Hoe bereid ik me voor op een klimaatramp? (OneWorld)

https://www.oneworld.nl/app/uploads/2020/01/doomsday_prepping_ingekleurd3-875x712.jpg

Het klimaat is opgewarmd door de mens, zegt het nieuwste IPCC-rapport. Waarom lukt het dan toch niet om mijn gedrag te veranderen? vraagt journalist Rosa Boland zich af. Ze gaat op zoek naar inspiratie om in actie te komen.

Ik behoor tot de inmiddels grote groep mensen die weet dat klimaatproblemen in belangrijke mate door mensen worden veroorzaakt, dat er in mijn leven nog voelbare gevolgen van klimaatverandering zullen zijn en dat gedragsverandering noodzakelijk is. Toch kom ik niet in actie, maar kruip ik apathisch onder een dekentje als ik het zoveelste onheilspellende klimaatrapport lees. Ik kan me geen wereld voorstellen waarin we doen wat nodig is om de temperatuur niet verder te laten stijgen dan twee graden. Met als gevolg dat ik zelf ook weinig doe.

Dat kan liggen aan het feit dat wij mensen onze toekomstige ik als een complete vreemdeling zien; we zijn niet in staat ons in te leven in zijn of haar problemen en gevoelens. In een onderzoek waarin mensen beslissen hoeveel slokjes van een smerige cocktail zij respectievelijk zichzelf en hun toekomstige ik laten nemen, moet de toekomstige ik steevast meer slikken. Ook als het aankomt op klimaatverandering is duidelijk dat we niet veel geven om onze toekomstige ik.

Klimaatverandering is een ongeopende rekening die we lieverniet onder ogen willen zien

In een ander onderzoek worden mensen die zijn getroffen door orkaan Sandy onder de loep genomen. Het blijkt dat zelfs deze mensen niet zijn te porren voor een duurzame levensstijl. Ze willen terug naar de normaliteit van vóór de ramp, ook al weten ze dat ‘normaal’ ook een fossiele economie betekent, die de kans op een volgende natuurramp verhoogt. Klimaatverandering is een soort ongeopende rekening die we maar niet onder ogen willen zien.

De rijkste mensen op aarde lijken ondertussen wél rekening te houden met hun toekomstige zelf. Grote verdieners uit Silicon Valley laten bunkers bouwen in Nieuw-Zeeland, vele anderen laten safe rooms bouwen in hun huizen. Sommigen gaan contracten aan om hun lichaam na hun dood te laten invriezen, met het idee dat ze in betere tijden weer tot leven gewekt kunnen worden.

Ik heb geen geld voor dat soort fratsen en pak het liever wat fantasierijker aan. Maar hoe bereid ik me voor op een nieuwe wereld, of kan ik me in ieder geval wat meer inleven in de vreemdeling die mijn toekomstige ik nu nog is? Ik geef mijn verbeelding een kick-start met kunstwerken uit landen waar al (klimaat)chaos heerst.

Buitenlandse investeerders kopen grond met waterbronnen terwijl niet alle Ghanezen schoon drinkwater hebben

Zo toonde De Kerk in Arnhem een expositie over sociale rechtvaardigheid en klimaatverandering. Onder de titel Stormy Weather uitten kunstenaars over de hele wereld er hun zorgen. Dat levert geen clichébeelden op van vervallen steden en een apocalyptisch land vol zombies, maar een reële blik op de sociale problemen die ontstaan wanneer een samenleving door schaarste en chaos genoodzaakt is opnieuw te bepalen wie waar recht op heeft – wat me een goede voorbereiding op de toekomst lijkt.

Kunstenaar Serge Attukwei Clottey heeft jerrycans in stukjes gesneden en die vervolgens aan elkaar gesmolten tot een groot geel gordijn dat midden in de kerk hangt. In Ghana worden deze gele jerrycans Kufuor gallons genoemd, naar de voormalige president van Ghana, John Agyekum Kufuor, die ze massaal liet verspreiden tijdens de veelvuldige perioden van droogte in het land. Inmiddels dragen de plastic tanks zelf bij aan een milieuramp; de grote hoeveelheid verloren geraakt plastic verstopt het riool in de grote steden en brengt dieren op het strand en in de zee in gevaar.

Clottey wil met zijn werk de rol aantonen die privilege speelt bij milieurampen. Per e-mail laat hij weten: ‘Op dit moment wordt er veel grond met waterbronnen opgekocht door buitenlandse investeerders. Ondertussen hebben niet alle Ghanezen schoon drinkwater. Mijn werk symboliseert de scheidslijn tussen de stedelijke ruimte, waar nog altijd veel zwerfafval ligt, en de nieuwe, moderne woonwijken.’

Klimaatverandering zorgt ook dat mensen hun handen uit de mouwen steken en samenwerken

Het is een mooie illustratie van hoe mensen met de minste middelen het hardst getroffen (zullen) worden door klimaatchaos. Het dwingt me om na te denken over mijn rol als inwoner van een welvarend land. (Ik heb mijn plastichuishouding bepaald niet op orde.)

Een ander tentoongesteld werk laat zien hoe een ramp ook in staat is mensen te verbinden. In Deep Weather van de Zwitserse videokunstenaar Ursula Biemann zien we hoe duizenden mensen in Bangladesh samen de strijd aangaan tegen de stijgende zeespiegel door met de hand dijken te bouwen van modderzakken. Het grijpt me aan dat klimaatverandering niet alleen voor verdeeldheid zorgt, maar er ook voor zorgt dat mensen de handen uit de mouwen steken en samenwerken.

Geen historische wortels

Niet alleen beeldend kunstenaars, ook sommige schrijvers wagen zich aan de vraag waarom het zo moeilijk is om actie te ondernemen tegen klimaatverandering. Zoals Lieke Marsman, met haar boek Het tegenovergestelde van een mens. Ze weet daarin goed het verlammende effect van klimaatverandering te beschrijven: ‘Het rare aan angst is dat de wereld in angst nog precies zo is als hij daarvoor was, en toch lijkt alles voorgoed veranderd, juist omdat het voelt alsof alles voor altijd hetzelfde zal zijn. Hoe zal ik het zeggen, het is alsof de lucht voor je ogen beweegt: wat je ziet is wat er is, maar je kijkt door een waas.’

De hoofdpersoon uit de roman is een klimaatwetenschapper die worstelt met de vraag hoe ze zich moet verhouden tot de opwarming van de aarde. Het is een van de weinige fictieboeken over klimaatverandering waarin een dystopisch spektakel uitblijft. En het is fijn om te lezen over iemand die ook constant de psychologische druk voelt van dat onheilspellende probleem dat ‘klimaatverandering’ heet.

Volgens Marsman is het lastig om over klimaatverandering te schrijven. “Het is een heel abstract begrip”, zegt ze. “En het ligt ook nog eens voor een deel in de toekomst. Dat maakt het ongrijpbaar. Hoe schrijf je over een stijgende zeespiegel? Of over CO2-deeltjes? Het zijn nieuwe begrippen en ze hebben dus geen historische wortels die verhalen of mythen met zich meebrengen. Die moeten allemaal nog bedacht worden. Zodra de omvang van de gevolgen van klimaatverandering toeneemt, zal denk ik ook het aantal fictieromans volgen.”

Er is weinig Nederlandse literatuur over klimaatverandering

Literair tijdschrift Guernica besteedde al een keer een heel nummer aan ‘cli-fi’ (climate fiction). Ook hier weinig apocalyps. Er is vooral aandacht voor de druk die sociale relaties ondervinden in tijden van (aankomende) rampen en schaarste.

Een verhaal is van Lydia Millet en speelt zich af in een toekomst waarin natuur alleen nog voor de allerrijksten is. De hoofdpersoon werkt in een vakantieresort waar de elite komt kijken naar ‘zeldzame’ bosdieren als herten. Het leven wordt in haar wereld bepaald door een autoritair regime, en ze put hoop uit kijken naar die rijke bezoekers, die laten zien dat er ‘nog steeds mensen bestaan die precies doen waar ze zin in hebben’.

In deze verhalen gaat klimaatverandering over verstikkende lucht, over bosbranden en overstromingen, maar ook over hoe onze geest omgaat met de onzekere toekomst. Zoals in het mooie verhaal van Helen Phillips, waarin een moeder zich zo veel zorgen maakt over de eventuele toekomstige rampen, dat haar relatie met haar jonge dochter dreigt te verzuren. Totdat ze leert om haar gevoelens van angst er gewoon te laten ‘zijn’, zonder ze steeds te willen wegdrukken of te laten verdwijnen.

Excentriekelingen

Je kunt je natuurlijk ook veel concreter voorbereiden op toekomstige rampen. Ik bel met doomsday prepper Jeroen Klaassen. Deze nuchtere psycholoog laat zien dat preppers echt niet altijd tot op de tand bewapende excentriekelingen zijn. Hij verkoopt onder andere spullen waarmee mensen zich thuis kunnen voorbereiden op stroomuitval en overstromingen. “Mensen komen pas in actie als iets dichtbij komt”, zegt hij. “Toen bekend werd dat in het water rond Dordrecht de chemische stof GenX was aangetroffen, zag ik een hoop waterfilters die kant op gaan.”

Zo begon het ook bij hem. Toen hij nog in Rotterdam woonde, werd zijn omgeving een keer getroffen door een stroomstoring. Zijn oudste zoon was net geboren en Klaassen besefte dat hij zonder luxe en moderne middelen niet goed voor zijn kind kon zorgen. In de vriezer ontdooide de moedermelk. Het fornuis om de melk mee op te warmen, werkte niet. “Op dat moment besloot ik om me voor te bereiden op dit soort situaties. Ik dacht: Ik ben niet alleen verantwoordelijkheid voor mezelf, maar ook voor dit kleine hummeltje.”

Met het eten dat ik in huis heb, houd ik het een paar weken vol

Zijn voorbereidingen komen niet alleen van pas in geval van nood, maar dragen ook bij aan een duurzame levensstijl. Zo probeert Klaassen zo veel mogelijk groenten en kruiden uit eigen tuin te eten en heeft hij zijn eigen kippen. “Ik lig niet wakker van klimaatverandering. Ik vind het vooral leuk om na te denken over de toekomst. Stel, de supermarkt is helemaal leeggekocht omdat er een natuurramp aankomt, wat doe ik dan? Ik heb een voorraadkast vol blikken soep zodat ik daar geen last van zal hebben. Met het eten dat ik in huis heb, hou ik het een paar weken vol. Dat is genoeg, ik ben geen doemdenker en geloof dat de boel na een tijdje weer op orde komt.”

Wel probeer hij uit te zoeken of de planten in de moestuin nog goed kunnen groeien als het klimaat verandert. Want onze manier van landbouw is niet erg toekomstbestendig, ziet hij. “Door die enorme velden met steeds dezelfde gewassen raakt de bodem uitgeput en wordt het voedsel steeds slechter.”

Klaassen snapt wel dat een noodsituatie zo ver van mensen afstaat dat ze veelal het nut van voorbereiding niet zien. “Ik zeg weleens: ‘Je betaalt toch ook je brandverzekering, ook al ga je er niet van uit dat je huis afbrandt?’ Toch komen ze niet zelf in actie. Mensen kunnen nou eenmaal slecht vooruitdenken”, zegt hij laconiek.

Je kunt er ook plezier in hebben: nadenken over hoe je je kunt voorbereiden op een ramp

Klaassen houdt er rekening mee dat anderen zijn kant op komen als ze zonder levensmiddelen komen te zitten. “Ik heb een waterfilter gekocht, dat een paar jaar geleden nog een paar honderd euro kostte, en nu nog slechts drie tientjes. Door de vraag naar waterfilters in ontwikkelingslanden is er veel innovatie geweest op dit gebied. Met dit waterfilter kan ik de hele buurt van water voorzien.”

Hij heeft er vooral veel plezier in: nadenken over de toekomst en hoe hij zich kan voorbereiden op een ramp. “Ik weet dat ik op eigen houtje voor mezelf en mijn gezin kan zorgen en dat geeft me een gevoel van vrijheid.”

Dat is de juiste houding, lijkt me – mijn toekomstige ik moet iets doen wat voldoening geeft. Wat precies, dat is een zoektocht waar ik nu aan kan beginnen.

Dit artikel verscheen eerder in OneWorld-magazine in 2019.

Preppen: zo gek nog niet

‘Als ik kwaad ben, schrijf ik het best’

Rosa Boland

Het bericht Hoe bereid ik me voor op een klimaatramp? verscheen eerst op OneWorld.

https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/hoe-bereid-ik-me-voor-op-een-klimaatramp/

Neem nou alsjeblieft eindelijk de klimaatcrisis serieus (Joop)

https://joop.bnnvara.nl/content/uploads/2021/07/51112523785_4ae2f50007_k.jpg

cc-foto: Mariano Mantel

Talloze mensen zijn de afgelopen weken slachtoffer geworden van meerdere grote natuurrampen in Noord-Amerika en in Noordwest-Europa, waaronder in Limburg. Deze rampen hebben grote gebieden verwoest, talloze huizen van de kaart geveegd, en bij elkaar honderden als niet over de duizend mensen hun leven gekost.

Ik kan mij niet voorstellen hoe ernstig dit voor de getroffenen moet zijn, en ik leef zeer met hen mee. Bij mezelf voel ik echter één emotie boven alles: woede. Ik ben woest omdat dit de rampen zijn waar al decennia voor wordt gewaarschuwd, en waar structureel en bewust niet genoeg tegen is gedaan. Dankzij gebrekkig klimaatbeleid waren deze rampen geen kwestie van of, maar van wanneer. De klimaatcrisis is hier en laat zich met deze rampen glashelder zien. We kunnen echt niet langer meer wegkijken.

De hittegolven in Noord-Amerika
Laat me beginnen bij de situaties in kwestie, beginnende in Noord-Amerika. Meerdere weken werden gebieden in het westen van Canada en het noordwesten van de Verenigde Staten geteisterd door ondraaglijke hittegolven. We hebben het over temperaturen die consequent de 40 raakten. In Death Valley werd zelfs een temperatuur van 54 graden gemeten. Als die meting klopt, dan is dat de heetst gemeten temperatuur op Aarde ooit. Deze extreme temperaturen hebben geleid tot wijd verspreide bosbranden: in de Canadese provincie British Columbia woedden er meer dan 300. Meerdere dorpen zijn met de grond gelijk gemaakt. Veel grotere gebieden waren totaal ontregeld in pogingen om de hitte het hoofd te bieden.

Nog ernstiger is het verlies van mensenlevens. Op 2 juli werd gesproken over 600 slachtoffers. Dat aantal zal nu waarschijnlijk nog hoger liggen. In British Columbia rapporteerden de hulpdiensten dat er drie keer zoveel mensen zijn overleden als normaal.

https://joop.bnnvara.nl/content/uploads/2021/07/51316733011_174155cd07_c-370x247.jpg

Venlo met blik op Blerck, 16 juli 2021 | cc-foto: Jenske

De waterramp in Limburg, België en Duitsland
De ramp die wij echter allemaal in ons hoofd hebben is natuurlijk de waterramp in Limburg en gebieden van België en Duitsland. De beelden in het nieuws en op sociale media spreken haast al voor zich. De Maas heeft nog nooit zo hoog gestaan. Volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio is het ‘net geen doemscenario’. Venlo is geëvacueerd omdat de waterstand in de Maas nog steeds verder kan stijgen. De dijk bij Meerssen is doorgebroken, waardoor mensen in vier woonplaatsen onmiddellijk moesten vluchten. In België zijn er problemen met het drinkwater en zitten 21.000 mensen zonder stroom. In Duitsland zitten ruim 100.000 mensen zonder stroom. Talloze huizen zijn verwoest.

Ook hier blijft het niet bij materiële schade. In Duitsland en België zijn gezamenlijk al meer dan 120 doden gevallen. Ten tijde van schrijven zijn er in Nederland nog geen doden gevallen, maar duizenden mensen zijn geëvacueerd – waaronder mensen uit ziekenhuizen in kritieke toestand.

Laat ik allereerst nogmaals voorop stellen: mijn gedachten zijn bij de nabestaanden van iedereen die hun leven hebben verloren in deze rampen. De pijn die deze mensen moeten voelen is niet te beschrijven. Ik hoop dat iedereen die hun huis heeft verloren of van wie het huis flink is beschadigd alle hulp krijgt die nodig is, en dat allen die een dierbare zijn verloren de nodige tijd, ruimte en hulp krijgen om dit te verwerken. Ik wil ook mijn enorme dank uiten aan alle militairen, nooddiensten, hulpverleners en alle andere mensen die meehelpen en hebben geholpen met het bestrijden van deze rampen en het redden en ondersteunen van de getroffen mensen.

We moeten echter erkennen dat er voor deze rampen een heldere oorzaak is: klimaatverandering. We kunnen er niet omheen. Deze rampen zijn directe gevolgen van de klimaatcrisis.

De klimaatcrisis toont diens aard
De kans op hittegolven als die van de afgelopen weken in Noord-Amerika is volgens onderzoekers door de klimaatcrisis 150 keer zo groot geworden. Binnen de modellen gebaseerd op het oorspronkelijke klimaat in Noord-Amerika was de kans op temperaturen van 50 graden praktisch nul. Toch is nu in één klap de 54 graden bereikt. Deze dodelijke temperaturen en hittegolven waren ooit slechts hypothetisch. Nu zijn ze de realiteit geworden. Deze hittegolven zijn onvoorspelbaar, en ze zullen ook steeds langer en hardnekkiger worden dan voorheen.

Dit is ook niet beperkt tot Noord-Amerika. Slechts twee jaar terug werden in Nederland voor het eerst temperaturen boven de 40 gemeten, waardoor in het hele land code oranje afgekondigd moest worden. Dit record was ook geen uitzondering: Weer.nl stelt dat er deze eeuw 10 keer(!) zoveel warmterecords zijn verbroken als kouderecords.

Ook de waterramp die we nu in Limburg zien houdt direct verband met de klimaatcrisis. Het KNMI kopt: ‘Het regent nu harder in Zuid-Limburg door klimaatverandering’. Omdat door klimaatverandering de lucht warmer en vochtiger is, blijft het gemiddeld langer regenen en zit er meer regen in de lucht. De kans op extreem weer als dit neemt daardoor toe. Volgens de NOS stellen weerkundigen ook dat dat door klimaatverandering dit soort extreem weer vaker voor gaat komen. Dit is overigens niets nieuws: klimaatwetenschappers roepen al jaren en jaren dat dit eraan zit te komen. Duitse politici hebben het zelfs openlijk erkend: deze ramp is het gevolg van klimaatverandering.

Honderden mensen hebben de afgelopen weken hun leven verloren aan deze rampen. Dit vult mij met rouw, maar nog meer met woede. Deze rampen hadden voorkomen kunnen worden, of op zijn minst minder ernstig kunnen zijn. Al decennia roepen wetenschappers, klimaatexperts, organisaties en burgers dat dit de risico’s zijn van klimaatverandering. Dat dit soort rampen vaker voor zullen komen en heftiger van aard zullen zijn als de klimaatcrisis niet goed wordt aangepakt. Dat effectief klimaatbeleid nodig is en een absolute prioriteit zou moeten zijn. Maar de politiek luisterde niet. Effectief klimaatbeleid wordt al jarenlang vooruitgeschoven, genegeerd, weggeduwd en afgeschaald. Nu merken we de gevolgen. Over het klimaat werd vaak wel gezegd dat het 5 voor 12 is, maar het is nu echt officieel 12 uur. De tijd is op.

De niet gehaalde klimaatdoelen
De rechter deed in 2015, in de eerste klimaatzaak aangespannen door Urgenda, al een glasheldere uitspraak: in 2020 moet de CO2 uitstoot met 25% zijn verminderd ten opzichte van 1990. Alleen al het feit dat de Staat tegen dit vonnis in beroep ging laat zien dat ze de crisis niet serieus neemt. Toch werd in 2019 het vonnis door de Hoge Raad nog eens bevestigd: 25% vermindering van de uitstoot is nodig. Dat is niet gelukt. In 2020 was de CO2-uitstoot slechts met 24,5% verminderd. Houd er rekening mee dat dit ook nog eens in het coronajaar was. Dit was het jaar dat massaal vliegtuigen aan de grond bleven, kantoren leeg bleven en auto’s bleven staan. Het demissionaire kabinet is nu keihard bezig om zoveel mogelijk van die dingen weer aan de gang te krijgen, waardoor in 2021 en 2022 de netto uitstootreductie naar alle waarschijnlijkheid nog flink lager zal liggen.

Klap op de vuurpijl waren toch wel de woorden van demissionair staatssecretaris Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD). Vorige week nog noemde zij het halen van deze wettelijk opgelegde doelen ‘geen halszaak’. Zij stelt dat klimaatdoelen op de lange termijn belangrijker zijn. Deze houding van het demissionair kabinet is toch wel het toppunt van minachting voor de rechtsstaat, het klimaat, de toekomst en alle mensen die nu door de effecten van de klimaatcrisis getroffen worden en zullen worden.

Dat een reductie van de CO2 uitstoot nodig is, was ook voor het eerste vonnis in de Urgenda-zaak in 2015 al lang en breed bekend. Als de kabinetten Rutte II en Rutte III het vonnis in 2015 serieus hadden genomen hadden de doelen ook prima gehaald kunnen worden. Maar nee, de doelen zijn niet gehaald en het demissionaire kabinet kijkt liever naar ‘de lange termijn’. Toen de gemiste doelen werden gesteld waren die al vrij lange termijn. Als de regering eerder naar wetenschappers en experts had geluisterd, dan hadden die doelen toentertijd met gemak lange termijn kunnen zijn.

Als je dan toch kijkt naar die langere termijn, zelfs dan zijn we op koers om dat ook niet te gaan halen. Energie-experts zeiden tegen NU.nl dat we ‘te veel op de rem trappen’ om in 2030 de beoogde 49 procent CO2-reductie te behalen. Nog steeds wordt er te veel geharreward over details in plaats van dat een doeltreffend beleid wordt doorgevoerd. Met andere woorden: zolang er niets veranderd zitten we in 2030 met exact dezelfde situatie als nu, behalve dat de gevolgen van de klimaatcrisis dan nog vele malen heftiger zullen zijn. Sowieso is het streven van 49% frappant, aangezien de EU intussen het streefcijfer al omhoog heeft gegooid naar 55%. Volgens de UN Environment Programme is dat overigens wereldwijd slechts het minimale vereiste om niet boven de 1,5 graden opwarming uit te komen.

Vind je het gek dat veel mensen er geen vertrouwen in hebben dat de doelen gehaald gaan worden? De regering bleef uitstellen totdat de doelen gemist waren, mensen aan het lijntje houdend met mooie praatjes dat de doelen gehaald zouden worden, en verlegt nu de focus naar de volgende doelen. Zolang de regering niet inziet hoe essentieel dit is, zullen ze dat riedeltje waarschijnlijk blijven herhalen totdat heel Nederland onder water ligt. De crisis voltrekt zich nu al. We hebben allang geen tijd meer voor ‘de lange termijn’.

De toekomst belooft nog weinig
Er zijn wel positieve ontwikkelingen hier en daar, maar zelfs daar zitten flinke haken en ogen aan. Zo presenteerde de Europese Commissie een paar dagen terug een concreet plan om de uitstoot in de EU in 2030 met 55% te beperken en in 2050 klimaatneutraal te worden. Dat klinkt mooi, maar gaat het werken? Binnen de Europese politiek is er breed gedragen kritiek op de plannen, die de kosten oneerlijk zouden verdelen en te veel lasten bij de burgers zouden neerleggen. De invoering van de plannen gaat waarschijnlijk ook nog jaren van onderhandelen kosten, waardoor landen nog jaren niets hoeven te doen voordat deze plannen wet worden. Daarmee wordt de kans dat de doelen gehaald worden nog kleiner.

Eerlijkheid van het klimaatbeleid is overigens ook iets waar Nederland zelf mee worstelt. Het Planbureau voor de Leefomgeving concludeerde in een rapport dat een paar dagen terug verscheen dat grootvervuilers zoals de zware industrie veel minder betalen voor hun uitstoot dan burgers, en de landbouw en de luchtvaart nagenoeg niets hoeven bij te dragen voor de schade die zij aanrichten. Vind je het gek dat daar niets verandert en dat burgers dat oneerlijk vinden?

Intussen zien we de schade wereldwijd alleen maar verder toenemen. Een paar dagen terug kopte Joop nog dat de Amazone zoveel is beschadigd dat het nu meer CO2 uitstoot dan het opneemt – in grote delen door aangestoken bosbranden, zodat de grond gebruikt kan worden voor landbouw. En hoewel het bewind van de extreemrechtse Braziliaanse overheid dat toestaat, zijn het onder andere de Nederlandse en Europese landbouwpraktijken die dat systeem in stand houden.

Wanneer komt er nou eindelijk verandering?
Met sommige van deze punten voel ik me alsof ik in de herhaling val. Ik wordt er eerlijk gezegd een beetje hopeloos van. Niets van deze al dingen is onbekend. Soms voelt het alsof er niets meer te zeggen is over de effecten van de klimaatcrisis dat niet al is gezegd. Waarom werd en wordt er dan toch niets mee gedaan?

De huidige politiek kan en mag niet wegkomen met praatjes dat dit soort rampen onvermijdelijk zijn en dat ze er niets aan kunnen doen. Wetenschappers waarschuwen al decennia voor precies dit. Burgers zijn massaal de straten opgegaan en blijven zich nog steeds onverbiddelijk uitspreken. We wisten dat dit de gevolgen van klimaatverandering zijn, en dat door de klimaatcrisis dit soort rampen nog veel vaker gaan voorkomen en nog heftiger van aard zullen worden. De regering heeft er niets mee gedaan, want zaken als de economie, de belangen van multinationals en de volgende verkiezingen waren belangrijker.

Zouden deze rampen dan eindelijk een wake-up call kunnen zijn? Zou de noodzaak van serieus klimaatbeleid nu eindelijk doordringen tot de politiek, zowel in Nederland als in de rest van de wereld? Ik hoop het, maar ik durf er niet vanuit te gaan. Deze twee rampen zijn slechts twee voorbeelden van talloze rampen en andere problemen die we nu al in de wereld zien als gevolg van de klimaatcrisis. Analyses lopen enorm uiteen, maar een recent onderzoek stelt dat de gevolgen van de klimaatcrisis op het moment verband kunnen houden met de dood van tot wel 5 miljoen mensen per jaar. Zolang er niets verandert zal dat aantal alleen maar blijven groeien, en zullen dit soort rampen steeds vaker en steeds heftiger voorkomen.

Op dit punt voelt het haast afgezaagd om het nog eens te vragen, maar politiek, luister toch alsjeblieft naar wetenschappers! Luister toch naar de rechter en doe jullie plicht! Neem deze crisis serieus en behandel het als een crisis! Hoeveel zichtbaarder dan dit moeten de gevolgen van de klimaatcrisis nog worden? Als deze rampen geen omslag betekenen binnen de Nederlandse politiek, dan zal niets dat doen. En mensen: spreek je uit. Laat van je horen, nu nog harder dan ooit. Het enige dat we vragen is een leefbare wereld. Een wereld waar dit soort rampen een gewone realiteit worden, is dat niet.

Het Nationaal Rampenfonds heeft Giro 777 opengezet voor steun aan de getroffen mensen in Limburg. Elke bijdrage helpt. Meer informatie: https://nationaalrampenfonds.nl/

https://joop.bnnvara.nl/opinies/neem-nou-alsjeblieft-eindelijk-de-klimaatcrisis-serieus

LIVE | Dodental overstromingen in Duitsland loopt op tot 49, België 9 (Telegraaf)

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. In Roosteren en omliggende dorpen zijn bewoners geëvacueerd. Het kabinet houdt donderdagavond crisisoverleg over de overstromingen in Limburg. Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen in dit liveblog.

Noodkreten in België: ’Kom ons alstublieft redden, het water blijft stijgen’ Dodental door noodweer in Duitsland loopt op 10.000 inwoners Maastricht moeten huis verlaten: waterhoogtes tot 5 meter verwacht Brug in centrum Valkenburg ingestort, auto’s verdwijnen in water Valkenburg geëvacueerd: ’Onze vrienden verdrinken!’ Formule 1-circuit Spa ook getroffen door overstromingen: ’Weg ingestort en tunnels ontoegankelijk’

00.40 - Meerssen besluit tot evacuaties

De gemeente Meerssen, in het Limburgse Heuvelland, adviseert een deel van haar inwoners dringend te evacueren. Het gaat om het gebied ten noorden van de Geul en ten oosten van het Julianakanaal. Doordat het water in de Maas blijft stijgen, kan de Geul niet daarin afwateren. Het waterpeil in de rivier zal daarom naar verwachting vrijdagnacht nog enkele decimeters stijgen. Delen van Meerssen zijn nu al overstroomd.

De gemeente vraagt mensen in het betrokken gebied onderdak te zoeken bij vrienden of familie. Voor wie dat niet kan, wordt opvang geregeld in een gemeenschapshuis. Volgens de gemeente is er geen reden tot paniek en is er voldoende tijd om te vertrekken.

Een woordvoerder van de Veiligheidsregio laat op L1, die als calamiteitenzender fungeert, weten dat ongeveer 2300 mensen in het te evacueren gebied wonen.

22.50 - Team Defensie op weg naar Valkenburg voor plaatsen noodbrug

Enkele tientallen militairen van de genie zijn donderdagavond onder leiding van de Koninklijke Marechaussee naar Valkenburg vertrokken om daar een militaire noodbrug over de Geul aan te leggen. Een woordvoerder van Defensie zei dat de noodbrug naar verwachting vrijdagmorgen gereed is.

De noodbrug komt op de plek waar een brug door woest stromend water is weggeslagen. Daardoor is een een deel van Valkenburg een eiland geworden, wat de hulpverlening bemoeilijkt.

De militairen die naar Valkenburg zijn vertrokken behoren tot de eenheid 105 Geniecompagnie waterbouw. „Door brugdelen op te bouwen gaan ze een overspanning van 10 meter realiseren”, aldus de zegsman.

In Valkenburg liggen tientallen bruggen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, zei burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg eerder donderdag.

Veiligheidsregio Limburg-Noord meldde dat militairen van Defensie ook op andere wijze helpen tegen de wateroverlast. Ze zijn momenteel bezig met het vullen van zandzakken om de dijken te verstevigen. Die verspreiden ze in de regio.

22.00 - Dodental overstromingen in Duitsland loopt op tot 49

Zeker 49 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Minister van Binnenlandse Zaken Roger Lewentz van de westelijke deelstaat Rijnland-Palts heeft van de brandweer vernomen dat er vermoedelijk nog negen slachtoffers worden geborgen. In zijn deelstaat worden ook nog tientallen mensen vermist.

Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld. Velen zochten bescherming tegen de overstromingen op bomen en daken van huizen. Reddingswerkers brachten mensen in veiligheid met boten en helikopters. Uitval van het mobiele netwerk maakt het niet makkelijker. „We hebben nog nooit zo’n ramp meegemaakt. Het is echt slopend” zei premier Malu Dreyer (SPD).

De hulpdiensten worden ondersteund door honderden militairen. De strijdkrachten hebben gepantserde voertuigen ingezet om wegen vrij te maken die zijn geblokkeerd door aardverschuivingen en omgevallen bomen. De autoriteiten laten ook helikopters uitvliegen om mensen te redden die een veilig heenkomen hebben gezocht op daken.

Bondskanselier Angela Merkel reageerde vanuit de Verenigde Staten, waar ze donderdag president Biden en vicepresident Harris ontmoet, „geschokt” op de ramp. Ze zei mee te leven met de nabestaanden van de slachtoffers en bedankte de „onvermoeibare” hulpdiensten voor hun inzet. Vicekanselier Olaf Scholz onderbrak zijn vakantie vanwege de overstroming.

In België zijn negen mensen om het leven gekomen door overstromingen. Vier anderen zijn nog vermist en de materiële schade is groot. Het stijgende waterpeil van de Maas zorgt voor een echte crisissituatie, zei de Limburgse gouverneur Jos Landmeeters.

21.59 - Roermond en Maasgouw kondigen noodverordening af

Roermond en buurgemeente Maasgouw kondigen per donderdagavond een noodverordening af. Op die manier hebben de gemeenten onder meer een stok achter de deur om ramptoerisme aan te pakken. Mensen kunnen preventief gefouilleerd worden, en iedereen die in een bepaald gebied niks te zoeken heeft, moet daaruit vertrekken.

Ramptoeristen komen op het hoge water af en lopen hulpdiensten en door hoogwater getroffen bewoners voor de voeten. De Veiligheidsregio Limburg Noord roept mensen op niet naar rampgebieden te komen en de wegen vrij te houden voor de hulpdiensten.

De noodverordening bepaalt ook dat mensen in bedreigde gebieden verplicht zijn hun woning te verlaten. Volgens de gemeenten moet rekening worden gehouden met verstoring van de openbare orde. Hulpverleners en onderzoekers moeten ongestoord hun werk kunnen doen. Om dat te kunnen kan mensen die er niks te zoeken hebben de toegang tot het gebied ontzegd worden. De noodverordening geldt tot 19 juli.

21.30 - Inwoners dorpen Echt-Susteren verplicht geëvacueerd

De gemeente Echt-Susteren verplicht inwoners van de dorpen Visserweert en Aasterberg en omgeving hun huizen te verlaten. Om te zorgen dat er in het te evacueren gebied niemand achterblijft, gaan toezichthouders van de gemeente sinds donderdagavond 21.00 uur alle huizen langs die geëvacueerd moeten worden.

Het evacuatiebevel is onderdeel van de noodverordening die geldt voor het hele gebied tussen de Maas en het Julianakanaal. Alleen hulpdiensten en inwoners mogen dit gebied nog in. Eerder op donderdag waren inwoners van de dorpen al opgeroepen te vertrekken.

20.50 - Opnamestop ziekenhuis Venlo, houdt rekening met evacuatie

Het Venlose ziekenhuis VieCuri Medisch Centrum heeft donderdag per direct een opnamestop afgekondigd. Tot nader order neemt het ziekenhuis geen nieuwe patiënten meer op. Wel blijft de eerste opvang voor acute zorg gehandhaafd, maakte VieCuri donderdagavond bekend.

Het ziekenhuis is vanwege het wassende water van de naburige Maas „in opperste staat van paraatheid.” VieCuri houdt rekening met een eventuele evacuatie. Alle niet-spoedeisende operaties voor vrijdag worden afgezegd. Poli-afspraken, diagnostiek en dagbehandelingen gaan vrijdag wel nog door, maar ook dat kan veranderen.

„VieCuri is voorbereid op hoge waterstanden van de Maas, zelfs op een eventuele evacuatie”, legt het ziekenhuis uit. Daarbij maakt het gebruik van een ’hoogwaterprotocol’ dat daarin voorziet.

20.25 - Poetin condoleert nabestaanden Duitse noodweerslachtoffers

Vladimir Poetin heeft de nabestaanden van mensen die zijn overleden door de overstromingen in het westen van Duitsland gecondoleerd met hun verlies. Hij vroeg in een telegram bondskanselier Angela Merkel en president Frank-Walter Steinmeier de boodschap over te brengen. Hij wenste mensen die gewond zijn geraakt een spoedig herstel.

In de deelstaten Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen zijn volgens Duitse media inmiddels 49 mensen overleden. Er worden nog tientallen mensen vermist.

De 68-jarige Poetin was ooit een Russische spion in Duitsland en spreekt vloeiend Duits. Hij onderhoudt een hartelijke relatie met Merkel.

19.35 - Gratis frieten voor gedupeerde Valkenburgers

Veel horecagelegenheden in Valkenburg waren zo getroffen door de waterramp dat ze de deuren moesten sluiten. Bij Pompes Haute Friture bij de Berkelpoort gooiden ze de deuren juist open, met een groot bord Gratis Frites.

Het is om te helpen, vertelt verkoper Andy Balsing. „Onze zaak is net niet getroffen door het water, we hebben alleen even geen stroom gehad. Dus hebben we ’s middags besloten de frites gratis weg te geven.”

Van dit gebaar maakten heel wat bewoners en inwoners gretig gebruik. Balsing: „Ik zie veel mensen die komen helpen, dat is wel weer het mooie dat uit zo’n nare situatie.”

19.13 - Inwoners Roermond begrijpen evacuaties niet: ’Dit is pure paniekvoetbal’

Terwijl inwoners van Roermond op het punt staan om te evacueren, weten Dijkwachters Hein en Wil helemaal van niets. „Dit is pure paniekvoetbal. Ik kan me echt niet voorstellen dat het hier mis gaat”, verzucht Hein.

Het water aan rivier de Maas staat hoog, maar ook weer niet zó hoog, vertelt een inwoonster van Roermond. „In de winter staat het wandelpad hier regelmatig onder water. Zo ver zijn we nog niet eens.”

Toch maakte burgemeester Rianne Donders bekend dat vijfhonderdwoningen rond het zijriviertje de Hambeek geëvacueerd gaan worden. Dijkwachters Hein en Wil van Waterschap Limburg weten donderdagmiddag echter van niets. „Ach, dat meen je niet!”, roept Hein wanneer hij het nieuws hoort. „Hier geloof ik helemaal niets van. Evacueren? Hier?”

Wanneer ze lezen dat de Rijkswaterstaat een nog hogere instroom verwacht dan tijdens de watersnoodramp bij de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995, slaken ze beide een kreet. „Waar hebben ze die dijken dan voor versterkt? Dan kunnen ze weer opnieuw beginnen”, stelt Hein.

Wil was erbij tijdens de overstromingen in ’93. „Toen stond het tot daar blank”, vertelt hij, wijzend naar een hoge muur welke ten minste een meter of vier hoger is dan waar het water op dat moment komt. „Als het hier al eens twee meter stijgt, en dat is echt veel, dan is er nog niks aan de hand”, vertelt hij.

Volgens Hein is het dan ook een potje ’paniekvoetbal’. „In Valkenburg is een brug ingestort, in Meerssen stond het blank. Ze willen het zekere voor het onzekere nemen. Maar de Geul die daarlangs gaat is wel even wat anders dan onze Maas. Dat is maar een smal riviertje, die kan dat niet zo aan”, stelt Hein.

„Toch kunnen we het de burgemeester niet kwalijk nemen hoor”, zegt Wil. „Die wordt ook geadviseerd en wil waarschijnlijk het zekere voor het onzekere nemen. En laten we wel zijn: mocht het toch mis gaan, dan ben je morgen met zo’n beslissing alweer te laat.”

19.07 - 4500 Duitsers geëvacueerd uit vrees voor doorbraak stuwdam

Meer dan 4500 dorpelingen uit de Duitse regio Steinbachtalsperre in Noordrijn-Westfalen zijn geëvacueerd uit vrees voor doorbraak van een stuwdam. Het gebied ten zuidwesten van Bonn kan daardoor te maken krijgen met een vloedgolf. Een deskundige omschrijft de dam in Duitse media als „zeer instabiel.”

In de buurt ligt Euskirchen, waar zeker vijftien mensen zijn omgekomen door het noodweer. In totaal zijn in het westen van Duitsland minstens 43 mensen overleden. Er worden nog tientallen mensen vermist in de deelstaten Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen.

Veel plekken zijn afgesloten van de buitenwereld. De politie en het leger proberen mensen van daken te halen met helikopters. Als het water zakt kunnen ook boten worden ingezet.

Er zijn veel meldingen van gebouwen die dreigen in te storten. Daarnaast is er een grote stroomstoring, waardoor 200.000 huishoudens zonder elektriciteit zitten. In sommige gebieden is het noodnummer 112 niet bereikbaar. In een aantal steden in het Ruhrgebied moeten inwoners hun drinkwater koken.

18.44 - Dodental in België loopt op tot acht, vier mensen vermist

Bij het noodweer in België zijn tot nu toe acht personen omgekomen. Vier mensen zijn nog steeds vermist.

In de Belgische stad Eupen kwam woensdag een 22-jarige man om het leven. De twintiger sprong met een zwemband in het snel stromende water in de wijk Nispert en werd vervolgens een tijdlang vermist. Later vonden de hulpdiensten zijn lichaam in een beek in de buurt van de Rotenberg. Hij kon niet meer gereanimeerd worden.

In Aywaille, een plaats in de provincie Luik, vonden de hulpdiensten donderdagochtend het lichaam van een 50-jarige man in de kelder van zijn huis. Volgens de hulpdiensten probeerde de man zelf een oplossing te vinden voor het overstromingsprobleem in zijn huis en ging hij poolshoogte nemen in de kelder.

In de stad Verviers werden donderdag vijf lichamen aangetroffen, volgens de lokale autoriteiten. De slachtoffers kwamen om het leven door de zware regenval. Het is nog onduidelijk wie de slachtoffers zijn en waar de stoffelijke resten zijn gevonden.

De burgemeester van Pepinster, een plaats in de provincie Luik, meldde donderdagavond dat er een levenloos lichaam was gevonden onder een gedeeltelijk ingestorte brug.

Er zijn ook vier vermisten. In Marcourt, in de gemeente Rendeux in de provincie Luxemburg, werd woensdag een meisje van vijftien meegesleurd door de Ourthe. Zij is nog altijd niet teruggevonden.

Bij een reddingsoperatie in Pepinster raakten drie mensen vermist toen donderdagmiddag een reddingsboot omsloeg. Aan boord zaten vijf brandweerlieden en drie bewoners. Burgemeester Philippe Godin vreest het ergste voor de drie vermisten.

18.29 - Koning en koningin bezoeken Valkenburg

18.24 - Inwoners Roosteren en omliggende dorpen moeten huizen uit

De gemeente Echt-Susteren doet een dringend beroep op inwoners van dorpen en buurten tussen de Maas en het Julianakanaal om hun woningen te verlaten. Het gaat om inwoners van Illikhoven, Visserweert, Aasterberg, Kokkelert en Roosteren.

„Als u in bovengenoemde dorpen woont, loopt u het risico dat uw woning onder water komt te staan”, aldus de gemeente. „Zorg daarom voor uw eigen veiligheid en dat u vanavond, vannacht en een groot deel van morgen verblijft in een ander onderkomen bij vrienden of familie. Het dringende advies is duidelijk: bereid u voor op evacuatie.”

„Het verzoek aan de inwoners van Roosteren en omstreken om hun woning te verlaten is een dringend advies. Vanavond om 20.30 uur wordt dit dringende advies opnieuw onder de loep genomen en wordt besloten of dit advies wordt omgezet in een officieel bevel tot evacuatie.”

18.11 - Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg

Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg om te helpen bij de bestrijding van de wateroverlast. Dat meldt een woordvoerder. Woensdag waren al 68 militairen naar het gebied gestuurd. Inclusief politieondersteuning van de Koninklijke Marechaussee gaat het inmiddels om zo’n driehonderd manschappen in totaal.

17.49 - Centraal infonummer voor mensen met wateroverlast in Zuid-Limburg

Voor mensen in Zuid-Limburg die vragen hebben over wateroverlast en hoogwater is er vanaf donderdagmiddag een centraal informatienummer dat gebeld kan worden. Het nummer is 0800-1351.

Dat maakte de Veiligheidsregio Zuid Limburg bekend. Mensen die niet-dringende hulpvragen hebben kunnen gewoon bellen met hun gemeente. De Veiligheidsregio roept mensen op alleen in zeer dringende noodsituaties 112 te bellen.

In Valkenburg werd eerder donderdag een speciaal telefoonnummer ingesteld voor mensen die dringende vragen hebben over evacuaties. Dat nummer is 043-6099234, maar geldt alleen voor inwoners van dit heuvellandstadje.

17.38 - Rode Kruis breidt aantal noodbedden in Limburg uit naar 1250

Het Rode Kruis breidt het aantal noodbedden in het door wateroverlast getroffen Limburg uit van een paar honderd naar 1250. Ook zijn er vanuit heel Nederland extra teams met vrijwilligers onderweg naar het zuiden.

Volgens een woordvoerder is er vanuit verschillende gemeenten erg veel vraag naar bedden voor noodopvang van gedupeerden, onder meer uit Heerlen, Voerendaal, Simpelveld en Margraten. De gemeenten wijzen zelf de locaties aan waar de bedden kunnen worden neergezet, bijvoorbeeld in sporthallen.

17.37 - Ziekenhuis Maastricht minder goed bereikbaar, zegt afspraken af

Ziekenhuis MUMC+ in Maastricht roept mensen op een bezoek aan het ziekenhuis uit te stellen. Niet dringende afspraken worden afgezegd.

Het ziekenhuis is minder goed bereikbaar omdat er in verband met het hoge water dijkjes worden opgeworpen rond het terrein, zei een woordvoerder. Die vormen een belemmering voor de toegankelijkheid van het terrein.

Geplande operaties worden vrijdag in een aantal gevallen uitgesteld. Acute ingrepen gaan wel door.

Door het hoge water zijn veel wegen niet of slecht berijdbaar en dat kan ertoe leiden dat personeel te laat komt. Personeel is gevraagd langer te werken, totdat de aflossing er is.

Donderdagavond en in de nacht van donderdag op vrijdag zijn de apotheek en huisartsenpost bij het MUMC+ gesloten.

Het ziekenhuis belt patiënten met een poli-afspraak voor vrijdag af. Alleen dringende afspraken gaan door.

17.36 - Limburgse boeren kunnen naar verwachting dagen hun land niet op

Limburgse boeren in door het noodweer getroffen gebieden kunnen waarschijnlijk dagenlang niet werken op hun land. Bestuurder Peter van Dijck van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) benadrukt dat de overlast van het noodweer voorlopig nog niet voorbij is. Als dat achter de rug is, duurt het in het meest gunstige geval nog een dag of vier à vijf voordat boeren en tuinders weer het land op kunnen.

„En dan is het maar de vraag in welke staat ondernemers hun percelen gaan aantreffen”, zegt Van Dijck. „Er ligt dan vaak veel modder op en rommel die het water heeft achtergelaten. Planten kunnen zijn weggespoeld of verzopen en het vochtige en warme weer kan leiden tot een verhoogde schimmeldruk”, legt hij uit. „Of gewassen hiervan kunnen herstellen, weten we pas over een paar weken. Al met al is de verwachting dat de schade aanzienlijk is.”

De belangenbehartiger stelt dat het nu nog te vroeg is om de balans op te maken wat betreft geleden schade. „We zitten er nog middenin en houden ons hart vast voor wat er komen gaat. Bedrijven en percelen in de uiterwaarden van de Maas krijgen de komende uren te maken met een enorme hoeveelheid water die onze kant op komt. Voor een deel is dat water uit Zuid-Limburg, maar het stroomgebied van de Maas omvat ook delen van België en Duitsland, waar ook extreem veel water is gevallen.”

17.23 - Merkel belooft steun aan slachtoffers overstromingen

De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft de overstromingen in haar land een catastrofe genoemd. Tijdens een bezoek aan Washington zegde ze donderdag toe dat de regering met steunmaatregelen zal komen. Ze overlegt met de ministers van Financiën en Binnenlandse Zaken over de steun.

„Voor de mensen in overstroomde gebieden zijn dit verschrikkelijke dagen. Ze kunnen erop vertrouwen dat alle overheden, de bondsregering, de deelstaten en de gemeenten er samen alles aan doen om levens te redden en gevaren af te wenden.”

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld. Tientallen mensen worden nog vermist in de deelstaat Rijnland-Palts.

17.10 - Meisje (15) dat op zomerkamp meegesleurd werd door rivier is al 20 uur spoorloos

Het 15-jarige meisje dat woensdagavond meegesleurd werd door een rivier in Marcoulet, was daar op zomerkamp met de organisatie ’United World Colleges’ (UWC). Dat is ook de organisatie waarmee prinses Elisabeth in Wales ging studeren. Het meisje is ondertussen al meer dan 20 uur spoorloos.

17.07 - Test- en priklocatie in Maastricht is dicht vanwege hoogwater

De test- en vaccinatielocatie bij het MECC in Maastricht is donderdag gesloten wegens de wateroverlast. Ook vrijdag blijft de ruimte dicht, alle afspraken zijn geannuleerd, laat de GGD Zuid-Limburg weten. Het is nog niet duidelijk of de locatie op zaterdag weer open kan gaan.

De GGD neemt contact op met mensen die een afspraak hadden om te worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Mensen die zich wilden laten testen, kunnen zelf bellen om een nieuwe afspraak te maken.

De overige teststraten en prikplekken in het zuiden van Limburg blijven open en zijn bereikbaar.

16.35 - Maas gestremd voor alle scheepvaart tussen Ternaaien en Sambeek

De Maas tussen Ternaaien in het uiterste zuiden van Limburg en Sambeek in Noord-Limburg is vanaf donderdag 18.00 uur gestremd voor alle scheepvaart. Door het hoogwater staat er een sterke stroming en er zwerft veel drijfhout in het water. Dat maakt varen op de rivier gevaarlijk, aldus Rijkswaterstaat.

De markering van de vaargeul is ook niet overal goed zichtbaar volgens de dienst. Daarom moeten alle schippers de Maas voorlopig mijden.

16.28 - Burgemeester Luik roept op om stad te verlaten

In Luik, ruim 30 kilometer onder Maastricht, worden mensen die langs de overstromende Maas wonen geëvacueerd. Zij krijgen het advies de stad te verlaten of naar hogere verdiepingen van hun woning te gaan. Winkels moeten dicht en de kades worden afgesloten. Toeristen krijgen het advies de stad te verlaten. Politievoertuigen met luidsprekers rijden rond om in een aantal wijken bewoners aan te sporen weg te gaan.

„De situatie is kritiek, we verwachten dat het water nog met 1,5 meter zal stijgen”, zegt waarnemend burgemeester Christine Defraigne tegen Belgische media. Mensen die niet weten waar ze heen moeten, kunnen naar een opvangcentrum in Grivegnée. Ook zijn kamers ter beschikking gesteld in hotels.

In het nabijgelegen Chaudfontaine werden eerder al 1700 woning geëvacueerd. Koning Filip brengt een bezoek aan de plaats.

Het noodweer heeft in België zeker zes mensen het leven gekost. In Verviers waren het er vier. In die plaats wordt vanwege plunderingen een avondklok ingevoerd. Inwoners mogen van 21.00 uur tot vrijdag 06.00 hun huis niet verlaten zonder goede reden, zo is hun te kennen gegeven via een waarschuwingssysteem. De stad van 55.000 inwoners ligt ten oosten van Luik.

16.22 - Donderdagavond crisisoverleg kabinet om overstromingen Limburg

Een deel van het kabinet komt donderdagavond bijeen voor crisisoverleg vanwege de overstromingen in Zuid-Limburg. Aanwezig zijn de demissionair premier Mark Rutte en ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Ank Bijleveld (Defensie) en staatssecretarissen Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) en Raymond Knops (Binnenlandse Zaken). Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) woont het overleg digitaal bij.

De bewindspersonen praten met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) op het ministerie van Justitie en Veiligheid.

16.20 - Veiligheidsregio: bereidt u voor op situatie als 1993 en 1995

„Bereidt u voor op een situatie als in 1993 en 1995.” Dat zei voorzitter Antoin Scholten van de Veiligheidsregio Limburg-Noord donderdagmiddag tijdens een persconferentie over het hoogwater in Venlo.

Scholten zei dat een groot aantal woningen in Roermond in de buurt van de monding van de Roer in de Maas ontruimd worden. Het gaat daarbij volgens Scholten om zo’n 5000 bewoners. Dat is volgens bestuurslid Jos Teeuwen van het waterschap Limburg nodig omdat de Maas en Roer vrijdagmiddag tegelijkertijd hun hoogste piek bereiken. Dat betekent dat de Roer het water niet kwijt kan in de Maas en fors overstroomt.

Nooit eerder heeft de Maas zo’n hoog niveau bereikt als nu, benadrukte Scholte. Er wordt donderdagavond volgens hem een afvoer verwacht van maar liefst 3700 kuub. In 1993 en 1995 lag die afvoer bijna 1000 kuub lager. Toen deden zich grote overstromingen voor, die grote delen van Limburg onder water zetten.

De veiligheidsregio vraagt mensen in gebieden die ontruimd worden zelf alvast maatregelen te nemen. Er is een verschil met 1993 en 1995; er is veel gebeurd is aan de Maas, zei Scholten. Maar die maatregelen zijn gebaseerd op de winter, en niet op de zomer met veel vegetatie. Dat veroorzaakt veel onzekerheden. Bovendien gaat er nu aanzienlijk meer water door de Maas dan in ’93 en ’95, aldus Scholten.

„Dit is een ongekende situatie”, zei Scholten. „We hebben nog nooit meegemaakt dat zoveel water door de Maas wordt afgevoerd. Dat vraagt alertheid.” Ook de Roer is nooit eerder zo hoog geweest. Hij sluit niet uit dat ook elders geëvacueerd zal moeten worden.

De meeste mensen zullen volgens Scholten naar kennissen en familie gaan. Voor wie dat geen oplossing is, zoekt de gemeente een alternatieve opvang. „Mensen kunnen nu al weg”, zei hij. „Zoek een andere plek.”

16.19 - Bewoners Maasoever in Luik gevraagd stad te verlaten

In Luik, ruim 30 kilometer onder Maastricht, worden mensen die langs de overstromende Maas wonen geëvacueerd. Zij krijgen het advies de stad te verlaten of naar hogere verdiepingen van hun woning te gaan. Winkels moeten dicht en de kades worden afgesloten. Toeristen krijgen het advies de stad te verlaten. Politievoertuigen met luidsprekers rijden rond om in een aantal wijken bewoners aan te sporen weg te gaan.

„De situatie is kritiek, we verwachten dat het water nog met 1,5 meter zal stijgen”, zegt waarnemend burgemeester Christine Defraigne tegen Belgische media. Mensen die niet weten waar ze heen moeten, kunnen naar een opvangcentrum in Grivegnée. Ook zijn kamers ter beschikking gesteld in hotels.

In het nabijgelegen Chaudfontaine werden eerder al 1700 woning geëvacueerd. Koning Filip brengt een bezoek aan de plaats.

Het noodweer heeft in België zeker zes mensen het leven gekost. In Verviers waren het er vier.

16.01 - Maastricht UMC+ overweegt afschalen zorg vanwege slechte bereikbaarheid door hoog water

Het Maastricht UMC+ bereidt zich voor op een scenario waarin de zorg tijdelijk zal moeten worden afgeschaald omdat het ziekenhuis door het wassende water niet (goed) bereikbaar is.

Het ziekenhuis ligt weliswaar op ruime afstand van de Maas, maar als het waterpeil in de rivier als gevolg van aanhoudende regenval zo snel blijft stijgen, kunnen nabije aanrijroutes onbegaanbaar worden. „Het gevolg kan zijn dat patiënten die hier al zijn niet meer terug naar huis kunnen, maar ook dat personeel er niet in slaagt op hun werk te komen”, schetst een woordvoerder het dilemma.

Donderdagochtend werd de snelweg A2 ter hoogte van Meerssen in beide richtingen gesloten vanwege overstromingsgevaar van de Kleine Geul die onder de weg stroomt. Aan het begin van de middag, toen het water iets was gezakt, ging de weg weer open. De A76 en A79 zijn wel nog steeds deels dicht.

Eerder op de dag riep het MUMC+ patiënten al op hun bezoek aan het ziekenhuis uit te stellen als dit niet noodzakelijk is. Mensen die een niet dringende afspraak hebben op een van de poli’s wordt gevraagd deze uit te stellen.

15.47 - Zeker 24 doden door overstromingen Noordrijn-Westfalen

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld.

De politie van Keulen meldde dat in de regio twintig mensen zijn omgekomen door het noodweer, van wie vijftien in de stad Euskirchen. Ook zijn mensen om het leven gekomen in ondergelopen kelders en verongelukten zeker twee brandweerlieden tijdens reddingsoperaties.

Ook het gebied Ahrweiler in Rijnland-Palts is zwaar getroffen. Daar zijn zeker zes woningen verwoest in de plaats Schuld en overleden zeker achttien mensen.

De autoriteiten in Rijnland-Palts zeggen dat nog vijftig tot zeventig mensen worden vermist in het rampgebied. Het is nog onduidelijk of zij allemaal het slachtoffer zijn geworden van de watersnood. Het gaat mogelijk ook om mensen die met vakantie zijn en daarom niet thuis waren.

15.43 - Afvoer Maaswater donderdagavond nog groter dan gedacht

De afvoer van de Maas bij Sint Pieter is donderdagavond naar verwachting nog groter dan eerder werd aangenomen, meldt Rijkswaterstaat. Naar verwachting zal de afvoerpiek van de rivier uitkomen op 3375 kubieke meter water per seconde. Eerder dacht Rijkswaterstaat dat de piek op 3000 kubieke meter per seconde terecht zou komen.

Als de piek op 3375 meter water per seconde eindigt, staat het hoogwater in de top 3 van hoogste standen van de Maas ooit. Zo’n grote afvoer komt gemiddeld eens in de honderd jaar voor en is nooit eerder in de zomer voorgekomen.

Er circuleren scenario’s met nog hogere waterstanden, aldus Rijkswaterstaat. Die zijn volgens de dienst echter gebaseerd op weersverwachtingen waaraan Rijkswaterstaat minder gewicht toekent.

15.30 - Meerdere campings in Midden-Limburg ontruimd

Meerdere campings in Midden-Limburg zijn donderdagmiddag aan het ontruimen vanwege de ernstige wateroverlast. De gemeente Roermond meldt dat van de vijf campings aan de Maasplassen er twee al zijn ontruimd en de andere drie op het moment hun gasten evacueren. Dit doen ze volgens de gemeente op eigen initiatief. Ook in Maasgouw en Ohé en Laak evacueren campings hun gasten.

Onder meer De Sangershoeve in Ohé en Laak en Camping Roermond en Camping Hatenboer in Roermond zijn donderdagmiddag druk met het dreigende hoogwater van de Maas. „We zijn volop bezig”, aldus Camping Hatenboer. Op het moment worden de laatste gasten geëvacueerd. „De meeste gasten gaan naar huis.”

De gemeente Maasgouw meldde donderdagochtend al dat in het Midden-Limburgse dorp Wessem een camping bezig was met ontruimen. In jachthavens in Maasgouw worden maatregelen getroffen om te voorkomen dat boten losraken of onder water komen te staan.

In Zuid-Limburg hadden veel campings woensdag al hun gasten geëvacueerd. Voor camping De Gronselenput in Wijlre was het spannend, want de enige toegangsweg naar de camping stond eerder onder water dan de camping zelf. „Het was lastig om weg te gaan”, aldus een woordvoerder van de camping. „Veel gasten vertrokken te voet met wat handbagage via een klein paadje.”

Volgens Rijkswaterstaat bereikt de Maas donderdag om 18.00 uur de hoogste waterstand. Deze waterhoogte verplaatst zich de komende dagen van Zuid- naar Noord-Limburg. De verwachting is dat vrijdag om 18.00 uur Roermond de piek beleeft.

15.19 - Honderden woningen ontruimd in Roermond

In Roermond worden honderden woningen ontruimd. Dat heeft alles te maken met de snel stijgende Roer en zijriviertje de Hambeek. Alle woningen die rond de Hambeek in Roermond liggen worden geëvacueerd. Het zou gaan om vijfhonderd woningen.

Dat heeft burgemeester Rianne Donders van Roermond donderdagmiddag bekendgemaakt. Zij riep bewoners op alvast spullen te pakken en in veiligheid te brengen. Meer wordt bekendgemaakt tijdens een persconferentie van de Veiligheidsregio Limburg Noord in Venlo donderdagmiddag om 15.30 uur.

Volgens de laatste prognoses van Rijkswaterstaat bereikt de Maas donderdagavond rond 18.00 uur de hoogste waterstand bij Maastricht met een instroom van ongeveer 3350 kuub per seconde. Dat is veel meer dan tijdens de watersnoodramp bij de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995, toen de instroom rond de 3000 kuub was. Sindsdien zijn dijken versterkt en het stroomgebied van de Maas verbreed, waardoor overstromingen minder vaak moeten voorkomen.

Naar verwachting bereikt de piek vrijdag om 18.00 uur Roermond. Zaterdagavond heeft deze piek Venlo en zondagavond Mook-Middelaar bereikt.

15.15 - ME bewaakt grens Valkenburg

De Mobiele Eenheid gaat de gemeentegrens van Valkenburg bewaken om ramptoeristen uit het overstroomde heuvellandstadje te weren. Burgemeester Daan Prevoo kondigt daartoe donderdagmiddag een noodverordening af.

„Wij krijgen meldingen van hotels dat ze gebeld worden door mensen die een kamer willen om te komen kijken. Je gelooft het niet!”, zei Prevoo in een toelichting tegen rampenzender L1.

Tegelijkertijd zijn militairen van een brigade uit Oirschot in Valkenburg druk in de weer met de evacuatie van mensen uit woningen en een zorgcentrum. Dat zei een woordvoerder van de brigade donderdagochtend. „De nood is hier aan de man.”

De militairen maken gebruik van zware viertonners, die door het hoge water in Valkenburg kunnen rijden en veel mensen tegelijk kunnen vervoeren. „We ondersteunen op die manier de andere hulpdiensten daar en helpen mensen hun huis uit en brengen ze naar het droge.”

Tekst gaat verder onder de tweet

De militairen hebben in de nacht van woensdag op donderdag in Elsloo duizenden zandzakken gevuld. Die zijn vervolgens naar kwetsbare plaatsen gebracht langs met name de Geul en de Gulp. Beide riviertjes zijn veranderd in brede stromen, die op veel plaatsen voor overstromingen zorgen. Zo heeft de Geul het centrum van Valkenburg onder water gezet en bedreigt vanaf 11.00 uur de dorpen Meerssen en Bunde.

Een woordvoerder van de Veiligheidsregio noemde Valkenburg donderdagochtend „het grote knelpunt” in de hulpverlening. „We richten ons daar vooral op de bewoners”, zei hij. In Valkenburg en het naburige Houthem moeten vierhonderd mensen hun huis uit omdat ze geen stroom hebben.

De hotels zitten vol evacués, maar de voedselaanvoer is gestokt. Die ligt stil omdat de vrachtwagens door het hoge water Valkenburg niet meer kunnen bereiken. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zei dat nog gezocht wordt naar een oplossing voor de aanvoerproblemen.

15.11 - Voedseltekort dreigt in Valkenburg

In Valkenburg dreigt een voedseltekort. Als gevolg van het hoogwater kunnen vrachtwagens met voedsel Valkenburg niet bereiken, zei burgemeester Daan Prevoo donderdagochtend tegen regionale omroep L1.

„De hotels zitten vol met evacués, maar de leveranties kunnen door het water Valkenburg niet bereiken”, aldus Prevoo.

15.10 - Staatssecretaris: alles op alles zetten om te helpen

„We gaan alles op alles zetten om te helpen.” Dat zei demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat, D66) donderdagmiddag tijdens een bezoek aan Valkenburg. „We gaan zo snel mogelijk hulp leveren”, vervolgde ze.

Ze gaf iedereen die hard werkt aan het bestrijden van de wateroverlast haar complimenten. „Ik fietste hier zes weken geleden op de mountainbike. Heel indrukwekkend om dit hier te zien.”

Terwijl ze sprak, reed aan de overkant van de Geul een vrachtwagen met een open laadbak vol in gele hesjes geklede evacués weg. De staatssecretaris zag het, greep naar haar buik en zei: „Hier krijg ik buikpijn van. Dit is heel indrukwekkend.”

Ze sprak een bewoner bij wie het water tot aan zijn huis staat. De bewoner heeft geen stroom en kan daardoor het nieuws niet volgen. De staatssecretaris zei: „Het ergste is voorbij.”

Van Veldhoven wenste iedereen in Valkenburg nog veel sterkte.

13.45 - Koning Willem-Alexander betuigt steun aan Limburg

Koning Willem-Alexander heeft in een telefoongesprek met de commissaris van de Koning, Johan Remkes, zijn steun betuigd aan de inwoners van Limburg. Hij wenst de inwoners van de provincie sterkte met de moeilijke omstandigheden waarin zij verkeren vanwege de grote wateroverlast, als gevolg van de zware regenval de afgelopen dagen.

In het gesprek werd de koning geïnformeerd over de huidige situatie, de schade en de verwachtingen voor de komende dagen. Het is nog niet duidelijk of de koning ook een bezoek gaat brengen aan Limburg.

Zuid-Limburg kampt na flinke regenbuien met enorme wateroverlast. Ook de overlast in de regio, in België en Duitsland, is groot. Er wordt nog veel meer water verwacht. Duizend huishoudens in Valkenburg zitten volgens de Veiligheidsregio Zuid-Limburg zonder stroom. Die roept de mensen nog steeds op hun huizen te verlaten en gas en elektra af te sluiten. Verschillende wegen zijn afgesloten en mensen worden geëvacueerd.

12.08 - Von der Leyen: Brussel kan helpen bij noodweer Nederland

Voorzitter Ursula von der Leyen leeft mee met de slachtoffers van het noodweer in Nederland en omringende landen. „Mijn gedachten zijn bij de families en slachtoffers van de verwoestende overstromingen in België, Duitsland, Luxemburg en Nederland, en met degenen die hun huis zijn kwijtgeraakt”, twittert de Duitse. „De EU staat klaar om te helpen.”

Von der Leyen wijst erop dat getroffen lidstaten een beroep kunnen doen op het Europese mechanisme voor civiele bescherming (rescEU). Wanneer de omvang van een noodsituatie in een EU-land de responscapaciteit van een land overstijgt, kan dat land via het mechanisme om bijstand verzoeken. Die kan bestaan uit het sturen van hulpgoederen, deskundigen, teams voor civiele bescherming en gespecialiseerde apparatuur.

De rampenbestrijdingsdienst van de EU is vorig jaar uitgebreid, onder meer omdat Brussel meer noodsituaties door bosbranden of overstromingen door klimaatverandering verwacht. De lidstaten werken hierin samen om hulp aan andere landen te bieden. Ze beschikken over een gezamenlijke reservepool voor onder meer helikopters, boten, waterpompen, veldhospitalen en medische teams.

12.04 - Nieuwe stroomstoring in Valkenburg: meer mensen huis uit

Valkenburg is opnieuw getroffen door een stroomstoring. Een station van netbeheerder Enexis heeft het donderdagochtend begeven. Daardoor zitten nog eens duizend huishoudens zonder stroom, bovenop de vierhonderd die eerder al door een stroomstoring werden getroffen. Al deze mensen krijgen het dringende advies hun woningen te verlaten en elders onderdak te zoeken.

Thuisblijven zonder stroom is niet te doen volgens de veiligheidsregio. Wel zei een woordvoerder dat het belangrijk is dat mensen die hun woning verlaten eerst het gas afsluiten.

Hoe lang de storing duurt is nog niet te zeggen.

9.21 - Waarschuwing aan inwoners Bunde

Mensen die in de buurt van het riviertje de Geul wonen worden gewaarschuwd. De Geul stijgt snel, omdat de hoogwatergolf vanaf Valkenburg richting Meerssen en Bunde oprukt, aldus de veiligheidsregio. De hoogste waterstand in de Geul wordt donderdagochtend rond 11.00 en 12.00 uur verwacht in Meerssen en Bunde.

De autobezitters krijgen het dringende advies hun auto, eenmaal naar veiliger oorden verplaatst, op de handrem te zetten. Dat verkleint het risico dat de voertuigen bij hoogwater onverhoopt wegdrijven.

Mensen die daar in de buurt wonen krijgen ook het advies hun spullen naar hoger gelegen verdiepingen te verplaatsen, voor als het water hun huizen bereikt. Ook wordt geadviseerd de gordijnen op de begane grond op te binden.

Code rood opgeheven

Het KNMI heeft code rood die in Limburg gold vanwege de hevige regenval beëindigd. In de nacht van woensdag op donderdag is het minder hard gaan regenen, al geldt vanwege de wateroverlast nog wel code geel. Het was voor het eerst dat er code rood was afgegeven vanwege de regen.

Ook in de rest van het land geldt bijna overal code geel. Ook daar kan veel regen vallen, waarschuwt het KNMI. Op veel plaatsen valt in 24 uur 20 tot 40 millimeter en lokaal kan er meer dan 50 millimeter vallen. Alleen voor de westelijke provincies Zeeland en Zuid- en Noord-Holland, evenals de Waddeneilanden, is geen waarschuwing van kracht.

Op donderdag worden geen extreme hoeveelheden regen meer verwacht, meldt Meteo Limburg.

Hoewel er geen grote hoeveelheden regen wordt verwacht in Limburg, duurt de wateroverlast voort. Straten en huizen staan blank en kelders zijn volgelopen. Het wassende water zorgt er voor gevaarlijke situaties. Hulpverleners van het Rode Kruis hebben de hele nacht doorgewerkt om ondersteuning te bieden bij de overstromingen, en bewoners van twee verzorgingstehuizen en een hospice werden geëvacueerd.

Netbeheerder Enexis meldt dat er door het hoge water in Valkenburg twee stroomstoringen zijn. Daardoor zitten 433 huishoudens zonder stroom. „We kunnen de stroomvoorziening pas herstellen op het moment dat het water gezakt is. Wanneer iedereen weer elektriciteit heeft, is onbekend”, aldus Enexis. Daarnaast hebben 115 huishoudens in Mechelen op dit moment geen gas. Het is ook onduidelijk wanneer dat hersteld is.

In verband met de wateroverlast is de A79 tussen Hulsberg en Heerlen voorlopig nog dicht, meldt Rijkswaterstaat. Het is nog onduidelijk tot hoelang de weg dicht blijft. Ook de A76 is dicht tussen de Duitse grens en Kunderberg.

Wegens overstromingen in België rijden er donderdag geen treinen naar Luik, meldt de NS. Ook is beperkt treinverkeer naar Aken en Keulen.

’Situatie in Hoensbroek onder controle’

De situatie in Hoensbroek lijkt donderdagochtend redelijk onder controle, meldt een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Woensdagavond waarschuwde de gemeente bewoners van de lager gelegen delen van het stadsdeel van Heerlen rekening te houden met flinke wateroverlast, omdat een groot waterbekken gevuld met 120.000 kuub water op het punt stond om door te breken.

Militairen hielpen woensdagavond bij het stutten van het waterbekken en het vullen van zandzakken om de waterbuffer te verstevigen. Ook werd er water uit de buffer gepompt, waardoor de druk op de randen minder is geworden, aldus de woordvoerder van de veiligheidsregio. „De kans dat het doorbreekt is daardoor een stuk minder geworden.”

Het weggepompte water is wel in de omgeving terecht gekomen. Het is niet duidelijk hoe groot de wateroverlast daardoor is in de nabijgelegen wijk, maar niemand heeft elders onderdak hoeven zoeken, aldus de veiligheidsregio.

8.49 - 400 huishoudens in Valkenburg moeten elders onderdak zoeken

Zo’n vierhonderd huishoudens die in Valkenburg als gevolg van het hoogwater zonder stroom zitten, moeten elders ondank zoeken. Enexis is niet in staat het probleem op korte termijn op te lossen.

Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio kunnen de aansluitingen pas hersteld worden als het water helemaal verdwenen is. „En dat kan dagen duren”, zei hij. Tot die tijd krijgen mensen het dringende advies onderdak te zoeken bij familie, vrienden en kennissen.

Netbeheerder Enexis meldde eerder dat door het hoge water in Valkenburg ook een stroomstoring is veroorzaakt. Daardoor zitten volgens Enexis 374 huishoudens zonder stroom. „We zijn op dit moment aan het onderzoeken wanneer we dit kunnen herstellen”, aldus Enexis rond 01.30 uur op Twitter.

De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.

In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.

7.47 - Delen A2 in Noord-Brabant en Limburg dicht om wateroverlast

De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Ook de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven is afgesloten, net als de afrit Meerssen op de A2 richting Maastricht.

Rond 09.00 uur stond er zo’n 50 kilometer aan file op de wegen. Op de meeste plekken ging het om korte files waar buien vallen, met uitzondering van een aantal uitschieters. Rond 10.00 uur namen de vertragingen weer af, meldt Rijkswaterstaat.

Verder zijn sommige rijstroken op snelwegen afgesloten vanwege plassen water, bijvoorbeeld op de A28 richting Amersfoort bij De Bilt en op de A2 vanuit Utrecht ter hoogte van het knooppunt Hintham.

In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. „Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen.”

In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.

7.43 - Ook België zet militairen in na zware regenval

De Belgische minister van Defensie, Ludivine Dedonder, heeft na zware regenval toestemming gegeven om het leger in te zetten. Militairen voerden volgens Belgische media al ondersteunende operaties uit in de provincies Luik, Namen, Luxemburg en Belgisch-Limburg. Er zijn onder meer vrachtwagens ingezet om mensen te evacueren.

„Verzoeken om assistentie en inzet van materiaal zullen op provinciaal niveau worden afgehandeld in overleg met de hulpdiensten ter plaatse”, zegt de woordvoerder van minister Dedonder. „Defensie kan helpen door onder meer de inzet van zodiacs, waterpompen, transport en huisvesting en andere middelen. Het personeel staat met de nodige middelen klaar om binnen de twee uur in te grijpen.”

De regenval zorgde ook in België voor grote overlast. De autoriteiten evacueerden preventief zo’n 1700 mensen in Chaudfontaine, een plaats in de provincie Luik. Die grenst aan de zwaar getroffen Nederlandse provincie Limburg. De burgemeester van de gemeente Trooz in Luik noemde de situatie woensdag „catastrofaal” en deed een beroep op het leger.

Ook in Nederland kwam het leger in actie om te helpen bij het bestrijden van de wateroverlast. De militairen helpen onder meer bij het vullen van zandzakken.

7.14 - 30 vermisten na instorting huizen door regenval in Rijnland-Palts

Ongeveer dertig mensen worden vermist nadat in de nacht van woensdag op donderdag zes huizen waren ingestort in de West-Duitse deelstaat Rijnland-Palts als gevolg van overstromingen en hevige regen, meldde de regionale omroep SWR donderdag.

De zes ingestorte huizen stonden in de plaats Schuld, nabij Adenau, in de heuvelachtige regio Eiffel. Nog ongeveer 25 andere huizen staan er op instorten. Volgens een politiewoordvoerder is de situatie in Schuld onoverzichtelijk.

3.58 -Hulpverleners Rode Kruis vangen bezorgde Limburgers op

Hulpverleners van het Rode Kruis zijn heel de nacht in de weer om te ondersteunen bij de overstromingen in Zuid-Limburg. Naar meerdere plaatsen zijn veldbedden gestuurd en met gemeenten en andere organisaties wordt overlegd waar welke hulp nodig is. Er wordt rekening gehouden met mogelijke opschaling naar andere delen van Limburg.

In Gulpen-Wittem zijn 50 veldbedden neergezet om geëvacueerden op te vangen. Daarvan zijn er 25 bezet, laat een woordvoerster weten. Vrijwilligers zijn ter plaatse om mensen op te vangen en vragen te beantwoorden. Vijf bedden zijn naar Simpelveld onderweg voor medewerkers van de gemeente. Ook zijn er 50 bedden gestuurd naar een opvanglocatie in Valkenburg, waar volgens het Rode Kruis het oplopende water tot zorgen leidt bij de inwoners.

In Houthem, naast Valkenburg, stonden volgens de woordvoerster bewoners buiten om te kijken wat er in hun straat gebeurde. Twee van hen gaven aan vooral uit voorzorg buiten te staan: „Onze huizen zijn gelukkig nog droog, maar dit water blijft natuurlijk staan. Nu is er wat minder regen, maar als het weer toeneemt, kan dat zo weer anders zijn”, citeert de zegsvrouw hen.

Eind. Het liveblog van gisteren vind je hieronder.

https://www.telegraaf.nl/nieuws/1033483960/live-dodental-overstromingen-in-duitsland-loopt-op-tot-49-belgie-9

LIVE | Dodental overstromingen in Duitsland loopt op tot 49, België 9 (Telegraaf Binnenland)

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. In Roosteren en omliggende dorpen zijn bewoners geëvacueerd. Het kabinet houdt donderdagavond crisisoverleg over de overstromingen in Limburg. Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen in dit liveblog.

Noodkreten in België: ’Kom ons alstublieft redden, het water blijft stijgen’ Dodental door noodweer in Duitsland loopt op 10.000 inwoners Maastricht moeten huis verlaten: waterhoogtes tot 5 meter verwacht Brug in centrum Valkenburg ingestort, auto’s verdwijnen in water Valkenburg geëvacueerd: ’Onze vrienden verdrinken!’ Formule 1-circuit Spa ook getroffen door overstromingen: ’Weg ingestort en tunnels ontoegankelijk’

22.50 - Team Defensie op weg naar Valkenburg voor plaatsen noodbrug

Enkele tientallen militairen van de genie zijn donderdagavond onder leiding van de Koninklijke Marechaussee naar Valkenburg vertrokken om daar een militaire noodbrug over de Geul aan te leggen. Een woordvoerder van Defensie zei dat de noodbrug naar verwachting vrijdagmorgen gereed is.

De noodbrug komt op de plek waar een brug door woest stromend water is weggeslagen. Daardoor is een een deel van Valkenburg een eiland geworden, wat de hulpverlening bemoeilijkt.

De militairen die naar Valkenburg zijn vertrokken behoren tot de eenheid 105 Geniecompagnie waterbouw. "Door brugdelen op te bouwen gaan ze een overspanning van 10 meter realiseren", aldus de zegsman.

In Valkenburg liggen tientallen bruggen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, zei burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg eerder donderdag.

Veiligheidsregio Limburg-Noord meldde dat militairen van Defensie ook op andere wijze helpen tegen de wateroverlast. Ze zijn momenteel bezig met het vullen van zandzakken om de dijken te verstevigen. Die verspreiden ze in de regio.

22.00 - Dodental overstromingen in Duitsland loopt op tot 49

Zeker 49 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Minister van Binnenlandse Zaken Roger Lewentz van de westelijke deelstaat Rijnland-Palts heeft van de brandweer vernomen dat er vermoedelijk nog negen slachtoffers worden geborgen. In zijn deelstaat worden ook nog tientallen mensen vermist.

Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld. Velen zochten bescherming tegen de overstromingen op bomen en daken van huizen. Reddingswerkers brachten mensen in veiligheid met boten en helikopters. Uitval van het mobiele netwerk maakt het niet makkelijker. „We hebben nog nooit zo’n ramp meegemaakt. Het is echt slopend” zei premier Malu Dreyer (SPD).

De hulpdiensten worden ondersteund door honderden militairen. De strijdkrachten hebben gepantserde voertuigen ingezet om wegen vrij te maken die zijn geblokkeerd door aardverschuivingen en omgevallen bomen. De autoriteiten laten ook helikopters uitvliegen om mensen te redden die een veilig heenkomen hebben gezocht op daken.

Bondskanselier Angela Merkel reageerde vanuit de Verenigde Staten, waar ze donderdag president Biden en vicepresident Harris ontmoet, „geschokt” op de ramp. Ze zei mee te leven met de nabestaanden van de slachtoffers en bedankte de „onvermoeibare” hulpdiensten voor hun inzet. Vicekanselier Olaf Scholz onderbrak zijn vakantie vanwege de overstroming.

In België zijn negen mensen om het leven gekomen door overstromingen. Vier anderen zijn nog vermist en de materiële schade is groot. Het stijgende waterpeil van de Maas zorgt voor een echte crisissituatie, zei de Limburgse gouverneur Jos Landmeeters.

21.59 - Roermond en Maasgouw kondigen noodverordening af

Roermond en buurgemeente Maasgouw kondigen per donderdagavond een noodverordening af. Op die manier hebben de gemeenten onder meer een stok achter de deur om ramptoerisme aan te pakken. Mensen kunnen preventief gefouilleerd worden, en iedereen die in een bepaald gebied niks te zoeken heeft, moet daaruit vertrekken.

Ramptoeristen komen op het hoge water af en lopen hulpdiensten en door hoogwater getroffen bewoners voor de voeten. De Veiligheidsregio Limburg Noord roept mensen op niet naar rampgebieden te komen en de wegen vrij te houden voor de hulpdiensten.

De noodverordening bepaalt ook dat mensen in bedreigde gebieden verplicht zijn hun woning te verlaten. Volgens de gemeenten moet rekening worden gehouden met verstoring van de openbare orde. Hulpverleners en onderzoekers moeten ongestoord hun werk kunnen doen. Om dat te kunnen kan mensen die er niks te zoeken hebben de toegang tot het gebied ontzegd worden. De noodverordening geldt tot 19 juli.

21.30 - Inwoners dorpen Echt-Susteren verplicht geëvacueerd

De gemeente Echt-Susteren verplicht inwoners van de dorpen Visserweert en Aasterberg en omgeving hun huizen te verlaten. Om te zorgen dat er in het te evacueren gebied niemand achterblijft, gaan toezichthouders van de gemeente sinds donderdagavond 21.00 uur alle huizen langs die geëvacueerd moeten worden.

Het evacuatiebevel is onderdeel van de noodverordening die geldt voor het hele gebied tussen de Maas en het Julianakanaal. Alleen hulpdiensten en inwoners mogen dit gebied nog in. Eerder op donderdag waren inwoners van de dorpen al opgeroepen te vertrekken.

20.50 - Opnamestop ziekenhuis Venlo, houdt rekening met evacuatie

Het Venlose ziekenhuis VieCuri Medisch Centrum heeft donderdag per direct een opnamestop afgekondigd. Tot nader order neemt het ziekenhuis geen nieuwe patiënten meer op. Wel blijft de eerste opvang voor acute zorg gehandhaafd, maakte VieCuri donderdagavond bekend.

Het ziekenhuis is vanwege het wassende water van de naburige Maas "in opperste staat van paraatheid". VieCuri houdt rekening met een eventuele evacuatie. Alle niet-spoedeisende operaties voor vrijdag worden afgezegd. Poli-afspraken, diagnostiek en dagbehandelingen gaan vrijdag wel nog door, maar ook dat kan veranderen.

"VieCuri is voorbereid op hoge waterstanden van de Maas, zelfs op een eventuele evacuatie", legt het ziekenhuis uit. Daarbij maakt het gebruik van een ‘hoogwaterprotocol’ dat daarin voorziet.

20.25 - Poetin condoleert nabestaanden Duitse noodweerslachtoffers

Vladimir Poetin heeft de nabestaanden van mensen die zijn overleden door de overstromingen in het westen van Duitsland gecondoleerd met hun verlies. Hij vroeg in een telegram bondskanselier Angela Merkel en president Frank-Walter Steinmeier de boodschap over te brengen. Hij wenste mensen die gewond zijn geraakt een spoedig herstel.

In de deelstaten Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen zijn volgens Duitse media inmiddels 49 mensen overleden. Er worden nog tientallen mensen vermist.

De 68-jarige Poetin was ooit een Russische spion in Duitsland en spreekt vloeiend Duits. Hij onderhoudt een hartelijke relatie met Merkel.

19.35 - Gratis frieten voor gedupeerde Valkenburgers

Veel horecagelegenheden in Valkenburg waren zo getroffen door de waterramp dat ze de deuren moesten sluiten. Bij Pompes Haute Friture bij de Berkelpoort gooiden ze de deuren juist open, met een groot bord Gratis Frites.

Het is om te helpen, vertelt verkoper Andy Balsing. „Onze zaak is net niet getroffen door het water, we hebben alleen even geen stroom gehad. Dus hebben we ’s middags besloten de frites gratis weg te geven.”

Van dit gebaar maakten heel wat bewoners en inwoners gretig gebruik. Balsing: „Ik zie veel mensen die komen helpen, dat is wel weer het mooie dat uit zo’n nare situatie.”

19.13 - Inwoners Roermond begrijpen evacuaties niet: ’Dit is pure paniekvoetbal’

Terwijl inwoners van Roermond op het punt staan om te evacueren, weten Dijkwachters Hein en Wil helemaal van niets. „Dit is pure paniekvoetbal. Ik kan me echt niet voorstellen dat het hier mis gaat”, verzucht Hein.

Het water aan rivier de Maas staat hoog, maar ook weer niet zó hoog, vertelt een inwoonster van Roermond. „In de winter staat het wandelpad hier regelmatig onder water. Zo ver zijn we nog niet eens.”

Toch maakte burgemeester Rianne Donders bekend dat vijfhonderdwoningen rond het zijriviertje de Hambeek geëvacueerd gaan worden. Dijkwachters Hein en Wil van Waterschap Limburg weten donderdagmiddag echter van niets. „Ach, dat meen je niet!”, roept Hein wanneer hij het nieuws hoort. „Hier geloof ik helemaal niets van. Evacueren? Hier?”

Wanneer ze lezen dat de Rijkswaterstaat een nog hogere instroom verwacht dan tijdens de watersnoodramp bij de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995, slaken ze beide een kreet. „Waar hebben ze die dijken dan voor versterkt? Dan kunnen ze weer opnieuw beginnen”, stelt Hein.

Wil was erbij tijdens de overstromingen in ’93. „Toen stond het tot daar blank”, vertelt hij, wijzend naar een hoge muur welke ten minste een meter of vier hoger is dan waar het water op dat moment komt. „Als het hier al eens twee meter stijgt, en dat is echt veel, dan is er nog niks aan de hand”, vertelt hij.

Volgens Hein is het dan ook een potje ’paniekvoetbal’. „In Valkenburg is een brug ingestort, in Meerssen stond het blank. Ze willen het zekere voor het onzekere nemen. Maar de Geul die daarlangs gaat is wel even wat anders dan onze Maas. Dat is maar een smal riviertje, die kan dat niet zo aan”, stelt Hein.

„Toch kunnen we het de burgemeester niet kwalijk nemen hoor”, zegt Wil. „Die wordt ook geadviseerd en wil waarschijnlijk het zekere voor het onzekere nemen. En laten we wel zijn: mocht het toch mis gaan, dan ben je morgen met zo’n beslissing alweer te laat.”

19.07 - 4500 Duitsers geëvacueerd uit vrees voor doorbraak stuwdam

Meer dan 4500 dorpelingen uit de Duitse regio Steinbachtalsperre in Noordrijn-Westfalen zijn geëvacueerd uit vrees voor doorbraak van een stuwdam. Het gebied ten zuidwesten van Bonn kan daardoor te maken krijgen met een vloedgolf. Een deskundige omschrijft de dam in Duitse media als „zeer instabiel.”

In de buurt ligt Euskirchen, waar zeker vijftien mensen zijn omgekomen door het noodweer. In totaal zijn in het westen van Duitsland minstens 43 mensen overleden. Er worden nog tientallen mensen vermist in de deelstaten Rijnland-Palts en Noordrijn-Westfalen.

Veel plekken zijn afgesloten van de buitenwereld. De politie en het leger proberen mensen van daken te halen met helikopters. Als het water zakt kunnen ook boten worden ingezet.

Er zijn veel meldingen van gebouwen die dreigen in te storten. Daarnaast is er een grote stroomstoring, waardoor 200.000 huishoudens zonder elektriciteit zitten. In sommige gebieden is het noodnummer 112 niet bereikbaar. In een aantal steden in het Ruhrgebied moeten inwoners hun drinkwater koken.

18.44 - Dodental in België loopt op tot acht, vier mensen vermist

Bij het noodweer in België zijn tot nu toe acht personen omgekomen. Vier mensen zijn nog steeds vermist.

In de Belgische stad Eupen kwam woensdag een 22-jarige man om het leven. De twintiger sprong met een zwemband in het snel stromende water in de wijk Nispert en werd vervolgens een tijdlang vermist. Later vonden de hulpdiensten zijn lichaam in een beek in de buurt van de Rotenberg. Hij kon niet meer gereanimeerd worden.

In Aywaille, een plaats in de provincie Luik, vonden de hulpdiensten donderdagochtend het lichaam van een 50-jarige man in de kelder van zijn huis. Volgens de hulpdiensten probeerde de man zelf een oplossing te vinden voor het overstromingsprobleem in zijn huis en ging hij poolshoogte nemen in de kelder.

In de stad Verviers werden donderdag vijf lichamen aangetroffen, volgens de lokale autoriteiten. De slachtoffers kwamen om het leven door de zware regenval. Het is nog onduidelijk wie de slachtoffers zijn en waar de stoffelijke resten zijn gevonden.

De burgemeester van Pepinster, een plaats in de provincie Luik, meldde donderdagavond dat er een levenloos lichaam was gevonden onder een gedeeltelijk ingestorte brug.

Er zijn ook vier vermisten. In Marcourt, in de gemeente Rendeux in de provincie Luxemburg, werd woensdag een meisje van vijftien meegesleurd door de Ourthe. Zij is nog altijd niet teruggevonden.

Bij een reddingsoperatie in Pepinster raakten drie mensen vermist toen donderdagmiddag een reddingsboot omsloeg. Aan boord zaten vijf brandweerlieden en drie bewoners. Burgemeester Philippe Godin vreest het ergste voor de drie vermisten.

18.29 - Koning en koningin bezoeken Valkenburg

18.24 - Inwoners Roosteren en omliggende dorpen moeten huizen uit

De gemeente Echt-Susteren doet een dringend beroep op inwoners van dorpen en buurten tussen de Maas en het Julianakanaal om hun woningen te verlaten. Het gaat om inwoners van Illikhoven, Visserweert, Aasterberg, Kokkelert en Roosteren.

„Als u in bovengenoemde dorpen woont, loopt u het risico dat uw woning onder water komt te staan”, aldus de gemeente. „Zorg daarom voor uw eigen veiligheid en dat u vanavond, vannacht en een groot deel van morgen verblijft in een ander onderkomen bij vrienden of familie. Het dringende advies is duidelijk: bereid u voor op evacuatie.”

„Het verzoek aan de inwoners van Roosteren en omstreken om hun woning te verlaten is een dringend advies. Vanavond om 20.30 uur wordt dit dringende advies opnieuw onder de loep genomen en wordt besloten of dit advies wordt omgezet in een officieel bevel tot evacuatie.”

18.11 - Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg

Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg om te helpen bij de bestrijding van de wateroverlast. Dat meldt een woordvoerder. Woensdag waren al 68 militairen naar het gebied gestuurd. Inclusief politieondersteuning van de Koninklijke Marechaussee gaat het inmiddels om zo’n driehonderd manschappen in totaal.

17.49 - Centraal infonummer voor mensen met wateroverlast in Zuid-Limburg

Voor mensen in Zuid-Limburg die vragen hebben over wateroverlast en hoogwater is er vanaf donderdagmiddag een centraal informatienummer dat gebeld kan worden. Het nummer is 0800-1351.

Dat maakte de Veiligheidsregio Zuid Limburg bekend. Mensen die niet-dringende hulpvragen hebben kunnen gewoon bellen met hun gemeente. De Veiligheidsregio roept mensen op alleen in zeer dringende noodsituaties 112 te bellen.

In Valkenburg werd eerder donderdag een speciaal telefoonnummer ingesteld voor mensen die dringende vragen hebben over evacuaties. Dat nummer is 043-6099234, maar geldt alleen voor inwoners van dit heuvellandstadje.

17.38 - Rode Kruis breidt aantal noodbedden in Limburg uit naar 1250

Het Rode Kruis breidt het aantal noodbedden in het door wateroverlast getroffen Limburg uit van een paar honderd naar 1250. Ook zijn er vanuit heel Nederland extra teams met vrijwilligers onderweg naar het zuiden.

Volgens een woordvoerder is er vanuit verschillende gemeenten erg veel vraag naar bedden voor noodopvang van gedupeerden, onder meer uit Heerlen, Voerendaal, Simpelveld en Margraten. De gemeenten wijzen zelf de locaties aan waar de bedden kunnen worden neergezet, bijvoorbeeld in sporthallen.

17.37 - Ziekenhuis Maastricht minder goed bereikbaar, zegt afspraken af

Ziekenhuis MUMC+ in Maastricht roept mensen op een bezoek aan het ziekenhuis uit te stellen. Niet dringende afspraken worden afgezegd.

Het ziekenhuis is minder goed bereikbaar omdat er in verband met het hoge water dijkjes worden opgeworpen rond het terrein, zei een woordvoerder. Die vormen een belemmering voor de toegankelijkheid van het terrein.

Geplande operaties worden vrijdag in een aantal gevallen uitgesteld. Acute ingrepen gaan wel door.

Door het hoge water zijn veel wegen niet of slecht berijdbaar en dat kan ertoe leiden dat personeel te laat komt. Personeel is gevraagd langer te werken, totdat de aflossing er is.

Donderdagavond en in de nacht van donderdag op vrijdag zijn de apotheek en huisartsenpost bij het MUMC+ gesloten.

Het ziekenhuis belt patiënten met een poli-afspraak voor vrijdag af. Alleen dringende afspraken gaan door.

17.36 - Limburgse boeren kunnen naar verwachting dagen hun land niet op

Limburgse boeren in door het noodweer getroffen gebieden kunnen waarschijnlijk dagenlang niet werken op hun land. Bestuurder Peter van Dijck van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) benadrukt dat de overlast van het noodweer voorlopig nog niet voorbij is. Als dat achter de rug is, duurt het in het meest gunstige geval nog een dag of vier à vijf voordat boeren en tuinders weer het land op kunnen.

„En dan is het maar de vraag in welke staat ondernemers hun percelen gaan aantreffen”, zegt Van Dijck. „Er ligt dan vaak veel modder op en rommel die het water heeft achtergelaten. Planten kunnen zijn weggespoeld of verzopen en het vochtige en warme weer kan leiden tot een verhoogde schimmeldruk”, legt hij uit. „Of gewassen hiervan kunnen herstellen, weten we pas over een paar weken. Al met al is de verwachting dat de schade aanzienlijk is.”

De belangenbehartiger stelt dat het nu nog te vroeg is om de balans op te maken wat betreft geleden schade. „We zitten er nog middenin en houden ons hart vast voor wat er komen gaat. Bedrijven en percelen in de uiterwaarden van de Maas krijgen de komende uren te maken met een enorme hoeveelheid water die onze kant op komt. Voor een deel is dat water uit Zuid-Limburg, maar het stroomgebied van de Maas omvat ook delen van België en Duitsland, waar ook extreem veel water is gevallen.”

17.23 - Merkel belooft steun aan slachtoffers overstromingen

De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft de overstromingen in haar land een catastrofe genoemd. Tijdens een bezoek aan Washington zegde ze donderdag toe dat de regering met steunmaatregelen zal komen. Ze overlegt met de ministers van Financiën en Binnenlandse Zaken over de steun.

„Voor de mensen in overstroomde gebieden zijn dit verschrikkelijke dagen. Ze kunnen erop vertrouwen dat alle overheden, de bondsregering, de deelstaten en de gemeenten er samen alles aan doen om levens te redden en gevaren af te wenden.”

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld. Tientallen mensen worden nog vermist in de deelstaat Rijnland-Palts.

17.10 - Meisje (15) dat op zomerkamp meegesleurd werd door rivier is al 20 uur spoorloos

Het 15-jarige meisje dat woensdagavond meegesleurd werd door een rivier in Marcoulet, was daar op zomerkamp met de organisatie ’United World Colleges’ (UWC). Dat is ook de organisatie waarmee prinses Elisabeth in Wales ging studeren. Het meisje is ondertussen al meer dan 20 uur spoorloos.

17.07 - Test- en priklocatie in Maastricht is dicht vanwege hoogwater

De test- en vaccinatielocatie bij het MECC in Maastricht is donderdag gesloten wegens de wateroverlast. Ook vrijdag blijft de ruimte dicht, alle afspraken zijn geannuleerd, laat de GGD Zuid-Limburg weten. Het is nog niet duidelijk of de locatie op zaterdag weer open kan gaan.

De GGD neemt contact op met mensen die een afspraak hadden om te worden gevaccineerd tegen het coronavirus. Mensen die zich wilden laten testen, kunnen zelf bellen om een nieuwe afspraak te maken.

De overige teststraten en prikplekken in het zuiden van Limburg blijven open en zijn bereikbaar.

16.35 - Maas gestremd voor alle scheepvaart tussen Ternaaien en Sambeek

De Maas tussen Ternaaien in het uiterste zuiden van Limburg en Sambeek in Noord-Limburg is vanaf donderdag 18.00 uur gestremd voor alle scheepvaart. Door het hoogwater staat er een sterke stroming en er zwerft veel drijfhout in het water. Dat maakt varen op de rivier gevaarlijk, aldus Rijkswaterstaat.

De markering van de vaargeul is ook niet overal goed zichtbaar volgens de dienst. Daarom moeten alle schippers de Maas voorlopig mijden.

16.28 - Burgemeester Luik roept op om stad te verlaten

In Luik, ruim 30 kilometer onder Maastricht, worden mensen die langs de overstromende Maas wonen geëvacueerd. Zij krijgen het advies de stad te verlaten of naar hogere verdiepingen van hun woning te gaan. Winkels moeten dicht en de kades worden afgesloten. Toeristen krijgen het advies de stad te verlaten. Politievoertuigen met luidsprekers rijden rond om in een aantal wijken bewoners aan te sporen weg te gaan.

„De situatie is kritiek, we verwachten dat het water nog met 1,5 meter zal stijgen”, zegt waarnemend burgemeester Christine Defraigne tegen Belgische media. Mensen die niet weten waar ze heen moeten, kunnen naar een opvangcentrum in Grivegnée. Ook zijn kamers ter beschikking gesteld in hotels.

In het nabijgelegen Chaudfontaine werden eerder al 1700 woning geëvacueerd. Koning Filip brengt een bezoek aan de plaats.

Het noodweer heeft in België zeker zes mensen het leven gekost. In Verviers waren het er vier. In die plaats wordt vanwege plunderingen een avondklok ingevoerd. Inwoners mogen van 21.00 uur tot vrijdag 06.00 hun huis niet verlaten zonder goede reden, zo is hun te kennen gegeven via een waarschuwingssysteem. De stad van 55.000 inwoners ligt ten oosten van Luik.

16.22 - Donderdagavond crisisoverleg kabinet om overstromingen Limburg

Een deel van het kabinet komt donderdagavond bijeen voor crisisoverleg vanwege de overstromingen in Zuid-Limburg. Aanwezig zijn de demissionair premier Mark Rutte en ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Ank Bijleveld (Defensie) en staatssecretarissen Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) en Raymond Knops (Binnenlandse Zaken). Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) woont het overleg digitaal bij.

De bewindspersonen praten met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) op het ministerie van Justitie en Veiligheid.

16.20 - Veiligheidsregio: bereidt u voor op situatie als 1993 en 1995

„Bereidt u voor op een situatie als in 1993 en 1995.” Dat zei voorzitter Antoin Scholten van de Veiligheidsregio Limburg-Noord donderdagmiddag tijdens een persconferentie over het hoogwater in Venlo.

Scholten zei dat een groot aantal woningen in Roermond in de buurt van de monding van de Roer in de Maas ontruimd worden. Het gaat daarbij volgens Scholten om zo’n 5000 bewoners. Dat is volgens bestuurslid Jos Teeuwen van het waterschap Limburg nodig omdat de Maas en Roer vrijdagmiddag tegelijkertijd hun hoogste piek bereiken. Dat betekent dat de Roer het water niet kwijt kan in de Maas en fors overstroomt.

Nooit eerder heeft de Maas zo’n hoog niveau bereikt als nu, benadrukte Scholte. Er wordt donderdagavond volgens hem een afvoer verwacht van maar liefst 3700 kuub. In 1993 en 1995 lag die afvoer bijna 1000 kuub lager. Toen deden zich grote overstromingen voor, die grote delen van Limburg onder water zetten.

De veiligheidsregio vraagt mensen in gebieden die ontruimd worden zelf alvast maatregelen te nemen. Er is een verschil met 1993 en 1995; er is veel gebeurd is aan de Maas, zei Scholten. Maar die maatregelen zijn gebaseerd op de winter, en niet op de zomer met veel vegetatie. Dat veroorzaakt veel onzekerheden. Bovendien gaat er nu aanzienlijk meer water door de Maas dan in ’93 en ’95, aldus Scholten.

„Dit is een ongekende situatie”, zei Scholten. „We hebben nog nooit meegemaakt dat zoveel water door de Maas wordt afgevoerd. Dat vraagt alertheid.” Ook de Roer is nooit eerder zo hoog geweest. Hij sluit niet uit dat ook elders geëvacueerd zal moeten worden.

De meeste mensen zullen volgens Scholten naar kennissen en familie gaan. Voor wie dat geen oplossing is, zoekt de gemeente een alternatieve opvang. „Mensen kunnen nu al weg”, zei hij. „Zoek een andere plek.”

16.19 - Bewoners Maasoever in Luik gevraagd stad te verlaten

In Luik, ruim 30 kilometer onder Maastricht, worden mensen die langs de overstromende Maas wonen geëvacueerd. Zij krijgen het advies de stad te verlaten of naar hogere verdiepingen van hun woning te gaan. Winkels moeten dicht en de kades worden afgesloten. Toeristen krijgen het advies de stad te verlaten. Politievoertuigen met luidsprekers rijden rond om in een aantal wijken bewoners aan te sporen weg te gaan.

„De situatie is kritiek, we verwachten dat het water nog met 1,5 meter zal stijgen”, zegt waarnemend burgemeester Christine Defraigne tegen Belgische media. Mensen die niet weten waar ze heen moeten, kunnen naar een opvangcentrum in Grivegnée. Ook zijn kamers ter beschikking gesteld in hotels.

In het nabijgelegen Chaudfontaine werden eerder al 1700 woning geëvacueerd. Koning Filip brengt een bezoek aan de plaats.

Het noodweer heeft in België zeker zes mensen het leven gekost. In Verviers waren het er vier.

16.01 - Maastricht UMC+ overweegt afschalen zorg vanwege slechte bereikbaarheid door hoog water

Het Maastricht UMC+ bereidt zich voor op een scenario waarin de zorg tijdelijk zal moeten worden afgeschaald omdat het ziekenhuis door het wassende water niet (goed) bereikbaar is.

Het ziekenhuis ligt weliswaar op ruime afstand van de Maas, maar als het waterpeil in de rivier als gevolg van aanhoudende regenval zo snel blijft stijgen, kunnen nabije aanrijroutes onbegaanbaar worden. „Het gevolg kan zijn dat patiënten die hier al zijn niet meer terug naar huis kunnen, maar ook dat personeel er niet in slaagt op hun werk te komen”, schetst een woordvoerder het dilemma.

Donderdagochtend werd de snelweg A2 ter hoogte van Meerssen in beide richtingen gesloten vanwege overstromingsgevaar van de Kleine Geul die onder de weg stroomt. Aan het begin van de middag, toen het water iets was gezakt, ging de weg weer open. De A76 en A79 zijn wel nog steeds deels dicht.

Eerder op de dag riep het MUMC+ patiënten al op hun bezoek aan het ziekenhuis uit te stellen als dit niet noodzakelijk is. Mensen die een niet dringende afspraak hebben op een van de poli’s wordt gevraagd deze uit te stellen.

15.47 - Zeker 24 doden door overstromingen Noordrijn-Westfalen

Zeker 42 mensen zijn om het leven gekomen door het noodweer in het westen van Duitsland. Door regenval en overstromingen zijn huizen ingestort en gemeenten afgesneden van de buitenwereld.

De politie van Keulen meldde dat in de regio twintig mensen zijn omgekomen door het noodweer, van wie vijftien in de stad Euskirchen. Ook zijn mensen om het leven gekomen in ondergelopen kelders en verongelukten zeker twee brandweerlieden tijdens reddingsoperaties.

Ook het gebied Ahrweiler in Rijnland-Palts is zwaar getroffen. Daar zijn zeker zes woningen verwoest in de plaats Schuld en overleden zeker achttien mensen.

De autoriteiten in Rijnland-Palts zeggen dat nog vijftig tot zeventig mensen worden vermist in het rampgebied. Het is nog onduidelijk of zij allemaal het slachtoffer zijn geworden van de watersnood. Het gaat mogelijk ook om mensen die met vakantie zijn en daarom niet thuis waren.

15.43 - Afvoer Maaswater donderdagavond nog groter dan gedacht

De afvoer van de Maas bij Sint Pieter is donderdagavond naar verwachting nog groter dan eerder werd aangenomen, meldt Rijkswaterstaat. Naar verwachting zal de afvoerpiek van de rivier uitkomen op 3375 kubieke meter water per seconde. Eerder dacht Rijkswaterstaat dat de piek op 3000 kubieke meter per seconde terecht zou komen.

Als de piek op 3375 meter water per seconde eindigt, staat het hoogwater in de top 3 van hoogste standen van de Maas ooit. Zo’n grote afvoer komt gemiddeld eens in de honderd jaar voor en is nooit eerder in de zomer voorgekomen.

Er circuleren scenario’s met nog hogere waterstanden, aldus Rijkswaterstaat. Die zijn volgens de dienst echter gebaseerd op weersverwachtingen waaraan Rijkswaterstaat minder gewicht toekent.

15.30 - Meerdere campings in Midden-Limburg ontruimd

Meerdere campings in Midden-Limburg zijn donderdagmiddag aan het ontruimen vanwege de ernstige wateroverlast. De gemeente Roermond meldt dat van de vijf campings aan de Maasplassen er twee al zijn ontruimd en de andere drie op het moment hun gasten evacueren. Dit doen ze volgens de gemeente op eigen initiatief. Ook in Maasgouw en Ohé en Laak evacueren campings hun gasten.

Onder meer De Sangershoeve in Ohé en Laak en Camping Roermond en Camping Hatenboer in Roermond zijn donderdagmiddag druk met het dreigende hoogwater van de Maas. „We zijn volop bezig”, aldus Camping Hatenboer. Op het moment worden de laatste gasten geëvacueerd. „De meeste gasten gaan naar huis.”

De gemeente Maasgouw meldde donderdagochtend al dat in het Midden-Limburgse dorp Wessem een camping bezig was met ontruimen. In jachthavens in Maasgouw worden maatregelen getroffen om te voorkomen dat boten losraken of onder water komen te staan.

In Zuid-Limburg hadden veel campings woensdag al hun gasten geëvacueerd. Voor camping De Gronselenput in Wijlre was het spannend, want de enige toegangsweg naar de camping stond eerder onder water dan de camping zelf. „Het was lastig om weg te gaan”, aldus een woordvoerder van de camping. „Veel gasten vertrokken te voet met wat handbagage via een klein paadje.”

Volgens Rijkswaterstaat bereikt de Maas donderdag om 18.00 uur de hoogste waterstand. Deze waterhoogte verplaatst zich de komende dagen van Zuid- naar Noord-Limburg. De verwachting is dat vrijdag om 18.00 uur Roermond de piek beleeft.

15.19 - Honderden woningen ontruimd in Roermond

In Roermond worden honderden woningen ontruimd. Dat heeft alles te maken met de snel stijgende Roer en zijriviertje de Hambeek. Alle woningen die rond de Hambeek in Roermond liggen worden geëvacueerd. Het zou gaan om vijfhonderd woningen.

Dat heeft burgemeester Rianne Donders van Roermond donderdagmiddag bekendgemaakt. Zij riep bewoners op alvast spullen te pakken en in veiligheid te brengen. Meer wordt bekendgemaakt tijdens een persconferentie van de Veiligheidsregio Limburg Noord in Venlo donderdagmiddag om 15.30 uur.

Volgens de laatste prognoses van Rijkswaterstaat bereikt de Maas donderdagavond rond 18.00 uur de hoogste waterstand bij Maastricht met een instroom van ongeveer 3350 kuub per seconde. Dat is veel meer dan tijdens de watersnoodramp bij de overstromingen van de Maas in 1993 en 1995, toen de instroom rond de 3000 kuub was. Sindsdien zijn dijken versterkt en het stroomgebied van de Maas verbreed, waardoor overstromingen minder vaak moeten voorkomen.

Naar verwachting bereikt de piek vrijdag om 18.00 uur Roermond. Zaterdagavond heeft deze piek Venlo en zondagavond Mook-Middelaar bereikt.

15.15 - ME bewaakt grens Valkenburg

De Mobiele Eenheid gaat de gemeentegrens van Valkenburg bewaken om ramptoeristen uit het overstroomde heuvellandstadje te weren. Burgemeester Daan Prevoo kondigt daartoe donderdagmiddag een noodverordening af.

„Wij krijgen meldingen van hotels dat ze gebeld worden door mensen die een kamer willen om te komen kijken. Je gelooft het niet!”, zei Prevoo in een toelichting tegen rampenzender L1.

Tegelijkertijd zijn militairen van een brigade uit Oirschot in Valkenburg druk in de weer met de evacuatie van mensen uit woningen en een zorgcentrum. Dat zei een woordvoerder van de brigade donderdagochtend. „De nood is hier aan de man.”

De militairen maken gebruik van zware viertonners, die door het hoge water in Valkenburg kunnen rijden en veel mensen tegelijk kunnen vervoeren. „We ondersteunen op die manier de andere hulpdiensten daar en helpen mensen hun huis uit en brengen ze naar het droge.”

Tekst gaat verder onder de tweet

De militairen hebben in de nacht van woensdag op donderdag in Elsloo duizenden zandzakken gevuld. Die zijn vervolgens naar kwetsbare plaatsen gebracht langs met name de Geul en de Gulp. Beide riviertjes zijn veranderd in brede stromen, die op veel plaatsen voor overstromingen zorgen. Zo heeft de Geul het centrum van Valkenburg onder water gezet en bedreigt vanaf 11.00 uur de dorpen Meerssen en Bunde.

Een woordvoerder van de Veiligheidsregio noemde Valkenburg donderdagochtend „het grote knelpunt” in de hulpverlening. „We richten ons daar vooral op de bewoners”, zei hij. In Valkenburg en het naburige Houthem moeten vierhonderd mensen hun huis uit omdat ze geen stroom hebben.

De hotels zitten vol evacués, maar de voedselaanvoer is gestokt. Die ligt stil omdat de vrachtwagens door het hoge water Valkenburg niet meer kunnen bereiken. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zei dat nog gezocht wordt naar een oplossing voor de aanvoerproblemen.

15.11 - Voedseltekort dreigt in Valkenburg

In Valkenburg dreigt een voedseltekort. Als gevolg van het hoogwater kunnen vrachtwagens met voedsel Valkenburg niet bereiken, zei burgemeester Daan Prevoo donderdagochtend tegen regionale omroep L1.

„De hotels zitten vol met evacués, maar de leveranties kunnen door het water Valkenburg niet bereiken”, aldus Prevoo.

15.10 - Staatssecretaris: alles op alles zetten om te helpen

„We gaan alles op alles zetten om te helpen.” Dat zei demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat, D66) donderdagmiddag tijdens een bezoek aan Valkenburg. „We gaan zo snel mogelijk hulp leveren”, vervolgde ze.

Ze gaf iedereen die hard werkt aan het bestrijden van de wateroverlast haar complimenten. „Ik fietste hier zes weken geleden op de mountainbike. Heel indrukwekkend om dit hier te zien.”

Terwijl ze sprak, reed aan de overkant van de Geul een vrachtwagen met een open laadbak vol in gele hesjes geklede evacués weg. De staatssecretaris zag het, greep naar haar buik en zei: „Hier krijg ik buikpijn van. Dit is heel indrukwekkend.”

Ze sprak een bewoner bij wie het water tot aan zijn huis staat. De bewoner heeft geen stroom en kan daardoor het nieuws niet volgen. De staatssecretaris zei: „Het ergste is voorbij.”

Van Veldhoven wenste iedereen in Valkenburg nog veel sterkte.

13.45 - Koning Willem-Alexander betuigt steun aan Limburg

Koning Willem-Alexander heeft in een telefoongesprek met de commissaris van de Koning, Johan Remkes, zijn steun betuigd aan de inwoners van Limburg. Hij wenst de inwoners van de provincie sterkte met de moeilijke omstandigheden waarin zij verkeren vanwege de grote wateroverlast, als gevolg van de zware regenval de afgelopen dagen.

In het gesprek werd de koning geïnformeerd over de huidige situatie, de schade en de verwachtingen voor de komende dagen. Het is nog niet duidelijk of de koning ook een bezoek gaat brengen aan Limburg.

Zuid-Limburg kampt na flinke regenbuien met enorme wateroverlast. Ook de overlast in de regio, in België en Duitsland, is groot. Er wordt nog veel meer water verwacht. Duizend huishoudens in Valkenburg zitten volgens de Veiligheidsregio Zuid-Limburg zonder stroom. Die roept de mensen nog steeds op hun huizen te verlaten en gas en elektra af te sluiten. Verschillende wegen zijn afgesloten en mensen worden geëvacueerd.

12.08 - Von der Leyen: Brussel kan helpen bij noodweer Nederland

Voorzitter Ursula von der Leyen leeft mee met de slachtoffers van het noodweer in Nederland en omringende landen. „Mijn gedachten zijn bij de families en slachtoffers van de verwoestende overstromingen in België, Duitsland, Luxemburg en Nederland, en met degenen die hun huis zijn kwijtgeraakt”, twittert de Duitse. „De EU staat klaar om te helpen.”

Von der Leyen wijst erop dat getroffen lidstaten een beroep kunnen doen op het Europese mechanisme voor civiele bescherming (rescEU). Wanneer de omvang van een noodsituatie in een EU-land de responscapaciteit van een land overstijgt, kan dat land via het mechanisme om bijstand verzoeken. Die kan bestaan uit het sturen van hulpgoederen, deskundigen, teams voor civiele bescherming en gespecialiseerde apparatuur.

De rampenbestrijdingsdienst van de EU is vorig jaar uitgebreid, onder meer omdat Brussel meer noodsituaties door bosbranden of overstromingen door klimaatverandering verwacht. De lidstaten werken hierin samen om hulp aan andere landen te bieden. Ze beschikken over een gezamenlijke reservepool voor onder meer helikopters, boten, waterpompen, veldhospitalen en medische teams.

12.04 - Nieuwe stroomstoring in Valkenburg: meer mensen huis uit

Valkenburg is opnieuw getroffen door een stroomstoring. Een station van netbeheerder Enexis heeft het donderdagochtend begeven. Daardoor zitten nog eens duizend huishoudens zonder stroom, bovenop de vierhonderd die eerder al door een stroomstoring werden getroffen. Al deze mensen krijgen het dringende advies hun woningen te verlaten en elders onderdak te zoeken.

Thuisblijven zonder stroom is niet te doen volgens de veiligheidsregio. Wel zei een woordvoerder dat het belangrijk is dat mensen die hun woning verlaten eerst het gas afsluiten.

Hoe lang de storing duurt is nog niet te zeggen.

9.21 - Waarschuwing aan inwoners Bunde

Mensen die in de buurt van het riviertje de Geul wonen worden gewaarschuwd. De Geul stijgt snel, omdat de hoogwatergolf vanaf Valkenburg richting Meerssen en Bunde oprukt, aldus de veiligheidsregio. De hoogste waterstand in de Geul wordt donderdagochtend rond 11.00 en 12.00 uur verwacht in Meerssen en Bunde.

De autobezitters krijgen het dringende advies hun auto, eenmaal naar veiliger oorden verplaatst, op de handrem te zetten. Dat verkleint het risico dat de voertuigen bij hoogwater onverhoopt wegdrijven.

Mensen die daar in de buurt wonen krijgen ook het advies hun spullen naar hoger gelegen verdiepingen te verplaatsen, voor als het water hun huizen bereikt. Ook wordt geadviseerd de gordijnen op de begane grond op te binden.

Code rood opgeheven

Het KNMI heeft code rood die in Limburg gold vanwege de hevige regenval beëindigd. In de nacht van woensdag op donderdag is het minder hard gaan regenen, al geldt vanwege de wateroverlast nog wel code geel. Het was voor het eerst dat er code rood was afgegeven vanwege de regen.

Ook in de rest van het land geldt bijna overal code geel. Ook daar kan veel regen vallen, waarschuwt het KNMI. Op veel plaatsen valt in 24 uur 20 tot 40 millimeter en lokaal kan er meer dan 50 millimeter vallen. Alleen voor de westelijke provincies Zeeland en Zuid- en Noord-Holland, evenals de Waddeneilanden, is geen waarschuwing van kracht.

Op donderdag worden geen extreme hoeveelheden regen meer verwacht, meldt Meteo Limburg.

Hoewel er geen grote hoeveelheden regen wordt verwacht in Limburg, duurt de wateroverlast voort. Straten en huizen staan blank en kelders zijn volgelopen. Het wassende water zorgt er voor gevaarlijke situaties. Hulpverleners van het Rode Kruis hebben de hele nacht doorgewerkt om ondersteuning te bieden bij de overstromingen, en bewoners van twee verzorgingstehuizen en een hospice werden geëvacueerd.

Netbeheerder Enexis meldt dat er door het hoge water in Valkenburg twee stroomstoringen zijn. Daardoor zitten 433 huishoudens zonder stroom. „We kunnen de stroomvoorziening pas herstellen op het moment dat het water gezakt is. Wanneer iedereen weer elektriciteit heeft, is onbekend”, aldus Enexis. Daarnaast hebben 115 huishoudens in Mechelen op dit moment geen gas. Het is ook onduidelijk wanneer dat hersteld is.

In verband met de wateroverlast is de A79 tussen Hulsberg en Heerlen voorlopig nog dicht, meldt Rijkswaterstaat. Het is nog onduidelijk tot hoelang de weg dicht blijft. Ook de A76 is dicht tussen de Duitse grens en Kunderberg.

Wegens overstromingen in België rijden er donderdag geen treinen naar Luik, meldt de NS. Ook is beperkt treinverkeer naar Aken en Keulen.

’Situatie in Hoensbroek onder controle’

De situatie in Hoensbroek lijkt donderdagochtend redelijk onder controle, meldt een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Woensdagavond waarschuwde de gemeente bewoners van de lager gelegen delen van het stadsdeel van Heerlen rekening te houden met flinke wateroverlast, omdat een groot waterbekken gevuld met 120.000 kuub water op het punt stond om door te breken.

Militairen hielpen woensdagavond bij het stutten van het waterbekken en het vullen van zandzakken om de waterbuffer te verstevigen. Ook werd er water uit de buffer gepompt, waardoor de druk op de randen minder is geworden, aldus de woordvoerder van de veiligheidsregio. „De kans dat het doorbreekt is daardoor een stuk minder geworden.”

Het weggepompte water is wel in de omgeving terecht gekomen. Het is niet duidelijk hoe groot de wateroverlast daardoor is in de nabijgelegen wijk, maar niemand heeft elders onderdak hoeven zoeken, aldus de veiligheidsregio.

8.49 - 400 huishoudens in Valkenburg moeten elders onderdak zoeken

Zo’n vierhonderd huishoudens die in Valkenburg als gevolg van het hoogwater zonder stroom zitten, moeten elders ondank zoeken. Enexis is niet in staat het probleem op korte termijn op te lossen.

Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio kunnen de aansluitingen pas hersteld worden als het water helemaal verdwenen is. „En dat kan dagen duren”, zei hij. Tot die tijd krijgen mensen het dringende advies onderdak te zoeken bij familie, vrienden en kennissen.

Netbeheerder Enexis meldde eerder dat door het hoge water in Valkenburg ook een stroomstoring is veroorzaakt. Daardoor zitten volgens Enexis 374 huishoudens zonder stroom. „We zijn op dit moment aan het onderzoeken wanneer we dit kunnen herstellen”, aldus Enexis rond 01.30 uur op Twitter.

De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.

In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.

7.47 - Delen A2 in Noord-Brabant en Limburg dicht om wateroverlast

De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Ook de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven is afgesloten, net als de afrit Meerssen op de A2 richting Maastricht.

Rond 09.00 uur stond er zo’n 50 kilometer aan file op de wegen. Op de meeste plekken ging het om korte files waar buien vallen, met uitzondering van een aantal uitschieters. Rond 10.00 uur namen de vertragingen weer af, meldt Rijkswaterstaat.

Verder zijn sommige rijstroken op snelwegen afgesloten vanwege plassen water, bijvoorbeeld op de A28 richting Amersfoort bij De Bilt en op de A2 vanuit Utrecht ter hoogte van het knooppunt Hintham.

In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. „Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen.”

In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.

7.43 - Ook België zet militairen in na zware regenval

De Belgische minister van Defensie, Ludivine Dedonder, heeft na zware regenval toestemming gegeven om het leger in te zetten. Militairen voerden volgens Belgische media al ondersteunende operaties uit in de provincies Luik, Namen, Luxemburg en Belgisch-Limburg. Er zijn onder meer vrachtwagens ingezet om mensen te evacueren.

„Verzoeken om assistentie en inzet van materiaal zullen op provinciaal niveau worden afgehandeld in overleg met de hulpdiensten ter plaatse”, zegt de woordvoerder van minister Dedonder. „Defensie kan helpen door onder meer de inzet van zodiacs, waterpompen, transport en huisvesting en andere middelen. Het personeel staat met de nodige middelen klaar om binnen de twee uur in te grijpen.”

De regenval zorgde ook in België voor grote overlast. De autoriteiten evacueerden preventief zo’n 1700 mensen in Chaudfontaine, een plaats in de provincie Luik. Die grenst aan de zwaar getroffen Nederlandse provincie Limburg. De burgemeester van de gemeente Trooz in Luik noemde de situatie woensdag „catastrofaal” en deed een beroep op het leger.

Ook in Nederland kwam het leger in actie om te helpen bij het bestrijden van de wateroverlast. De militairen helpen onder meer bij het vullen van zandzakken.

7.14 - 30 vermisten na instorting huizen door regenval in Rijnland-Palts

Ongeveer dertig mensen worden vermist nadat in de nacht van woensdag op donderdag zes huizen waren ingestort in de West-Duitse deelstaat Rijnland-Palts als gevolg van overstromingen en hevige regen, meldde de regionale omroep SWR donderdag.

De zes ingestorte huizen stonden in de plaats Schuld, nabij Adenau, in de heuvelachtige regio Eiffel. Nog ongeveer 25 andere huizen staan er op instorten. Volgens een politiewoordvoerder is de situatie in Schuld onoverzichtelijk.

3.58 -Hulpverleners Rode Kruis vangen bezorgde Limburgers op

Hulpverleners van het Rode Kruis zijn heel de nacht in de weer om te ondersteunen bij de overstromingen in Zuid-Limburg. Naar meerdere plaatsen zijn veldbedden gestuurd en met gemeenten en andere organisaties wordt overlegd waar welke hulp nodig is. Er wordt rekening gehouden met mogelijke opschaling naar andere delen van Limburg.

In Gulpen-Wittem zijn 50 veldbedden neergezet om geëvacueerden op te vangen. Daarvan zijn er 25 bezet, laat een woordvoerster weten. Vrijwilligers zijn ter plaatse om mensen op te vangen en vragen te beantwoorden. Vijf bedden zijn naar Simpelveld onderweg voor medewerkers van de gemeente. Ook zijn er 50 bedden gestuurd naar een opvanglocatie in Valkenburg, waar volgens het Rode Kruis het oplopende water tot zorgen leidt bij de inwoners.

In Houthem, naast Valkenburg, stonden volgens de woordvoerster bewoners buiten om te kijken wat er in hun straat gebeurde. Twee van hen gaven aan vooral uit voorzorg buiten te staan: „Onze huizen zijn gelukkig nog droog, maar dit water blijft natuurlijk staan. Nu is er wat minder regen, maar als het weer toeneemt, kan dat zo weer anders zijn”, citeert de zegsvrouw hen.

Eind. Het liveblog van gisteren vind je hieronder.

https://www.telegraaf.nl/nieuws/1033483960/live-inwoners-proberen-woningen-te-beschermen-met-zandzakken-water-staat-tot-aan-de-deur

‘Erken milieuvervuiling als internationale misdaad’ (OneWorld)

https://www.oneworld.nl/app/uploads/2020/10/136226_Bodo-Nigeria--875x492.jpg

Predikant Christian Lekoya Kpandei bij zijn door olie verwoeste viskwekerij in de Nigerdelta.

Shell moet zijn milieubeleid drastisch aanpassen, oordeelde de rechter in een unieke uitspraak. Wat Katy Olivia van Tergouw, directeur van de Stop Ecocide Foundation, betreft blijft het daar niet bij. ‘Als ecocide een internationale misdaad is kunnen we de aarde, en al haar bewoners, beschermen.’

Update van de redactie, 2 juni 2021

Eind vorige maand deed de rechter uitspraak in een revolutionaire zaak van Milieudefensie tegen Shell. 17.379 mede-eisers en 6 milieuorganisaties sloten zich aan bij de eis dat Shell zich houdt aan de doelen van het klimaatakkoord van Parijs. De rechter stelde hen in het gelijk: Shell moet in 2030 45 procent minder CO2 uitstoten dan in 2019. Het is voor het eerst dat van een vervuilend bedrijf nieuw beleid wordt geëist om klimaatontwrichting tegen te gaan; voorheen draaide het altijd om geld.

Milieudefensie hoopte met deze uitspraak een precedent te scheppen, en dat lijkt gelukt. De Franse milieuorganisatie Notre Affaire à Tous (‘Onze gedeelde zaak’) is een soortgelijke zaak begonnen tegen het Franse oliebedrijf Total. Vier Zwitserse vrouwen, de ‘KlimaSeniorinnen’ (de jongste is 79, de oudste 89 jaar), spannen een rechtszaak aan tegen de Zwitserse staat. De vrouwen stellen dat het land onvoldoende bijdraagt aan het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5 graden, zoals is afgesproken in het Parijsakkoord.

De kernvraag in de zaak: maken landen die te weinig doen tegen klimaatverandering zich schuldig aan mensenrechtenschendingen? Daar gaat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zich over buigen.

In Nigeria lekt al zestig jaar lang elke dag olie op het land en in de rivieren. Inmiddels zijn zeker 11 miljoen vaten weggelekt, waarmee dit de grootste olieramp aller tijden is. Het lek heeft verwoestende effecten gehad op de voedselvoorziening, de huisvesting en het drinkwater van veel Nigerianen. Naast de schade aan het milieu wordt hier dus ook het mensenrecht geschonden.

Met deze olieramp als hoofdreden is Shell in december 2020 door de Nederlandse Milieudefensie voor de rechter gedaagd. Op 29 januari van dat jaar werd de oliegigant – in hoger beroep – veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding aan verschillende Nigeriaanse boeren. Het hof eist ook dat Shell in een van de gebieden een olielekdetectiesysteem aanlegt, waardoor toekomstige lekkages eerder worden ontdekt. Zoals Milieudefensie het verwoordt: ‘Shell moet zelf zijn troep in Nigeria opruimen.’

Zou zo’n grootschalige milieubeschadiging strafbaar zijn, dan zaten de bazen van Shell allang achter slot en grendel.

 

“Het is mijn doel om van ecocide een internationale misdaad te maken”

Dat is precies waar de Stop Ecocide Foundation voor pleit: misdaden tegen het milieu strafbaar stellen onder de term ‘ecocide’. Volgens Katy Olivia van Tergouw, directeur bij de stichting, is de wereldwijde wetgeving er op dit moment niet op gericht de natuur en de ecosystemen effectief te beschermen. “Het is mijn doel om van ecocide een internationale misdaad te maken en de aarde, en al haar bewoners, te beschermen”, zegt Van Tergouw.

De vijfde misdaad

Een grote natuurramp veroorzaakt door de mens, zoals de olieramp in Nigeria, wordt op dit moment niet gezien als een internationaal misdrijf – in tegenstelling tot genocide, oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de menselijkheid en het misdrijf agressie. Medewerkers van bedrijven die ecocide plegen kunnen dus niet strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld. Als het aan de Stop Ecocide Foundation ligt, wordt ecocide als vijfde aan dat rijtje toegevoegd. “De mensen die binnen die vervuilende bedrijven op knopjes drukken en verantwoordelijk zijn, kunnen dan persoonlijk worden vervolgd”, aldus Van Tergouw.

De totstandkoming van het internationaal strafrecht (1998)

Toen begin jaren 90 de verdragspartijen van het Statuut van Rome inzake het Internationaal Strafhof binnen het kader van de Verenigde Naties onderhandelden, werd ecocide wel degelijk overwogen. Maar na bezwaren van verschillende landen, waaronder Nederland, werd het uiteindelijk geschrapt. De misdaden die nu in het internationale verdrag staan, gelden voor 123 landen. Om ecocide als misdrijf toe te voegen, moet een van deze landen een amendement indienen bij het Internationaal Strafhof. De Stop Ecocide Foundation bekijkt momenteel hoe de wet het beste kan worden vormgegeven.

De sneeuwbal blijft rollen

De Stop Ecocide Foundation krijgt van verschillende kanten bijval. In 2019 riep Paus Franciscus uit dat het vernietigen van de aarde een zonde is en een misdaad zou moeten zijn. Ook hij vindt dat ecocide moet worden opgenomen in het Statuut van Rome. Andere invloedrijke personen als Paul McCartney sloten zich als Aardebeschermer aan bij Stop Ecocide en steunden zo de campagne. Topmodel Cara Delevingne moedigt mensen in een video aan hetzelfde te doen.

En al die aandacht werpt z’n vruchten af, vertelt Van Tergouw. “Het gaat nu heel hard. Er rolt een gigantische sneeuwbal van de berg die we bijna niet meer hoeven te duwen.” Ze is optimistisch over de weg naar nieuwe wetgeving en verwacht dat de ecocide-wetgeving er over drie tot vijf jaar zal zijn.

De overheid doet te weinig en komt haar verplichtingen niet na

Ondertussen zijn ook andere organisaties bezig ecologische misdaden via de juridische weg te bestrijden. Want we moeten niet achteroverleunen totdat de ecocidewetgeving er is, zegt bijvoorbeeld ‘klimaatjurist’ Dennis van Berkel. Zelf werkt hij aan de klimaatzaak van Urgenda, een organisatie die tot doel heeft om Nederland duurzamer te maken. “De overheid doet gewoon te weinig en komt haar verplichtingen niet na”, aldus Van Berkel.

In juni 2015 won Urgenda, samen met 900 mede-eisers, een zaak tegen de Nederlandse staat. De uitspraak: Nederland moet in 2020 25 procent minder broeikasgassen hebben uitgestoten dan in 1990. Dankzij corona is dit doel mogelijk gehaald. In 2019 was de uitstoot nog slechts 17 procent lager.

Het succes van de klimaatzaak heeft volgens Van Berkel drie oorzaken. Allereerst legden de advocaten heel precies de gevaren van klimaatverandering uit wanneer er geen verdere maatregelen zouden worden genomen. Daarnaast stelden ze dat het een schending van de mensenrechten is wanneer de overheid haar verplichting om inwoners te beschermen niet nakomt. “Dat argument had nog nooit eerder iemand in de rechtbank gemaakt.”

Tot slot benadrukte Urgenda dat de overheid zelf had erkend dat de uitstoot met minimaal 25 procent moest worden verminderd om de opwarming van de aarde tegen te gaan. “Inmiddels weten we dat de gevaarsgrens veel meer richting de 1,5 graden Celsius ligt (dan bij 2 graden, zoals lang werd gedacht, red.). We moeten dus eigenlijk nog sneller naar beneden dan we toen wisten.”

Jongeren

Ook burgers staan niet stil. Zo stapten zes Portugese jongeren tussen de 8 en 21 jaar oud begin september 2020 naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens met een aanklacht tegen 33 landen, waaronder Nederland. De jongeren begonnen zich in het klimaat te verdiepen na dodelijke bosbranden die Portugal in 2017 teisterden, veroorzaakt door hoge temperaturen. Ze vinden dat de 33 Europese landen hun toekomst in gevaar brengen en zich te weinig aan het Parijs-akkoord houden. Ze doen een beroep op de mensenrechten en de plicht van het Europees Hof om die na te streven.

Een bijzondere stap, omdat veel klimaatzaken bij de rechter in eigen land beginnen en niet meteen bij het Europees Hof. Een klimaatzaak op grond van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens is bovendien nog nooit voorgekomen.

 

De jongere generatie ervaart de grootste impact van klimaatverandering

Logisch dat jongeren naar de rechter stappen, vindt Van Berkel. “De jongere generatie ervaart de grootste impact van klimaatverandering.” Doordat de politiek wordt gedreven door kortetermijnbelangen, worden de belangen en rechten van jongeren te weinig behartigd, voegt hij eraan toe. “Maar die rechten hébben ze wel, dat maakt dit een ontzettend krachtige beweging.”

Kolencentrales sluiten

Wat kunnen dergelijke klimaatzaken concreet opleveren? In het geval van het Urgenda-vonnis is het duidelijk: de staat heeft onmiddellijk extra maatregelen doorgevoerd om aan de uitspraak te voldoen, en maakt daarvoor gebruik van het maatregelenpakket dat Urgenda voorlegde; 30 van de 54 voorgestelde maatregelen voor CO2-reductie worden overgenomen en geïmplementeerd.

Als de Portugese jongeren hun zaak, die vorig jaar september van start ging, ook winnen, dan zullen alle 33 landen verplicht worden om actie te ondernemen tegen klimaatverandering. Zo zullen onder meer kolencentrales worden gesloten en zal er meer geld gaan naar hernieuwbare energie.

Weinig plastic gebruiken, minder lang douchen: daar gaan we het niet mee redden

“Hiermee zou het doel (van het Parijsakkoord, red.) gehaald moeten kunnen worden”, zegt Van Berkel. Toch zijn we er nog niet, vindt hij. “Steken we het geld om de economie na de coronacrisis te verbeteren in KLM of in de duurzame economie? De overheid heeft de macht en de middelen om de noodzakelijke verandering door te voeren.”

De overheid heeft de middelen

“Mensen zijn bang dat de economie zal instorten door grote veranderingen op het gebied van klimaatmaatregelen. Maar het tegendeel is waar”, zegt Van Tergouw. Het zou een enorme impact hebben als alle subsidies die nu nog naar de fossiele industrie gaan (in 2020 ruim 8 miljard euro per jaar), naar groene energie zouden stromen. Het zou bedrijven en CEO’s dwingen om beter te handelen.“De focus ligt nu nog erg op de consument: weinig plastic gebruiken, minder lang douchen. Daar gaan we het niet mee redden. De echte grote vervuiler is de industrie.”

Van Berkel is het daarmee eens; de coronacrisis laat zien dat ontzettend veel maatregelen mogelijk zijn, als de urgentie maar groot genoeg is. “Het probleem is veel te groot om bij de burgers neer te leggen. Ze kunnen dit nooit zelf oplossen. De overheid heeft bovendien de middelen. Vanaf nu moeten we elk jaar zeggen: hoe kunnen we nog een stapje verder?”

De oorspronkelijke versie van dit artikel verscheen in oktober 2020.

‘De natuur vernietigen moet strafbaar worden’

Vandaag in de rechtbank: het klimaat vs de Staat

Nienke Taalman

Het bericht ‘Erken milieuvervuiling als internationale misdaad’ verscheen eerst op OneWorld.

https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/klimaatonrecht/erken-milieuvervuiling-als-internationale-misdaad/