaak redelijk ongrijpbaar blijft, zijn aanhoudende bosbranden in ons eigen kikkerlandje dat zeker niet. En er blijkt veel meer aan de hand, merk ik de laatste weken als ik kranten, websites en mails lees. Wat kunnen natuurexperts me hierover vertellen?

Recorddroogte

Was de ‘intelligente lockdown’ niet een stuk draaglijker door het lieflijke lentezonnetje dat door de ramen scheen? De bossen en parken die daardoor zo uitnodigend waren? Het zal je niet ontgaan zijn: het heeft nauwelijks geregend. Goed mogelijk dat je het woord ‘record’ in de context van het klimaat niet meer kunt horen, maar – het moet gezegd – er was sprake van een recorddroogte. Het droogste voorjaar ooit in Nederland gemeten.

Dat had onder meer tot gevolg dat er deze lente flinke bosbranden woedden. Niet alleen in de Amazone of Australië dus, maar gewoon hier, in eigen land. In het Natura2000-gebied de Deurnese Peel bijvoorbeeld, in Zuidoost-Brabant, maakte een grote brand ruim 800 van de 1000 hectare met de grond gelijk. De brand werd pas vorige week officieel geblust verklaard.1

Kwetsbare waternatuur dreigt te verdwijnen. Ik ben bang dat het nu superhard gaat

Erik de Jonge, boswachter bij Brabants Landschap, vertelt over andere gevolgen: “Ik heb hier een prachtig stuk moeras dat we nog nooit droog hadden zien staan. Drie jaar geleden gebeurde dat aan het eind van de zomer tot onze verbazing voor het eerst. Vorig jaar gebeurde hetzelfde, alleen toen al halverwege de zomer.” En je raadt het al: “Nu stond het in april al droog. Kwetsbare waternatuur dreigt te verdwijnen. Ik ben bang dat het nu superhard gaat.”

Dit jaar heeft geen een van de lepelaarkuikens het overleefd

Hij is aangedaan door het gigantische bijenveld – een veld vol bij-vriendelijke bloemen – dat ze dit jaar hadden ingezaaid maar waarvan elke kiem is verschroeid, en niet minder door een vogeleiland dat opeens geen eiland meer is: “Een prachtig vogelparadijs, waar duizenden vogels normaal gesproken in alle rust broeden. Deze lente was de waterstand zo laag dat vossen er op hun dooie gemak heen konden lopen. Vorig jaar hadden we nog de grootste lepelaarskolonie van Nederland met 290 nesten. Dit jaar heeft geen een van de kuikens het overleefd.”

Een week geleden stonden de regenwolken weer aan de hemel, er komt nog altijd water uit de kraan, en je denkt al snel dat het allemaal wel weer goedkomt. Toch is het tij nog niet gekeerd, vertelt Wiebe Borren, hydroloog bij Natuurmonumenten: “Verschillende plant- en diersoorten hebben een enorme klap gekregen. De regen die nu valt verandert bijvoorbeeld niets aan het feit dat de weidevogels een heel mager broedsucces hadden. Als het volgend jaar weer zo is, wordt het al een stuk problematischer – dan mis je twee generaties.” Hetzelfde geldt voor bomen: “De droogte van 2018 hebben veel bomen overleefd, maar het heeft ze wel verzwakt. Daardoor konden veel deze nieuwe klap niet aan.”

Als de natuur in de problemen zit, zitten we dat allemaal

Borren vervolgt: “Als de droogte zich herhaalt en we niets veranderen aan het waterbeheer, dan stapelen de effecten zich op.” Waterbeheer inderdaad, want bovenop de weinige regenval komt slecht watermanagement. De landbouw bijvoorbeeld, vertelt Borren, pompt gigantisch veel water uit de grond voor beregening van gewassen – niet zelden met of zonder vergunning dicht bij kwetsbare natuurgebieden die daardoor letterlijk droog komen te staan.

Vorig jaar zomer draaiden er in Noord-Brabant volgens Natuurmonumenten alleen al veertienduizend grondwaterpompen, die samen anderhalf keer zoveel water oppompten als er in de hele provincie aan drinkwater wordt gewonnen. Het waterbeheer is daarnaast nog altijd te veel gericht op het afvoeren in plaats van vasthouden van water, meent Borren –  van oudsher was het issue vooral hoe we een teveel aan water kwijtraakten. Maar nieuwe tijden vragen om nieuwe maatregelen.

Pesticiden in beschermde natuurgebieden

Wat vond boswachter De Jonge van het nieuws dat er landbouwpesticiden tot diep in natuurgebieden zijn aangetroffen? “Dat kwam wel even hard aan”, zegt hij. “Wij dachten dat we het in Brabant wel goed hadden geregeld, omdat we hier op het landschap uiteraard geen pesticiden gebruiken. Nu ben ik bang dat het hier nog vele malen erger zal zijn, want wij zitten hier midden in een intensief landbouwgebied. Onze jaarlijkse vlindertelling laat een neerwaartse lijn zien, zal dat dan toch ook daarmee te maken hebben?”

In Drentse natuurgebieden zijn maar liefst 31 verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen

Wat is er precies aan de hand? Begin deze maand werd bekend dat in Drentse natuurgebieden maar liefst 31 verschillende bestrijdingsmiddelen zijn aangetroffen. Sterker nog, in alle vegetatiemonsters die door het burgerinitiatief Meten=Weten zijn afgenomen, hoe diep in het gebied ook, werden bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Soms tot wel vijftien verschillende soorten per monster, waaronder zelfs enkele middelen die helemaal niet zijn toegestaan in Nederland, maar blijkbaar ‘stiekem’ zijn gebruikt.

De landbouw, met bijbehorende pesticiden, is de nummer 1 oorzaak van het uitsterven van insecten

Meten=Weten en Natuurmonumenten roepen minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid) dringend op om nader te onderzoeken wat de pesticiden betekenen voor insecten en bodemleven. Over de uitslag van zo’n onderzoek bestaat een donkerbruin vermoeden. De onderzoekers schrijven zelf onheilspellend: ‘Insecticiden […] kunnen leiden tot minder insecten en daarmee het ineenstorten van vogelpopulaties die daarvan afhangen.’

Wereldwijd wordt om precies te zijn 40 procent van alle insecten met uitsterven bedreigd, bleek vorig jaar uit een rapport van de VN-organisatie IPBES. De landbouw, met bijbehorende pesticiden en verandering van leefgebied, werd door IPBES als nummer één oorzaak .

De Nederlandse toxicoloog Henk Tennekes luidde een decennium geleden al de noodklok. Hij meende dat we door bepaald pesticidegebruik afstevenen op ‘een ecologisch armageddon’. Zijn theorie werd onder meer door grote pesticidefabrikanten ontkend en Tennekes werd al ‘activistisch’ terzijde geschoven; zijn bevindingen verdwenen in de doofpot. Jaren later, toen het kwaad al was geschied, kreeg hij alsnog gelijk.

Stikstofcrisis krijgt een staartje

Alles wat je moet weten over stikstof

Een paar dagen na het nieuws over de pesticiden stond onze natuur opnieuw in de schijnwerpers. Ditmaal in de vorm van het eindrapport van de Commissie Remkes, die in opdracht van minister Schouten in de stikstofproblematiek is gedoken. De stikstofcrisis legde vorig jaar de bouw grotendeels plat. Boeren mochten daarnaast niet meer uitbreiden en de maximale snelheid op de wegen werd verlaagd naar 100 kilometer per uur. Waarom? De hoogste bestuursrechter van Nederland oordeelde dat ons stikstofbeleid niet voldoet aan de Europese natuurwetgeving – we stoten er te veel van uit en daar lijdt de natuur onder.

Bepaalde planten gaan bij een teveel aan stikstof dood, waar anderen juist gedijen en gaan woekeren. Het gevolg: monocultuur. Minder insecten, dus minder vogels, dus – uiteindelijk – minder grotere roofdieren.

Er worden koolmeeskuikens met gebroken pootjes in nesten gevonden

Nog een ander gevolg, dat je niet direct ziet aankomen: er worden steeds vaker koolmeeskuikens met gebroken pootjes in nesten gevonden. De bodem verzuurt door stikstof en bepaalde mineralen spoelen weg. Wat volgt is een kettingreactie. Als planten te weinig kalk opnemen, krijgen ook insecten er te weinig van binnen waardoor de vogels die hen eten met zwakke botten zitten.

De conclusie van de commissie Remkes: het huidige beleid is nog altijd te vrijblijvend en gaat niet ver genoeg. De overheid wordt op de vingers getikt met haar streven om in 2030 26 procent stikstofreductie waar te maken ten opzichte van 2019 – de commissie zegt dat dit 50 procent moet zijn. Het is de komende tijd aan de minister om met de adviezen tot nieuw beleid te komen.

Financiële risico’s

Het zijn geen makkelijke tijden voor de Nederlandse natuur. En als de natuur in de problemen zit, zitten we dat allemaal. “Even een heel herkenbaar voorbeeld”, begint Borren. “De eikenprocessierups, daar zouden we veel minder last van hebben als de natuur in balans was – als er onder die eikenbomen voldoende gevarieerde vegetatie groeit, waarin insecten gedijen, zodat er meer vogels in de buurt zijn om ons van die rupsen af te helpen.”

Delen van Nederland worden steeds stiller en kleurlozer: geen gefluit en gezoem meer van vogels en insecten

Kijken we naar het grotere plaatje, dan heeft een verlies aan biodiversiteit ook impact op de economie, stelden de Nederlandsche Bank (DNB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vorige week. Nederlandse banken, verzekeraars en pensioenfondsen hebben wereldwijd zo’n 510 miljard euro gestoken in bedrijven die ‘zeer afhankelijk’ zijn van ‘ecosysteemdiensten’.

Insecten worden genoemd als voorbeeld van een leverancier van zo’n dienst: als bestuivende insecten in de problemen komen, is de landbouwsector een van de eersten die dat zal voelen. Maar de landbouw is niet de enige: ook bedrijven in de visserij of de bouw kunnen in de problemen komen door verstoorde ecosystemen.

“Wat ik vooral zie is dat delen van Nederland steeds stiller en kleurlozer worden”, besluit Borren. “Geen gefluit van vogels, gezoem van insecten. Het gaat sluipenderwijs en we hebben het in eerste instantie misschien niet eens door…” Maar over een paar jaar kijken we terug en denken we, ‘hadden we dat nou maar iets anders gedaan’.

De Jonge doet wat hij kan: “Ik heb hier stiekem wat sloten afgedamd zodat het water niet weg kan lopen. Het waterschap zal er niet blij mee zijn, maar ik ga niet hulpeloos toekijken.”

‘Corona kan ons leren hoe we de klimaatcrisis moeten aanpakken’

‘De natuur vernietigen moet strafbaar worden’

Channa Brunt

  1. In deze grafiek van het KNMI zie je in één oogopslag hoe uitzonderlijk de droogte van dit voorjaar is. ↩︎

Het bericht De Nederlandse natuur lijdt en dat is ook jouw probleem verscheen eerst op OneWorld.

https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/de-nederlandse-natuur-lijdt-en-dat-is-ook-jouw-probleem/

Welk dier heeft deze laurierstruik aangevreten? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il (Omroep Brabant)

Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via stuifmail@omroepbrabant.nl. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan de aangevreten stam van een laurier, een witte merel in Oss, eikenprocessierupsen op een Amerikaanse eik en een heuse plaagplant.

Stam van laurierstruik aangevreten
Op de openingsfoto zie je dat de stam van een laurierstruik aangevreten is. Als je de stam heel goed bekijkt, zie op een paar plekken een aanzet van twee tanden. Vermoedelijk is deze laurierstam aangevreten door een bever. Dat vermoedde de familie Vereijken, wiens perceel grenst aan de Dommel, ook al. Over de gehele lengte van de Dommel, en sommige zijbeken, zien we tegenwoordig sporen van activiteiten van bevers. Op het menu van bevers staan naast water- en moerasplanten ook bomen. Het liefst pakken ze boomstammen van zachte houtsoorten zoals de wilg, de populier en de els, maar ook andere bomen staan op hun lijstje. Dat bevers ook laurierschors en –bast lusten, wist ikzelf ook nog niet, maar blijkbaar vindt een bever laurier ook lekker.

Witte merel in Oss
Op de foto hierboven zie je twee merels waarvan er een wit is. Daar gaat de vraag van Chantal Tijbosch over. Komt het vaker voor dat er albino merels zijn, wil ze weten. Als je heel goed kijkt naar die merel, zie je dat hij heel wit is, maar er zit toch ook nog wat zwart bij. Dan kun je stellen dat dit geen albino is, want albino’s zij echt helemaal wit. Wat zij gezien heeft, is een merel met leucisme. Merels met leucisme hebben een pigmentafwijking. Bij leucisme gaat het om een vermindering van huidpigment. Dit speelt enkel voor delen van het lichaam. Bij albinisme is de hele vogel wit en hebben de dieren rode of oranje ogen. Dat betekent dat ze een verhoogde gevoeligheid hebben voor zonlicht. Leucistische dieren hebben dit niet.

Rupsen op een Amerikaanse eik
Op de bovenstaande foto zie je heel veel rupsen op een kluitje. De rupsen hebben een zwart kopje, een zwarte streep aan de bovenkant van het lichaam en heel veel haren. We hebben hier te maken met de inmiddels beroemde en beruchte eikenprocessierupsen. Op het moment van deze foto hebben deze rupsen al hun brandharen. In principe worden die brandharen ingezet om zich te verdedigen tegen vijanden zoals insectenetende zoogdieren. Bij verstoring van hun nest of in dit geval dit kluitje, schieten al die rupsen hun microscopisch kleine brandharen af. Iedere rups heeft 700.000 brandharen. Voorheen dachten we dat eikenprocessierupsen zich alleen tegoed deden aan inlandse eiken, maar we zijn erachter gekomen dat ook de Amerikaanse eiken gegeten worden. Overdag rusten eikenprocessierupsen in hun zelfgemaakte nesten. Ik denk dat de eikenprocessierupsen bij Alex Enneman op weg zijn om op de stam van deze boom een nest te bouwen. Het kan ook zijn dat ze de grond in gaan of aan de voet van de stam een grondnest maken. Dat ze dat doen is ook iets wat recent ontdekt is. Ik ben benieuwd wat er gebeurt. Hopelijk laat Alex Enneman dat nog weten.

Plaagplant
Op de foto hierboven zie je een plant met groene blaadjes die twee insnijdingen hebben en een puntig hoofddeel. Joost van den Biggelaar heeft van alles geprobeerd, maar krijgt de plant niet weg. Hij vraagt zich af welke plaaggeest hij in de tuin heeft staan en hoe hij die weg kan krijgen. De plant die in zijn tuin staat, heet zevenblad. Dat is inderdaad een kruid dat heel lastig is weg te krijgen. Toch lukt het, als je maar volhoudt. Bij mij is het zevenblad na vijf jaar bijna helemaal verdwenen. Wat vooral helpt is een gezonde bodem ofwel een bodem die in balans is. Zevenblad houdt van verdichte grond. Door de grond wat losser te maken, diverse kruiden in te zetten en het zevenblad consequent met wortel en al eruit te trekken, gaat het wel weg. Mocht Joost minder geduldig zijn, dan kan hij een biologisch middel inzetten.

Welke groene plant is hier opgekomen?
Op de foto hierboven zie je nog een groene plant staan met aan de stengel wat witte haren. Volgens mij hebben we hier te maken met de plant herik. Persoonlijk vind ik het altijd lastig om te zien als er geen bloem op zit. Helemaal als het nog zo’n jonge plant is. Herik is herkenbaar aan de stijve haartjes aan de stengel - meestal aan de voet - en kan maximaal zo’n tachtig centimeter hoog worden. Het is een eenjarige plant uit de grote familie van kruisbloemen waartoe pinksterbloemen behoren maar ook onze bloemkolen. Herik komt in ons land vrij algemeen voor maar voelt zich het meest thuis langs wegen en dijken. Toch komt die ook op bouwland voor. Het bijzondere aan herik is dat deze plant oliehoudende zaden heeft, die heel lang hun kiemkracht behouden. Als je denkt dat je ervan af bent, je hebt de plant jaren niet gezien en besluit de grond op die plek om te woelen, dan kan deze herik plotseling weer uitgroeien tot een nieuwe plant.

Bever
Kees Vanger maakte onderstaand filmpje van de bever. De bever is een knaagdier dat voorkomt in Europa en het noord en van Azië. De aanwezigheid van bevers wordt verraden door de aanwezigheid van omgevallen bomen, bomen waarvan de schors is afgeschild, ondiepe kanalen en een burcht in het water. Als het mogelijk is, bouwen deze dieren een nest in een ondergronds hol. Anders bouwen de bevers een burcht.

Eerste vondst mierenkrekel in Nederland
Maandag kreeg Wout Winkelhorst de sleutel van zijn nieuwe huis in Cuijk. Toen hij een steen in de tuin omdraaide, zag hij tot zijn verrassing gele krekeltjes tussen de mieren lopen: mierenkrekels. Deze soort was nog niet ingevoerd op Waarneming.nl. Het blijkt een nieuwe soort voor Nederland te zijn. Het is opmerkelijk dat voor zo’n goed onderzochte groep nog regelmatig nieuwe soorten worden gevonden. Meer informatie: vind je op de website van Nature Today.

Vogels in tijden van droogte
Afgelopen week vielen na lange tijd de eerste regendruppels weer. Een verademing voor de naar water snakkende natuur. De aanhoudende droogte leidde - helaas - tot diverse natuurbranden. Een flinke dosis hemelwater was dus gewenst, maar er is wel meer nodig dan wat buien om de droogte het hoofd te bieden.

De droogte heeft ook gevolgen voor de vogels. Maar daar valt wat op kleine schaal aan te doen. Wanneer je zwaluwen in de buurt hebt, kan je een ‘modderbad’ aanleggen om ze van fatsoenlijk nestmateriaal te voorzien. Een kuil bekleden met een plastic onderlaag, die vullen met grond en nat houden, kan al verschil maken. En natuurlijk biedt een vogelvriendelijke tuin altijd soelaas.

Kortom: zorg voor een groene omgeving, met bloem-, bes- en zaaddragende planten. Met waar mogelijk een waterplaats of vijver en voldoende schuilmogelijkheid. En sproei - zolang het mag - voldoende. Dit zijn allemaal ingrediënten die de tuin aantrekkelijk maken voor insecten, bodemdieren én vogels en zo kunnen bijdragen om de droogte het hoofd te bieden.

Natuurtip
Roofdieren zijn spannend, intrigerend en ontzettend lastig om te zien. Wanneer je een roofdier ziet, weet jij dan precies op welk detail je moet letten om te weten welke soort het is? Test je kennis over het uiterlijk van roofdieren in de online quiz van de Zoogdiervereniging.

https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/3201691/welk-dier-heeft-deze-laurierstruik-aangevreten-frans-kapteijns-beantwoordt-vragen-in-stuifmil

Denk mee over de veiligheid en leefbaarheid in uw buurt! (Gemeente Woudenberg)

De komende tijd organiseren wij in iedere buurt bijeenkomsten om met u na te denken over de veiligheid en leefbaarheid in uw straat of buurt. Tijdens deze bijeenkomsten willen we samen met u ideeën en actiepunten verzamelen om uw buurt nog veiliger en leefbaarder te maken. Uw kennis en ervaring zijn hierbij waardevol, want wie weet er nu meer over wat er speelt in uw buurt dan u als buurtbewoner.

https://www.woudenberg.nl/nieuwsoverzicht