Categorie: subsidie

Geplaatst op

Hoe redden we de biodiversiteit (en dus onszelf)? (OneWorld)

https://www.oneworld.nl/app/uploads/2020/10/image-2-875x525.png

Bijna 70 procent van alle diersoorten op aarde is de afgelopen halve eeuw uitgestorven – door toedoen van de mens. Herstellen we die biodiversiteit niet, dan zijn ook wij binnen 100 jaar verdwenen. Hoe kunnen we het tij nog keren?

Onze relatie met de natuur is kapot en we moeten nú actie ondernemen om dit te herstellen. Dat is de alarmerende conclusie uit het Living Planet Report van het World Wildlife Fund (WWF), dat vorige maand verscheen. Sinds 1970 is de populatie van alle dieren op aarde met 68 procent gedaald. Dat klinkt heftig en dat is het ook, maar het rapport zegt ook dat we nog niet verloren zijn.

De belangrijkste bevindingen van het Living Planet Report

Van 1970 tot nu:

  • Zijn populaties wilde dieren over de hele wereld met gemiddeld 68 procent in omvang afgenomen (in tropische gebieden in de Verenigde Staten is dit zelfs 94 procent).
  • Zijn populaties van zoetwaterdieren met gemiddeld 84 procent afgenomen in omvang.
  • Is 75 procent van het ijsvrije landoppervlak op aarde door de mens aangetast.
  • Is 85 procent van de waterrijke gebieden verloren gegaan.
  • Wordt nog maar 13 procent van de oceanen gezien als ‘wildernis’ die niet direct beïnvloed wordt door mensen.
  • Wordt een derde van het eten dat geproduceerd wordt, nooit opgegeten.
  • Wordt 30 procent van het hele landoppervlak van de aarde gebruikt voor landbouw.

Om ernstigere gevolgen te voorkomen, moeten we nú actie ondernemen om de natuur te behouden en herstellen, zeggen activisten. Bending the curve, noemt het WWF dit. Volgens de organisatie is er voor het ombuigen van deze ontwikkeling een combinatie nodig van extra behoud, duurzame productie en duurzame consumptie. Hiermee komt de verantwoordelijkheid bij zowel overheden en bedrijven als bij burgers te liggen. De drie belangrijkste manieren om het tij te keren, en hoe jij daar zelf aan bij kunt dragen.

1. De productie en consumptie van voedsel veranderen

De insecten sterven uit. Nou en?

De afgelopen tienduizend jaar (ook wel het ‘Holoceen’) was klimatologisch een van de meest stabiele periodes die de aarde gekend heeft. Cruciaal daarvoor is de biodiversiteit: het leven van miljoenen soorten dieren en planten is zodanig met elkaar verweven dat ze elkaar en de aarde ondersteunen. Van olifanten en walvissen tot planten en insecten, ze spelen allemaal een rol. Zo neemt plankton in de oceanen koolstof op, houden kuddes grote grazers op de Afrikaanse steppen het grasland vruchtbaar door het te bemesten en weerkaatst poolijs zonlicht zodat de aarde koel blijft. De biodiversiteit zorgde ook voor een betrouwbare cyclus van seizoenen, die de mensheid de mogelijkheid gaf om voedsel te produceren. Ook wij zijn dus direct afhankelijk van een rijke en gebalanceerde biodiversiteit. Toch is het juist het menselijke handelen dat de afgelopen jaren de krimp heeft veroorzaakt.

Een plantaardig(er) dieet is de snelste oplossing om ruimte te besparen

We kunnen meer ruimte voor de natuur creëren door te veranderen hoe het land gebruikt wordt – en dus wat we eten. Een plantaardig(er) dieet is de snelste oplossing om ruimte te besparen. Het verbouwen van gewassen neemt namelijk veel minder ruimte in dan het produceren van vlees en zuivel – omdat de dieren zelf ruimte nodig hebben, maar vooral omdat voor al het veevoer ontzettend veel land gebruikt wordt. Verbouwen van planten produceert ook flink minder broeikasgas omdat dieren methaan1produceren bij het verteren van voedsel en de mest dat daarna ook uitstoot.

Overbevissing en bijvangst moeten stoppen, zeggen 300 wetenschappers

Zoals gezegd zijn ook onze wateren in gevaar. Overbevissing en bijvangst moeten stoppen, was de boodschap die meer dan driehonderd wetenschappers begin september bij de EU neerlegden. Bioloog en documentairemaker David Attenborough stelt in zijn nieuwe documentaire dat een visverbod in een derde van de kustzeeën naar schatting genoeg zou zijn om iedereen van vis te voorzien. Doordat de vissen in die gebieden gezonder worden en zich vermenigvuldigen, trekken ze naar de gebieden waar wel gevist mag worden.

Dit kun jij zelf doen om duurzamer te eten:

Minder vlees en zuivel consumeren. Een plantaardig(er) dieet is een belangrijke stap die (bijna) iedereen kan zetten. Om impact te maken hoeft niet iedereen in één keer 100 procent vegan te gaan. Het is al goed als je twee of drie dagen per week vlees- en zuivelvrij eet. Met twee dagen geen vlees en zuivel bespaar je namelijk net zoveel CO2-uitstoot als een autorit van 30 kilometer.

Check of je vis duurzaam gevangen is. Je kan dit zien aan het blauwe MSC- en groene ASC-keurmerk op de verpakking. Visserijen krijgen dit keurmerk als ze voldoen aan drie principes: genoeg vis in de oceanen laten zitten, de natuurlijke omgeving niet aantasten en goed natuurbeheer volgen, dat er voor zorgt dat de regels eerlijk worden toegepast en worden nageleefd. Daarnaast is het altijd beter om te kiezen voor een vis die niet lijdt onder overbevissing.

Verminder je voedselverspilling. Een derde van al het geproduceerde voedsel in de wereld wordt nooit opgegeten. Deze verspilling vindt overal in het proces plaats, van de boerderij tot op je bord en in je keuken, als je eten weggooit. Het verwerken van al dat afval draagt met ongeveer 8 procent flink bij aan de totale broeikasgasuitstoot. Probeer daarom slim boodschappen te doen, gebruik een lijstje en ga niet met een lege maag naar de supermarkt.

2. Bestrijden van klimaatverandering

Voor het eerst in tienduizend jaar is de gemiddelde temperatuur op aarde significant veranderd. De gemiddelde luchttemperatuur, die tot de jaren 90 vrij stabiel was, steeg de afgelopen dertig jaar al met meer dan 1 graad Celsius. Ook zit er meer broeikasgas in de lucht dan ooit. Dit betekent niet dat we vóór de jaren 90 geen extra warmte produceerden, maar tot dan werd dit opgenomen door oceanen waardoor de gevolgen onzichtbaar bleven. Omdat de gezondheid van de oceanen mede daardoor achteruit is gegaan, kunnen ze dit nu niet meer doen.

Een regenwoud houdt tot wel zeven keer de hoeveelheid koolstof vast die mensen jaarlijks uitstoten

Zijn ook verwoestende bosbranden het nieuwe normaal?

In augustus vorig jaar en januari dit jaar werden de gevolgen van de opwarming duidelijker dan ooit met enorme bosbranden in de Amazone en Australië. Hiermee ging het leefgebied van miljoenen dieren in vlammen op. Het regenwoud vormt de habitat van de helft van alle diersoorten op het land en in een relatief kleine strook van 10,4 vierkante kilometer kunnen tot wel 750 verschillende soorten bomen staan. Bomen waarin dieren leven en die bovendien allemaal CO2 opnemen en dus helpen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Een regenwoud houdt tot wel zeven keer de hoeveelheid koolstof vast die elk jaar door mensen wordt uitgestoten. Maar wat doet de mens? We kappen ze en planten oliepalmen waar bijna geen dieren in kunnen leven. Zo is al de helft van de regenwouden verloren gegaan.

Ontbossing en corona

Ook corona is een gevolg van ontbossing, zegt het WWF in zijn Living Planet Report. Doordat de leefruimte van veel dieren kleiner wordt, trekken ze naar bevolkte gebieden. Dier en mens leven te dicht op elkaar waardoor er steeds meer ziektes ontstaan die overdraagbaar zijn van dieren op mensen. Zulke ziekten noemen we zoönosen.

Covid-19, SARS, ebola, malaria en AIDS zijn allemaal voorbeelden van zoönosen. Hoe die bij mensen terechtkomen verschilt. Het verdwijnen van bepaalde dieren zorgt er bijvoorbeeld voor dat een zoönose een nieuwe route naar ons ‘vindt’. In India nam bijvoorbeeld het aantal besmetting met rabiës (hondsdolheid) toe toen de gieren aan het verdwijnen waren. Besmette koeienkarkassen werden nu in plaats van door gieren, opgegeten door verwilderde honden die dichter bij de mens staan dan gieren. Zij droegen de ziekte via beten over op mensen.

Attenborough roept ons op om onmiddellijk te stoppen met ontbossing, en gewassen als oliepalmen en soja alleen te verbouwen op land dat lang geleden ontbost is. Een manier om deze omgang met land te bevorderen is door boeren en andere landeigenaren subsidie te geven om inheemse bomen te planten. In Costa Rica zorgde dit ervoor dat er binnen 25 jaar weer dubbel zoveel bomen stonden.

Marokko haalt 40 procent van zijn energiebehoefte uit zonnepanelen en windmolens in de Sahara

Daarnaast, zegt hij, moeten we zo snel mogelijk overal de overstap maken naar hernieuwbare energie; zon, wind, water en aardwarmte. Een goed gidsland hiervoor is Marokko, dat op het moment 40 procent van zijn energiebehoefte uit zonnepanelen en windmolens in de Sahara haalt. Door de makkelijke verbinding met Zuid-Europa zou het land tegen 2050 de opgewekte energie kunnen exporteren. In tegenstelling tot kolen, olie en gas veroorzaakt het opwekken van deze energie bijna geen CO2-uitstoot. Bovendien raakt de energiebron de komende miljarden jaren niet op. Vooralsnog blijven banken en pensioenfondsen in fossiele brandstof investeren; volgens Attenborough en andere klimaatactivisten is het daarom tijd dat ook zij verantwoordelijk worden gehouden en hun steentje bijdragen.

Wat jij zelf kunt doen om je uitstoot te verlagen?

Verbruik minder energie en stap over op duurzame energie. Het beste zou zijn om over te stappen op hernieuwbare energie zoals zonne-energie, wind- en waterkracht. Als je de mogelijkheid hebt, stap dan over naar een groene energiemaatschappij en/of installeer bijvoorbeeld zonnepanelen. Check ook of jouw bank bijdraagt aan milieuvervuiling en stap anders over naar een groenere bank.

Koop minder spullen. De grootste klimaatimpact van de gemiddelde Nederlander komt van spullen die we kopen. Dit hebben we alleen niet in de gaten, omdat het gaat om een indirecte uitstoot van CO2 in plaats van een directe zoals bij autorijden. Probeer dus minder te kopen, en ga vaker voor tweedehands. Minder verspilling gaat ook hier op: gooi niet zomaar dingen weg. Probeer iets te repareren en ga in eerste instantie voor betere kwaliteit die langer meegaat.

Zoek uit hoe groot jouw voetafdruk op aarde eigenlijk is. Op deze site kun je dat testen, aan de hand van vragen over je woonsituatie, voeding, lifestyle, vervoer en vakantie. Hier en hier vind je meer tips om je levensstijl te verduurzamen.

3. Investeren in de natuur als oplossing

Op dit moment vragen wij 1,6 keer meer van de aarde dan ze ons kan geven. We hebben bossen, waterrijke gebieden, oceanen en andere belangrijke ecosystemen aangetast en vernietigd. De afname van de biodiversiteit is een voorbeeld van het afzwakken van de natuurlijke bronnen. In de komende honderd jaar zullen miljoenen soorten (500.000 dieren en planten en nog eens 500.000 insectensoorten) met uitsterven bedreigd worden, voorspelt het WWF.

Naast het bos heeft ook de zee bescherming nodig. Sinds de jaren 50 is al 90 procent van alle grote vissen (tonijn, kabeljauw) in de zee gevangen, terwijl deze nodig zijn om het ecosysteem in stand te houden. Dit systeem speelt een grote rol in het tegengaan van klimaatverandering. Het oppervlak van de oceaan neemt namelijk CO2 op, en dat kan het minder goed doen als het niet ‘gezond’ is.

Even ter herinnering: de aarde heeft zichzelf al miljarden jaren in leven gehouden. Een effectieve manier om de biodiversiteit te bevorderen is dan ook om de natuur gewoon zijn ding te laten doen. ‘We moeten simpelweg doen wat de natuur altijd heeft gedaan’, zegt Attenborough dan ook: ‘Als wij voor de natuur zorgen, zorgt de natuur voor ons.’ De bioloog doelt op oplossingen waarbij we samenwerken met de natuur en behoud, herstel en beheer gecombineerd worden.

Er wordt vaak teruggegrepen op techniek om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan, maar technologie is vaak duur en vooral effectief op korte termijn. Natuurlijke oplossingen zijn lange termijn opties en hebben meer voordelen. Want niet alleen zullen ze de biodiversiteit en ons beschermen tegen de effecten van de opwarming van de aarde, maar ze gaan die zelf ook tegen.

Koraal wordt nu al op meerdere plekken op de wereld gekweekt om in het rif geplant te worden

Bossen planten is waarschijnlijk het bekendste voorbeeld van de natuur gebruiken als oplossing. Bomen nemen CO2 op, dragen bij aan een betere bodemkwaliteit en verbeteren de luchtkwaliteit. Maar behalve het bos heeft ook de kust bescherming nodig. Mangrovebossen en koraalriffen moeten beschermd en hersteld worden om vissen hun broedplaatsen terug te geven en mensen te beschermen tegen overstromingen en vloedgolven. Koraal wordt nu al op meerdere plekken op de wereld gekweekt om in het rif geplant te worden.

Wat kun jij zelf doen om de natuur te laten bloeien?

Creëer een groen balkon of tuintje. Een heel bos planten in je eentje wordt lastig, maar ook hier geldt dat alle kleine beetjes helpen. Zeker in de stad is het belangrijk dat we meer natuur om ons heen hebben. Hoe meer groen, hoe aantrekkelijker voor insecten en vogels die er zo weer een stukje leefgebied bij krijgen. Als je dus de mogelijkheid hebt, zet dan zoveel mogelijk planten op je balkon, of creëer een groen dak. Dit vangt water op, vermindert de vervuiling en houdt huizen koel (en dat scheelt weer stroom voor een eventuele airco in de zomer). Als je een tuin hebt, haal daar dan alle tegels uit en plant gras en planten in de plaats.

Teken petities of doneer. Op onder andere de website van het WWF vind je verschillende petities die overheden onder druk hopen te kunnen zetten om de natuur en het klimaat prioriteit te maken.

De natuur, biodiversiteit, het klimaat en de gezondheid van de mens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Herstel van de stabiliteit van de aarde begint dus bij het herstellen van de biodiversiteit. Doen we dat niet, dan is die stabiliteit en onze veiligheid binnen honderd jaar verdwenen. In de woorden van David Attenborough: ‘Het gaat niet alleen om het redden van de planeet, het gaat om het redden van onszelf.’

‘Waarom vechten we tegen corona zonder de oorzaak te bespreken?’

Hier gaat jouw spaargeld naartoe

Suzan Wolfhagen

  1. Een broeikasgas dat veel sterker is dan CO2. ↩︎

Het bericht Hoe redden we de biodiversiteit (en dus onszelf)? verscheen eerst op OneWorld.

https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/hoe-redden-we-de-biodiversiteit-en-dus-onszelf/
Geplaatst op

President Trump verklaart natuurbranden Oregon tot ramp (Reformatorisch Dagblad)

De Amerikaanse president Donald Trump heeft de natuurbranden in de westelijke staat Oregon dinsdag officieel tot ramp verklaard. Daarmee kan federaal geld beschikbaar worden gesteld voor slachtoffers van de branden, subsidies, tijdelijke huisvesting en gunstige leningen voor onverzekerden die hun huis zijn kwijtgeraakt, aldus het Witte Huis.

http://www.rd.nl/vandaag/buitenland/2.252/president-trump-verklaart-natuurbranden-oregon-tot-ramp-1.1695115
Geplaatst op

Reactie op CO2-balans bij gebruik van biomassa als energiebron door Guido van der Werf (Klimaatverandering reacties)

@Hans Erren – fijn dat je hier reageert, bij climategate is een inhoudelijke discussie wat mij betreft onmogelijk omdat er heel veel stoorzenders rondlopen die nooit een discussie kunnen afmaken.

Jouw redenatie lijkt voor mij een beetje op die van Urgenda. Zij stellen dat we biomassa niet nodig hebben als we binnen 10-20 jaar van fossiel af zijn EN tegelijk zorgen dat de bosgebieden waar nu geoogst wordt beschermd worden.

Vanuit een broeikasgas perspectief vind ik dat interessant om over na te denken. Hoe ga je om met de methaanuitstoot van geïmporteerd aardgas? Hoe voorkom je een bosbrand als het bos niet meer managed? Maar vooral, hoe zorg je dat we binnen 10-20 jaar van fossiel af zijn? Ik denk overigens dat ze bij Urgenda moeite hebben om in te zien wat de animatie laat zien, namelijk dat je in een evenwichtssituatie geen carbon debt hebt. Zelfs als de CO2 uitstoot per opgewekte kWh 10 keer zo groot was als van gas zou dit niet relevant zijn zolang de cirkel rond is.

Vanuit economisch perspectief zitten er nog meer haken en ogen aan. Ga je alle boseigenaren uitkopen? Gaan we stoppen met het gebruik van hout als bouwmateriaal? Etc.

Een aantal van die vragen gelden ook voor jouw alternatief. Voor hout als brandstof kan je nog een businesscase maken (die uiteraard verschuift op het moment dat de subsidie er af gaat), voor het afzinken zie ik die toch minder. Tenzij je een uniforme CO2 tax invoert misschien?

https://klimaatveranda.nl/2020/06/12/co2-balans-bij-gebruik-van-biomassa-als-energiebron/#comment-57072
Geplaatst op

Griekse kustplaats krabbelt twee jaar na bosbrand weer op: ‘Maar we slapen slecht’ (NOS journaal)

Het waait heel hard in Mati als ik Tasos Bobonis ontmoet, ingenieur en lid van het bewonerscomité. Hij en andere bewoners vochten de afgelopen twee jaar voor de wederopbouw van de idyllische kustplaats ten oosten van Athene. Vandaag precies twee jaar geleden werd het gebied door brand verwoest. Meer dan honderd mensen kwamen om het leven.

"Het is voor veel mensen nog zwaar om aan die dag te denken", zegt Bobonis. "En als de wind toeneemt, zoals nu, dan zijn we onmiddellijk alert. We slapen slecht, we worden bang. Het is spookachtig en het roept slechte herinneringen op."

Toch is er iets veranderd in Mati. Er zijn huizen opgeknapt, een appartementencomplex staat in de steigers. "Een derde van de 1200 beschadigde woningen in Mati is gerepareerd", zegt Bobonis. "Maar dat zijn wel de huizen die de minste schade hadden."

Verderop worden door bouwvakkers zwartgeblakerde dakpannen in een container gegooid. Ze komen van het inmiddels herstelde dak van het huis van Katerina Mala en haar man.

Het vuur dat twee jaar geleden op 23 juli van de berg Pendeli in ongeveer anderhalf uur naar beneden kwam razen bereikte hun huis, aan de rand van Mati, als een van de laatsten. "We hadden nog tijd om brandbaar materiaal rond de woning te verwijderen en vlak bij ouderen uit hun appartementen te halen", zegt Katerina.

Net toen we in konvooi weg wilde rijden, kwam er een stoet auto's richting Mati. "We riepen: waar gaan jullie heen? Zo ga je naar het vuur toe. Keer om!" De mensen antwoordden hen dat ze deze kant waren opgestuurd."

Het is een van de vele fouten die zijn gemaakt bij de aanpak van de brand, staat in het onderzoeksrapport dat zeven maanden na de brand werd gepubliceerd. Er was een volslagen gebrek aan organisatie, coördinatie en communicatie bij de overheidsinstanties.

Hoge officieren van de brandweer wisten bijvoorbeeld niet waar het vuur precies was en wie de leiding had over de bestrijders op de grond. De politie stuurde automobilisten recht op de vlammenzee af, blusvliegtuigen werden niet op tijd ingezet. Mensen hadden zich nog kunnen redden als ze op tijd waren gewaarschuwd.

Twintig voormalige overheidsfunctionarissen zijn aangeklaagd wegens doodslag, brandstichting en zwaar lichamelijk letsel, allemaal vanwege nalatigheid. In de beklaagdenbank staat ook een 65-jarige man die ervan wordt verdacht de brand te hebben veroorzaakt. Hij was takken en afval aan het verbranden bij de berg Pendeli.

Wat inwoners van de getroffen dorpen opnieuw heeft geschokt, is nieuws dat deze week naar buiten kwam: er is geprobeerd de oorzaken van de brand in de doofpot te stoppen. In een artikel in de Griekse krant Kathimerini zegt de voornaamste onderzoeksexpert, een officier bij de brandweer, dat hij is bedreigd en gechanteerd door de voormalige commandant.

"Als je schrijft dat je superieuren schuldig zijn, dan maken we je helemaal kapot", zeiden ze volgens de brandweercommandant. "Hou het simpel. Noem de wind, brandbare materialen (een mix van pijnbomen en illegale bouwsels). En het resultaat was dat het vuur binnen een uur niet meer onder controle was."

De onderzoeker had de gesprekken met zijn voormalige baas opgenomen en de bedreigingen gemeld aan de openbaar aanklager, die hem had opgedragen de brand te onderzoeken. Er is een onderzoek gestart naar deze doofpotaffaire.

Ingenieur Bobonis en het bewonerscomité blijven strijden voor de wederopbouw van Mati. Er is wel vooruitgang geboekt: de vorige regering kwam met een goede subsidieregeling voor renovatie en nieuwbouw. De huidige regering heeft vorige maand het bos-kadaster geregeld, zodat vergunningen voor nieuwbouw mogelijk worden.

"Heel langzaam komt het leven hier terug", zegt Bobonis "Bij het ministerie voor infrastructuur zeggen ze dat het vijf tot zeven jaar duurt voordat alles weer is herbouwd."

De bewoners hebben bij het ministerie wel wensen op tafel gelegd. "Wij willen dat Mati weer wordt zoals het was. Een rustig dorp met veel groen, weinig verkeer. Niet te veel winkels en bars, geen toeristische trekpleister. We hopen dat we dat voor elkaar krijgen."

http://feeds.feedburner.com/~r/nosjournaal/~4/5qL2v_7sNa0

http://feeds.nos.nl/~r/nosjournaal/~3/5qL2v_7sNa0/2341579
Geplaatst op

Perspectiefnota 2020 vastgesteld (ChristenUnie Almelo)

http://almelo.christenunie.nl/l/library/download/urn:uuid:47ec92e9-2ede-45ad-ae35-7db4439ad0e4/stadhuis_19de.jpg?color=ffffff&scaleType=5&width=168&height=168&ext=.jpg

Elk voorjaar stelt de Raad een zogenaamde Perspectiefnota vast waarin zowel inhoudelijk als financieel wordt vooruitgekeken. In het najaar wordt dit perspectief dan vertaald in een begroting voor 2021. Dit jaar was er ook een tussenbalans met een terugblik op twee jaar beleidsinspanningen van dit college. En er was een Corona-spiegel met een eerste inschatting van de impact van de Corona-crisis.

De Raad vergaderde een hele dag. De eerste zeven uur betroffen algemene beschouwingen van de fracties, en een reactie van het college. Pas daarna kwam het debat op gang dat zich hoofdzakelijk toespitste op de voorgestelde bezuinigingen op subsidies. Het college van burgemeester en wethouders wil met de betrokken organisaties zoeken naar oplossingen, maar wel aan de bezuinigingen vasthouden. Een groot deel van de oppositie wil eerst de toezegging dat de bezuiningen niet door gaan, en dan pas in gesprek. Het leidde tot een debat dat niet over inhoud ging, maar over proces. Na tien uur 's avonds stemden uiteindelijk de coalitiepartijen (CDA, VVD, Lokaal Almelo Same en ChristenUnie) en Democraten.nu voor de Perspectiefnota, en de rest van de oppostiepartijen tegen. Laast genoemden lieten hun frustratie regelmatig de vrije loop gaan, en enkelen gaven zelfs gaven vanaf nu niet meer bereid te zijn tot een constructieve houding, hetgeen wij betreuren. Al met al niet heel verheffend en zeker niet iets waar de stad op zit te wachten. Wij zullen ons echter ten alle tijden blijven inzetten voor het welzijn van de stad.

Onderstaand vind u onze algemene beschouwingen. Wij hadden het initiatief genomen tot twee voorstellen (moties), namelijk het stimuleren van regentonnen om hemelwater langer vast te houden, en een voorstel om de Bibliotheek te helpen met innovatieve ideeën rond de bezuiningen. Beide moties werden ruim aangenomen. daarnaast waren we mede-indiener van moties om oplossingen te verkrijgen rond Kaliber en rond het Stadsmuseum, om via een kernachtige visie op de stad het groen en blauw in de stad te versterken (o.a. bevaarbaarheid kanaal Almelo-Nordhorn), om signalen naar Den Haag te geven dat gemeenten voldoende geld moeten krijgen (herverdeling gemeentefonds) en dat er meer waardering moet komen voor verpleegkundigen, en dat Almelo zich moet aansluiten bij de Coalition of the Willing waar het gaat om de opvang van vluchtelingenkinderen. Al deze moties werden aangenomen.

Perspectiefnota 2020: Bijdrage ChristenUnie Almelo

30 juni 2020

Almelo zit financieel weer in de lift. Waar eind 2016 de gemeente Almelo nog beschikte over een eigen vermogen van 8,6 miljoen euro negatief hebben we exact drie jaar later eigen vermogen van 25,7 miljoen euro positief. Daarmee is een enorme stap gezet, een prestatie van formaat. Op basis van de begroting 2020 gaf het provinciebestuur in december 2019 al aan om het preventief toezicht om te zetten in normaal (repressief) toezicht. Het herstel is broos en kwetsbaar, maar er is vertrouwen in de aanpak van Almelo. De interne processen komen steeds beter op orde, wat zelfs leidt tot ongekende complimenten van de accountant over de IT-beheersingsmaatregelen: “De gemeente is in de sector hier vrij uniek in en wij willen u dan ook complimenteren hiermee. Hierdoor zijn wij in staat om in onze controle te steunen op de systemen in scope, te weten [...]”. Reden voor onze fractie om de jaarverantwoording 2019 voor te dragen voor raadsmeter. En ook de Perspectiefnota 2019 toont een rooskleurig meerjarenperspectief. Chapeau!

De inwoners merken dit ook. De waarderingscijfers stijgen. De binnenstad knapt zichtbaar op. Niet alles zal direct goed gaan en waar mensen werken worden fouten gemaakt, maar er is licht aan het einde van de tunnel. Almelo kijkt positief vooruit. Zelfs een TV-dramaserie als ‘Opstandelingen’ doet daar niets aan af. Het roept weliswaar buiten Almelo een bedenkelijk beeld van de stad op, en het doet ons aanzien in de regio geen goed, maar de Almeloër zelf herkent zich niet in het beeld dat wordt geschetst van de stad. De inwoners worden juist steeds positiever over de stad. Gegeven ons regenteske verleden worden vriendjespolitiek en ondermijning juist aangepakt als nooit tevoren. Neemt niet weg dat we als stad ons voordeel moeten doen met elk signaal dat wordt gegeven. Laten echter ook de politici in dit programma zelf behoedzaam zijn voor cliëntelisme in het afwegen van het algemeen belang tegen het deelbelang van de betrokken achterban. Voor ons als ChristenUnie geldt dat we een partij zijn van Christenen, voor iedereen. Om elke vorm van belangenverstrengeling te voorkomen kun je beter juist wat ‘strenger’ zijn voor de eigen achterban.

Dat brengt ons bij de Raad. Het programma Opstandeling brengt de raad tot ongekende eensgezindheid. Er lijkt een ‘gemeenschappelijke vijand’ te zijn gevonden. Voor je het weet is er een cordon sanitaire tegen een enkel raadslid. Is dat wat de stad van ons vraagt en wat de stad vooruit helpt? Dat kan niet de bedoeling zijn. Ondertussen worden op andere dossiers harde woorden gebruikt. “Geacht college, jullie zijn mijn stad aan het uitmoorden” twittert een gerespecteerd oud-raadslid van de PvdA. Het gaat om subsidies en we vliegen er weer keihard in, net als bij de Kolkschool, Soweco, de procedures binnen de raad, waar niet eigenlijk. De ChristenUnie wil een oproep doen om welles-nietes standpuntdiscussies te verruilen voor het zoeken naar gezamenlijke belangen. Wij denken dat het de raad hierbij zal helpen als de structuren wat worden ‘vereenvoudigd’ door de verordening op het Raadspresidium en/of het reglement van orde aan te passen. Wij zullen hier in het kader van het BOB-proces met concrete voorstellen op terugkomen.

Soweco is wat ons betreft een mooi voorbeeld waar het bestuur (de wethouders van de zes betrokken gemeenten) en de Raad van Commissarissen mijlenver uit elkaar lagen; maar niettemin –en al of niet knarsetandend– de stap is gezet naar een contourennota met gedeelde uitgangspunten waarin gezamenlijk vooruit wordt gekeken. Standpunten worden ingeruild voor belangen waarmee een ‘vechtscheiding’ voorkomen. Neemt niet weg dat ook in dit dossier vooraf onnodig veel onrust en schade is berokkend vanuit eigen profileringsdrang, door vele geledingen, zelfs door de OR.

En dan komt Corona. Wat de impact hiervan is op het beleid, op de stad, op armoede en financiën, we weten het niet. Zoals ook in de inmiddels verschenen voorjaarsrapportage verwoord (pag. 2 raadsvoorstel): “Maar één ding is zeker; er is veel onzekerheid.” Wij gaan onderstaand op Corona in op basis van onze eigen speerpunten.

Iedereen telt mee

Toen de coronacrisis uitbrak lag alle accent op corona en vooral de technische middelen (IC-capaciteit) om de coronapatiënten in leven te houden. Logisch, het was een onzekere situatie en niemand wist waar het heen ging. Patiënten, vooral ouderen, werden geïsoleerd. De familie mocht er hopelijk bij als ze overleden. Het crisisbeleid is achteraf gezien vreemd omdat vanuit de geriatrie al langer bekend is dat ouderen meer opzien tegen de manier waarop ze overlijden, dan tegen het overlijden zelf. Inmiddels weten we ook dat het stopzetten van de reguliere zorg circa tien keer zoveel gezonde levensjaren heeft gekost als dat de coronahulp heeft opgeleverd[1]. De meest kwetsbare groep, onze ouderen dus, sloten we op in verpleegtehuizen. Daar zagen ze vanuit hun raam dat de buurman, die het appartement huurt, gewoon in en uit kan lopen. Maar ouderen in de verzorging werden uit het maatschappelijk leven gesloten. Vanaf 15 juni mogen bewoners van verpleeghuizen weer bezoek ontvangen van meerdere bezoekers, indien het verpleeghuis vrij van corona-besmettingen is. Vanaf 1 juni kunnen ouderen ook weer naar de dagbesteding. Elk verpleeghuis maakt echter zelf een plan voor de aangepaste bezoekregeling, wat leidt tot heel veel maatwerk en/of verschillen. Het is een ingewikkelde puzzel, dat zien wij ook, maar de fractie van de ChristenUnie Almelo vindt dat er meer aandacht moet komen voor de kwaliteit van leven en het “waardig ouder worden”. Eenzaamheid is sowieso een groot probleem. Vrijwilligers die bezoekwerk doen zijn op dit moment niet welkom in het verpleeghuis. Wij roepen de politiek op hier meer aandacht voor te hebben. Gelukkig worden vanaf 1 juli de maatregelen verder versoepeld en lijkt de hoogste nood gelenigd.

Kinderen zijn de toekomst

Corona is ook een risico voor de vluchtelingenkampen in Griekenland. Kamp Moria op Lesbos is zwaar overbevolkt. Ruim twintigduizend mensen zitten in een kamp dat bedoeld is voor ongeveer drieduizend personen. Eén toilet wordt gedeeld door ruim tweehonderd mensen. In Nederland roepen de maatschappelijke organisaties Stichting Vluchteling, Vluchtelingenwerk Nederland en Defence for Children Nederlandse gemeenten op tot het vormen van een ‘Coalition of the Willing’ om in totaal 500 alleenstaande vluchtelingenkinderen op te vangen. Vele gemeenten sluiten zich aan, waaronder Enschede, Hengelo en Hof van Twente. De fractie van de ChristenUnie heeft schriftelijke vragen gesteld over hoe Almelo hierin staat. De houding is afwachtend, ook omdat het kabinet opvang in Griekenland wil financieren. In middels is duidelijk dat die plannen vooral op papier bestaan[2]. Hoe groot is het draagvlak ik de raad om als Almelo aan te sluiten bij de Coalition of the Willing? Onderzoek toont aan dat tachtig procent van de Nederlanders mensen die vluchten voor oorlog of vervolging wil opvangen[3]. Dat is opvallend hoog. We mogen hopen dat de Almelose Raad een gezonde afspiegeling is van de samenleving. Op dit punt zullen we samen met GroenLinks met een motie komen. Onderzoek toont ook aan dat asielzoekers veel beter integreren dan de meeste Nederlanders denken. Dat asielzoekers als een groot probleem worden gezien is vooral de vrucht van de politiek. Wij betreuren dit ten zeerste en roepen op om anderen te behandelen zoals je zelf behandeld zou willen worden.

(Godsdienst)vrijheid

De fractie van de ChristenUnie vindt de aandacht voor kerken in coronatijd uit balans. Toen de eerste aandacht van de zorg af was, kreeg vooral de economie aandacht. Zeker, ondernemers hebben het heel zwaar en verdienen aandacht. Maar waar kappers weer mogen knippen, kan een dominee nauwelijks dopen. Waar de horeca weer volstroomt, zitten kerken met veel strengere restricties. In Amsterdam stroomt de dam vol en wordt niet ingegrepen omdat de demonstratie zo belangrijk is. Maar vrijheid van Godsdienst ligt nota bene in de grondwet vast terwijl kerkdiensten zelfs in de openlucht niet mogelijk bleken. Als er maatschappelijke druk wordt uitgeoefend vanuit sectoren die de samenleving belangrijk vindt, heeft dat duidelijk prioriteit. Kerken wordt geadviseerd het vooral rustig aan te doen. Daarmee wordt geen recht gedaan aan het belang van kerkdiensten. Religieuze gemeenschappen hebben maandenlang hun geloof niet actief met elkaar kunnen delen, terwijl samenkomst belangrijk is voor het bemoedigen en aansterken van elkanders en eenieders geloof. Vanaf 1 juni mogen diensten weer worden gehouden met 30 personen, vanaf 1 juli met 100 personen zonder registratie; of met meer als de omstandigheden dit toelaten en protocollen worden gevolgd. In Amsterdam is de vraag naar kerkdiensten in de openlucht gekomen, en ook in Almelo speelt deze vraag bij meerdere kerken. In Den Haag zijn onder de regelgeving van demonstratie, betoging en/of manifestatie al diensten buiten gehouden (Westbroekpark). Graag zien we dit ook in Almelo gebeuren opdat de gemeente weer kan samenkomen. Inmiddels lijkt dat met de nieuwe maatregelen per 1 juli ook te kunnen.

Droogte

Voor de Coronacrisis was er veel aandacht voor het milieu, denk aan het Programma Aanpak Stikstof en strenge normen rond PFAS. Nu lijkt het milieu ineens naar het tweede of derde plan verdrongen. Toch is met name de huidige droogte een groot probleem. Gelukkig zien ook steeds meer mensen dat. Behalve directe gevolgen voor de natuur (weidevogels, bosbranden) en landbouw (slechtere gewasgroei) geeft dit ook problemen als bodemdaling en zorgen over de hoeveelheid beschikbaar drinkwater. In de Almelose raad speelt een discussie om de afvalstoffenheffing en/of rioolheffing te relateren aan het aantal personen in een huishouden. Eerlijker zou eigenlijk zijn om te kijken naar het daadwerkelijke afval of waterverbruik. Inwoners die hun regenwaterafvoer afkoppelen van het riool en/of vasthouden in de tuin door zo min mogelijk betegeling zouden eigenlijk korting moeten krijgen op de rioolheffing. Daar gaat een positieve stimulans vanuit. Alle beetjes helpen. De fractie van de ChristenUnie wil in deze context een ander voorstel doen. Vergroening van tuinen moet uiteraard worden aangemoedigd (cq. het betegelen van tuinen kan worden ontmoedigd; gevoel van ‘steenschaamte’). We komen aanvullend met een motie om het vasthouden van water via regentonnen te stimuleren.

Subsidies

Er is veel te doen over kortingen op subsidies. Terecht wordt gezegd: Wat is effect van de bezuinigingen? Dat willen wij ook zien. De fractie van de ChristenUnie zou echter nog een stap verder willen gaan: Graag vernemen we niet alleen het effect van het schrappen van het bezuinigde deel; maar idem dito het maatschappelijk effect van het niet bezuinigde deel. Het is bij een subsidie absolute noodzaak dat vooraf heldere afspraken worden gemaakt over wat de gemeente wil bereiken met het verlenen van een subsidie; hoe het ook bijdraagt aan de doelstellingen van de gemeente; en hoe dit wordt gemeten in termen van direct resultaat (output) en maatschappelijke impact (outcome). Het is dan ook even noodzakelijk dat wordt geëvalueerd (1) of de prestatie is geleverd die is afgesproken, (2) of er het gewenste effect is geweest, (3) of het aannemelijk is dat de subsidie heeft bijgedragen aan dit effect, en (4) of er sprake is van doeltreffendheid: dat wil zeggen dat zonder subsidie het effect niet was bereikt. De Algemene wet bestuursrecht (Awb) biedt het wettelijk kader voor subsidiëring en verplicht bestuursorganen zelfs om eens in de vijf jaar verslag te doen van de doeltreffendheid van een subsidieregeling. Vorig jaar heeft onze fractie dit ook al aangekaart bij de behandeling van de Perspectiefnota 2019.

In opdracht van de raad is bijna 10% op de subsidies bezuinigd. Conform onze wens is hierbij niet geschraapt op kleine bedragen maar zijn de waarderingssubsidies in stand gehouden en zijn een aantal ‘grote posten’ bezuinigd conform ook de eerdere moties van de raad. Wij kunnen de haalbaarheid van alle bezuinigingen niet geheel overzien, en hebben ook wel zorgen rond de bibliotheek, de muziekschool, het welzijnswerk en het stadsmuseum, maar hebben vertrouwen in een goede en gedragen uitwerking, net als bij Soweco. Wel zouden we graag zien dat het hele subsidieproces een keer wordt doorgelicht, en dat zo nodig verordeningen worden aangepast. Uitgangspunt moet daarbij zijn de tijdelijkheid van subsidie, de doeltreffendheid (effectief) en de doelmatigheid (efficiënt). Een subsidie die niet doeltreffend is dient in zijn geheel te worden geschrapt. Doelmatigheid (het bereiken van het doel met gebruik van zo weinig mogelijk middelen) vereist dat er vooral wordt bezuinigd op overhead, directeuren en gebouwen. De door Avedan met subsidies opgebouwde algemene reserve van meer dan twee miljoen kan niet. Ons standpunt is hier hetzelfde als bij Regio Twente: terugbetalen! Cultuur, bibliotheek en welzijnswerk zouden ook nog meer in samenhang kunnen worden bekeken. We komen op dit punt met een motie rond de Bibliotheek.

Wijksturing

Het college wil de wijksturing door ontwikkelen. Prima, de ChristenUnie waardeert het eigene van wijken en buurten. De gemeente moet alle mogelijkheden benutten om bewoners van buurten (wijken) te betrekken bij zaken die hen raken. Daarmee gaat de ChristenUnie voor specifiek wijkenbeleid, niet alleen voor het Nieuwstraatkwartier, maar voor alle wijken. Een betrokken wijkenbeleid vraagt om het inzetten van ‘wijkambassadeurs’. Dit zijn inwoners die met beide benen in de buurt staan en een makkelijke toegang hebben tot ambtenaren, raadsleden en wethouders. De ChristenUnie wil wijken/buurten eigen verantwoordelijkheid geven, ondersteund met eigen budgetten. De kracht van de buurt is daarbij uitgangspunt. Buurtplatforms, wijkorganen en/of coöperaties worden gefaciliteerd om hun belangen-vertegenwoordigende rol te kunnen vervullen. Voorwaarde is wel dat er een duidelijk draagvlak voor de vereniging in de wijk moet worden aangetoond. Voor een degelijk beleid is het noodzakelijk beleidsvrijheid te geven om kleine projecten slagvaardig te kunnen aanpakken.

Tenslotte

De ChristenUnie fractie hoopt van harte dat er tussen raad, college en maatschappelijke partners een nieuwe samenwerking en rolverdeling ontstaat waarbij eigen profilering opzij wordt gezet voor het algemeen belang, die waarborgt dat het perspectief voor alle inwoners verbetert en dat er in ieder geval voor de kwetsbare inwoners van Almelo sprake is van sociale stijging.

De ChristenUnie fractie wenst raad, college en ambtelijke organisatie daarbij Gods zegen toe.

Fractie ChristenUnie

Wouter Teeuw & Jeanet Buikema

https://almelo.christenunie.nl/k/n5993/news/view/1317634/173756/perspectiefnota-2020-vastgesteld.html