https://www.deltares.nl/app/uploads/2017/08/climate-cold-glacier-iceberg-735x487.jpg
Het hoofdstuk van AR6 dat vandaag verschijnt, gaat over de huidige en toekomstige staat van het klimaat en de invloed die de mens daarop heeft. Begin 2022 zullen de twee delen verschijnen die zich richten op de socio-economische en ecologische gevolgen van de temperatuurstijging en welke maatregelen de gevolgen en de broeikasgassenuitstoot zal kunnen verminderen. Hoewel de AR6 hoofdconclusies deels overeen komen met die van de eerdere vijf rapporten sinds 1988, krijgen onderzoekers wereldwijd wel steeds dieper inzicht in de aard en gevolgen van de temperatuurstijging door de uitstoot van broeikasgassen. Bovendien worden we sinds het verschijnen van het laatste rapport in 2013 steeds vaker geconfronteerd met de ingrijpende gevolgen van klimaatverandering. En ook de maatschappij is overal ter wereld ingrijpend veranderd. Daarom was het tijd voor een nieuw rapport.
Liggen we op koers?
Landen zijn met het klimaatakkoord van Parijs (2015) aan de slag gegaan. In juridische termen werd toen vastgelegd dat een maximum stijging van 2 graden aan het einde van deze eeuw nog acceptabel zou zijn, maar dat gestreefd moet worden naar 1,5 graden stijging ten opzichte van het pre-industriële tijdperk (1850-1900). Liggen we op koers met onze ambities, wat betekenen de huidige en geambieerde uitstootcijfers voor het klimaat en het weer, en wat kunnen we leren van de extremen die we nu al meemaken?
Bewijs voor beleidsmakers
Met de uitkomsten van het wetenschappelijke werk van in totaal 234 onderzoekers hebben ambtelijke vertegenwoordigers uit 195 landen afgelopen weken de beleidssamenvatting woord voor woord opgesteld en goedgekeurd. Het rapport spoort beleidsmakers met nieuw bewijs aan tot actie, ook de jongere generatie die wellicht een minder helder beeld heeft van het alarmerende rapport uit 2013. Heel concreet zal het AR6 rapport inhoudelijk voeding geven (met het bijbehorende gevoel van urgentie) aan het volgende internationale klimaatoverleg, in november in Glasgow.
Zeven lessen trekt Deltares uit dit nieuwe rapport:
1 – Klimaatverandering is overal om ons heen, en mensen hebben er invloed op
Klimaatverandering is niet iets van de toekomst. We hebben nú al frequent te maken met ongekende omstandigheden: kijk maar naar het nieuws, dat bol staat van ongekende hittegolven, droogteperiodes en extreme regenval. Met zowel verwoestende overstromingen als ontembare natuurbranden tot gevolg. Het rapport bevestigt dat menselijk handelen hier invloed op heeft.
“Voor niemand op deze planeet is klimaatverandering een ver-van-mijn-bed-show. De gevolgen zijn overal zichtbaar en de gevaren liggen voor iedereen om de hoek. Het speelt in elk project van Deltares een rol van betekenis”, alus Bart van den Hurk, klimaatexpert bij Deltares.
2 – Het stopt niet vanzelf
Zelfs het optimistische scenario van 1,5° C temperatuurstijging roept geen halt meer toe aan de toename van zulke extreme weersituaties. En iedere toename van de temperatuur betekent weer een verdere groei: hogere temperatuurpieken, grotere hoeveelheden regen, meer en langere droogteperioden. Het rapport voorspelt dat voor veel weertypen een proportionele toename van de extremen zal optreden, afhankelijk van de wereldwijde temperatuurstijging. In sommige gevoelige regio’s zal de opwarming relatief twee tot drie keer hoger zijn dan wereldgemiddeld.
https://www.deltares.nl/app/uploads/2021/08/IPCC-1.jpg
https://www.deltares.nl/app/uploads/2021/08/IPCC-2.jpg
https://www.deltares.nl/app/uploads/2021/08/IPCC-3.jpg
Deze figuren uit de AR6 Summary for Policy Makers geven de frequentie en intensiteit weer van extreme temperaturen, neerslag en droogte die gemiddeld eens in de tien jaar plaatsvinden in het pre-industriële tijdperk, het huidige klimaat en de toekomstige temperatuurniveaus.
In de bovenste grafieken vertegenwoordigt elke gekleurde stip een jaar in een steekproef van tien jaar, met donkere stippen die de jaren aangeven waarin extreme gebeurtenissen zich voordoen. De onderste grafieken laten zien hoeveel intenser deze gebeurtenissen zouden kunnen worden in de toekomst, waarbij de lichtere streep een onzekerheidsmarge weergeeft.
3 – Het wordt natter én droger
Ook de waterkringloop zal door de temperatuurstijging steeds meer verstoord raken. We merken dit nu al. Veranderende patronen van regenval en waterafvoer door rivieren zullen zowel steeds extremere droogte als ongekende nattigheid met zich meebrengen. Bovendien zullen deze extremen zich uitstrekken over grotere regio’s. Meer huizen worden door overstromingen bedreigd, terwijl boeren wereldwijd tegelijkertijd vaker met extreme droogte worstelen.
“Dit AR6-rapport bouwt verder op het AR5-rapport met een uitgebreide regionale beoordeling en een atlas met wereldwijde én regionale informatie, die ingezet kan worden voor verdere klimaateffecten- en adaptatiebeoordelingen”, benoemt Roshanka Ranasinghe, expert van Deltares en IHE Delft, over de gevolgen van klimaatverandering voor kustgebieden.
4 – De zeespiegel stijgt tot na 2100
Wat we ook ondernemen tegen de CO2-uitstoot, de globale thermometer zal hoe dan ook doorstijgen. De komende tientallen jaren smelten ijskappen en gletsjers verder af, waardoor de zeespiegel ook na deze eeuw nog lang blijft stijgen, met veranderende kustlijnen en overstromingen tot gevolg. Het rapport geeft aan dat tegen 2100 de zeespiegel waarschijnlijk met tussen de ca 30 en 100 cm zal zijn gestegen. Maar het kan fors meer zijn, als de stabiliteit van de ijsmassa’s op Antarctica en Groenland door verschillende fysische processen toch kleiner zal blijken te zijn dan waar de huidige scenario’s rekening mee houden.
https://www.deltares.nl/app/uploads/2021/08/IPCC-4-735x301.jpg
Prognoses van zeespiegelstijging die waarschijnlijk zullen optreden bij de aangegeven emissiescenario’s. Rond 2150 lopen deze scenario’s op tot ca 1.90 m, maar een stijging van 5 m valt niet uit te sluiten. (Figuur Box TS.4 uit de AR6 Technical Summary)
5 – De impact van menselijk handelen wordt versterkt of verzwakt door de natuur zelf
Menselijk gedrag heeft onweerlegbaar invloed op het klimaat. Natuurlijke variaties in het klimaatsysteem zorgen voor periodieke afwijkingen van de lange termijn klimaattrends. In bepaalde regio’s en in sommige periodes versterken die natuurlijke variaties onze menselijke invloed, terwijl ze in andere situaties die invloed juist maskeren. We kunnen ons beleid dus niet enkel op de lange termijntrends richten, maar moeten scherp blijven op plotselinge afwijkingen die overal en op ieder moment kunnen optreden.
6 – Iedere regio krijgt te maken met een stapeling van verschillende klimaateffecten
Veel gebieden wereldwijd zullen geconfronteerd worden met een toename van klimaateffecten die tegelijkertijd op kunnen treden. Ongelukkige samenloop van omstandigheden zal vaker tot rampsituaties leiden. We moeten er bijvoorbeeld rekening mee houden dat regio’s een combinatie te verwerken krijgen van droogte, extreme neerslag en natuurbranden. De ene regio is daar gevoeliger voor dan andere. Stedelijke gebieden zijn doorgaans warmer dan hun omgeving en kunnen minder regenwater afvoeren. Deltagebieden komen voor de uitdaging te staan van rivieren die snel buiten hun oevers treden en van stijgende zeeniveaus. Daarop is de Nederlandse delta geen uitzondering.
“Veel draait nu om ons aanpassingsvermogen. Er is een duidelijke toename van zowel de frequentie als de intensiteit van extreme gebeurtenissen die tegelijkertijd kunnen optreden. Die frequentie en intensiteit zullen alleen nog maar verder stijgen. In antwoord daarop moeten we enorme inspanningen verrichten en innovatieve oplossingen ontwikkelen”, aldus Marjolijn Haasnoot, expert op het terrein van klimaatadaptatie bij Deltares.
7 – Ook de kusten zullen de effecten merken
Voor het eerst is in dit AR6 ook een systematische scan gemaakt van de klimaatimpacts op kustgebieden. Niet alleen relatieve zeespiegelstijging, maar overstromingen, kusterosie, hittegolven in zee en de zuurgraad van de oceanen nemen toe naarmate de planeet verder opwarmt. Aangezien zo’n 10% van de wereldbevolking en 15 van de 20 grootste megasteden in laaggelegen gebied liggen hebben deze globaal verspreide effecten enorme implicaties voor benodigde aanpassingen in die gebieden. Een belangrijk werkveld voor Deltares!
Deltares is trots op de bijdrage die haar experts mogen leveren aan dit belangrijke onderzoeks- en beoordelingswerk. In de overtuiging dat deze nieuwe en breed gedragen oproep besluitvormers helpt om de klimaatverandering te vertragen en om samenlevingen en natuur weerbaar te maken tegen de veranderingen waarmee we nu en in de toekomst te maken krijgen.
—————————————
Vanuit Deltares hebben de volgende experts bijgedragen aan het AR6-rapport:
- Roshanka Ranasinghe (coördinerend hoofdauteur voor WG-I)
- Bart van den Hurk (hoofdauteur voor WG-I)
- Marjolijn Haasnoot (hoofdauteur voor WG-II)
- Johan Reyns (bijdragende auteur voor WG-I)
- Sadie McEvoy (wetenschappelijke ondersteuning en bijdragende auteur voor WG-II)
- Gundula Winter (bijdragende auteur voor WG-II)
Dit nieuwsbericht is een coproductie van Deltares en het Europese onderzoeksproject RECEIPT.
The post IPCC publiceert eerste deelrapport: zeven lessen over klimaatverandering en extreem weer appeared first on Deltares.
https://www.deltares.nl/nl/nieuws/ipcc-publiceert-eerste-deelrapport-zeven-lessen-over-klimaatverandering-en-extreem-weer