Categorie: bossen

Geplaatst op

Vier goede redenen om de noordelijke bossen te beschermen (Greenpeace)

Sleeënde husky’s, ijsberen en meters sneeuw. Klinkt best idyllisch, maar de werkelijkheid laat zien dat het sneeuwlandschap in het hoge Noorden niet alleen zo sprookjesachtig is als op het eerste gezicht lijkt. De bossen boven de Poolcirkel verkeren in gevaar: elk jaar gaat daar ongeveer 2,5 miljoen hectare bos verloren – omgerekend zo’n 3,5 miljoen (!) voetbalvelden.

De bossen in het hoge Noorden vormen een uniek ecosysteem en liggen als een groene kroon uitgestrekt op het topje van onze planeet. Het boreale bos is de verzamelnaam voor deze noordelijke wouden in Alaska, Rusland, Canada en Scandinavië – vernoemd naar de Griekse god van de noordenwind, Boreas. In Rusland spreken ze liever van de Taiga, in Canada noemen ze hun bossen het Hudson-woud.

Tekst loopt door onder de afbeelding

Oerbossen in Arkhangelsk, Rusland.

Al die bomen en besneeuwde wintertaferelen dreigen te verdwijnen als we niet snel in actie komen. We moeten deze bossen beschermen, niet alleen omwille van de biodiversiteit, maar ook om het klimaat te behoeden en de rechten van inheemse mensen te beschermen. Dit zijn de vier belangrijkste redenen om op de barricaden te springen voor de boreale bossen:

1. Eén op de vier bomen staat in het hoge Noorden

Zowat alles aan de noordelijke bossen is enorm. Het gebied beslaat 16 miljoen vierkante kilometer – meer dan een kwart van alle bossen op aarde – en telt 750 miljard (!) bomen. De dennen en sparren die er groeien zijn aangepast aan de lange wintermaanden: hun naalden bevatten heel weinig sap, waardoor ze niet bevriezen als de temperatuur zakt tot -35°C. Hun donkere kleur en driehoekige vorm helpen dan weer om zo veel mogelijk zon op te slorpen.

Het gebied telt ook ongelofelijk veel meren: in het Canadese deel alleen al gaat het om bijna een miljoen meren. Ook het Bovenmeer in de Verenigde Staten en het Baikalmeer in Rusland liggen in het boreale bos. Dat zijn respectievelijk het meer met de grootste oppervlakte en het meer met het grootste volume ter wereld.

2. Het bos is een onvervangbaar thuis voor mens en dier

In de noordelijke bossen woont een groot aantal inheemse volken. De Canadese Inuit en de Sami in Scandinavië leven in en van het uitgestrekte bos. Hun levenswijze komt in het gedrang als de bossen eraan gaan.

En meer dan 20.000 planten- en diersoorten hebben hun thuis in de noordelijke bossen. Wolven, elanden en beren, maar ook heersers uit het dierenrijk die zo mogelijk nog meer tot de verbeelding spreken. Zo is er de Siberische tijger, de grootste van alle tijgers, de Amerikaanse haas en de Peary-kariboe. Die laatste krijgt een witte vacht voor de winter, terwijl de Siberische salamander een soort antivries produceert waardoor hij kan overleven in extreem lage temperaturen. Bijna de helft van alle vogelsoorten en zoogdieren in de bossen is intussen bedreigd, zoals bijvoorbeeld de bosbizon. 

Tekst loopt door onder de afbeelding

3. De boreale bossen beschermen helpt het klimaat

Misschien nog belangrijker dan de biodiversiteit zijn de koolstofvoorraden die opgeslagen zitten in de bodem en de veengronden van de noordelijke bossen. In totaal zit er in het boreale gebied meer koolstof (CO2) opgeslagen dan in alle tropische regenwouden samen. Het noordelijke bos vormt de grootste natuurlijke CO2-opslag op aarde en helpt zo de oververhitting van de aarde tegen te gaan. Zonder de boreale bossen kunnen we niet uit de klimaatcrisis komen.

Deze cruciale rol van de boreale bossen komt in gevaar door de groeiende houtkap en de grootschalige bosbranden — een gevolg van de opwarming van de aarde. Je kunt het verhaal dus ook makkelijk omkeren. De bossen halen niet alleen koolstof uit de lucht, maar zijn ook een echte koolstofbom. Die kan enkel in bedwang worden worden gehouden door het gebied slim te beheren.

4. We hebben het al zo vaak beloofd…

In 2010 hebben de leden van het Consumer Goods Forum – een wereldwijd netwerk van grote fabrikanten, detailhandelaren en andere belanghebbenden – zichzelf als doel gesteld om hun ketens in 2020 vrij van ontbossing te krijgen. Diezelfde deadline werd ook gesteld door verschillende internationale verplichtingen, zoals de Amsterdam Declarations Partnership, de United Nations Sustainable Development Goals en de New York Declaration on Forests.

Niets van deze plannen zijn werkelijkheid geworden. We kunnen de verantwoordelijkheid voor bosbescherming niet neerleggen bij bedrijven. Overheden moeten een wet voorschrijven die bedrijven verbiedt om producten van ontbossing aan ons te verkopen. 

Het Inari-meer in Finland

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/40977/vier-goede-redenen-om-de-noordelijke-bossen-te-beschermen/
Geplaatst op

Siberië: Wetenschappers bezorgd over bosbranden en hittegolf (Greenpeace)

Een langdurige hittegolf in Siberië baart klimaatwetenschappers zorgen. Dat bericht de Engelse krant The Guardian vandaag. De Siberische hitte stuwt de wereld in 2020 naar het heetste jaar ooit gemeten en houdt ook verband met de bosbranden in de Russische regio.

Greenpeace deelt de zorgen van de wetenschappers. “We staan aan het begin van het natuurbranden seizoen en onze Russische collega’s signaleren al een groeiend aantal bosgebieden dat in brand staat in Siberië en het verre oosten van Rusland”, zegt Hilde Stroot, hoofd Biodiversiteit van Greenpeace. Sinds begin dit jaar is in Rusland al 13 miljoen hectare land getroffen door de branden: meer dan drie keer de oppervlakte van Nederland.

Tekst loopt door onder de afbeelding

De kaart van de NASA laat zien dat in de maand mei van dit jaar, de temperaturen in Siberie tot twaalf graden Celcius hoger waren dan gebruikelijk. (c) NASA

“Het extreem droge en warme weer vergroten de kans op een catastrofe die zich al vanaf juli dreigt te ontvouwen. Grote steden krijgen dan naar verwachting te maken met giftige rook van de branden. Dat leidt tot gezondheidsklachten en problemen aan de luchtwegen. In tijden van Covid-19 extra gevaarlijk”, zegt Stroot.

De klimaatcrisis en de branden versterken elkaar: door de droogtes breiden de branden zich steeds makkelijker en grootschaliger uit. Ze resulteren in miljoenen roetdeeltjes die in het poolgebied als een donker laagje op het sneeuw en ijs neerdalen, waardoor dit meer warmte opneemt en nog sneller smelt.

Russische steden in de poolcirkel hebben de afgelopen tijd met extreem hoge temperaturen te maken, en de oppervlaktetemperaturen waren in mei tot 10 graden boven het gemiddelde. Volgens Martin Stendel van het Deense KNMI zouden deze temperaturen zich zonder door mensen veroorzaakte klimaatopwarming, zich slechts eens in de 100.000 jaar voordoen. De chef metereoloog van de Russische weerdienst Rosgidromet zegt in The Guardian dat de afgelopen winter in Siberië de warmste ooit gemeten was, 6 graden warmer dan gebruikelijk.

De Russische president Poetin sprak eind vorig jaar zijn zorgen uit over de steden ten noorden van de poolcirkel. Deze zijn op de permafrost gebouwd, maar als die smelt leidt dat tot grote problemen. Dat was onlangs ook al te zien bij het grote lek van 20 miljoen liter diesel bij de stad Norilsk in Siberië, eind mei.

Greenpeace traint in Rusland vrijwillige brandweervrouwen en – mannen. Zij worden klaargestoomd om in hun eigen regio zelfstandig uit te rukken en hun gebied te beschermen tegen gras en veenbranden. Daarnaast wordt het publiek voorgelicht om branden te voorkomen en natuurgebieden worden hersteld waardoor het waterpeil er stijgt. Sinds enkele jaren gebeurt dat met steun van de Nationale Postcodeloterij. Vanaf volgend jaar gaan de vrijwilligersteams zelfstandig verder.

“Overal ter wereld is de hulp van vrijwilligers nodigs bij het bestrijden van branden. Dat is in Rusland niet anders. En dat lukt het beste als ze goed getraind zijn. We hebben zoveel branden, dat kan het systeem niet aan. Vrijwilligers kunnen helpen om die gebieden beter te beschermen,” stelt Lyuda Kryuchkovskaya van Greenpeace Rusland.

Vorige

Bosbranden in Siberie, 2019 (c) Greenpeace Rusland

Volgende
https://www.greenpeace.org/nl/natuur/40904/siberie-wetenschappers-bezorgd-over-bosbranden-en-hittegolf/
Geplaatst op

Branden rond kerncentrale Tsjernobyl zijn grootste ooit voor dit gebied (Greenpeace)

(Update van 14 april 2020)

Experts van Greenpeace Rusland monitoren via satellietbeelden de situatie rondom de kerncentrale van Tsjernobyl. Op 14 april was het bewolkt en waren er geen branden te zien, wat niet betekent dat er geen branden zijn. Ook heeft het geregend in Tsjernobyl, dat geeft hoop dat het vuur gaat doven.

Sinds 3 april woeden er bosbranden in de gesloten zone rondom de Tsjernobyl kerncentrale. Dit zijn nu al de grootste branden in dit gebied sinds de Tsjernobyl kernramp in 1986. Bosbranden in de Tsjernobyl-zone zijn gevaarlijk, omdat de toplaag van de bodem nog veel radioactieve stoffen van de ramp bevat. [1] Door het vuur kunnen deze in de lucht terecht komen. De wind kan dat buiten de grenzen van het gebied transporteren. De branden zijn vooral gevaarlijk voor de brandweerlieden en bosbouwers die de situatie onder controle proberen te krijgen.

Twee brandhaarden

Op dit moment zien we branden aan twee kanten van de gesloten zone. Eén ter grootte van zo’n 34.400 hectare (zo’n 70.000 voetbalvelden) op ongeveer 40 km ten westen van de kerncentrale. Daarvan valt ongeveer de helft binnen de zone. Een tweede, kleinere brand woedt over zo’n 12.600 hectare en komt dicht bij de kerncentrale en de verlaten stad Pripjat. In de gesloten zone is in totaal een gebied van 29.000 hectare getroffen door de brand. Dit blijkt uit satellietbeelden. Deze laten zien dat het gebied met schade zo’n duizend keer groter is dan gerapporteerd door de Oekraïense autoriteiten.

Stralingsniveau

Het Wetenschappelijk en Technisch Staatscentrum voor Stralingsveiligheid van Oekraïne gaf aan dat het stralingsniveau op een aantal plaatsen 16 keer hoger ligt dan normaal: op 2,3 μSv/h in plaats van 0,14 μSv/h. Het constateerde een toename van het isotoop Caesium-137 (Cs-137) op verschillende locaties, waaronder de hoofdstad Kiev. De concentratie Cs-137 is nog wel binnen de geaccepteerde limieten.

In 2016 waren er bij de grote bosbranden van een ander zwaar door Tsjernobyl verontreinigd gebied nabij het Russische Bryansk ook getrainde Greenpeace vrijwilligers actief bij de bestrijding. Ze zijn niet betrokken bij de huidige branden in de Tsjernobyl-zone. Het veldwerk van deze vrijwilligers ligt momenteel stil vanwege COVID-19 beperkingen.

Noot voor de redactie:

 Bram Karst, persvoorlichter Greenpeace, 06-33718850, bkarst@greenpeae.org

Jan Haverkamp, senior expert kernenergie voor Greenpeace Nederland is beschikbaar om media te woord te staan over de laatste stand van zaken.

[1] Naast de veel voorkomende isotopen Cs-137 en Cs-134, ook gevaarlijker isotopen als Strontium-90, en zelfs Americium-241 en Plutonium-isotopen. 

https://www.greenpeace.org/nl/greenpeace/32841/branden-in-uitsluitingsgebied-van-kerncentrale-tsjernobyl-zijn-grootste-ooit/
Geplaatst op

De risico’s van ontbossing en de Corona-pandemie (Greenpeace)

Als de corona-pandemie één ding heel duidelijk maakt, is dat wij allemaal – wereldwijd – met elkaar verbonden zijn. Zelfs plekken die voorheen zo goed als afgesloten waren van de buitenwereld zijn door toenemende ontbossing bereikbaar geworden, met alle risico’s van dien. Want met het openbreken van het bos komen we in contact met ziektes die voorheen in het bos besloten bleven. En we brengen ziektes diep het bos in. 

Het verband tussen nieuwe ziektes en ontbossing

Wetenschappers leggen al langer het verband tussen het ontstaan van nieuwe ziektes en ontbossing. Het merendeel van de nieuwe ziektes ontstaat als een virus overspringt van dier op mens (zoönose), zoals ook het COVID-19 virus. Hoe verder we het bos open gooien, hoe groter de kans dat een onbekend virus van dier naar mens overgaat. Mensen trekken de voorheen ongerepte natuur in en dieren komen het bos uit richting de mensenwereld. Het VN-milieuprogramma UNEP wijst erop dat de coronapandemie ons laat inzien dat we écht anders met onze natuur moeten omgaan om de kans op zulke gezondheidscrises te verkleinen.

These are some of the factors that are increasing zoonosis emergence.

Other factors include:

https://s.w.org/images/core/emoji/12.0.0-1/72x72/26ab.png

Invasive species that carry microbes into new habitats

https://s.w.org/images/core/emoji/12.0.0-1/72x72/26ab.png

International travel & commerce

The #coronavirus pandemic highlights the need to address threats to nature.#COVID19 pic.twitter.com/c1daucdkBy

— UN Environment Programme (@UNEP) April 1, 2020

Risico’s voor Inheemse groepen

Het openbreken van het woud zorgt ook voor problemen ín het bos: de afgelopen eeuwen werden inheemse groepen die voor het eerst in contact kwamen met niet-Inheemse mensen regelmatig dodelijk getroffen door voor hen onbekende ziektes. Want wat voor een ontdekkingsreiziger een verkoudheidje is, kan voor een Inheemse groep zonder antistoffen een doodsvonnis betekenen.

Dit overkwam ook de Karipuna, een Inheemse bevolking in de Amazone met wie wij samenwerken tegen ontbossing en houtkappers die hun gebied vernielen. De niet-Inheemse mensen die in de jaren zeventig voor het eerst contact zochten met de Karipuna, brachten onbedoeld ook verschillende epidemische ziektes met zich mee. De situatie werd zo ernstig dat begin jaren tachtig nog slechts vier personen van de Karipuna-bevolking in leven waren. Om zulke rampen met het coronavirus te voorkomen, heeft Greenpeace alle bezoeken aan in Inheemse gebieden stopgezet.

Thuiswerken? Niet de houthakkers

De meeste Inheemse groepen hebben zichzelf al in isolatie geplaatst om de risico’s op besmetting te vermijden. Helaas is de eerste coronabesmetting bij een Inheemse vrouw bij de grens met Colombia vastgesteld. Ook blijven de houthakkers en goudzoekers het bos intrekken. Het is een reëel risico dat zij het virus meenemen en in het bos verspreiden. APIB, de koepelorganisatie voor Inheemse groepen in Brazilië, roept de eigen regering op om hen extra te beschermen tegen het coronavirus.

Anti-milieuagenda

De kans dat aan deze oproep gehoor wordt gegeven, is klein. Sinds het aantreden van regering-Bolsonaro’s begin 2019 is het stelselmatig bezig het Amazonewoud verder open te stellen voor economische exploitatie. De ontbossing neemt zienderogen toe, met als dieptepunt de bosbranden vorig jaar. Dat met verregaande ontbossing het woud zal opdrogen en daarmee de hele regio, wat gigantische gevolgen zal hebben voor de Braziliaanse economie op langere termijn – speelt in dit beleid geen rol. Snelle winsten gaan bij de huidige Braziliaanse president boven een duurzame toekomst voor ons allemaal.  

Germany has asked @IPBES to gather #science for policy options to prevent pandemics & protect people & nature

"After the crisis, there will be a chance to adopt a new global #biodiversity strategy & show that we've learned from past pandemics" @SvenjaSchulze68#Biodiversity2020 pic.twitter.com/uaaq53yyVl

— ipbes (@IPBES) April 2, 2020

Actievoeren (met sociale afstand)

Wetenschappers waarschuwen dat ontbossing nú moet stoppen om de wereldwijde klimaat- en natuurcrisis het hoofd te bieden. Daar is nu dus een extra reden bijgekomen: de vernietiging van de natuur is volgens het internationale wetenschappelijke platform IPBES de onderliggende crisis achter de coronaviruscrisis.

Daarom gaan wij – met gepaste sociale afstand – door met actievoeren om de Amazone en andere cruciale natuurgebieden wereldwijd te beschermen tegen hebzucht. Zo pleiten we voor een Europese bossenwet, die bedrijven moet verplichten om geen producten meer te verkopen die elders leiden tot ontbossing leiden. Ook jij kunt meedoen, bijvoorbeeld door je stem te laten horen. We delen met z’n allen deze planeet; laten we daarop – en op elkaar – zuinig zijn. Stay safe!

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/32543/de-risicos-van-ontbossing-en-de-corona-pandemie/
Geplaatst op

Mooi nieuws uit Indonesië: 5 nieuwe vogelsoorten ontdekt! (Greenpeace)

Het gaat slecht met de wereldwijde natuur en tóch zijn er in Indonesië vijf nieuwe vogelsoorten ontdekt. Eén daarvan werd mee ontdekt en gedocumenteerd door Philippe Verbelen, werkzaam bij Greenpeace België.

Uitzonderlijke ontdekking

Gemiddeld worden er per jaar wereldwijd vijf à zes nieuwe vogelsoorten in de wetenschappelijke literatuur opgenomen. Dat nu in één publicatie (vakblad Science) vijf nieuwe soorten tegelijk worden beschreven die uit één gebied in Indonesië komen, is uitzonderlijk. Er wordt gesproken over ‘a lost world’.

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2020/01/0d5654df-peleng.jpg

de Peleng Boszanger © Philippe Verbelen

De ontdekte vogelsoorten op een rijtje

Het betreft 5 zangvogels die enkel voorkomen in de regenwouden op de eilanden Peleng en Taliabu. Dit zijn ze:

Rhipidura habibiei  (Peleng Waaierstaart) – genoemd naar Bacharudin Jusuf Habibie,  de derde president van Indonesië.

Phylloscopus emilsalimi (Taliabu Boszanger) – genoemd naar de voormalige Indonesische minister van Leefmilieu, Emil Salim.

Phylloscopus suaramerdu (Peleng Boszanger) – ‘suaramerdu’ verwijst naar het  melodieuze gezang van deze vogel (suara: geluid, merdu: melodieus).

Myzomela wahe (Taliabu Dwerghoningeter) – ‘wahe’ verwijst naar het dorpje op Taliabu waar de vogel werd waargenomen.

Locustella portanta (Taliabu struikzanger) – ‘portanta’ verwijst naar een waarzegging. Zo voorspelde de ontdekker dat hij een nieuwe vogelsoort zou vinden, nog voor hij de vogel had gezien, namelijk op basis van het gezang van de vogel.

Biodiversiteit staat onder druk door ontbossing

De regenwouden van Indonesië zijn een schatkamer voor de biodiversiteit op aarde. Er komen zo’n 1.700 soorten vogels voor en geen enkel ander land herbergt meer inheemse vogelsoorten. Er valt nog heel veel te ontdekken, maar de tijd dringt. Want 166 van de Indonesische vogelsoorten zijn met uitsterven bedreigd, omdat het regenwoud waarin zij wonen, verdwijnt. In de periode 1990-2015 verdween meer dan 24 miljoen hectare bos. In de periode 2015-2017 ging nog eens 1,64 miljoen hectare verloren. En bosbranden van 2019 hebben zo’n 1,6 miljoen hectare aangetast.

Bossenwet kan regenwoud beschermen, ook in Indonesië

Daarom pleiten wij voor een bossenwet, die bossen wereldwijd kan beschermen. Deze wet verplicht bedrijven om alleen nog producten te maken waarvoor geen bos is verdwenen.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/30614/mooi-nieuws-uit-indonesie-5-nieuwe-vogelsoorten-ontdekt/