10 dingen die je moet weten over het zesde IPCC klimaatrapport (Greenpeace)

Het zesde IPCC klimaatrapport is een cruciaal klimaatrapport dat op een cruciaal moment komt. Op dit moment evalueren regeringen hun inspanningen om het Parijs-akkoord te halen.

In het kort is dit wat de IPCC-klimaatwetenschappers zeggen

  • “De kans om een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen veilig te stellen verloopt zeer snel.”
  • “In iedere sector en systemen zijn snelle en ingrijpende transities nodig.”
  • “Wat we dit decennium besluiten en ondernemen, heeft gevolgen die nu en duizenden jaren later nog voelbaar zijn.”

Laat dat even bezinken

Het zesde IPCC klimaatrapport is een robuuste analyse van duizenden ‘peer reviewed’ onderzoeken uit de afgelopen tien jaar. Meer details zijn te vinden in de onderliggende zes rapporten.

Wij hebben de rapporten voor jou doorgespit. Dit zijn volgens ons 10 boodschappen die goed moeten doordringen:

Het is al erg, en het wordt erger

1) Het is erg: door de mens veroorzaakte klimaatverandering is al wijdverspreid, gaat hard en wordt intenser.

2) Het is erger dan verwacht: gevolgen en risico’s worden ernstiger, in een sneller tempo dan gedacht.

3) Het is zwaar oneerlijk: de mensen met de minste verantwoordelijkheid worden het hardst getroffen.

4) Het wordt nog erger: we koersen af op enorme risico’s en onomkeerbare verliezen.

Maar we hebben een enorme kans om de koers te keren

5) 1,5 graden is nog steeds binnen bereik: met dringende maatregelen kan de lange termijn doelstelling van Parijs alsnog worden gehaald.

6) De oplossingen zijn er: we kunnen de wereldwijde uitstoot tegen 2030 halveren, om uiteindelijk netto nul te halen.

7) Het einde van fossiele brandstoffen is snel nodig: de fossiele infrastructuur die we nu hebben, is al te veel.

Hoe we handelen, doet er toe

8) Echte oplossingen, geen vertragingen: geen oplossingen die alleen op papier of in modellen werken.

9) Rechtvaardigheid en inclusiviteit zijn fundamenteel: landen met de grootste verantwoordelijkheid voor de crisis moeten voorop lopen bij de oplossing en financiering.

10) Alle hens aan dek: van stapsgewijze verandering naar systeemverandering, in alle sectoren.

Op zoek naar meer verdieping? Abonneer je op onze nieuwsbrief en lees verder. Hieronder leggen we de 10 boodschappen uit het IPCC klimaatrapport gedetailleerder uit.

1. Het is erg

Overal zien we de gevolgen van door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Het beïnvloedt weer- en klimaatextremen in elke regio op aarde. De klimaatcrisis leidt tot schade en verlies op omvangrijke schaal: we verliezen natuur, mensenlevens, diersoorten.

De negatieve gevolgen worden sneller waargenomen dan verwacht. De gevolgen gaan zelfs verder dan wetenschappers in hun vorige IPCC rapport uit 2014 vermoedden. De helft van alle diersoorten is al op drift omdat klimaatverandering hun omgeving beïnvloedt.

Het bewijs dat extremen toenemen, zoals de hittegolven, zware regenval, droogtes en tropische stromen, is opnieuw geleverd. En het staat nog sterker vast, dat dit komt door menselijke uitstoot.

2. Het is erger dan gedacht

Al sneller bereiken we hoge tot zeer hoge risico’s op schadelijke gevolgen. Bij een lagere opwarming dan aanvankelijk ingeschat (AR5), kijken we al tegen die risico’s aan.

Bekijk de grafiek over de risico’s

https://www.greenpeace.org/static/planet4-netherlands-stateless/2023/03/799b26e9-risksareincreasing.png

Tabel uit SYR-figuur SPM.4 (a), waarbij het vorige IPCC rapport (AR5, dunne staven) vergeleken wordt met het nieuwe rapport (AR6, dikke staven). Risico-overgangen zijn over het algemeen verschoven naar lagere temperaturen met bijgewerkt wetenschappelijk inzicht.

Momenteel is de aarde gemiddeld rond de 1,1 graden opgewarmd, en we stevenen af op ongeveer 3 graden.

Een opwarming van 1,2 graden zet unieke en bedreigde ecosystemen op het spel, naar verwachting al op zeer korte termijn. We krijgen te maken met massale boomsterfte, verbleking van koraalriffen, afname van soorten die afhankelijk zijn van zee-ijs en massale sterfte door hittegolven. Bij 1,5 graden loopt tot 14% van de diersoorten die men onderzocht een zeer hoog risico op uitsterven.

Het bereiken van 1,5 graden leidt tot meer en extremere temperaturen en gevaarlijke hitte-vochtigheid, extreme regenval en bijbehorende overstromingen, tropische stormen, bosbranden en ernstige gevolgen van de zeespiegelstijging.

Tussen 1,5 graden en 2,5 graden wordt het risico op desastreuze kantelpunten groot, aldus het klimaatrapport. Denk bijvoorbeeld aan de kans op het instorten van ijskappen of het verlies van tropische bossen.

Bij een opwarming van ongeveer 1,9 graden kan tegen 2100 de helft van de menselijke bevolking worden blootgesteld aan periodes van levensbedreigende klimaatomstandigheden, alleen al door extreme hitte en vochtigheid.

Bij aanhoudende opwarming tussen 2 graden en 3 graden zullen de ijskappen van Groenland en West-Antarctica bijna volledig en onomkeerbaar verloren gaan. Dit zal de zeespiegelstijging sneller verergeren.

3. Het is zwaar oneerlijk

Kwetsbare gemeenschappen die historisch gezien het minst hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis, worden het zwaarst getroffen. Bijna de helft van de wereldbevolking (3,3–3,6 miljard mensen) leeft in omstandigheden die zeer kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Tussen 2010 en 2020 was de menselijke sterfte door overstromingen, droogtes en stormen 15 keer hoger in zeer kwetsbare regio’s dan in regio’s met een zeer lage kwetsbaarheid.

Tegelijkertijd stoot 10% van de rijkste huishoudens tot wel 45% uit van de wereldwijde uitstoot van huishoudens (op consumptie gebaseerd).

4. Het dreigt nog erger te worden

Met het beleid van eind 2020, zijn we op weg naar een opwarming van ongeveer 3,2 graden tegen 2100.

In plaats van de wereldwijde uitstoot tegen 2030 te halveren, wat het Parijs-akkoord zou respecteren, is er met dit beleid tegen 2030 geen daling van de wereldwijde uitstoot.

Bekijk de grafiek over de wereldwijde uitstoot

https://www.greenpeace.org/static/planet4-netherlands-stateless/2023/03/e645042c-beperkenopwarmingdef.png

Grafiek uit SYR Figuur SPM.5 Wereldwijde uitstoot volgens geïmplementeerd beleid (van eind 2020) en volgens de reductie die nodig is voor maximaal 1,5 of 2 graden

5.  Het lange termijn 1,5 gradendoel is nog steeds binnen bereik

Als de uitstoot zo doorgaat, dan bereiken we rond 2030 een gemiddelde opwarming van 1,5 graden. Zo stelt het klimaatrapport. Waar het nu om gaat, is zorgen dat de opwarming daar stopt om de meest schadelijke gevolgen te voorkomen.

In het IPCC scenario waarin de uitstoot het snelst daalt (C1), piekt de temperatuur tussen de 1,4 en 1,6 graden opwarming en is aan het eind van de eeuw onder de 1,5 graad. Dat betekent dat de doelstelling van Parijs nog steeds binnen bereik is, mits we dringend actie ondernemen.

Dat doel vereist ruwweg een halvering van de wereldwijde uitstoot tegen 2030, gevolgd door een netto nul CO2-uitstoot rond 2050. Het vereist ook dat het lukt om netto negatieve CO2-emissies te bewerkstelligen en CO2 uit de lucht te verwijderen.

We mogen de grens van 1,5 graden niet of zo min mogelijk overschrijden en zo kort mogelijk. Zelfs als het ons later lukt de aarde weer af te koelen, kunnen we de onomkeerbare effecten van een te hoge opwarming niet meer terugdraaien. Het smelten van de ijskappen of uitsterven van diersoorten zijn van die onomkeerbare kantelpunten.

Daar komt bij dat, hoewel enige verwijdering van CO2 inmiddels noodzakelijk is, het veel onzekerheden met zich meebrengt. De afhankelijkheid van deze maatregel moeten we daarom zo beperkt mogelijk houden. Zoals de IPCC-wetenschappers concluderen in eerdere rapporten:

“Dat CO2 op grote schaal uit de lucht verwijderd kan worden, is niet bewezen. En vertrouwen op dergelijke technologie vormt een groot risico.” (IPCC SR15)

6. De oplossingen zijn er

We hebben alles wat we nodig hebben om de wereldwijde uitstoot tegen 2030 minstens te halveren. De helft van de oplossingen zijn goedkoop, of besparen zelfs kosten. De grootste bijdragen komen van zonne- en windenergie, bescherming en herstel van bossen en andere ecosystemen, klimaatvriendelijke voedselsystemen en energie-efficiëntie.

Aan de vraagzijde, kunnen maatregelen tegen 2050 de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 met 40-70% verminderen ten opzichte van basisscenario’s. Dit gaat over de manier waarop we voorzien in onze behoefte aan voedsel, onderdak, mobiliteit en producten. Een van de maatregelen met het grootste potentieel is de verschuiving naar vleesarme diëten, in de IPCC-rapporten “gebalanceerde duurzame diëten” genoemd. Zorgen voor minder verbruik van energie en grondstoffen gaat samen met zorgen voor welzijn voor iedereen.

7. Het einde van fossiele brandstoffen is snel nodig

De bestaande infrastructuur voor fossiele brandstoffen leidt al tot meer dan 1,5 graad opwarming, als er geen grens wordt gesteld. Er is dus geen ruimte om nieuwe fossiele bronnen aan te boren. Daarentegen moet de bestaande infrastructuur zo snel mogelijk uitgefaseerd worden.

Kolen, olie en gas moet in de grond blijven. Of zoals het staat in het IPCC rapport:
“Ongeveer 80% van kolen-, 50% van gas- en 30% van oliereserves kan niet meer verbrand en uitgestoot worden om onder de 2 graden opwarming te blijven. Significant veel meer reserves kunnen niet meer verbrand worden als de opwarming beperkt wordt tot 1,5 graad” (SYR rapport)

Dus we hebben een enorme verschuiving nodig weg van fossiele brandstoffen. Maar hoe snel? Dat hangt af van veel aannames. Het onderliggende IPCC mitigatierapport (AR6 WG3) geeft meer details. In scenario’s die de opwarming beperken tot 1,5 graad met 50% kans daalt het verbruik van kolen tot wel 100%, dat van olie tot wel 90% en gas tot wel 85% tegen 2050. De medianen liggen lager.

8. Echte oplossingen, geen vertragingen

We gaan een kritiek decennium in. Een waarin we de wereldwijde uitstoot bijna halveren, terwijl we ook zorgen voor voedselzekerheid en bescherming van de natuur.

De grote doorbraken sinds de vorige klimaatrapporten komt van zonne- en windenergie. Deze hernieuwbare bronnen zijn nu even goedkoop of goedkoper dan fossiele brandstoffen. We zijn er klaar voor om allerlei verschillende sectoren te elektrificeren. Deze ontwikkelingen gaan veel sneller dan verwacht werd door experts. Dit is een game changer.

Het afvangen en opslaan van CO2 (CCS) heeft dan weer geen significante vooruitgang geboekt. Het speelt een grote rol in veel emissiereductiemodellen, maar slaagt er in de praktijk nog steeds niet in om op grote schaal te presteren. Zoals het IPCC mitigatierapport het opsomt:

“De implementatie en ontwikkeling van CCS (met grootschalige opslag van afgevangen CO2) gaat veel langzamer dan verwacht in eerdere onderzoeken.”

Technologieën voor het verwijderen van CO2 uit de lucht of via biomassa spelen ook een grote rol in de modellen, maar blijven onbewezen op grote schaal. En komen met veel beperkingen qua haalbaarheid en duurzaamheid, net zoals grootschalige aanplant van bossen.

In de toekomst kunnen we er niet omheen dat CO2 weer uit de lucht moet worden gehaald. Maar door snel actie te ondernemen om de uitstoot terug te dringen kunnen we dit zo veel mogelijk beperken. Daarnaast kunnen we beter prioriteit geven aan opties om CO2 uit de lucht halen die minimale risico’s hebben en zo duurzaam mogelijk zijn. Zoals herbebossing, herstel van ecosystemen of koolstofvastlegging in de landbouw in de bodem. 

9. Rechtvaardigheid en inclusiviteit zijn fundamenteel

De benodigde schaal en snelheid van de transitie zijn niet mogelijk zonder sociale rechtvaardigheid, zowel tussen als binnen landen. Volgens het IPCC klimaatrapport kan klimaatactie veel moois betekenen: duurzame projecten en banen, sociale bescherming en betere toegang tot financiering en infrastructuur vergroten, met name in ontwikkelingsregio’s.

Er is genoeg geld in de wereld om echte verandering door te voeren, als men bestaande barrières wegneemt. Maar vandaag zijn de publieke en private financieringsstromen voor fossiele brandstoffen nog steeds groter dan die voor klimaatadaptatie en -mitigatie.

Het IEA meldt dat alleen al vorig jaar de olie- en gasindustrie maar liefst 4 biljoen dollar verdiende met bedrijven die de klimaatcrisis aanwakkerden!

We hebben voor 2030 drie tot zes keer meer investeringen nodig, alleen al voor klimaatoplossingen, dan we nu uitgeven. Overheden en financiële instellingen zijn aan zet: zij moeten hun keuzes afstemmen op het halen van 1,5 graden-doel. Op internationaal niveau moeten de landen met de minste verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis geholpen worden in de noodzakelijke aanpassingen en veranderingen.

10. Alle hens aan dek

Om de doelen uit het Parijs-akkoord te halen, moeten we groots denken. Verder dan losse technologieën, sectoren en partijen. Het vereist een holistische, inclusieve en transformatieve benadering van zowel oplossingen als aanpassingen.

Maatregelen die onze biodiversiteit beschermen en herstellen, zijn van fundamenteel belang. Door goed voor de natuur te zorgen, zorgen we goed voor onszelf. Volgens het IPCC klimaatrapport hangt het behoud van de biodiversiteit en ecosystemen op wereldschaal af van instandhouding van ongeveer 30% tot 50% van de land-, zoetwater- en oceaangebieden op aarde.
Om “snelle en verreikende transities in alle sectoren en systemen” te realiseren, hebben we sterke wetten en beleidsmaatregelen en internationale samenwerking nodig. Het is alle hens aan dek. Degenen met de meeste verantwoordelijkheid en middelen moeten het voortouw nemen. Dit geldt zowel voor overheden, bedrijven, investeerders als voor mensen met een hoog inkomen.

Het zesde IPCC klimaatrapport, dus… wat nu?

Wetenschappers gaven ons een gereedschapskist om te overleven. Het is nu aan ons om te zorgen dat de wetenschap wordt toegepast, door overheden, bedrijven, investeerders en burgers.

Het is persoonlijk. Het gaat om het leven, het welzijn of het lijden van onze dochters, kleindochters, achterkleindochters en nog veel meer na hen. Als zij ooit op ons terugkijken, hoe denken ze dan over ons?

Wil je op de hoogte blijven en in actie komen, maak je mailbox dan een stukje groener en abonneer je op de Nieuwsbrief:

The post 10 dingen die je moet weten over het zesde IPCC klimaatrapport appeared first on Greenpeace Nederland.

https://www.greenpeace.org/nl/klimaatverandering/56790/10-dingen-die-je-moet-weten-over-het-zesde-ipcc-klimaatrapport/

Dertien jaar na de moord op bioboer Martin is zijn verhaal een Spaanse bioscoophit (NOS Buitenland)

Martin Verfondern, een Nederlandse bioboer in Spanje, werd in 2010 na een ruzie bij een verlaten dorp doodgeschoten. Een buurjongen vermoordde hem. Een speelfilm over de misdaad trekt dertien jaar later volle zalen in Spanje.

Het houten bord op het rommelige kerkhofje herinnert aan de Nederlander die er begraven ligt. Het graf is maar klein, er was weinig van hem over toen Verfondern werd gevonden. Dat was ruim vier jaar nadat de Nederlandse boer was vermoord door een van de zonen van zijn enige buurman in het afgelegen gehucht.

Aan de moordpartij ging een lange strijd vooraf over de gezamenlijke opbrengsten van de houtkap bij het geïsoleerde dorp Santoalla, in het noordwesten van Spanje. Verfondern, die zich eind jaren 90 met zijn vrouw Margo Pool in Santoalla vestigde, eiste als inwoner zijn deel op van die verdiensten. De rechter gaf de Nederlanders tot in hoger beroep gelijk.

Het was meer dan hun buren konden verdragen, vertelt Margo Pool, die nog altijd in het geïsoleerde gebied woont en het graf van haar man laat zien. Het contact was aanvankelijk goed. Maar dat sloeg om toen de dorpelingen zagen dat ze niet meer de enigen in Santoalla waren. Vooral met Martin liep het hoog op. Onbegrip werd wrevel. Meningsverschillen ontaardden in ruzies. Tot het niet meer goed kwam.

Vertrekkend correspondent Rop Zoutberg ging langs bij Margo, die nog altijd in Santoalla woont:

"We hadden natuurlijk onze problemen met de buren, en ik denk dat hun zonen vaak van hun ouders hoorden dat die Hollander maar eens moest worden omgebracht. De jongste buurjongen is geestelijk niet helemaal in orde. Op een gegeven moment heeft hij de knop in zijn hoofd omgedraaid. En toen heeft hij het gedaan."

Verfondern werd in januari 2010 van korte afstand doodgeschoten toen hij boodschappen ging doen. Op het proces dat jaren later tegen beide broers werd gevoerd, bleek dat ze het lichaam in een bos op 20 kilometer afstand hadden verstopt. Daar lieten de broers ook de terreinwagen van Verfondern achter die ze probeerden te verbranden.

Ongeluk

"Ik heb jarenlang gedacht dat het een ongeluk was", vertelt zijn weduwe. Het kon haast niet anders. Haar echtgenoot moest een ongeluk hebben gehad op de steile weg naar Santoalla. In de zomer van 2014 werd de terreinwagen van Verfondern bij toeval ontdekt vanuit een helikopter die was ingezet bij een bosbrand. Kort hierna werden ook de resten van de tot Nederlander genaturaliseerde Duitser gevonden. Vrijwel meteen ging de verdenking naar de buren.

De aanleiding voor de ruzie en de verdwijning waren in 2016 al onderwerp van de documentaire Santoalla, van de Amerikaanse makers Andrew Becker en Daniel Mehrer. Vorig jaar kwam er ook de speelfilm: As bestas, letterlijk 'De beesten'. De film gaat over een Frans echtpaar in een afgelegen dorp in Galicië. Dat krijgt ruzie met hun buren over de komst van een windmolenpark. Het eindigt met de moord op de Fransman. Het is niet moeilijk om in de beklemmende film te zien wat de Nederlanders overkwam.

As bestas had al veel succes in Spanje en Frankrijk, en kreeg veel nominaties voor de jaarlijkse Spaanse filmprijzen, de Goya. Begin februari worden de prijzen bekendgemaakt.

De trailer van As bestas:

Al is dat niet iets waar Margo Pool (69) zich mee bezighoudt. Ze heeft een kudde van veertig geiten die iedere dag moet worden verzorgd. Voor een bezoeker is het behoedzaam schuifelen tussen de resten van Santoalla, waar ooit tientallen mensen woonden. Los van het opgeknapte huis van de Nederlandse staat vrijwel geen muur meer overeind.

Ze vond de in Spanje bejubelde speelfilm As bestas echt goed, vertelt ze. Ze zag de film al maanden geleden, toen de regisseur speciaal voor haar naar het dorp kwam om het resultaat te laten zien. Dat was in dezelfde boerenhuiskamer waar we nu zitten. De vraag die ze keer op keer kreeg: waarom vertrok ze niet en woont ze nog altijd in het gehucht?

Ze glimlacht even. "Martin en ik kwamen hiernaartoe omdat we onze droom wilden verwezenlijken. We zijn een stuk in de buurt gekomen, maar die droom bestaat nog steeds. Martin is hier ook nog steeds. De hele dag word ik aan hem herinnerd. Als ik hier zou weggaan gaat onze droom voorbij. Dan verdwijnt Martin ook. Dan zou het allemaal voor niets zijn geweest."

Van de buren is het oudere echtpaar al enige tijd geleden overleden. Hun twee zonen zijn veroordeeld. De jongste zat een straf van tien jaar uit en is hij inmiddels weer vrij. Ze mogen niet bij Margo in de buurt komen. Het gehucht is stiller dan ooit.

https://nos.nl/l/2460860

De grootste investeringen in november: cleantech domineert de toplijst (MT.nl)

1. Dwarfs: 30 miljoen euro

Dwarfs is de klapper van de maand. De webshopverzamelaar heeft 30 miljoen euro opgehaald om nog meer wederverkopers op Bol.com, Amazon en andere marktplaatsen op te kopen. De investering komt van bestaande aandeelhouders Solid Venture Partners en Harlan Capital. Ook steken enkele angels, onder wie voormalig minister van Financiën Jan Kees de Jager, geld in het bedrijf.

De e-commercespecialist had eerder op een ronde van 150 miljoen euro gerekend, maar zag de markt na de Russische inval in Oekraïne snel veranderen, vertelt medeoprichter Demian Beenakker. ‘Zit de markt tegen, dan moet je je aanpassen en het beste ervan maken. Maar als je mij 2 jaar geleden had beloofd dat ik nu met een team van 35 mensen meer dan 40 miljoen omzet zou draaien, had ik daar blind voor getekend, hoor.’

Lees ook: Dwarfs haalt weer 30 miljoen op om webshops op te kopen

2. Eye Security: 17 miljoen dollar

Het Haagse Eye Security (zie hoofdfoto, red.) haalde 17 miljoen dollar op bij Bessemer Venture Partners, de Amerikaanse investeerder die eerder geld stak in onder meer Twilio, Shopify en LinkedIn. Eye Security doet aan cyberbeveiliging en richt zich daarmee op het mkb met een compleet aanbod, inclusief cyberverzekering.

Eye Security is opgericht door ex-medewerkers van veiligheidsdiensten AIVD en MIVD. Eerder dit jaar stak het Nederlandse TIIN Capital al 4,5 miljoen euro in de startup uit 2020, die zichzelf een insurtech noemt.

3. Enzyre: 12 miljoen euro

Enzyre, een spin-out van het Nijmeegse ziekenhuis Radboudumc, haalde 12 miljoen euro op voor EnzyPad, het apparaat waarmee hemofiliepatiënten hun stollingsstatus thuis in real-time kunnen bepalen en controleren. De geldronde werd geleid door de regionale investeerder Oost NL, die voor het eerst instapt. Ook het i&i Biotech Fund en Demcon Investment stapten in, Takeda Ventures en Novalis Biotech lapten bij.

Een deel van de financiering komt uit een Innovatiekrediet van de Nederlandse overheid. Ceo Guido Maertens, die Enzyre samen met Waander van Heerde oprichtte, kan het geld goed gebruiken voor de registratie van klinische tests, de oprichting van een duurzame productielijn en investeringen in de uitbreiding van toepassingen in de kritische zorgomgeving.

4. Circularise: 11 miljoen euro

https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2022/11/circularise-startup-mesbah-sabur-jordi-de-vos.jpg

Maker van digitale productpaspoorten Circularise heeft 11 miljoen euro opgehaald. Investeerders zijn Neste, Brightlands Venture Partners, 4 Impact en chemiebedrijf Asahi Kasei. Oprichters Mesbah Sabur en Jordi de Vos lieten bij hun nominatie voor de MT/Sprout Challenger50 al weten bezig te zijn met het afsluiten van een Series A-ronde.

De startup zorgt dat de grondstoffen in complexe productieketens als de automotive en chemie worden geregistreerd in een soort boekhouding op de blockchain. Dat maakt recycling en verduurzaming van die ketens makkelijker. Onder meer Porsche is al klant. Circularise gaat het verse kapitaal investeren in onder meer productontwikkeling, onderzoek en uitbreiding van het internationale team. De investeringen worden aangevuld met subsidies van de Europese Commissie.

5. SparkNano: 5,5 miljoen euro

In november was er ook groeigeld voor diepe deeptech uit Eindhoven: SparkNano krijgt 5,5 miljoen euro van het Franse Air Liquide Venture Capital, het Nederlandse Somerset Capital Partners en Invest-NL, het staatsfonds waar sinds kort Rinke Zonneveld de scepter zwaait.

De TNO-spin-off heette eerder SALDtech en is actief met een nieuwe manier van atomic layer disposition (ALD), de techniek om flinterdunne laagjes atomen aan te brengen op oppervlakken, Zijn ‘Spatial ALD’-apparatuur bouwde de startup eerder voor de productie van OLED-displays, maar het heeft een pivot gemaakt naar de cleantech.

Voortaan stort het zich op elektrolysers voor de productie van groene waterstof, brandstofcellen, batterijen en zonnecellen. De vraag naar duurzame opwekking van energie is zo groot, dat het SparkNano vleugels geeft volgens ceo Huib Heezen: ‘Bij SparkNano zijn we ervan overtuigd dat onze Spatial Atomic Layer Deposition-oplossingen de zoektocht naar een duurzame energietoekomst kunnen ondersteunen.’

6. Overstory: 5,2 miljoen dollar

Indra den Bakker en Anniek Schouten hebben met hun climate tech startup Overstory een nieuwe investering opgehaald van 5,2 miljoen dollar. De ronde wordt geleid door Convective Capital uit Californië. Overstory houdt bomen in de gaten via satellietbeelden en machine learning met als doel ontbossing te monitoren, bosbranden te voorkomen en schade door vallende bomen aan infrastructuren en elektriciteitsnetten te voorkomen.

Overstory (voorheen 20tree.ai) is opgericht in 2018 en inmiddels uitgegroeid tot een team van 34 medewerkers verspreid over Europa en Noord-Amerika (de Nederlanders hebben een filiaal in Boston). Vorig jaar haalde het vegetatie-intelligentieplatform al eens 3,9 miljoen dollar op.

7. Contentoo: 5 miljoen euro

https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2022/11/Contentoo.png

Contentoo heeft 5 miljoen euro groeigeld ontvangen van dertig angel investeerders via No Such Ventures, de deal by deal-club van Reinder Lubbers. Onder anderen Perry Oostdam, Pawel Smoczyk (beiden Recruitee) en Jeroen Verberg (Hippo) doen mee. De investering wordt gebruikt voor ‘het doorzetten van de Europese expansie’ van het freelance-platform.

Contentoo koppelt freelance tekstschrijvers, vertalers en contentmarketingstrategen aan opdrachtgevers. Het bedrijf claimt alleen de beste 10 procent freelancers op het platform toe te laten. De startup van Jeroen Gunter en Onno Halsema boekte dit jaar tot nu toe 107 procent meer omzet vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. Exacte omzetcijfers deelt het bedrijf niet.

Lees ook: het Challenger-profiel van Contentoo

8. MTT: 5 miljoen euro

Micro Turbine Technology (MTT) heeft 5 miljoen euro opgehaald om door te groeien met zijn EnerTwin, een energiecentrale als alternatief voor de cv-ketel die draait op een gasturbine. Het geld komt van het Canadese Avila Energy, welk belang de Canadezen nemen in de Eindhovense scaleup van Willy Ahout is niet bekend.

De minicentrale van MTT levert zowel elektriciteit als warmte en bevat de kleinste gasturbine ter wereld. Het beursgenoteerde Avila gaat de ketel verkopen in Noord-Amerika en wil er vanaf 2026 jaarlijks 50.000 afzetten. De EnerTwin is te stoken met bioLPG, groen gas of een mix van aardgas en waterstof en is superzuinig. Ahout heeft ook nog andere toepassing in de pijplijn voor zijn microturbine.

9. SeaQurrent: 4,8 miljoen euro

Energieopwekker SeaQurrent krijgt 4,8 miljoen euro voor het ontwikkelen van een ‘onderwatervlieger’ die stroom opwekt met zeestromingen. Het kapitaal is afkomstig van Invest-NL, EIT InnoEnergy, PMH Investment, de Friese Ontwikkelingsmaatschappij (FOM) en de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland (NOM).

De ‘TidalKite’ van SeaQurrent trekt (à la Kitepower) door de stroming aan een kabel die een hydraulische pomp aandrijft, die weer is aangesloten op een generator. De nieuwste versie van de negen bij twaalf meter grote getijdenvlieger wordt getest in de buurt van Ameland.

10. Godrive: 4 miljoen euro

Autofinancierder Yesqar verstrekt een lening van 4 miljoen euro aan Godrive.nu. De startup van Sjors Hemmen, Anne Lijzenga en Jeffrey Peters biedt auto-abonnementen voor jong gebruikte auto’s. Met de lening wil het drietal de leasevloot uitbreiden. ‘Dankzij de samenwerking kunnen wij ons volledig focussen op de ontwikkeling van het platform’, meldt Hemmen in een persbericht.

Yesqar is een samenwerking tussen de Haagse zakenbank NIBC en en autodataplatform QarQuest. De timing van de financiering is enigszins opvallend. Auto-abonnementsdienst Anyways kondigde in oktober aan de stekker uit het bedrijf te trekken, omdat het bedrijf niet bijtijds een nieuwe financieringsronde rond kreeg.

11. Sympower: 3 miljoen euro

https://mtsprout.nl/wp-content/uploads/2020/11/sympower.jpg

Niet echt een nieuwe ronde, maar toch het vermelden waard: climate tech-startup Sympower topt zijn laatste investeringsronde nog eens op met 3 miljoen euro. Daarmee staat de teller op 25 miljoen, voor het bedrijf waarmee Simon Bushell een softwareplatform ontwikkelt dat de behoefte aan stroom in elektriciteitsnetwerken slimmer en duurzaam organiseert.

De MT/Sprout-challenger van 2020 heeft de wind mee, omdat de vraag naar duurzame elektriciteit enorm is door de huidige energiecrisis. Activate Capital, Rubio Impact Ventures en PDENH zijn de investeerders die besloten hebben tot een ruimer gebaar.

Lees ook: Challenger Sympower schaalt op dankzij miljoenen van Kees Koolen

https://mtsprout.nl/groei/financiering/grootste-investeringen-november-cleantech-eye-security-circularise-sympower

Warmste zomer, overstromingen, branden: 2021 ‘jaar van extremen’ (Welingelichte Kringen)

Qua weer was 2021 "een jaar van extremen" voor Europa, concluderen klimaatonderzoekers die voor de Europese Unie werken in hun jaarlijkse rapport. De zomer was de warmste ooit gemeten, West-Europese landen werden geteisterd door overstromingen en het Middellandse Zeegebied had last van droogte en bosbranden.

Vooral de contrasten in 2021 vallen op, schrijft Copernicus Climate Change Service (C3S) in het Europese Staat van het Klimaat-rapport. Over het hele jaar gerekend lag de gemiddelde temperatuur slechts 0,2 graden hoger dan het gemiddelde van de afgelopen drie decennia. Dat kwam vooral doordat de lente koeler was dan normaal en de vorst lang aanhield. In de zomer werden juist temperatuurrecords gebroken.

Duitsland, België en Nederland werden getroffen door hevige overstromingen na extreme regenval, memoreren de opstellers van het rapport. In Italië werd een officieus hitterecord gevestigd van 48,8 graden. Delen van dat land, Griekenland en Turkije kregen te maken met verwoestende natuurbranden. In totaal ging in het Middellandse Zeegebied 800.000 hectare natuurgebied in vlammen op, becijfert het rapport. Dat komt neer op twee keer het oppervlak van de provincie Noord-Holland.

Europese klimaatdoelen

Het Europese hoofd aardobservatie Mauro Facchini noemt dit soort gegevens essentieel om de Europese klimaatdoelen te bereiken. Hij waarschuwt in navolging van het VN-panel van klimaatwetenschappers IPCC dat "de tijd op raakt" om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 1,5 graad ten opzichte van de pre-industriële tijd. "Dit rapport benadrukt de noodzaak om actie te ondernemen, want extreme klimaatgerelateerde gebeurtenissen doen zich nu al voor in Europa", zegt Facchini.

Een tegenvaller bij de opwekking van duurzame energie in het afgelopen jaar was de lage windsnelheid in delen van West- en Centraal-Europa. Dit probleem deed zich onder meer voor in Duitsland, Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Tsjechië en Denemarken. Windmolens draaiden hierdoor minder snel en leverden zodoende minder groene stroom dan normaal. Op sommige plekken had het sinds 1979 niet zo weinig gewaaid als in 2021, aldus Copernicus.

https://www.welingelichtekringen.nl/samenleving/3294487/warmste-zomer-overstromingen-branden-2021-jaar-van-extremen.html

2021… en dóór! (Greenpeace)

We maken de balans op van een intens maar succesvol jaar.

Oceanen

‘De zeeën leveren de helft van onze zuurstof, voedsel voor een miljard mensen én zijn het thuis van de meest spectaculaire dieren op aarde. En dan kennen we de diepzee nog niet eens tot op de bodem! Elke keer als ik hierover nadenk, word ik er stil van. Maar vooral strijdlustig. We moeten de oceanen beter beschermen, ook voor ons eigen voortbestaan. Ik ben er dan ook enorm trots op dat al meer dan 3,7 miljoen mensen zich daar samen met mij sterk voor maken. Ik ben ervan overtuigd dat het ons gaat lukken: het water op aarde beschermen door middel van een wereldwijd bindend oceanenverdrag.’

  • Na stevige onderhandelingen is er eindelijk een Noordzee-akkoord. Daardoor komen er meer windparken, meer bescherming van de zeenatuur en minder visserij. Voor de vissers is er een transitiefonds.
  • Het Nieuw-Zeelandse Hof van Beroep stelt ons in het gelijk: de winning van ijzerzand is niet toegestaan in de South Taranaki Bight. Dat is een grote overwinning voor dit voedselrijke natuurgebied dat de kraamkamer is voor bedreigde diersoorten zoals de Māui-dolfijn en de blauwe dwergvinvis.
  • Diepzeemijnbouw? Als het aan mij ligt, gaat dat niet gebeuren. Ik ben dan ook blij dat de IUCN, de internationale autoriteit voor natuurbehoud, voor een moratorium is.
  • Vervuiling en overbevissing hebben ook grote gevolgen voor de miljoenen mensen die van en met de zee leven. Samen met hen maakten we aangrijpende maar vooral positieve verhalen: Vital Ocean Voices. Gaat dat lezen en zien.
  • Het plasticprobleem kent geen grenzen. Ik ben dan ook blij dat steeds meer landen zich uitspreken voor een bindend VN-Plasticverdrag.
  • inds 2014 ligt voor de kust van Jemen een van ʼs werelds grootste olietankers weg te roesten. Aan boord: 1,1 miljoen vaten olie. De tanker kan elk moment gaan lekken – of zelfs exploderen, met een ongekende olieramp als gevolg. Greenpeace werkt samen met lokale organisaties om een oplossing te vinden voor het verwijderen van de olie en ontwikkelt scenario’s voor als er een ramp gebeurt.
  • Op dezelfde dag dat de IUCN zich uitspreekt voor een tijdelijk verbod op diepzeemijnbouw, kondigt de Europese Commissie aan om die verwoestende praktijken te intensiveren! We blijven de EU en haar lidstaten onder druk zetten om de diepzee met rust te laten.
  • Dankzij uw steun vaart de Arctic Sunrise begin volgend jaar uit naar Antarctica. Wetenschappers aan boord doen onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering, industriële visserij en vervuiling in dit kwetsbare gebied. De resultaten sturen we naar de VN om hen te overtuigen dat een sterk oceanenverdrag er nú moet komen.

Klimaat en energie

‘“Hoop doet leven” is meer dan een afgezaagd spreekwoord. Wie niet meer gelooft dat een mooie toekomst mogelijk is, wordt al snel cynisch en onverschillig. Het nieuwste rapport van het VN-klimaatpanel IPCC heeft die hoop bij jou misschien even doen wankelen. De klimaatcrisis voltrekt zich sneller en genadelozer dan we al dachten. Op het eerste gezicht lijken overheden en (fossiele) bedrijven zich weinig van de schokkende conclusies aan te trekken. En toch blijf ik optimistisch. Want de klimaatbeweging blijft groeien. Met z’n allen in actie is de beste remedie tegen een klimaatdepressie!’

  • Sinds 2015 is het aantal klimaatrechtszaken verdubbeld. We mogen trots zijn dat Nederland daarin een leidende rol speelt, door de historische klimaatzaak van Urgenda. En ook dankzij de recente overwinning in de zaak tegen Shell door Milieudefensie, samen met Greenpeace en andere milieuorganisaties. Die boden inspiratie voor vergelijkbare (succesvolle!) zaken in België, Duitsland en Frankrijk.
  • We gaan met miljoenen de straat op. Corona gooide flink roet in het eten, maar in 2021 vonden weer indrukwekkende (coronaproof) protesten plaats. Op 14 maart deden 35 duizend mensen mee aan het Klimaatalarm en 24 september staakten wereldwijd bijna 900 duizend mensen, onder wie vele jongeren, voor het klimaat. En terwijl ik dit schrijf, gaan we zoveel mogelijk mensen op de been te brengen voor de Klimaatmars op 6 november. Dit soort grote demonstraties zijn ontzettend belangrijk om politici te overtuigen van de urgentie van de klimaatcrisis.
  • Het is nog niet te laat om het verschil te maken, aldus weten-schappers. Als we de temperatuurstijging deze eeuw onder de 1,5 °C willen houden, moeten politiek en bedrijfsleven nu echt aan de bak. Het kan volgens het IPCC 20 tot 30 jaar duren voordat de temperaturen zich stabiliseren.
  • Het vorige kabinet-Rutte presenteerde zich als het groenste ooit. Ik zeg: mooie slogan, (te) weinig resultaat. Nu lijkt het erop dat VVD, D66, CDA en Christenunie het opnieuw samen gaan proberen. Je kunt er zeker van zijn dat Greenpeace alle mogelijke middelen – lobby, actie, onderzoek – zal inzetten om het kabinet, en met name D66, aan hun mooie woorden over klimaat en natuur te houden.
  • Fossiele reclames, dat is toch niet meer van deze tijd? Vraag nu de Europese Commissie om fossiele reclames te verbieden.
  • Greenpeace gelooft dat het tegengaan van klimaatverandering hand in hand gaat met het bestrijden van ongelijkheid en onderdrukking. Meer hierover leest je in dit artikel. We zetten dan ook verschillende nieuwe campagnes op, waarin we samen optrekken met mensen die nu al hard worden getroffen door de klimaatcrisis.

Bossen

‘Terwijl je dit leest, gaat er een voetbalveld bos tegen de vlakte. 2 seconden later nog een, enzovoort. Onvoorstelbaar, toch? Minstens zo onvoorstelbaar is dat onze supermarkten vol liggen met producten waarvoor regenwoud is gekapt en land van inheemse mensen met geweld is ingepikt. En het gekke is, dat mag gewoon! Bossen zijn onze bondgenoot in de strijd tegen de klimaat- en natuurcrisis. Hoog tijd dus dat er een wet komt die ze beschermt.’

  • 1,2 miljoen mensen vertelden de EU dat er een Bossenwet moet komen. Dit najaar komt dan eindelijk het langverwachte wetsvoorstel dat bedrijven verplicht alleen soja, palmolie en soortgelijke grondstoffen in te kopen waarvoor de natuur níet verwoest wordt. Best logisch, toch?
  • Op West-Papoea zijn palmolievergunningen ingetrokken waardoor 300.000 hectare bos intact blijft. Een enorme overwinning voor inheemse gemeenschappen en de bossen!
  • Terwijl de Braziliaanse regering-Bolsonaro het Amazonewoud in de uitverkoop heeft gegooid, roeren steeds meer Brazilianen zich om dat regenwoud te beschermen. Zo ook 30 Braziliaanse supersterren die samen Canção pra Amazônia (het lied voor de Amazone) uitbrachten. Een echte aanrader!
  • 419 Nederlanders haalden maar liefst € 19.878 op met de Greenpeace-sponsorloop tegen bosbranden. Samen liepen deze fantastische mensen een rondje om de aarde. Wát een prestatie, enorm bedankt!
  • Het voorstel voor de Europese Bossenwet ga ik kritisch bekijken. Er mogen geen gaten in zitten waardoor bedrijven alsnog hun gang kunnen gaan. Uit gelekte teksten blijkt dat rubber uit Afrika niet in het voorstel staat terwijl voor rubber veel oorspronkelijk bos verdwijnt. Waar nodig lobbyen we en voeren we actie voor een sterke Bossenwet – en daarbij zullen we jouw hulp inroepen.
  • Inheemse volken zijn de beste bosbeschermers. Daarom blijven we samenwerken met de Karipuna, Munduruku en de Braziliaanse inheemse organisatie APIB. We ondersteunen hun juridische strijd voor formele landrechten en blijven wereldwijd aandacht vestigen op de voortdurende ernstige schendingen van hun grondrechten.
  • In Afrika werken we samen met lokale partners om de nationale parken Salonga en Virunga volledig beschermd te krijgen. De concessies voor deze olierijke gebieden zijn al afgegeven. We werken er uit alle macht aan om dit desastreuze besluit terug te draaien voordat de eerste olieboringen van start gaan.
  • We willen de Mercosurdeal – het vrijhandelsverdrag tussen 4 Zuid-Amerikaanse landen en de EU – van tafel hebben, en snel ook. Dit verdrag zal de handel in producten waarvoor regenwoud gekapt wordt, zoals vlees en soja, verder aanjagen.

Landbouw

‘De natuur is essentieel voor ons fysieke én mentale welzijn. Ze is ook onze bondgenoot in de aanpak van de klimaatcrisis. Helaas gaat het niet goed met de natuur in Nederland. Ze wordt letterlijk verstikt door de enorme stikstofuitstoot. Die wordt onder andere veroorzaakt door het verkeer maar vooral door de mest van de ongeveer 119 miljoen dieren die we in ons land houden. Noodkreten van wetenschappers en Greenpeace-campagnes ten spijt, wilde de politiek de afgelopen maanden geen nieuwe maatregelen treffen. Samen met jou zetten we daarom nog een tandje extra bij, want de natuur heeft nu hulp nodig.ʼ

  • In september klommen Greenpeace-actievoerders op het gebouw van de Tweede Kamer en hingen een groot spandoek aan de gevel met de tekst: ‘Bla bla bla, stikstofcrisis… Politiek: pak NU de natuurcrisis aan’. De actie werd breed uitgemeten in de media en zorgde voor een mooie aanwas van handtekeningen onder onze oproep aan de politiek. Op het moment van schrijven hadden bijna 50 duizend supporters hun steun voor de natuurzaak uitgesproken.
  • Ons geduld met de lakse houding van de overheid is op. We stappen naar de rechter om een toereikende aanpak van de stikstofcrisis af te dwingen. Maak net als bijna 50 duizend andere supporters natuur ook jouw zaak! Via maaktoekomst.nl/natuurzaak zet je jouw handtekening onder onze eisen aan de overheid.
  • Acht boerenorganisaties steunen onze natuurzaak. Ook zij zijn het zwalkende overheidsbeleid zat. Annette Har-berink van Caring Farmers: ‘Het is tijd dat we ophouden met het maken van zogenaamd “haalbare” plannen en gewoon gaan doen wat nodig is: voldoen aan de wet en een samenleving creëren die opereert binnen ecologische en planetaire grenzen.’
  • Van Veluwelaan naar VeluweWEG: in het weekend van 3 en 4 september gaven Greenpeace-vrijwilligers door heel Nederland straatnaambordjes een make-over. Met behulp van stickers veranderde de Wielewaallaan in Voorschoten in de Wielewaalweg. De Havikstraat in Utrecht heette tijdelijk Havikweg. Bij de gewijzigde straatnamen plakten de actievoerders QR-codes die, gescand met een smartphone, naar informatie over de campagne leidden.
  • Wandel eens met een andere bril door de natuur. Op maaktoekomst.nl/natuurschadegids kun je gratis de Natuurschadegids downloaden. Met dit boekje leer je in 7 bekende Nederlandse natuurgebieden de natuurschade herkennen die de stikstofcrisis heeft aangericht. Zo lees je onder andere over verdringingssoorten die kwetsbare natuur in gevaar brengen en welke soorten je steeds minder ziet.
  • Sluit je aan bij de natuurbeweging. Samen met onze vrijwilligers organiseren we gedurende het jaar vele activiteiten. Wil je zelf ook vrijwilliger worden? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief.

Dit artikel verscheen in de herfst-editie van Greenpeace Magazine.

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/49122/2021-en-door/