Categorie: hongarije

De Amerikaanse biologe Catherine Raven schreef in prachtig proza een ontroerend verslag over haar vriendschap met een vos in de wildernis.De meeste mensen praten graag tegen hun huisdieren, omdat we denken ze ons begrijpen. Wie echter aan wilde dieren menselijke eigenschappen toedicht én tegen ze praat, wordt al snel voor gek versleten. Toch is dat precies de kern waarom het in het debuut van Catherine Raven Vos & ik - een ongewone vriendschap draait. Ze ontvlucht als vijftienjarige het ouderlijk huis vanwege haar onverschillige moeder en gewelddadige vader. Die geeft het introverte meisje het gevoel ongewenst te zijn. ‘Ik wou geen kinderen, als je ooit kinderen krijgt hoef ik het niet te weten en hoe het verder met je gaat zal me ook worst wezen.’ Het zal je maar gezegd worden.lonerNa baantjes als vrijwilliger in verschillende nationale parken, waaronder Yellowstone, trekt Catherine zich als afgestudeerd biologe terug in de natuur. Ver weg van de kakofonie van stadsgeluiden. Ze koopt een perceel in de Amerikaanse staat Montana en laat daarop een klein huis met rondom ramen bouwen. Die ramen moeten haar neiging tot claustrofobie voorkomen en zorgen er tegelijk voor dat ze de omgeving goed kan observeren. Met haar keuze voor de natuur onttrekt deze zelfbenoemde loner zich net op tijd aan de maatschappelijke mal die voor haar was ontworpen. Zo ontsnapt ze aan de chronische aandoening ‘kleinburgerlijkheid’.De Rus Dimitri Konstantinovitsj Beljajev (1917-1985) speelt een belangrijke rol in het boek van Raven. Beljalev ontdekte dat je vossen kunt temmen en dat ze specifieke mensengeluiden kunnen herkennen. Catherine heeft door haar verrekijker een vos gezien die met een jonge buizerd speelde en snoepte van de voor de eksters bedoelde eierdooiers. Vlak na het overlijden van paus Johannes Paulus II verschijnt de natgeregende vos voor haar raam. Hij kwam naar haar toe vanwege de woelmuizen.Dimitri Beljajev - beeld wikipediavoorlezenVanaf de zevende dag kwam Vos elke dag, in weer en wind, om kwart over vier bij haar langs. Ze leest hem telkens achttien minuten voor (zo lang is zijn spanningsboog) uit boeken als De kleine prins van Antoine de Saint-Exupéry, maar ook uit Moby Dick en Frankenstein. Ze plant haar werkzaamheden rond het dagelijkse ritueel met de Vos. Het geeft haar een doel in het leven en stemt haar rustig. De stiltes die ze laat vallen geven Vos de kans om te reageren. Toch is het de non-verbale communicatie die ze van Vos bewondert. ‘Onze acties, niet onze woorden, waren de reden voor het vertrouwen dat tussen ons ontstond, en we drukten onze onderlinge relatie uit in gedeelde activiteiten, niet in dialoog.’Ondertussen verdient Catherine haar brood met het rondleiden van hoogopgeleide cursisten in de natuur. Waar voor de cursisten wilde flora en fauna het thema is, is dat voor Catherine Homo sapiens. Het contact met mensen gaat haar slecht af. Ze wordt achter haar rug om belachelijk gemaakt om haar afgeknipte korte broek. Als biologe observeert Raven scherp. Ze beschrijft de natuur innemend en doorspekt haar verhaal op grappige wijze met anekdotes over niet inheemse soorten, zoals Hongaarse patrijzen. De jeneverbessen in haar tuin krijgen namen als Gin en Tonic. De eksters die graag in de jeneverbessen vertoeven en dagelijks op eierdooiers worden getrakteerd, heten liefkozend Tennis Ball en Torn Tail. Wanneer Catherine het bij het tonen van dia’s heeft over ‘Vos en ik’, wordt de argwaan bij de cursisten gewekt. Een relatie tussen een mens en een vos is toch ondenkbaar? ‘Je kunt toch zijn DNA verzamelen en hem als onderzoeksobject gebruiken’, oppert één van de cursisten. Vos is voor Catherine allesbehalve een object. Hij is een vriend. Ze begrijpen elkaar. Ze heeft empathie voor hem en empathie is de sleutel tot vriendschap. Angstvallig probeert Catherine de ware aard van hun relatie, die toch zeker 380 afzonderlijke dagen heeft geduurd, voor de buitenwacht verborgen te houden.wapiti’sVoordat Catherine Vos leerde kennen wilde ze weg uit de maatschappij. ‘Universiteitscontracten, afschriften, facturen en alles waar mijn BSN op stond vernietigde ik in een emmer water met bleek.’ Achter haar huis graasde een wapitikudde, uitgeput van de winter met veel drachtige dieren. Plotseling dook Vos op tussen de honderden wapiti’s. ‘’Ben je nou helemaal?’, zei ik op normale spreektoon. Een sprong of twaalf brachten hem op twee meter afstand van mij. Hij bleef staan. ‘Qwah.’ Met een gordijn van wapiti’s tussen ons in had hij voor het eerst mijn stem herkend. Had Beljalev toch gelijk gehad.’Daags na dit voorval verschijnt Vos niet op hun ontmoetingsplek. Catherine is radeloos. Ze vraagt God om Vos terug te brengen omdat hij volgens haar een langer leven verdient. ‘Geloofde ik dat God mijn gebed zou verhoren? Ja dat wist ik gewoon. Niet omdat ik in God geloofde, maar omdat ik wist dat God in vossen geloofde.’ Als ze hem terugziet kan ze haar geluk niet op. In haar autobiografie voor de universiteit schrijft ze voor het eerst bij ‘Hobby’s: vriendschap sluiten met vossen.’Tijdens een natuurbrand pakt Catherine bliksemsnel haar weinige spullen bijeen en verlaat ze noodgedwongen haar toevluchtsoord. Twee weken na haar terugkeer is Vos nog steeds spoorloos. Diepbedroefd beseft ze dat ze tegenpolen van elkaar waren. Vos wilde contact met haar, terwijl ze zelf interactie met mensen zoveel mogelijk vermeed. Vos gaf haar als kameraad iets wat niet met geld te koop is: een doel in het leven. Catherine fantaseert hoe Vos zich te midden van het brandende bos op een vlot van takken op de flonkerende rivier in veiligheid brengt.Hierna hoeft Catherine zich niet meer te verschuilen in de wildernis. Ze accepteert eindelijk een fulltime baan op de universiteit. Bij de kaakchirurg laat ze het lip-bandje tussen haar voortanden inkorten. Daarmee wist ze de laatste zweem van haar ongelukkige jeugd uit. Eindelijk voelt Catherine zich op haar plaats tussen de mensen. Het ooit verfoeide kleinburgerlijke leven kan nu echt beginnen. ■Vos & ik. Een ongewone vriendschapCatherine Raven (vertaling Henny Corver). Uitg. Atlas Contact. Amsterdam 2021,317 blz. € 24,99+ Prachtige natuurbeschrijvingen+ Mooi prozavos en ik - beeld n...