Rapport: klimaatverandering kan ernstige gevolgen hebben voor volksgezondheid (NOS Binnenland)

Dat klimaatverandering kan leiden tot bijvoorbeeld bosbranden en overstromingen, weten veel mensen inmiddels wel. Maar hierdoor kunnen mensen aan het eind van deze eeuw ook te maken krijgen met ernstige gezondheidsproblemen, staat in een nieuw rapport van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).

Als de wereldwijde milieuverandering doorzet, kunnen miljarden mensen te maken krijgen met hittestress, infectieziekten, ondervoeding, overstromingen en psychische problemen, staat in het rapport. Sommige gemeenschappen zullen worden bedreigd in hun voortbestaan, omdat hun omgeving overstroomt of onleefbaar wordt door hitte of droogte. Tientallen miljoenen mensen kunnen als gevolg daarvan overlijden.

Ook nu al hebben milieuveranderingen effect op de volksgezondheid, schrijft de KNAW. Zo sterven meer mensen door hittestress en verspreiden sommige infectieziekten zich naar gebieden waar ze eerder niet voorkwamen. En ernstige droogte veroorzaakt al honger.

Die effecten zullen in de loop van de eeuw steeds sterker worden "en tegen het einde van de eeuw zijn ze potentieel desastreus", zegt Johan Mackenbach, voorzitter van de commissie van de KNAW die hier onderzoek naar deed.

Directe en indirecte gevolgen

Een deel van de gevolgen van klimaatverandering voor de gezondheid zijn heel direct, zegt Mackenbach. "Meer hitte leidt tot meer hittestress. Dat is op grote schaal dodelijk in landen die nu al heel warm zijn, want daar wordt het op een aantal plekken ondraaglijk warm."

Maar klimaatverandering heeft volgens Mackenbach ook indirecte gezondheidseffecten. "Bij hogere temperaturen verspreiden infectieziekten zich makkelijker. Door droogte komt de voedselvoorziening in gevaar." En ondervoeding zal leiden tot conflicten en migratie, wat weer gevolgen zal hebben voor de geestelijke gezondheid, stelt Mackenbach.

'Toch wel een wake-upcall'

Ook de afname van biodiversiteit kan grote gevolgen hebben voor de volksgezondheid. "Als mens zijn we gewoon afhankelijk van de natuur", zegt bioloog Arnold van Vliet van Wageningen University. "Voor onze voedselvoorziening, voor ons leefklimaat. De natuur zuivert ons water, zuivert onze lucht."

Van Vliet dacht toch wel even "oef" toen hij het rapport las. "Ik werk dagelijks aan dit onderwerp, maar als je het op een rijtje ziet, dan is dat toch wel een wake-upcall."

Het rapport onderstreept volgens de bioloog opnieuw "dat we op allerlei manieren anders moeten gaan leven". "Maar ook dat we al moeten inspelen op veranderingen die gaande zijn en die op ons afkomen."

https://nos.nl/l/2477696

Schijt aan AZ, knokken en chaos: dit is het verhaal van Didier Lamkel Zé (Motherboard Vice)

Als Didier Lamkel Zé Royal Antwerp met een kopbal op voorsprong zet tegen AZ, is zijn eerste impuls om aan een geïmproviseerde wereldrecordpoging op de 100 meter sprint te beginnen. Hij rent richting de tribune met gespreide armen en de vastberaden blik van iemand die besloten heeft iets heel doms te doen. ‘LZ7’ klautert de hekken in en juicht triomfantelijk met de supporters. Het levert hem zijn tweede gele kaart op, waardoor Antwerp met nog maar negen man op het veld komt te staan.

Deze Lamkel Zé-masterclass wordt vervolgens kenmerkend afgesloten: hij trekt zijn shirt uit en houdt deze provocerend omhoog richting de bank van AZ. Het is afgelopen zomer voor veel Nederlanders de kennismaking met Lamkel Zé: een fenomeen dat zijn genialiteit alleen tot uiting lijkt te kunnen brengen als het samengaat met een flinke dosis chaos.

Voordat Didier zijn combinatie van furore en chaos naar Royal Antwerp brengt, heeft hij er al een uitgebreid voetballeven op zitten. Hij speelt bij L’Académie Brasseries in Kameroen, gaat op proef bij Anderlecht, Bordeaux en Olympique Lyon, tekent bij Lille en vertrekt uiteindelijk naar Niort. Bij de Franse club maakt hij niet alleen naam als een talentvolle en behendige speler, maar ook als een onversneden enfant terrible: hij wordt twee keer uit de selectie gezet, onder meer vanwege een knokpartij op de training. Bovendien blijkt hij moeite te hebben om niet al z’n geld te verbrassen.

Lamkel Zé betreedt voor het eerst de spotlights als hij als invaller voor Royal Antwerp scoort tegen Standard Luik. De Kameroener trekt meteen z'n shirt uit, wat hem op een gele kaart komt te staan. Dat lijkt een incident, maar later blijkt het een essentieel onderdeel van de gehele Didier Lamkel Zé-experience te zijn. Sterker nog, volgens de cijferverzamelaars van Transfermarkt heeft hij in zijn carrière meer kaarten (28) gepakt dan doelpunten (21) gemaakt.

De incidentjes die er zijn, gaan hand in hand met goede prestaties. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Op het moment dat hij een vaste waarde bij Antwerp lijkt te worden, krijgt Lamkel Zé het op de training aan de stok met verdediger Jelle Van Damme – de oud-Ajacied wiens legacy vooral bestaat uit het feit dat hij ooit tijdens een warming-up de bal vol op de kneiter van een nietsvermoedende duif schoot. Lamkel Zé geeft Van Damme tijdens een trainingspartijtje een klap in het gezicht, wat hem een disciplinaire schorsing oplevert. Van Damme toont het resultaat, een blauw oog, op Instagram.

Lamkel Zé is als een relikwie uit een tijd toen er nog geen persvoorlichters in het voetbal waren. In de wandelgangen circuleren er allerlei gekke anekdotes over hem: over de keer dat hij de perszaal in zijn onderbroek trotseerde, of doodgemoedereerd met een winkelwagen vol Nike-spullen van het stadion naar zijn appartement liep. Interviews geeft hij bovendien bij voorkeur met de controller van z’n PlayStation stevig in z’n hand geklemd. Hij doet denken aan het prototype profvoetballer uit de jaren tachtig, dat in shampooflessen poept en met een motorhelm op z’n hoofd het spelershome binnenwandelt, maar dan getransporteerd naar 2020.

Lamkel Zé eindigt het afgelopen seizoen sterk, met vier doelpunten en vier assists (en tien kaarten, waaronder een rode). Terwijl zijn ploeggenoten zich na de zomerstop opmaken voor het nieuwe seizoen, ligt de buitenspeler nog aan het strand in Nice. De reden: hij is niet van plan zich te melden zolang hij geen verbeterd contract krijgt. “Ik heb niet meer dezelfde status als toen ik hier een jaar geleden arriveerde. Ze moeten ook begrijpen dat ik een familie heb, en zeven broers en zussen mee moet onderhouden,” aldus Lamkel Zé in de Gazet van Antwerpen.

Na een tijdelijke verbanning naar de 'B-kern', keert Lamkel Zé terug naar het eerste elftal. Kort daarna speelt hij een hoofdrol in de nu al legendarische wedstrijd Antwerp-AZ, een veldslag die eigenlijk een Netflix-documentaire verdient. De twee gezichten van de Kameroener worden in die wedstrijd weer duidelijk zichtbaar. Op het moment dat hij een oerdomme rode kaart pakt staat Royal Antwerp virtueel op het punt om zich te plaatsen voor de groepsfase van de Europa League. Als de stofwolken van De Slag om Antwerpen opgetrokken zijn, worden de gevolgen van zijn uitspatting duidelijk. AZ heeft na de rode kaart vier keer gescoord, Royal Antwerp ligt eruit.

Een paar dagen later zit Lamkel Zé op de tribune, vanwege wéér een nieuw incident: een knokpartij met keeper Sinan Bolat op de training. Elke andere speler zou vermoedelijk allang definitief weggestuurd zijn, maar Lamkel Zé is nu eenmaal te goed, te technisch en te creatief om op te geven. Hij heeft het temperament van een in de snackbar geprovoceerde Anthony Lurling en het talent van een Braziliaans international.

Na de laatste vechtpartij lijkt hij eindelijk geleerd te hebben van zijn fouten. Lamkel Zé scoort en gedraagt zich voorbeeldig (lees: hij veroorzaakt geen problemen). De enige frats die hij zich veroorloofd is een gele kaart nadat hij zijn shirt uittrekt. Op z’n ondershirt staat ironisch genoeg ‘Lamkel Zé Na Kalm’ (vrij vertaald uit het Vlaams: doe eens rustig). “Ik wist dat ik daar een gele kaart voor zou krijgen, maar bon, ik had een van mijn buren beloofd om dat shirt te tonen als ik zou scoren (…) Belofte maakt nu eenmaal schuld,” aldus Lamkel Zé. Het zal vast de eerste keer ooit zijn dat een speler een gele kaart pakt omdat hij sociaal ongemakkelijke situaties met z’n buren wil vermijden.

Goed, fast forward naar december 2019: Standard Luik-Antwerp. In de tussentijd heeft de buitenspeler zijn debuut gemaakt voor het Kameroense elftal en toonde hij – nadat hij een doelpunt scoorde – een door een supporter ontworpen sticker met daarop ‘LZ7’ en de beeltenis van de speler zelf die z’n shirt omhoog houdt. De sticker is een hit onder Antwerp-fans en hangt op menig raam, verkeersbord en urinoir, niet alleen in België, maar zelfs ook in Nederland. Zijn populariteit is niet moeilijk te verklaren: ondanks alles blijft Lamkel Zé een speler waarvoor je naar het stadion komt. Is het niet om te genieten, dan wel om je te ergeren.

Als Antwerp met nog 15 seconden op de klok met 1-3 leidt tegen Standard Luik, lijkt het chaosconnaisseur Lamkel Zé een goed idee om nog wat provocerende gebaren naar de supporters van Standard te maken. Al snel komen er tegenstanders op hem afgerend, gaat hij naar de grond, worden er bekers bier naar hem gegooid en ontstaat er een klein volksgevecht als de spelers naar de catacombe lopen. Als provoceren een kunst was, zou er vermoedelijk vandaag nog ergens een LZ7-museum verrijzen.

Daarna volgen de incidenten elkaar zo snel op, dat ze eigenlijk een liveblog op nu.nl verdienen. Tijdens het winterse trainingskamp in Spanje doet hij niet mee op een training vanwege “psychische problemen,” aldus zijn trainer Laszlo Bölöni. Ook wordt hem ongeïnteresseerd gedrag verweten – hij ziet een oefenwedstrijd als aanleiding om uitgebreid op de bank aan z’n Instagram-content te werken – en krijgt tijdens een ‘vriendschappelijke’ wedstrijd na een kwartier een rode kaart wegens natrappen. Als hij later zelfs weigert om samen met z’n ploeggenoten een paar rondjes rondom het veld te lopen, rijst de vraag hoe lang supporters en medespelers hem nog tolereren.

Een week later is het weer raak: tijdens een wedstrijd tegen Kortrijk voor de Croky Cup – het bekertoernooi waarvan de mascottes twee manisch uit hun ogen kijkende chipsvogels zijn – eist Lamkel Zé tegen alle afspraken een penalty op, en mist. Als hij later gewisseld wordt, stormt hij naar de kleedkamer.

Weer een week later vindt de grote kraker in België plaats: de nummer 2, Antwerp, tegen koploper Club Brugge. In de aanloop naar de beladen wedstrijd besluit Lamkel Zé een scheut olie op het vuur te gooien. Hij deelt op Instagram een foto van zichzelf waarin hij het account van Club Brugge tagt, met als bijschrift “Wankers”. Al snel heeft hij door dat hij een grote fout maakt, en vervangt hij het bericht voor een story waarin hij in het Frans over de rivaal schrijft: “Club Brugge: dat is familie”.

De clubleiding probeert de bosbrand in allerijl te blussen met een persbericht. “Navraag leert dat Didier wordt beïnvloed door andere personen om dergelijke posts te plaatsen (…) Didier distantieert zichzelf ook van de manier waarop deze post is overgenomen. Hij is de Engelse taal niet machtig, laat staan dat hij de mogelijke impact correct kon inschatten,” schrijft de club. Het idee dat Lamkel Zé zelf geen Engels kan maar toch mensen vrolijk met “wankers” begroet, als een soort Mr. Bean op vakantie, blijft nog lang hangen.

Na wanker-gate wordt het verdacht rustig rondom de Kameroener, de incidentenstroom droogt even op en hij pakt zelfs geen gele kaarten meer. Tegelijkertijd scoort hij ook niet meer, wat trainer Bölöni tot de volgende conclusie brengt: “In de wedstrijd tegen Charleroi zag ik hem drie à vier keer een abnormale blijk van hoffelijkheid vertonen. Didier is te veel gentleman geworden.” Het is een wonderlijke conclusie: blijkbaar gedijt Lamkel Zé beter bij chaos en provocaties dan bij rust.

Met het vooruitzicht van een grootse wedstrijd in het verschiet, namelijk de finale van de Croky Cup tegen Club Brugge, is de plotselinge kalmte van LZ7 ergens ook wel te begrijpen. Als de stilte voor de onvermijdelijke storm, het moment waarop hij kan ontploffen, zowel in positieve als negatieve zin. De wedstrijd waar iedereen in Antwerpen zich op verheugd, komt er echter niet. Althans, voorlopig niet. De bekerfinale zou op 22 maart gespeeld worden, maar is uitgesteld vanwege het coronavirus.

Terwijl een pandemie door de wereld raast, plaatst Lamkel Zé af en toe oude filmpjes van zichzelf op Instagram, waarop te zien is hoe hij scoort, een panna geeft of een tegenstander gek maakt. Het is een herinnering aan wat we nu moeten missen, aan de explosie waarvan we weten dat ze ooit weer komt, al is het nog de vraag wanneer. Tot die tijd moeten we het doen met archiefbeelden van de wildste speler van de Benelux.

-

Dit is een verhaal uit de serie Voetbalgeschiedenis met Doodeman. In deze serie belicht Michel Doodeman bijzondere teams of individuen uit de sportgeschiedenis. Zie hier alle verhalen uit deze serie.

https://www.vice.com/nl/article/z3b9my/didier-lamkel-ze

Jaagt klimaatverandering ons de stuipen op het lijf? (Kennislink)

Je leest steeds vaker over klimaatangst. Moeten we die term serieus nemen? Hoe reëel is die angst? We vroegen het psychiater en angstexpert Damiaan Denys. “We zijn alles wat oncontroleerbaar is eng gaan vinden. Klimaat is daar een voorbeeld van.”

Damiaan Denys, hoogleraar psychiatrie en filosoof: “Berichtgeving heeft een enorme impact op onze perceptie van de wereld.”
Wikimedia Commons, Universiteit van Nederland via CC BY 3.0

http://nederland20.duckdns.org/placeholders/medium.png

Wikimedia Commons, Universiteit van Nederland via CC BY 3.0

Bosbranden in de Amazone, olielekkages op zee, doden door overstromingen, dode dieren in megastallen, uitstervende diersoorten, weggevaagd tropisch regenwoud voor palmolieteelt. Het zijn geen berichten om blij van te worden. Sommige mensen worden er ronduit bang of somber van, afgaande op anekdotische verhalen.

Het Britse tabloid The Daily Telegraph schreef onlangs over het toenemende aantal kinderen dat in het Verenigd Koninkrijk behandeld wordt voor eco-anxiety. Er zou een ‘tsunami’ zijn van jongeren die hulp zoeken door alle apocalyptische waarschuwingen van protestgroepen als Extinction Rebellion en de heffende vinger van Greta Thunberg, concrete cijfers in het midden latend. In de Nederlandse kranten duikt het woord ‘klimaatangst’ ook steeds vaker op, alsof het fenomeen zich diep in de samenleving gemanifesteerd heeft.

Er speelt duidelijk iets in onze maatschappij, maar wat precies? Liggen we massaal wakker van ecologische rampen? Is klimaatangst een nieuw psychologisch fenomeen of gaat het hier gewoon om gezonde zorgen? De wetenschap heeft niet gevalideerd dat klimaatverandering een gevaar vormt voor onze psychische gezondheid, maar daar kan het ook nog te nieuw voor zijn. NEMO Kennislink vroeg de Vlaamse psychiater en filosoof Damiaan Denys om te duiden wat er aan de hand is. Denys is werkzaam aan het Amsterdam UMC en behandelt mensen met angststoornissen. Hij noemde bang zijn voor het klimaat in 2013 al in zijn theateroptreden Wat is angst?

Moet je als wetenschapper een term als ‘klimaatangst’ serieus nemen?

“Ja en nee. Nee, omdat zich nog niks voltrokken heeft. Het is onduidelijk of het klimaat te maken heeft met El Niño, de overstromingen in New Orleans. Bovendien spelen die dingen zich aan de andere kant van de wereld af. In Nederland is er in principe geen enkele concrete reden om nu bang te zijn voor het klimaat, daarom is die angst iets heel abstracts. Tegelijkertijd moeten we ons realiseren dat dit gevoel gemanipuleerd wordt. Angst voor klimaatverandering wordt gebruikt om ons gevoelig te maken voor de kwestie, om ons tot nadenken aan te zetten en iets te doen. Als jij iets wil bewerkstelligen, dan moet je iemand bang maken, dat doen wij allemaal continu. We zeggen tegen onze kinderen ‘als jij niet luistert, krijg je geen snoep van Sinterklaas’. Politici maken iedereen bang met hun programma, ‘als we dit niet doen gebeurt dat’. Klimaatangst zit in datzelfde rijtje.”

Wordt deze angst door milieugroeperingen doelbewust aangewakkerd?

“Ja, want angst is de grootste motivator voor gedragsverandering. Als iedereen in Nederland dertig procent minder zou eten, zouden we gezonder worden en het zou een grote impact op de CO2-uitstoot hebben. Maar dat doen we niet, omdat er geen enkele stimulans is om dat te doen. Waarom zou je? Als je mensen extreem bang maakt, ‘iedereen die dertig procent te veel eet hakken we de hand af’, dan zou ons gedrag meteen veranderen. Je maakt iemand niet wakker met gelukkige dingen.”

Heeft klimaatverandering het in zich om ons werkelijk depressief, getraumatiseerd of angstig te maken?

“Dat denk ik niet. Ik zie al twintig jaar mensen met angsten en ik kan me geen patiënt voor de geest halen die bang was voor het klimaat. Wel voor asbest, bliksem, vergiftiging of bacteriën. Ik ontken niet dat het bij sommige mensen zal bestaan. Mensen raken door de zotste dingen geobsedeerd. Je hebt mensen die nu al schuilkelders bouwen en blikken soep verzamelen, omdat ze denken dat er iets ergs gaat gebeuren. Dat zijn mensen die sowieso vatbaar zijn voor waanzin.”

Hoe zou een behandeling eruitzien?

“Als het een dwangstoornis is dan hebben we gedragstherapie om mensen van hun obsessie af te brengen. Wat bij bijna elke vorm van angst aanwezig is, is het gevoel van gebrek aan controle. Iemand is bang voor spinnen omdat je niet kan controleren dat een spin op je af komt. Hoogtevrees heeft meer te maken met het feit dat je op grote hoogte de situatie niet onder controle hebt, dat je eventueel zou kunnen springen, dan met de hoogte zelf. Heel weinig mensen zijn daarentegen bang dat er een meteoriet op ons hoofd valt, ook al hebben we daar absoluut de controle niet over. Een meteoriet is zoiets groots en de kans erop is zo klein, daar zijn we niet bang voor. De grootste angsten zijn voor dingen die het meest evident of onverwacht zijn of die heel nabij komen.”

Uitgelicht door de redactie

Biotechnologie
Navigeren op de tast en sterretjes zien: uitvindingen voor blinden

Geneeskunde
Experimentele therapie gaat Alzheimer te lijf met licht en geluid

Als we steeds meer gaan praten over klimaatangst als psychisch probleem, ontstaan de patiënten dan vanzelf?

“Absoluut. Mensen zijn heel gevoelig voor wat er in de media komt. Woorden als ‘angst’, ‘vrees’, ‘bedreiging’ en synoniemen daarvan komen steeds meer voor in kranten, meer dan pakweg twintig jaar geleden. Onderzoek laat zien dat mensen die veel tv kijken en kranten lezen over het algemeen ook banger zijn. In de media zit een bias voor negatieve berichtgeving. Kranten staan niet vol met berichten over hoe geweldig het gaat met het bos in Nieuw-Guinea, wel met verbrande koala’s in Australië. Daar zijn we gevoeliger voor. Berichtgeving heeft een enorme impact op onze perceptie van de wereld.”

Bedoelen we met klimaatangst eigenlijk niet gewoon dat mensen zich zorgen maken?

“Ja, het gaat het om zorgen, terechte zorgen. Er zijn geen mensen die paniekerig rondlopen voor het klimaat, dat lijkt me heel uitzonderlijk. Maar we praten elkaar nu wel – en dat is heel specifiek voor onze samenleving – schuld en schaamte aan omdat we niet bijdragen aan de overleving van de planeet. Dat zijn ook tactieken om mensen te bewegen tot iets, al werken die minder goed.”

Naast vlees- en vliegschaamte hoor je nu ook over baarschaamte: geen nieuwe mensen meer op de wereld zetten omdat het onduurzaam is.

“Bestaat dat ook al? Dat is wel heel somber en vergaand. Je kan ook denken: ik wil meer mensen op de wereld zetten die ervoor gaan zorgen dat we een beter klimaat hebben.”

Volgens u leven we in een angstmaatschappij en zijn we bang voor van alles en nog wat. Is klimaatangst daar een symptoom van?

“We hebben moeite met dingen aanvaarden. We hebben een samenleving gecreëerd met een absoluut geloof in de maakbaarheid. Het is een gewoonte geworden om buienradar te checken voor we naar buiten gaan. We weten precies op welke plek op de snelweg er file is, op welk tijdstip de trein naar Den Haag aankomt. Dankzij technologie zijn we gewend geraakt aan een voorspellende, controlerende manier van leven. We zijn extreem bang voor alles wat daar niet aan beantwoordt. Onze voorouders werden nog voortdurend verrast. Als je honderd jaar geleden ging wandelen kon het plotseling gaan regenen en werd je nat. De wereld was onvoorspelbaarder, harder, meedogenlozer, waardoor je een soort weerbaarheid ontwikkelde om daar mee om te gaan. Wij zijn volstrekt verwend omdat alles naar onze hand is gezet. We zijn zo afhankelijk van onze controleerbare wereld, dat we alles wat oncontroleerbaar is eng vinden. Klimaat is daar een voorbeeld van.”

Het bijzondere aan klimaatangst is dat mensen zich geen zorgen maken om zichzelf, maar om volgende generaties en de toekomst van de planeet.

“Ja, dat pre-apocalyptische gevoel, alsof de wereld op het punt staat te vergaan, is typisch voor onze tijd. Het is echt iets van de laatste zes, zeven jaar, waarin ook de jongere generatie zich realiseert: er gaat iets mis, we verbruiken te veel, gaan te veel op reis, eten te veel, maken dingen stuk en we hebben het niet in de hand.”

Helpt het om te handelen in lijn met je eigen waarden om dat gevoel af te zwakken? Bijvoorbeeld door minder te consumeren?

“Je eigen gedrag controleren is niet hetzelfde als het klimaat controleren. Als je nu netjes je afval scheidt, honderd rijdt en niet meer vliegt gaat het niet beter met het klimaat. In de Amazone verbranden nog steeds massaal bomen, ‘wat heeft het dan voor zin’ denk je dan. Die angst heeft daarmee te maken: ook al verander ik mijn gedrag, de uitkomst wordt door de hele wereld bepaald. Het is een globaal probleem. Voor de een is dat ontmoedigend, die gaat bij de pakken neer zitten. Een ander denkt: ik trek me er niks van aan. Ik leid mijn leven en daarna zie ik wel.”

Veel mensen zullen zich machteloos voelen vanwege het gebrek aan politieke wil om klimaatverandering aan te pakken.

“Ja, dat is dramatisch. Mensen voelen de urgentie en proberen het op de agenda te krijgen. Als iemand als Donald Trump dan verklaart dat het allemaal onzin is en olievelden wil gaan aanboren, dan doet dat alle campagnes om ons gedrag te veranderen teniet.”

Zou het niet goed zijn als we allemaal een beetje banger worden, zodat we actie gaan ondernemen?

“Ik zou klimaatverandering eigenlijk willen ontdoen van de angst en het concreet en reëel houden. De meeste mensen geloven het weerbericht en handelen ernaar. Ik zou willen dat er ook een instantie bestond met objectieve berichtgeving over het klimaat die accuraat zegt ‘dit is het probleem’ en dat we die informatie allemaal aannemen en ons gedrag er op aanpassen. Op dat moment kun je gaan kijken in welke mate angsten rond het klimaat reëel zijn. Wij wisselen continu onze aandacht voor angstwekkende aspecten, door wat we horen en door wat in de media komt. Als er een vulkaan uitbarst is iedereen ineens bang voor vulkanen, als er een tsunami is dan voor tsunami’s. Als er straks in Amsterdam een bom ontploft dan spreekt niemand over klimaat, alleen over terrorisme. We hebben een kort geheugen. Als je langdurige aandacht wil voor dit probleem, heeft het op de lange termijn denk ik meer effect als we het bij reële berichtgeving houden in plaats van angst aan te wakkeren.”

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/jaagt-klimaatverandering-ons-de-stuipen-op-het-lijf/

Klimaatverandering heeft gevolgen voor je geestelijke gezondheid (Motherboard Vice)

“Mensen begrijpen het niet echt, totdat je daadwerkelijk de muur van vlammen op je af ziet komen,” zegt een vrouw van de Rural Fire Service van New South Wales. Ze heeft het in een video over het blussen van bosbranden, afgelopen maand in Australië. Zulke extreme weersomstandigheden komen steeds vaker voor: alleen al in de Verenigde Staten werden er dit jaar in vijf staten records verbroken. Maar niet alleen ongelukkige huiseigenaren hebben hier last van. Epidemiologen maken zich steeds meer zorgen over al het fijnstof dat in de lucht terechtkomt, omdat die zowel acute als chronische ziektes kan veroorzaken.

Bij dit soort milieurampen gaat het nog steeds vaak over de toekomstige gevolgen, maar klimaatverandering heeft nu al een enorme impact op de volksgezondheid. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft onlangs een rapport met gegevens uit 101 landen uitgebracht, waarin de klimaatgerelateerde gezondheidsrisico’s worden besproken en duidelijk wordt dat de wereld er niet op voorbereid is.

Zo hebben kinderen meer risico op diarree, omdat de voedselvoorziening kwetsbaarder is voor ziekteverwekkers. Ook worden door hittegolven de arbeidsomstandigheden slechter, en is er een grotere kans om later in het leven ziek te worden, wegens de chronische blootstelling aan luchtvervuiling.

Klimaatverandering kan ook invloed hebben op je geestelijke gezondheid. In het rapport worden angst, depressie en andere psychische problemen genoemd als klimaatgevoelige aandoeningen, maar slechts zes landen benadrukten dat dit voor hen prioriteit had. Katie Hayes, een onderzoeker op het gebied van klimaatverandering en geestelijke gezondheid, publiceerde onlangs een artikel over de huidige en verwachte geestelijke gevolgen van de klimaatcrisis in het wetenschappelijk tijdschrift International Journal of Mental Health Systems. Hoewel het moeilijk is om klimaatverandering direct aan geestelijke gezondheid te koppelen, is het volgens haar duidelijk dat de impact van de klimaatverandering steeds groter wordt.

“Extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen, orkanen en bosbranden, zijn in verband gebracht met depressie, angst, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en zelfmoordgedachten,” schreef Hayes in International Journal of Environmental Research and Public Health. “Ziektes die door vectoren overgebracht worden, zoals het westnijlvirus en de ziekte van Lyme, kunnen de psychische klachten verergeren van mensen die op dat moment al geestelijke gezondheidsproblemen hebben. Daarom is het belangrijk om geestelijke gezondheidsproblemen aan klimaatverandering te koppelen. Deze evenementen zijn namelijk niet meer eenmalig: zo’n overstroming komt niet meer slechts eens in de honderd jaar voor.” Tara Neville, een van de hoofdonderzoekers van het WHO-rapport, zegt dat het belangrijk is “dat er nu landen zijn die deze psychische problemen specifiek als een gezondheidsrisico van de klimaatverandering zien."

Hayes benadrukt dat de bestaande sociale onrechtvaardigheden worden versterkt door klimaatverandering, en dat gemarginaliseerde mensen het kwetsbaarst zijn. Daar vallen ook de mensen onder die hun huis hebben moeten ontvluchten vanwege klimaatverandering, en de inheemse gemeenschappen die al worstelden om gezondheidszorg te krijgen. “Onze lichamelijke gezondheid, onze geestelijke gezondheid en onze gemeenschappelijke gezondheid zijn allemaal met elkaar verbonden,” zegt Hayes.

De conclusies van het WHO-rapport worden bevestigd door ander recent onderzoek. Lancet Countdown, een project dat gezondheid en klimaatverandering in de gaten houdt, bracht afgelopen maand hun jaarlijkse rapport uit: “We kunnen stellen dat de levens van alle kinderen die nu worden geboren op elk punt zullen worden beïnvloed door klimaatverandering,” zegt Nick Watts, de uitvoerend directeur van het project.

Bijna de helft van de onderzochte landen heeft de kwetsbaarheid van de gezondheid getest en naar mogelijke aanpassingen gekeken, maar slechts 20 van die 48 landen zeggen dat hun bevindingen rechtstreeks hebben geleid tot financieringsmaatregelen om de gevolgen van klimaatverandering voor de volksgezondheid aan te pakken. Er zijn steeds meer zorgen over klimaatgerelateerde risico’s die worden geassocieerd met extreme weersomstandigheden, zoals ziektes die je van eten of water kunt krijgen of ziektes die door insecten als muggen kunnen worden overgedragen. Maar toch hebben nog maar weinig landen belangrijke beleidswijzigingen doorgevoerd.

“Onze zorg is dat overheden simpelweg niet snel genoeg handelen,” zegt Watts.

Ziektes kunnen verstrekkende gevolgen hebben, zoals het oprukkende zikavirus een paar jaar geleden aantoonde. “Het is belangrijk om te benadrukken dat geen enkel land en geen enkele bevolking immuun is,” zegt Watts over ziektes. “De wereld is heel erg verbonden.”

Mensen die in de gezondheidszorg werken worstelen nu al met de gevolgen van onze opwarmende planeet, maar zullen ook te maken krijgen met nieuwe onzekerheden. Waar je ook ter wereld woont, de zorgstelsels zijn gebouwd op de “veronderstelling dat het klimaat stabiel zou blijven,” zegt Watts. “Dat is geen goede veronderstelling meer – of we het nou hebben over de overstromingen in Venetië of de bosbranden in Californië.”

Sean McDermott is een freelance journalist en fotograaf.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.

https://www.vice.com/nl/article/xwee84/klimaatverandering-geestelijke-gezondheid