Zinderend heet weekend in Zuid-Europa, regio warmt snel op (NOS Buitenland)

Italië, Spanje en Frankrijk, maar ook Duitsland en Polen hebben te maken met een intense hittegolf. Het kan zijn dat ergens - mogelijk op Sicilië en Sardinië - 48 graden Celsius wordt bereikt, de hoogste temperatuur ooit gemeten in Europa. Dat meldt de Europese ruimtevaartorganisatie ESA.

In verschillende landen gelden vanwege de hitte noodmaatregelen, zoals waarschuwingen op mobiele telefoons en meer controles op bosbranden. "De opwarming van het klimaat, dit jaar versterkt door El Ninõ, heeft ernstige gevolgen voor de voedselproductie, de beschikbaarheid van water en onze gezondheid", zegt Benjamin Koetz van ESA.

De hitte waar landen in Zuid-Europa op dit moment mee kampen, zijn een onmiskenbaar teken dat het klimaat in die landen verandert. Volgens Peter Siegmund van het KNMI is het in die landen al zomers achter elkaar zo heet en blijkt de opwarming ook duidelijk uit de klimaatmodellen. Dat zijn computermodellen die aangeven in welke mate het klimaat verandert, in reactie op de uitstoot van broeikasgassen.

Bodem droogt uit

In een rapport van het VN-klimaatpanel IPCC werd twee jaar geleden al vastgesteld dat de opwarming rond de Middellandse Zee sneller gaat dan het wereldwijde gemiddelde. Als de uitstoot van broeikasgassen niet snel wordt teruggebracht, zullen temperaturen van boven de 50 graden daar later deze eeuw geen uitzondering zijn, staat in dat rapport.

Volgens Siegmund komt dat door verschillende factoren. Om te beginnen warmt Zuid-Europa in de zomer het snelst op van het hele Europese continent. Door de warmte ontstaat verdamping, waardoor de bodem uitdroogt. Maar als er daarna geen of bijna geen vocht meer in de bodem zit, kan er vervolgens minder verdamping plaatsvinden, waardoor de temperatuur verder stijgt.

Een tweede oorzaak is dat het contrast tussen natte en droge gebieden als gevolg van klimaatverandering steeds groter wordt. Natte gebieden worden dus natter, en droge gebieden droger.

In een opwarmend klimaat valt er per graad opwarming 8 procent meer neerslag op plaatsen en momenten dat die neerslag valt, maar de verdamping neemt per graad maar 2 procent toe. Dit leidt ertoe dat de hoeveelheid vocht vooral naar regenrijke gebieden 'vertrekt', en de andere gebieden juist droger worden.

Sahara

De laatste factor is dat de Sahara zich steeds verder uitbreidt richting het noorden. De luchtcirculatie verandert, waardoor de meteorologische omstandigheden die traditioneel bij de Sahara horen, nu ook in Zuid-Europa worden waargenomen. Het gaat daarbij om een neerwaartse stroming van de lucht, die extra warmte naar het aardoppervlak brengt. "Dit zien we ook duidelijk in de waarnemingen", zegt Siegmund.

Deze drie factoren versterken elkaar ook nog eens. Daarom concludeerde het VN-klimaatpanel dat het Middellandse Zeegebied een 'hotspot' van klimaatverandering is.

Overigens is de snelle opwarming van de landen rond de Middellandse Zee ook een oorzaak dat in Nederland de warmste dagen extra warm worden, zelfs twee keer zo snel als het gemiddelde. Warmt Nederland gemiddeld drie graden per eeuw op, op de warmste dagen gaat het om zes graden per eeuw.

Ook de rol van waterdamp is nog belangrijk, zegt Siegmund. 'Global warming', de opwarming van de aarde, wordt ook weleens 'Global fueling' genoemd. Hiermee wordt bedoeld dat een warmere atmosfeer meer waterdamp bevat, waardoor de lucht bij bepaalde weersomstandigheden extra hard kan opwarmen.

Sterfte

Volgens een recent onderzoek zijn vorig jaar in heel Europa meer dan 60.000 mensen overleden als gevolg van hitte. In Italië, Griekenland, Spanje en Portugal was het sterftecijfer het hoogst.

"Deze zomer wordt waarschijnlijk erger", schrijft de ruimtevaartorganisatie ESA. "Het Rode Kruis heeft er bij de lokale bevolking en toeristen op aangedrongen om uiterst voorzichtig te zijn en aandacht te schenken aan degenen die het kwetsbaarst zijn voor de hoge temperaturen."

In augustus 2022 maakten we deze uitlegvideo over hoe het klimaat in Europa verandert. Check de cijfers hier:

https://nos.nl/l/2482742

Er is maar één aarde (Kennislink)

Een blauwe knikker, zo zien astronauten de aarde vanuit de ruimte. Tegelijk zien ze hoe kwetsbaar die wereld is: slechts een dunne atmosfeer beschermt ons tegen een verder onleefbaar heelal. Met een nieuw besef keren ze als wereldverbeteraars terug op aarde. Hoe kunnen jij en ik datzelfde ‘overzichtseffect’ beleven, met beide benen op de grond?

Voor een vol stadium sprak de Amerikaanse president John F. Kennedy in 1962 de ambitie uit om binnen het decennium als eerste land een man op de maan te zetten. Het lukte. Een monumentaal staaltje technologie en samenwerking. Tegenwoordig schieten de ruimtemissies als paddenstoelen uit de grond. Elk land (of miljardair) lijkt voorop te willen lopen in de ruimte. Waarom lukt dat niet bij het aanpakken van de klimaatproblematiek? In de serie ‘We gaan naar de maan’ vraagt NEMO Kennislink experts wat we kunnen leren van de maanmissie. In deze aflevering: het overzichtseffect.

Kerstavond, 1968. De astronauten van Apollo 8 zijn als eersten in de geschiedenis van de mens bezig met hun baan om de maan. Terwijl astronaut William Anders foto’s neemt van het maanoppervlak, valt zijn blik plotseling op een lichtpuntje aan de horizon: ‘Oh mijn god, moet je dat plaatje daar zien’, roept hij tegen zijn reisgenoten. ‘De aarde komt op. Wow, wat is dat mooi!’ Als een blauwe bol vol wervelende wolken doemt de aarde op vanachter het levenloze grijs van de maan, omgeven door een gitzwart heelal. De historische foto staat bekend als Earthrise.
Jaren later blikte Anders terug op dat moment: ‘Ik werd onmiddellijk bijna overweldigd door de gedachte: hier zijn we helemaal naar de maan gekomen, en toch is het belangrijkste wat we zien onze eigen thuisplaneet, de aarde.’ De foto stond mede aan de wieg van de wereldwijde milieubeweging.

Earthrise, de befaamde foto die astronaut William Anders nam vanuit Apollo 8 in 1968.

Wat Anders beschrijft, staat bekend als het overview effect (overzichtseffect), een besef dat veel astronauten hebben als ze de aarde zien vanuit de ruimte. “Het gaat om een overweldigende ervaring”, vertelt Femke van Horen, marketingonderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “Astronauten krijgen een groter besef van de schoonheid en kwetsbaarheid van de aarde, en een sterker gevoel van verbondenheid met de natuur – vooral als ze hun eigen land kunnen zien in het groter geheel van de aarde.”
Vaak zetten astronauten zich na terugkomst in voor duurzaamheid, natuur en klimaat. Van Horen onderzoekt of het overzichtseffect ook de mens op aarde tot nieuw inzicht en duurzamer gedrag kan brengen. Stel je voor dat iedereen dat effect kan ervaren, dan hebben we in rap tempo een duurzame samenleving.

Virtuele ruimtereis

Pale Blue Dot: de aarde is slechts een pixel in de zonnestraal rechts. Ruimtesonde Voyager 1 fotografeert de aarde hier op een miljard kilometer afstand.

Iedereen net als de Apollo-astronauten daadwerkelijk het overzichtseffect laten ervaren in de ruimte is onmogelijk, voor de meesten onbetaalbaar en bovendien slecht voor het klimaat. Een raketvlucht stoot minstens 75 ton kooldioxide uit per passagier; dat is meer dan iemand uit de armste miljard mensen op aarde in zijn hele leven uitstoot. Als we alle acht miljard mensen op ruimtereis sturen, lanceren we 600 gigaton CO2 in de atmosfeer: ongeveer zestien keer zoveel als de wereldwijde uitstoot vorig jaar. Van Horen kijkt daarom met collega’s van de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam of je het overzichtseffect ook met een virtuele ruimtereis kunt nabootsen. Ze werkt daarbij samen met de bedrijven Circular Leadership en EarthScapeVR, die met een virtual reality-ervaring (VR) mensen trainen in duurzaam leiderschap.

De VR-video van EarthScapeVR duurt een uur, maar Van Horen en collega’s gebruiken een ingekorte video van zeven of vijftien minuten voor systematisch onderzoek. De proefpersonen krijgen een virtual reality-bril op en kijken naar de 180 graden-video. De video begint met een beeld dat lijkt op Earthrise, vertelt Van Horen. "Als deelnemer zie je eerst de aarde opkomen vanachter de maan. Daarna reis je langzaam door de ruimte. Eerst zie je Europa van dichtbij, daarna zoom je uit en maak je een baan rondom de aarde. Dan valt de duisternis over de aarde en zie je de lichtjes. Uiteindelijk zoom je steeds verder uit, tot je de aarde als een pale blue dot ziet.” Ze verwijst daarmee naar een andere historische foto, genomen in 1990 door ruimtesonde Voyager 1 op zes miljard kilometer van de aarde. Onze planeet is daarop slechts een stipje, een ‘stofvlok zwevend in een zonnestraal’, zoals de Amerikaanse astronoom Carl Sagan het verwoordde.

Meer dan een BBC-natuurfilm

Na de VR-ervaring maakten de deelnemers kans om 25 euro te winnen. Ze kregen de vraag hoeveel ze daarvan zelf zouden houden en hoeveel ze zouden doneren aan Natuurmonumenten. Deelnemers die de korte VR-video van zeven minuten zagen, doneerden evenveel als proefpersonen in twee controlegroepen, die ofwel woordpuzzels over de ruimte oplosten of een VR-video van sterren in het heelal zagen zonder de aarde. Zagen deelnemers de langere VR-video van vijftien minuten, met bovendien muziek en een voice-over, dan waren proefpersonen echter bereid meer te doneren aan de natuurorganisatie dan proefpersonen in alle andere groepen, en voelden ze zich sterker verbonden met de natuur.

Die langere VR-video klinkt als een meeslepende BBC-natuurdocumentaire met de vriendelijke stem van David Attenborough, maar volgens Van Horen doet VR meer dan dat. “Het is alsof je daar op dat moment staat en echt een ruimtereis maakt. Met de VR-bril op kun je 180 of 360 graden rondkijken, je één voelen met de wereld om je heen. Daarnaast is de ruimtereis zelf belangrijk. Pas als we langzaam uitzoomen vanaf de aarde, voelen we dat we er onderdeel van zijn. Je gaat je als mens nietig voelen.” Hoe verder we van de aarde zijn verwijderd, hoe sterker dus de connectie met de natuur, als een kosmische variant van heimwee.

Gedragsverandering

Donaties aan Natuurmonumenten zijn mooi, maar daarmee is het klimaat nog niet gered. De proefpersonen aten nog evenveel vlees en zuivel in de zeven dagen na de VR-video. “Voor gedragsverandering is de VR-ervaring te kort en eetgedrag te complex”, meent Van Horen. Astronauten die het echte overzichtseffect hebben ervaren, gaven in interviews aan dat ze zich na die ervaring meer zijn gaan inzetten voor het milieu, bijvoorbeeld door meer te recyclen en energie te besparen. “Maar dit kan ook komen door andere ervaringen in de ruimte”, merkt Van Horen op. “Met deze interviews kun je geen causaal verband vaststellen. Het echte overzichtseffect in de ruimte heeft ongetwijfeld veel meer impact, en er spelen extra factoren een rol. Als astronaut beleef je het moment bijvoorbeeld met andere astronauten; je praat erover met elkaar.”

Bovendien vliegt een astronaut op het internationale ruimtestation ISS elk anderhalf uur rond de aarde, en kan elke nieuwe aanblik het overzichtseffect versterken. Onze eigen André Kuipers zag in 2004 vanuit het ISS hoe flinterdun de dampkring was die het leven op aarde mogelijk maakt, alsof hij ‘het zo weg kon blazen’. Terug op aarde had hij een nieuwe missie: mensen laten zien hoe mooi en kwetsbaar de aarde is. Hij werd datzelfde jaar nog ambassadeur voor het Wereldnatuurfonds.

Video: André Kuipers heeft inmiddels zelf ook een virtuele ruimtereis voor basisscholieren opgezet. De SpaceBuzz, een bus in de vorm van een raket, bezoekt scholen door heel Nederland om kinderen te leren over de aarde en het heelal. Bron: Youtube, Unity.NU.

Misschien verwachten we te veel van een virtuele ruimtereis om ons gedrag te veranderen. Van Horen vindt het echter nog te vroeg voor die twijfel. “We moeten nog achterhalen welke aspecten cruciaal zijn om gedragsverandering te veroorzaken. Astronauten die vanuit de ruimte bosbranden zien, reageren emotioneel op wat we als mensen de aarde aandoen. Dat gevoel kan het virtuele overzichtseffect zeker teweegbrengen. Het kan mensen bewuster maken van onze kwetsbaarheid: we hebben echt maar één aarde. Dat heeft misschien niet meteen effect, maar kan op langere termijn of als het vaker gedaan wordt meer impact hebben.”

In maart 2012 nam André Kuipers deze foto van de Melkweg met op de voorgrond de dampkring van de aarde, als een dun laagje dat het leven op onze planeet mogelijk maakt.

Terugblik

De Apollo-astronauten schreven ruim zestig jaar geleden niet alleen geschiedenis door vooruit te kijken naar de maan, maar ook door letterlijk terug te blikken op de aarde: voor hen lag het avontuur, achter hen een veilig, maar ook kwetsbaar thuis. De Earthrise-foto van Apollo 8 bracht mede de milieubeweging op gang. Inmiddels kan iedereen via virtual reality in de voetsporen treden van de Apollo-astronauten en de maanmissie van John F. Kennedy. Hopelijk leidt dat ertoe dat iedereen zich wil inzetten voor duurzaamheid, natuur en klimaat, want zoals astronaut William Anders zei op weg naar de maan: onze eigen thuisplaneet is het belangrijkst.

Lees ook de andere afleveringen uit deze serie:

We gaan naar de maan

Stijn Schreven

Alle handen in de lucht

Stijn Schreven

Geld voor een groene wereld

Roel van der Heijden

De kracht van een cultuurclash

Roel van der Heijden

Bronnen

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/er-is-maar-een-aarde/

Wallonië krijgt grote satellietfabriek (Emerce)

Het Belgische ruimtevaartbedrijf Aerospacelab vestigt een zogenoemde ‘megafabriek’ in Charleroi, voor de productie van 500 (telecom)satellieten per jaar.

De satellietfabriek wordt gelijk ook de grootste van Europa en de op twee na grootste ter wereld met 300 werknemers.

Voor de bouw van de fabriek van 16.000 vierkante meter wordt 40 miljoen euro uitgetrokken. De eerste satellieten rollen vanaf 2025 van de band.

De satellieten zullen behalve voor telecommunicatie ook voor andere doeleinden kunnen worden ingezet, zoals het monitoren van bosbranden of overstromingen.

Overigens heeft het bedrijf net een nieuwe productielocatie in gebruik genomen in Ottignies-Louvain-La-Neuve, waar jaarlijks tot 24 satellieten kunnen worden vervaardigd.

https://www.emerce.nl/nieuws/walloni-krijgt-grote-satellietfabriek

Jaarinhoud KIJK 2021 (KIJK)

Welke onderwerpen hebben het afgelopen jaar in KIJK gestaan? Je vindt het in onze jaarinhoud.

Hieronder wordt een overzicht gegeven van alle onderwerpen die we het afgelopen jaar in KIJK hebben aangesneden. De onderwerpen staan gesorteerd op alfabet per onderwerp. Door op een item te klikken, kun je een voorproefje van het artikel zien. Achter het onderwerp staat in welke KIJK-editie en vanaf welke pagina je het artikel in kwestie terugvindt.

Alle KIJK-edities uit 2021 zijn nog na te bestellen in onze webshop

Wetenschap

Biologie

Anammox-bacterie (Onderwater Ondervraagt: Laura van Niftrik) | KIJK 9/2021 | pagina 56

Bijen, foto’s van | KIJK 9/2021 | pagina 48

Bijen en hommels, intelligentie van | KIJK 11/2021 | pagina 30

Dinosaurussen, nieuwe ontdekkingen over | KIJK 2/2021 | pagina 50

DNA-analyse van oude botten | KIJK 12/2021 | pagina 22

Embryo’s in het lab kweken | KIJK Zomernummer | pagina 22

Emoties in primaten (Onderwater Ondervraagt: Mariska Kret) | KIJK Zomernummer | pagina 28

Gifslangen (Onderwater Ondervraagt: Roel Wouters) | KIJK 12/2021 | pagina 56

Kadavers onderzoeken | KIJK 9/2021 | pagina 22

Microscopische beelden, foto’s van | KIJK 2/2021 | pagina 34

Natuur tijdens lockdown | KIJK 5/2021 | pagina 58

Slijmzwammen, foto’s van | KIJK 3/2021 | pagina 34

Stofwisseling, computermodel van (Onderwater Ondervraagt: Natal van Riel) | KIJK 10/2021 | pagina 28

Virussen, voordelen van | KIJK 4/2021 | pagina 38

Zeeleven, foto’s van | KIJK Zomernummer | pagina 36

Zoogdieren, evolutie van | KIJK Zomernummer | pagina 70

Geologie

Exclaves | KIJK 1/2021 | pagina 30

Veengebied in Congo | KIJK 8/2021 | pagina 64

Water op aarde, ontstaan van | KIJK 8/2021 | pagina 30

Gezondheid

Chemogenetica | KIJK 11/2021 | pagina 58

Genetische mutaties in mensen | KIJK 5/2021 | pagina 70

Gevaren van alcohol (interview: David Nutt) | KIJK Zomernummer | pagina 44

Naaldloos injecteren (Onderwater Ondervraagt: David Fernandez Rivas) | KIJK 8/2021 | pagina 28

Nanomedicijnen | KIJK 2/2021 | pagina 30

Sporttherapieën | KIJK 10/2021 | pagina 70

Vaccins tegen infectieziekten | KIJK 12/2021 | pagina 64

Verminderde spermakwaliteit | KIJK 9/2021 | pagina 58

Zelfdokter, de opkomst van | KIJK 9/2021 | pagina 42

Zicht voor blinden | KIJK Zomernummer | pagina 50

Natuur-, en sterrenkunde

Asteroïdengevaar | KIJK Zomernummer | pagina 14

Astronomy Photographer of the Year-wedstrijd, foto’s van | KIJK 12/2021 | pagina 46

Buitenaardse intelligentie (Far Out) | KIJK 1/2021 | pagina 28

Buitenaardse intelligentie (interview: Avi Loeb) | KIJK 9/2021 | pagina 30

Dyson spheres (Far Out) | KIJK 12/2021 | pagina 28

Gravitonen, zoektocht naar (Far Out) | KIJK 3/2021 | pagina 60

Heelal, foto’s van | KIJK 1/2021 | pagina 42

Hete exoplaneten (Far Out) | KIJK 4/2021 | pagina 28

Kernfusiereactoren, foto’s van | KIJK 5/2021 | pagina 42

Knopen, wetenschap achter | KIJK 4/2021 | pagina 58

Marsmissies | KIJK 3/2021 | pagina 26

Muonen | KIJK 11/2021 | pagina 22

Organisch materiaal in de ruimte (Onderwater Ondervraagt: Inge Loes ten Kate) | KIJK 11/2021 | pagina 28

Shanghai Astronomy Museum, foto’s van | KIJK 10/2021 | pagina 50

Simulatie van het universum (Far Out) | KIJK 2/2021 | pagina 48

Simulatiehypothese | KIJK Zomernummer | pagina 100

Sterrenstelsels bereizen | KIJK 11/2021 | pagina 56

Supergeleiding | KIJK 4/2021 | pagina 70

Tijdreizen (Far Out) | KIJK Zomernummer | pagina 62

Vijfde dimensie (Far Out) | KIJK 9/2021 | pagina 28

Zwaartekrachtsecho (Far Out) | KIJK 8/2021 | pagina 50

Zwaartekrachtsmoleculen (Far Out) | KIJK 5/2021 | pagina 28

Psychologie

Bizarre neurologische aandoeningen | KIJK 2/2021 | pagina 62

Emotionele veerkracht | KIJK 3/2021 | pagina 62

Kuddegedrag in mensen | KIJK 10/2021 | pagina 38

Lieggedrag in mensen (interview: Bruno Verschuere) | KIJK 5/2021 | pagina 30

Psychopaten, misvattingen over | KIJK 1/2021 | pagina 56

Tbs-systeem (interview: Michiel van der Wolf) | KIJK 12/2021 | pagina 36

Vooroordelen, wetenschap achter | KIJK 12/2021 | pagina 42

Overig

Extreme wetenschap | KIJK 4/2021 | pagina 14

Rioolwater, analyse van | KIJK 3/2021 | pagina 48

Verspreiding van de mens | KIJK 3/2021 | pagina 70

Vleesvervangers, wetenschap achter | KIJK 1/2021 | pagina 22

Xenobots | KIJK 8/2021 | pagina 52

Technologie

Computer & internet

Cryptovaluta (interview: Alex de Vries) | KIJK 8/2021 | pagina 36

Cybercriminaliteit (interview: Daniël Verlaan) | KIJK 3/2021 | pagina 42

Internet repareren | KIJK 10/2021 | pagina 14

Touchscreens | KIJK 5/2021 | pagina 22

Veilig quantuminternet (NederTech: QuTech) | KIJK 5/2021 | pagina 56

Energie

CO2-opslag ondergronds | KIJK 12/2021 | pagina 30

Hanford Site | KIJK 9/2021 | pagina 36

Zonne-energie, nieuwe ontwikkelingen in | KIJK 3/2021 | pagina 14

Luchtvaart

Aviaton Week-wedstrijd, foto’s van | KIJK 4/2021 | pagina 30

Drone op waterstof (NederTech: NederDrone) | KIJK 3/2021 | pagina 32

Dronewedstrijd, foto’s van | KIJK 11/2021 | pagina 48

Hypersoon vliegen | KIJK 1/2021 | pagina 36

Joint Terminal Attack Controllers (JTAC) | KIJK 2/2021 | pagina 70

Learjet (Terugvlucht) | KIJK 9/2021 | pagina 62

Mi-24 Hind (Terugvlucht) | KIJK 10/2021 | pagina 62

Noodlanding op water | KIJK 12/2021 | pagina 58

Super Guppy (Terugvlucht) | KIJK 3/2021 | pagina 54

Vliegende auto (PAL-V) | KIJK 8/2021 | pagina 70

XB-70 Valkyrie (Terugvlucht) | KIJK Zomernummer | pagina 86

Robotica

Autonome robots, opkomst van | KIJK 11/2021 | pagina 14

Robots in de operatiekamer | KIJK 1/2021 | pagina 70

Ruimtevaart

James Webb Space Telescope | KIJK 12/2021 | pagina 70

Nieuwe ruimtepakken | KIJK 2/2021 | pagina 22

Verspreiding van de mens (Far Out) | KIJK 10/2021 | pagina 36

Transport

Elektrische trucks | KIJK 5/2021 | pagina 36

Fast Crew Supplier 7011 (Techspread) | KIJK 10/2021 | pagina 56

Finest Bay Project | KIJK 4/2021 | pagina 22

Geluid voor elektrische auto’s | KIJK 9/2021 | pagina 70

Nieuwe onderzeeboten | KIJK Zomernummer | pagina 64

World Solar Challenge | KIJK 11/2021 | pagina 70

Overig

Beste tech-ideeën 2020 | KIJK 1/2021 | pagina 14

Beste tech-ideeën 2021 | KIJK 12/2021 | pagina 14

Biohackers | KIJK Zomernummer | pagina 30

Hydrofoils | KIJK 3/2021 | pagina 22

Lensloze camera’s | KIJK 4/2021 | pagina 52

Mechanisme van Antikythera | KIJK 10/2021 | pagina 44

Military Visual Awards, foto’s van | KIJK 8/2021 | pagina 42

Nieuwe militaire gevechtsuitrusting | KIJK 10/2021 | pagina 22

Stad van de toekomst | KIJK 5/2021 | pagina 14

Straatstenen van bagger (NederTech: Waterweg) | KIJK 2/2021 | pagina 28

Maatschappij

Bevolking

Eugenetica | KIJK Zomernummer | pagina 56

Leven na corona | KIJK 8/2021 | pagina 22

Miljardairs, plannen van | KIJK 9/2021 | pagina 14

Milieu & klimaat

Bosbranden bestrijden | KIJK 11/2021 | pagina 36

Bosbranden voorkomen (NederTech: Overstory) | KIJK 4/2021 | pagina 50

Geo-engineering (klimaat hacken) | KIJK Zomernummer | pagina 92

Wereldbestemmingen, foto’s van | KIJK Zomernummer | pagina 78

Duurzame lijkbezorging | KIJK 2/2021 | pagina 14

Oorlog & geweld

Strijd om de Noordpool | KIJK 8/2021 | pagina 14

Tsar Bomba (kernbom) | KIJK 11/2021 | pagina 42

Vrouwelijke oorlogsmisdadigers (interview: Izabela Steflja) | KIJK 4/2021 | pagina 44

War on drugs | KIJK 5/2021 | pagina 50

Zware explosieven (interview: Karlijn Bezemer) | KIJK 1/2021 | pagina 50

Overig

Complotten over Tweede Wereldoorlog (interview: Richard Evans) | KIJK 2/2021 | pagina 42

Historie

Twintigste eeuw

Albert Ball (Terugvlucht) | KIJK 8/2021 | pagina 58

Auguste Piccard (Terugvlucht) | KIJK 4/2021 | pagina 62

Douglas Bader (Terugvlucht) | KIJK 2/2021 | pagina 56

Howard Hughes (Terugvlucht) | KIJK 11/2021 | pagina 62

Joodse knokploegen (interview: Jurryt van de Vooren) | KIJK 10/2021 | pagina 30

Operatie Entebbe (Terugvlucht) | KIJK 1/2021 | pagina 62

Vliegtuigongeluk Manchester United (Terugvlucht) | KIJK 5/2021 | pagina 62

Overig

Henrietta Lacks, biografie van | KIJK 10/2021 | pagina 58

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

The post Jaarinhoud KIJK 2021 appeared first on KIJK Magazine.

https://www.kijkmagazine.nl/mens/jaarinhoud-kijk-2021/

Met deze ‘drone for good’ wil Patrique Zaman de luchtvaart opnieuw uitvinden (MT.nl)

The only way forward is up. Het motto waarmee Patrique Zaman dinsdag het nieuwste model van zijn drone startup Avy onthulde, laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. De Aera is een oranje vliegende vleugel heeft een spanwijdte van bijna 2,5 meter en kan ook prima opstijgen en landen. Verticaal. Maar dan komt wat hem onderscheidt van zoveel andere drones: eenmaal in de lucht draait hij zijn motoren en zet hij horizontaal flink de sokken erin.

Drones for good

En dat houdt de Aera, een zelfstandig vliegende VTOL-drone, ook veel langer vol dan de doorsnee elektrische horzels: tot 100 kilometer reikt zijn actieradius, met een kruissnelheid van rond de 90 kilometer per uur. Veilig, en door weer en wind. En dan zeult hij ook nog een lading van 3 kilo mee, desgewenst gekoeld door een ingebouwde ijskast.

Dat klinkt als een nuttige hulp op vleugels, en dat is exact wat de ondernemer erachter drijft: Zaman focust zich op drones for good. Drones die helpen bij het bestrijden van brand, die medicijnen op lastig te bereiken plekken afleveren of goederen kunnen vervoeren door de lucht, als bij een ramp de bestaande infrastructuur is verwoest.

Web van drones

Als om te onderstrepen hoe veelomvattend de visie van de drone-ondernemer is, lanceert hij niet die enkele oranje vleugel, maar een Drone Response Network. Zijn klanten beschikken straks over een web van drones die vanaf hun eigen landings/laadstation op elk moment in actie kunnen komen. Hun hangar in vestzakformaat opent zich, en ze zijn klaar voor de start. Volledig autonoom, en buiten het zicht van welke bestuurder of piloot dan ook.

https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2021/11/avy-aera-network.png

Best revolutionair, maar geen luchtkasteel. In de vier jaar van zijn bestaan heeft Avy de toestellen die het in eigen huis ontwikkelt ingezet om in Noord-Holland de brandweer overzicht te bieden bij natuurbranden of andere incidenten. Zamans drones vlogen voor het Deense Falck medicijnen of monsters met spoed naar hun bestemming en waken over bedreigd wild in Zuid-Afrika. En het zijn meer dan alleen vrijblijvende pilots: de klanten van Avery betalen voor de vloot van inmiddels 25 drones. En ze zitten met smart te wachten op de roll-out van dat beloofde Drone Response Network.

Gamechanger

https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2021/11/Patrique-pi-zaman-avy-drones.jpg

‘Dit is een gamechanger,’ zegt zegt dronepionier Zaman. ‘We gaan zo snel mogelijk opschalen om over 2,5 jaar 500 drones de lucht in te krijgen’,  ‘Niet omdat ik dat mijn investeerder heb beloofd, maar omdat ik aan de vraag van klanten wil voldoen.’ Dinsdagavond werd er inderdaad een klein feestje gevierd na de – helaas online – lancering, ‘maar morgen moeten we gewoon weer door.’

Toch staat Zaman na de presentatie graag even stil bij wat er in vier jaar is bereikt. Want Avy komt van ver, en heeft ongelofelijk veel dingen zelf moeten uitvogelen. ‘De technologie bestond nog niet, de markt bestond nog niet en er waren nog geen regels voor dit soort toestellen.’

Shawn Harris investeert

Anders dan je zou verwachten omringde Avy zich niet met een legertje Delftse lucht- en ruimtevaartingenieurs of partners uit de vliegtuigindustrie. Het is gevestigd op een bedrijventerrein in Amsterdam-West. En ook de investeerder is geen usual suspect uit de industrie. Shawn Harris, ‘Avocadokoningin’, ‘Dragon’ maar vooral een doorgewinterde ondernemer, is al die jaren de enige geldschieter geweest. Als eerbetoon is de hagelnieuwe Aera oranje gespoten, de kleur van Harris’ investeringsmaatschappij Orange Wings.

Samen hebben ze het wiel zo’n beetje opnieuw moeten uitvinden. ‘Toen ik begon, dacht ik nog heel opportunistisch te kunnen meeliften op bestaande technologie, maar dat viel tegen.’ Bestaande luchtvaartbedrijven of experts waren vaak vooral goed op één deelterrein van de avionica. ‘Het was lastig om mensen te vinden die het geheel kunnen overzien. En autonoom vliegen is ook iets heel anders dan wat de luchtvaart de afgelopen honderd jaar heeft gedaan. Daarom heeft het team hier allerlei achtergronden: mensen die bij Tesla aan de auto pilot hebben gewerkt bijvoorbeeld.’

Outside the box

Zelf studeerde Zaman natuurwetenschappen. ‘Ik heb dus een theoretische achtergrond maar heb me helemaal moeten verdiepen in de techniek rond autonoom vliegen, dat was lastig. Maar we nemen de pioniersrol op ons, dan is het juist een voordeel om een buitenstaander te zijn. Dat geeft ruimte om outside the box te denken in een wereld waarin vliegtuigen er al zo lang hetzelfde uitzien. Je mag wel stellen dat we voldoen aan dat fenomeen van building the plane while flying it.’

De coronapandemie was een geluk bij een ongeluk, stelt Zaman. ‘We waren al enorm hard aan het groeien. Maar doordat projecten stil kwamen te liggen, konden we ons de afgelopen twee jaar op de ontwikkeling van ons nieuwe toestel storten. We hebben alle lessen van de afgelopen jaren vertaald in een model dat superveilig en super bedrijfszeker zijn werk doet.’ De nieuwe Aera vliegt anderhalf keer zo ver als zijn voorganger, neemt de dubbele lading mee en kan bij veel slechtere weersomstandigheden worden ingezet.

Vliegtuigen achterhaald

De techniek is er dus, en werkbare regelgeving inmiddels ook. ‘In Europa kunnen we vergunningen krijgen om met dit type toestel lange afstanden te vliegen zonder piloot. Op een hoogte van 120 a 130 meter, maar nog niet in alle gebieden: binnen de bebouwde verwacht ik ergens komende zomer nieuwe regels.’ In Afrika, de tweede regio waarop Avy zich richt, zijn de normen iets rekkelijker. ‘We kregen ergens het 06-nummer van de luchtverkeersleider in een land. Die zei: stuur maar een appje zodra jullie de lucht ingaan.’

Want met de uitrol van netwerken met hulpdrones is de komende jaren pas de eerste stap op weg naar de impact die Zaman wil maken met Avy. ‘Dat is de metric waaraan we alles wat we doen ophangen: we willen een impuls geven aan de luchtvaartindustrie om te veranderen. Onze toestellen zullen telkens groter worden, zodat je straks geen helikopter meer zult zien. En uiteindelijk zullen alle vliegtuigen zoals we die nu kennen, achterhaald zijn. En dat is ook hard nodig, als je weet dat de luchtvaart verantwoordelijk is voor 12 procent van de wereldwijde co2-uitstoot.’

Autonoom en duurzaam is de toekomst die Zaman voor zich ziet. ‘De lucht is leeg en biedt enorme kansen die we nog maar amper benutten. We lossen nu nog heel veel vervoer over land op, waar het enorme problemen veroorzaakt. Als ik dan op een snelweg door de Veluwe rijd, denk ik: zo jammer dat dit nodig is.’

https://mtsprout.nl/startups-scaleups/met-deze-drone-for-good-wil-patrique-zaman-de-luchtvaart-opnieuw-uitvinden