Een wonderkind achter het stuur. Voorbestemd voor de top. Bij deze omschrijving denkt heel Nederland aan één iemand. Maar ruim een halve eeuw voor Max, die dit weekeinde aan het nieuwe F1-seizoen begint, was er al Wim. Wim Loos, een gewone jongen uit Zandvoort die alles in zich had voor het allerhoogste in de autosport.
Een regel op een familiegraf en herinneringen bij een selecte groep autosportliefhebbers. Meer herinnert er niet aan Wim Loos bijna 52 jaar nadat hij op het circuit van Spa Francorchamps om het leven kwam. Tot frustratie van zijn familie is er niks dat zijn nagedachtenis levend houdt. Geen bocht op het circuit, geen plaquette of beeld. Omdat zijn loopbaan slechts 2,5 jaar duurde, is Loos vergeten.
Het noodlot slaat op 23 juli 1967 toe. Wim Loos rijdt in een Alfa Romeo de 24 uur van Spa Francorchamps. Een wedstrijd en een circuit met een beroerde reputatie als het gaat om veiligheid in een auto zonder rolkooi en gordels. Als Loos schrikt van een ongeluk dat voor hem is gebeurd, raakt hij bij 180 kilometer per uur van de baan en wordt uit de auto geslingerd. Hij raakt zwaar gewond en overlijdt in de helikopter naar het ziekenhuis.
In een aardedonkere, mistige Ardennen-nacht komt een einde aan wat een jongensboek was. Wim Loos, zoon van een gemeenteambtenaar, wordt als jochie ontdekt door de racende slipschoolhouder Rob Slotemaker. Hij ziet wat in het stille ventje dat onvermoeibaar klusjes op de slipbaan doet. Een natuurtalent dat als eerste Nederlander zonder adellijke titel of groot familievermogen helemaal naar de top zou kunnen komen. Wanneer Wim op zijn achttiende aan de start verschijnt van zijn eerste race, heeft hij duizenden oefenkilometers op het circuit achter de rug.
„Het gaat zwaar worden”, vertelt Loos aan jongerenreporter Brigitte van De Telegraaf over het debuut. Zijn jeugdvriend Cor Bos denkt dat het overdreven voorzichtig gekozen woorden waren. In werkelijkheid barstte Loos van het zelfvertrouwen. „’We gaan eens even gas geven’, zei hij tegen me. ’De Cortina is een snelle auto en ik ga hem lekker de hoek omgooien.’ Hij deed wat ie moest doen. Het zat in hem, het ging als vanzelf.”
Loos wint de eerste race en zet zichzelf neer als het nieuwe Nederlandse talent. Het toonaangevende Racing Team Holland (RTH) kiest hem in 1965 uit als rijder voor hun gloednieuwe BMW 1800 TISA. Loos maakt zijn belofte waar. Hij moet het opnemen tegen de ervaren Hans Koster. De twee knokken een seizoen lang deurkruk tegen deurkruk. De oranje vegen van Loos’ zijn lak staan regelmatig op de auto van de racende BMW-dealer.
Wanneer Loos de titel pakt, weet heel Zandvoort het zeker: dit gaat een grote worden. „Wim Loos was het natuurtalent waarvan iedereen genoot. Je keek naar hem en vroeg je af: wanneer zit hij in de Formule 1”, vat pr-man Maarten Blietz van BMW het sentiment samen.
Hij doet dat in het boek Wim Loos, de onvervulde belofte van een natuurtalent dat dit najaar verschijnt. Het is een initiatief van oud-circuitspeaker, Wim Loos-fan en dorpsgenoot Rob Petersen. Zijn doel is Loos aan de vergetelheid te onttrekken en zijn plek in de nationale autosportgeschiedenis te geven.
1966 moet het jaar van de internationale doorbraak worden. RTH wil hem in een supersnelle Porsche 906 zetten met het andere grote vaderlandse talent van dat moment: Gijs van Lennep. De twee mogen Europa in. Bij testen zijn ze aan elkaar gewaagd, herinnert Van Lennep zich nog goed. „We waren even snel. Soms was hij een tiende sneller, dan ik weer.”
Wat zijn grote kans lijkt te zijn, vervliegt alleen in een zware onweerswolk die boven Rob Slotemaker en Ben Pon hangt. Pon is de grote man achter Racing Team Holland. Slotemaker kan hem niet luchten of zien. Wanneer het erop lijkt dat zijn leerling juist zijn vleugels uitslaat dankzij de telg uit de beroemde autofamilie, steekt Slotemaker er een stokje voor.
Hans Deen die op de slipschool werkte, weet nog precies hoe het ging toen Slotemaker besefte wat er dreigde te gebeuren. „Daar komt niks van in, zei Rob.” Wim Loos moet kiezen. Tussen de man die hem alle kansen in zijn leven tot nu toe gaf en de kans die wel eens die ene hele grote zou kunnen zijn. Loos is loyaal en blijft bij zijn racevader. Volgens vriend en vijand de verkeerde keuze. Het beperkt zijn sportieve horizon tot het duinencircuit waarvan iedereen weet dat hij het zelfs blind als snelste kan ronden.
Toch lijkt alles goed te komen. De primeur is op dinsdag 20 juni 1967 voor De Telegraaf. ’Loos op proef bij Ferrari’, staat er boven het stuk. „Dit is de kans van mijn leven. Ik vind het geweldig en ik hoop maar een ding; dat ik het ginds red”, jubelt de ’wonderboy’ zoals verslaggever Anton Witkamp hem aanduidt. Loos mag in de herfst komen testen met een Formule 1-wagen en een Le Mans-auto.
Gaat het goed dan krijgt hij een plek bij de meest legendarische renstal ter wereld. En een zitje in de Formule 1? Een Nederlander in de koningsklasse jaren voordat dorpsgenoot Jan Lammers er zijn debuut maakt. Decennia voor Jos en Max Verstappen. Het had gekund. De tickets naar Italië waren al binnen. Maar het mag niet zo zijn. Loos kan 500 gulden verdienen door op Spa te rijden. Goed geld voor die tijd en dus gaat hij op het aanbod in.
Luchtigjes zegt hij tegen zijn buurjongen Cor dat de Alfa toch een ’kloteding’ is dat binnen zes uur kapot aan de kant staat. Wanneer Cor meegaat, kunnen ze ’s avonds al naar de kermis die altijd aan de rand van de paddock wordt opgebouwd. Dienstplichtige Cor krijgt geen verlof van zijn commandant, dus Wim gaat alleen. Om in een met lood beklede doodskist terug te komen naar Zandvoort.
De slotakte van zijn jonge leven is er eentje die zorgt voor een beeld dat in Zandvoort veel zestigers en zeventigers op het netvlies gebrand staat. Wim Loos wordt naar zijn graf gebracht op het dak van de Alfa Romeo GTA waarmee hij een jaar eerder Nederlands kampioen werd. Een rouwstoet van duizenden begeleid door het grommende geluid van een racewagen met open uitlaat. Jeugdvriend Cor Bos loopt mee, in shock.
„Ik ben altijd blijven denken aan wat mijn moeder zo vaak tegen hem zei. ’Wim, jij wordt niet oud’, zei ze. Wim lachte dat altijd een beetje weg. Natuurlijk wist hij dat er heel veel coureurs om het leven kwamen. Maar dan zei hij dat zij stomme fouten maakten.”
„Wim zou die test bij Ferrari tegelijk met Jacky Ickx doen. De man die later Grand Prix en Le Mans won ja. Hij twijfelde geen seconde dat hij Ickx kon hebben. ’Ik word het’, zei hij tegen me. ’Ik ga harder dan die Ickx.’ Dat was wel zo”, zegt Bos. „Helaas heeft mijn moeder voor het zover was al gelijk gekregen.”
Meer informatie op wimloos.autosport.nl.
