Siberië: Wetenschappers bezorgd over bosbranden en hittegolf (Greenpeace)

Een langdurige hittegolf in Siberië baart klimaatwetenschappers zorgen. Dat bericht de Engelse krant The Guardian vandaag. De Siberische hitte stuwt de wereld in 2020 naar het heetste jaar ooit gemeten en houdt ook verband met de bosbranden in de Russische regio.

Greenpeace deelt de zorgen van de wetenschappers. “We staan aan het begin van het natuurbranden seizoen en onze Russische collega’s signaleren al een groeiend aantal bosgebieden dat in brand staat in Siberië en het verre oosten van Rusland”, zegt Hilde Stroot, hoofd Biodiversiteit van Greenpeace. Sinds begin dit jaar is in Rusland al 13 miljoen hectare land getroffen door de branden: meer dan drie keer de oppervlakte van Nederland.

Tekst loopt door onder de afbeelding

De kaart van de NASA laat zien dat in de maand mei van dit jaar, de temperaturen in Siberie tot twaalf graden Celcius hoger waren dan gebruikelijk. (c) NASA

“Het extreem droge en warme weer vergroten de kans op een catastrofe die zich al vanaf juli dreigt te ontvouwen. Grote steden krijgen dan naar verwachting te maken met giftige rook van de branden. Dat leidt tot gezondheidsklachten en problemen aan de luchtwegen. In tijden van Covid-19 extra gevaarlijk”, zegt Stroot.

De klimaatcrisis en de branden versterken elkaar: door de droogtes breiden de branden zich steeds makkelijker en grootschaliger uit. Ze resulteren in miljoenen roetdeeltjes die in het poolgebied als een donker laagje op het sneeuw en ijs neerdalen, waardoor dit meer warmte opneemt en nog sneller smelt.

Russische steden in de poolcirkel hebben de afgelopen tijd met extreem hoge temperaturen te maken, en de oppervlaktetemperaturen waren in mei tot 10 graden boven het gemiddelde. Volgens Martin Stendel van het Deense KNMI zouden deze temperaturen zich zonder door mensen veroorzaakte klimaatopwarming, zich slechts eens in de 100.000 jaar voordoen. De chef metereoloog van de Russische weerdienst Rosgidromet zegt in The Guardian dat de afgelopen winter in Siberië de warmste ooit gemeten was, 6 graden warmer dan gebruikelijk.

De Russische president Poetin sprak eind vorig jaar zijn zorgen uit over de steden ten noorden van de poolcirkel. Deze zijn op de permafrost gebouwd, maar als die smelt leidt dat tot grote problemen. Dat was onlangs ook al te zien bij het grote lek van 20 miljoen liter diesel bij de stad Norilsk in Siberië, eind mei.

Greenpeace traint in Rusland vrijwillige brandweervrouwen en – mannen. Zij worden klaargestoomd om in hun eigen regio zelfstandig uit te rukken en hun gebied te beschermen tegen gras en veenbranden. Daarnaast wordt het publiek voorgelicht om branden te voorkomen en natuurgebieden worden hersteld waardoor het waterpeil er stijgt. Sinds enkele jaren gebeurt dat met steun van de Nationale Postcodeloterij. Vanaf volgend jaar gaan de vrijwilligersteams zelfstandig verder.

“Overal ter wereld is de hulp van vrijwilligers nodigs bij het bestrijden van branden. Dat is in Rusland niet anders. En dat lukt het beste als ze goed getraind zijn. We hebben zoveel branden, dat kan het systeem niet aan. Vrijwilligers kunnen helpen om die gebieden beter te beschermen,” stelt Lyuda Kryuchkovskaya van Greenpeace Rusland.

Vorige

Bosbranden in Siberie, 2019 (c) Greenpeace Rusland

Volgende
https://www.greenpeace.org/nl/natuur/40904/siberie-wetenschappers-bezorgd-over-bosbranden-en-hittegolf/

Veel Nederlandse hightech de lucht in tijdens ESA-lancering (BNR Wetenschap Vandaag podcast)

Als het weer mee zit worden morgen meer dan 50 kleine satellieten de ruimte in gestuurd. Aan boord: een heleboel Nederlandse hightech, waaronder de Hyperscout-2 van het bedrijfje Cosine. Zij ontwikkelden een instrument dat bijvoorbeeld bosbranden, overstromingen en droogte kan herkennen vanuit de ruimte. Ook beschikt het over kunstmatige intelligentie zodat aan boord al geselecteerd wordt welke data terug naar de aarde wordt gestuurd.

https://www.bnr.nl/podcast/wetenschap-vandaag/10413280/veel-nederlandse-hightech-de-lucht-in-tijdens-esa-lancering

Wetenschappers: heetste jaar door ’hittegolf’ Noordpoolgebied (Telegraaf)

Klimaatwetenschappers slaan alarm vanwege ongekend hoge temperaturen in Noord-Rusland, meldt de Britse krant The Guardian. Dit jaar belooft mede door die hittegolf het heetste jaar sinds het begin van de metingen te worden, ondanks de verminderde uitstoot van broeikasgassen als gevolg van de coronacrisis.

De laatste weken worden rond de poolcirkel buitengewoon hoge temperaturen gemeten. In Nizjnjaja Pjosja bereikte het kwik op 9 juni de 30 graden. In het Siberische Chatanga, waar de temperaturen doorgaans rond het nulpunt liggen, was het eind mei maar liefst 25 graden. In mei lagen de temperaturen in Siberië 10 graden boven het normale gemiddelde daar, concludeerde de Copernicus Climate Change Service (C3S) onlangs.

Volgens een klimaatonderzoeker van het Deens Meteorologisch Instituut zouden dergelijke temperaturen in mei in Siberië maar eens in de 100.000 jaar voorkomen als er geen door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde was. Een expert van C3S legt uit dat West-Siberië sneller opwarmt dan de rest van de aarde. De tijdsduur waarmee de warmte er aanhoudt is volgens haar uitzonderlijk. De hoofdmeteoroloog bij de Russische dienst Rosgidromet wijst erop dat afgelopen winter in Siberië de warmste was sinds 130 jaar geleden is begonnen met metingen.

De Siberische ’hittegolf’ heeft niet alleen verregaande consequenties voor het smelten van de poolkappen. Veel van de Russische steden boven de poolcirkel zijn gebouwd op een bodem van permafrost. Als die ontdooit, kan dat desastreuze gevolgen hebben. Het gigantische lek in een brandstofreservoir bij het Siberische Norilsk onlangs, werd onder meer geweten aan smeltende permafrost.

Ook woeden er in toenemende mate felle bosbranden is Siberië. Die worden vaak aangestoken door boeren om land bruikbaar te maken maar worden steeds vaker oncontroleerbaar als gevolg van hoge temperaturen en harde wind.

Daarnaast dreigen er mottenplagen door de warmte. Larven van de Siberische zijdemot vreten dennenbomen aan. Een Russische expert op het gebied van motten zegt dat hij de motten steeds sneller ziet groeien en groter ziet worden. Een toenemende plaag heeft volgens hem ’tragische gevolgen’ voor bossen en wouden.

https://www.telegraaf.nl/nieuws/281931492/wetenschappers-heetste-jaar-door-hittegolf-noordpoolgebied

Hoe het ‘build back better-principe’ de economie en het klimaat redt (MT.nl)

https://www.mt.nl/wp-content/uploads/2020/06/Windmolens-in-aanbouw-580x284.jpg

https://www.mt.nl/wp-content/uploads/2020/06/Windmolens-in-aanbouw-100x132.jpg

Veel hoogleraren, publicisten, journalisten en experts zien de coronacrisis als een historische kans om het anders te doen. Zo pleitten 25 hoogleraren onlangs voor een radicale herziening van de corporate-governance-structuren. Hun advies: neem duurzaamheidseisen op in het ondernemingsrecht.

Publicisten en economen, onder wie Ewald Engelen, Marcia Luyten en Jeroen Smit, spraken zich uit over de manier waarop staatssteun verstrekt moet worden. Alleen bedrijven die zich netjes gedragen en dus rechtvaardig en duurzaam opereren met oog voor de samenleving, hebben recht op staatssteun, vinden zij. Yoeri van Alteren, oprichter van DuurzaamBedrijfsleven, startte deze week met Change Inc, een ecosysteem van toekomstmakers die willen laten zien dat veel bedrijven vandaag al goed bezig zijn.

En natuurlijk doen de banken ook een duit in het zakje. Volgens Sandra Phlippen, hoofdeconoom bij ABN Amro, vraagt de coronacrisis om een groene herstart.

Groener, schoner, duurzamer

Gelukkig is er ook een groeiend aantal bedrijven (waaronder opvallend veel grote en internationale) die regeringen ertoe aanzetten om ervoor te zorgen dat de coronacrisis wordt aangegrepen om een groenere, schonere en duurzamere wereldeconomie terug te bouwen. Onder het motto Build Back Better zijn er verschillende initiatieven waarin het bedrijfsleven zijn nek uitsteekt.

Meer dan 150 corporates vragen om duurzaam beleid dat veerkracht tegen toekomstige schokken opbouwt

De term Build Back Better werd voor het eerst gebruikt in 2006, na de tsunami in de Indische oceaan. Het idee erachter is om een ramp als een trigger te gebruiken om veerkrachtiger naties en samenlevingen te creëren. Samenlevingen die maatregelen nemen om risico’s te beperken en koersen op duurzaam herstel van levensonderhoud, infrastructuur en economie.

NationSwell-ceo en oprichter Greg Behrman adopteerde de term in april van dit jaar, toen Covid-19 Amerika hard raakte. Behrman wil met zijn non-profitorganisatie een swell nation bouwen. Hij riep Amerikaanse bedrijven op oplossingen aan te dragen ‘die onze gemeenschappen sterker maken en ons land beter’.

Veerkracht

Die oproep was niet aan dovemansoren gericht. Met nogal wat steun van andere denktanks en lobbyclubs, waaronder het Science Based Targets-netwerk, namen meer dan 150 van ’s werelds grootste bedrijven deel, zoals Mars, Salesforce, Colgate Palmolive, HP, Unilever, Nestlé en Diageo. Tezamen dringen ze erop aan deze crisis te gebruiken om een duurzamere samenleving te bouwen en het klimaatprobleem op te lossen. Preciezer: ze vragen om beleid dat veerkracht tegen toekomstige schokken opbouwt, de wereldwijde temperatuurstijging binnen de anderhalve graad Celsius houdt en de CO2-uitstoot vóór 2050 naar nul brengt.

Dat wil Nederlander Peter Bakker, voormalig TNT-topman, ook. Bakker is ceo van World Business Council for Sustainable Development, een club van bedrijven voor duurzame ontwikkeling met 200 toonaangevende bedrijven als lid. Hijzelf noemt het geen denktank maar een doe-tank van bestuursvoorzitters van grote internationale bedrijven, waaronder Apple, BP, BMW en Ikea. Nederlandse leden zijn onder meer AkzoNobel, DSM, Shell, Philips en Unilever. Voor Bakker vertegenwoordigen deze bedrijven, met samen ruim 8.500 miljard dollar omzet en 19 miljoen werknemers, de voorhoede van kapitaalkrachtige, actiegerichte organisaties. Hun inzet is cruciaal voor het redden van de planeet.

Niet meer te ontkennen

Dat redden is broodnodig, vindt Bakker. ‘De natuur begint terug te praten’, vertelde hij eerder tegen NRC. ‘Tien jaar geleden was er nog discussie over of klimaatverandering echt gaande was. Nu valt het niet meer te ontkennen. Kijk naar de bosbranden, het verlies  aan biodiversiteit, de droogte in delen van de wereld. Het wordt steeds duidelijker dat we over de grenzen van de planeet gaan.’

Bakker pleit voor geïntegreerd kapitalisme, waarbij beslissingen evenzeer worden genomen op basis van milieu- en sociale criteria als op financiële. En dat vraagt om geïntegreerd leiderschap, ‘om mensen die hun beslissingen niet maken op basis van louter financiële cijfers, maar ook de sociale impact meewegen en de gevolgen voor milieu en klimaat’.

‘Praktisch gezien moeten leiders in het bedrijfsleven zich omringen met een veel breder team. In mijn tijd als topman kon je de meeste grote vragen wel beantwoorden met een sterke chief financial officer naast je. Maar met de radicale technologische innovaties die nu nodig zijn, heb je ook een goede chief technology officer nodig. En een sterke sustainability officer. En in het team van de cfo moet je een chief risk officer hebben die ook andere risico’s begrijpt dan puur financiële. Bijvoorbeeld het risico dat je bedrijf zonder grondstoffen komt te zitten omdat de waterstand in de rivieren te laag is om ze aan te voeren.’

Build back better als noodzaak

De prestigieuze sprekers op het al even prestigieuze Global Boardroom van de Financial Times een paar weken geleden, zijn het roerend met Bakker eens. Een bedrijf dat nu nog steeds niet de nóódzaak van ondernemen met oog voor mens, milieu en maatschappij ziet, gaat aan het kortste eind trekken, liet dit rijtje kopstukken recent aan elkaar weten in een indrukwekkend congres. Ook zij streven naar build back better.

De Verenigde Naties steunt de bedrijven daarbij. Volgens Antonio Guterres, secretaris-generaal van de VN, staat het redden van levens en levensonderhoud en het opbouwen van een welvarende, inclusieve en duurzame toekomst ​na de coronacrisis centraal. ‘Veel bedrijven laten zien dat het inderdaad mogelijk en winstgevend is om ook in moeilijke tijden duurzame, emissiereducerende plannen op te stellen.’

Kosten en baten

Francesco La Camera, directeur-generaal van het International Renewable Energy Agency (IRENA) becijferde in zijn onlangs gepubliceerde Global Renewables Outlook wat de kosten en baten zijn van al die wensen. ‘Om de economie koolstofarm te maken en de doelstellingen van het Akkoord van Parijs inzake klimaatverandering te halen, moeten overheden en bedrijven tot 130 biljoen dollar investeren’, aldus La Camera.

Maar hij voegt eraan toe dat ‘de sociaal-economische voordelen van een dergelijke investering enorm zouden zijn. ‘Het transformeren van het energiesysteem kan de cumulatieve wereldwijde BBP-winst tussen nu en 2050 met 98 biljoen dollar verhogen.’

Tegelijkertijd ontstaan er tot 42 miljoen banen in hernieuwbare energie, vier keer het huidige cijfer, samen met nog eens 21 miljoen banen voor energie-efficiëntie én 15 miljoen posten in systeemflexibiliteit.

https://www.mt.nl/business/waarom-het-build-back-better-principe-de-economie-en-het-klimaat-redt/589964