Auteur: (NOS Buitenland)

Geplaatst op

Opvallend veel natuurbranden in Canada: ‘Mei normaal gesproken niet de piek’ (NOS Buitenland)

Canada heeft te maken met een buitengewoon hevig natuurbrandenseizoen. De bosbranden woeden verspreid over heel Canada, in zeven provincies en een van de drie territoria, en zijn veel groter dan normaal. Zo'n 30.000 mensen hebben hun huis moeten verlaten.

Gisteren ging het om 214 branden, waarvan er 93 nog niet onder controle zijn. Zowel het aantal branden als de omvang van verbrand gebied is bovengemiddeld groot voor deze tijd van het jaar. Volgens het laatste rapport van de Canadese overheid is er bijna twaalf keer zoveel grond verbrand als gemiddeld. Ruim 27.000 vierkante kilometer is tot nu toe verwoest, een gebied bijna zo groot als België.

Volgens bosbrand-expert Christie Tucker van de provincie Alberta, waar sinds begin vorige maand de noodtoestand geldt, is de hoeveelheid verbrand bos dit jaar significant groter dan de afgelopen vijf jaar. Ruim 300 brandweerlieden uit de VS en Zuid-Afrika helpen bij het bestrijden van de branden.

"Deze omstandigheden zo vroeg in het seizoen zijn zonder precedent", zei ook de Canadese minister Bill Blair van Noodsituaties eerder. "Door klimaatverandering kunnen deze gevolgen van extreme weersomstandigheden zich vaker voordoen en ernstiger toeslaan in ons land."

Dun sneeuwdek

"Mei is normaal gesproken niet de piek van het brandseizoen", zegt klimaatwetenschapper en hoogleraar Guido van der Werf van de Vrije Universiteit. "Dat het nu zo veel brandt, komt door een combinatie van factoren. In de winter was er weinig neerslag. Daardoor was het sneeuwdek niet dik en door het warme voorjaar smolt dat er sneller af."

"Daarnaast was het erg droog en daardoor had bijna heel Canada vroeg in het jaar extreme brandcondities", zegt Van der Werf. "Door de warmte verdampt er veel vocht en droogt de strooisellaag op de grond, waar een brand begint, snel uit. Dan kan het heel hard gaan. Onderliggend aan het weer ligt natuurlijk klimaatverandering. Het brandseizoen wordt langer en begint eerder."

Verder helpt het hogedrukgebied dat boven Canada blijft hangen ook niet mee. "Die blokkade leidt neerslag om het gebied heen. In Nederland hebben we een soortgelijke situatie en is het ook al twee weken droog. Doordat het hogedrukgebied op zijn plek blijft, wordt alle regen geblokkeerd."

Blikseminslagen

De huidige situatie in Canada is volgens de klimaatwetenschapper daarentegen geen voorbode voor de rest van het jaar of volgend jaar. "Ik schrik van de omvang, maar volgend jaar kan het weer anders zijn. Dit zegt nog niet dat dit jaar een recordjaar wordt. Zo was 2020 een heel laag brandjaar in Canada. Je ziet veel variatie van jaar tot jaar, maar wel een toename op de langere termijn."

Net als Van der Werf zegt bosbrandexpert Mike Flannigan dat bomen en andere begroeiing uitdrogen door een warmere atmosfeer. "Niet ieder jaar zal zo gek zijn als dit jaar", zegt Flannigan tegen CBC News. "Sommige jaren zullen koeler weer hebben. Maar over het algemeen gaan we veel meer branden zien."

Verder komt er door de opwarming meer bliksem, legt Van der Werf uit. Iets wat ook in Canada een belangrijke rol speelt, zegt Flannigan. Blikseminslagen veroorzaken gemiddeld de helft van de branden, maar zijn ieder jaar wel verantwoordelijk voor ruim 85 procent van de verwoeste gebieden.

NOS op 3 sprak in 2020 met experts over de risico's van grote natuurbranden in Nederland en ging mee met een specialistisch team:

https://nos.nl/l/2477578
Geplaatst op

10.000 inwoners Quebec geëvacueerd vanwege bosbranden, enorm gebied verwoest (NOS Buitenland)

Zo'n 10.000 inwoners van de Canadese provincie Quebec zijn vrijdag geëvacueerd vanwege de bosbranden. Canada kampt met een buitengewoon hevig natuurbrandenseizoen.

De premier van Quebec dringt erop aan om de komende dagen weg te blijven uit bossen. In de kuststad Sept-Iles is de noodtoestand uitgeroepen. De autoriteiten van Quebec hebben de federale overheid gevraagd om hulp van het leger.

"Dit is een angstige tijd voor veel mensen in het land", zei premier Trudeau vrijdag tegen verslaggevers. "We zullen op alle mogelijke manieren doorgaan met ondersteuning bieden."

Canadese militairen zijn sinds begin mei in het westen van het land om te helpen bij de bestrijding en donderdag zijn troepen naar Nova Scotia gestuurd. Die oostelijke provincie zucht onder het ergste bosbrandenseizoen ooit.

Verwoeste gebied enorm

Gisteren werd bekend dat meer dan 300 brandweerlieden uit de Verenigde Staten en Zuid-Afrika naar Canada gaan om te ondersteunen bij het bestrijden van de natuurbranden.

In totaal hebben zo'n 30.000 mensen hun huis moeten verlaten als gevolg van de bosbranden, die verspreid over heel Canada woeden. Er zijn nu 214 branden in het land, waarvan 93 nog niet onder controle zijn.

De omvang van het gebied dat is afgebrand is ruim tien keer zo groot als het gemiddelde rond deze tijd van het jaar. Ruim 27.000 vierkante kilometer is verwoest, een gebied bijna zo groot als België.

Klimaatverandering

"Door klimaatverandering kan dit soort gevolgen van extreme weersomstandigheden zich vaker voordoen en ernstiger toeslaan in ons land", zei minister Blair van Noodsituaties eerder.

Ook minister Wilkinson van Natuurlijke Grondstoffen noemt het "een simpel feit" dat Canada geconfronteerd wordt met de gevolgen van klimaatverandering.

https://nos.nl/l/2477516
Geplaatst op

Brandweerlieden uit VS en Zuid-Afrika naar Canada om natuurbranden (NOS Buitenland)

Meer dan 300 brandweerlieden uit de Verenigde Staten en Zuid-Afrika gaan Canada ondersteunen bij het bestrijden van de natuurbranden in het land. Canada kampt met een buitengewoon zwaar natuurbrandenseizoen, met branden in zowel de oostelijke provincie Nova Scotia als de westelijke provincie Alberta. Duizenden mensen hebben hun huis moeten verlaten vanwege de branden.

Komende week komen naar verwachting de eerste honderd Amerikaanse brandweerlieden aan in Nova Scotia. Daar gaan ze helpen bij het onder controle krijgen van een grote natuurbrand die tot nu toe zo'n 200 (vakantie)huizen in de as heeft gelegd. De Zuid-Afrikaanse ondersteuning, zo'n 200 man sterk, gaat naar verwachting in eerste instantie naar Alberta.

In het hele land is tot nu zo'n 2,7 miljoen hectare natuur verloren gegaan door de branden, zegt minister Blair van Noodsituaties. Volgens hem ligt het tienjaarsgemiddelde op 500 vierkante kilometer, wat de huidige situatie dus zeer uitzonderlijk maakt. Van de 211 natuurbranden die tot nu toe zijn waargenomen in Canada branden er 82 ongecontroleerd. Het aantal branden is overigens niet uitzonderlijk, maar hun omvang wel.

Klimaatverandering

"Deze omstandigheden zo vroeg in het seizoen zijn zonder precedent", zegt Blair. "Door klimaatverandering kan dit soort gevolgen van extreme weersomstandigheden zich vaker voordoen en ernstiger toeslaan in ons land." Ook minister Wilkinson van Natuurlijke Grondstoffen noemt het "een simpel feit" dat Canada geconfronteerd wordt met de gevolgen van klimaatverandering.

Premier Trudeau heeft eveneens zijn zorgen uitgesproken over de natuurbranden, die in Nova Scotia en New Brunswick ook bewoond gebied bedreigen. "De verhalen en beelden uit Nova Scotia en New Brunswick breken mijn hart. We weten dat mensen zich extreem veel zorgen maken over wat er aan de hand is. Als federale regering staan we klaar. We zullen er zijn om mensen te ondersteunen."

De bosbranden hebben ook gevolgen voor de luchtkwaliteit in de Verenigde Staten. In onder meer het westen van de staat Michigan, het noorden van Pennsylvania, New Jersey en New York verwacht de meteorologische dienst NWS hoge concentraties vervuilende stoffen in de lucht als gevolg van de branden. "Groepen die hiervoor gevoelig zijn, moeten zo min mogelijk inspannende activiteiten buiten doen."

https://nos.nl/l/2477392
Geplaatst op

Bosbranden teisteren westen van Spanje, vermoedelijk aangestoken (NOS Buitenland)

In het westen van Spanje is al ruim 8000 hectare natuur in de as gelegd door bosbranden die maar moeilijk onder controle te krijgen zijn. Zo'n 600 mensen uit dorpen bij de grens met Portugal zijn geëvacueerd sinds woensdagavond.

Het vuur ontstond bij de gemeente Pinofranqueado, ten zuidwesten van Salamanca. Tot nu toe zijn inwoners van de dorpen Cadalso, Descargamaría en Robledillo de Gata in de regio geëvacueerd. Drie snelwegen zijn noodgedwongen afgesloten in verband met de branden.

De vlammen in het gebied zijn huizenhoog:

Zo'n 260 brandweerlieden en 165 militairen proberen de verspreiding van het vuur tegen te gaan. Het blussen gaat moeizaam door de harde wind, die naar verwachting vanaf morgen wat luwt. Zondag worden ook regenbuien verwacht in de regio.

De autoriteiten denken dat de branden zijn aangestoken. "Dit is een grote aanval op de vegetatie in het gebied", zei het hoofd van de hulpdiensten in de regio Extremadura tegen journalisten ter plaatse.

Vaker extremen door klimaatverandering

Spanje kampt al tijden met grote droogte en hitte. Vorige maand was de warmste en droogste april sinds het begin van de metingen in 1961. Al in maart, ver voor het bosbrandenseizoen, werd het land geconfronteerd met de eerste grote bosbrand van het jaar, waarbij zo'n 4000 hectare natuur afbrandde. Afgelopen jaar ging in Spanje in totaal zo'n 307.000 hectare natuur in vlammen op, wat een record was.

Minister Ribera van Ecologische Transitie waarschuwt al langer dat Spanje vaker geteisterd zal worden door weersextremen als gevolg van klimaatverandering, met dus ook meer grote bosbranden tot gevolg. De Spaanse regering keurde daarom afgelopen week een steunpakket goed om Spanje de zomer door te helpen. Een groot deel van de 2,2 miljard euro in dat pakket, ruim 600 miljoen, gaat direct naar Spaanse boeren.

https://nos.nl/l/2475710
Geplaatst op

Droogte steeds grotere bedreiging Zuid-Europa: ‘Staat er heel slecht voor’ (NOS Buitenland)

Terwijl in Nederland het grondwaterniveau sinds tijden weer bijna op peil is, is het in Zuid-Europa alweer, of eigenlijk nog steeds, droog. In de Franse Pyreneeën heeft de eerste bosbrand van het jaar duizend hectare land verwoest, het waterpeil in het Italiaanse Gardameer is in 70 jaar niet zo laag geweest en in Spanje dreigen veel stuwmeren op te drogen. En dan moet de zomer nog beginnen.

Veel landen zijn helemaal niet voorbereid op nóg meer droogte: "Het staat er echt heel slecht voor", zegt Hein Pieper. Hij is dijkgraaf van waterschap Rijn en IJssel en lid van een EU-groep voor klimaatadaptatie en -verandering.

De zomer van 2022 was de warmste zomer ooit gemeten in Europa. Overal slinken de watervoorraden, die door te weinig sneeuwval en kleinere gletsjers niet zijn aangevuld. "Veel landen zijn nog lang niet hersteld van eerdere droge periodes terwijl ze alweer midden in een volgende zitten", legt Pieper uit. "En de situatie verergert. Want de grond droogt uit, waardoor de regen die er wél valt, niet vastgehouden kan worden. Vaak met grote overstromingen tot gevolg."

Klimaatverandering is volgens Pieper een belangrijke oorzaak. "Droge periodes zijn er altijd al geweest, maar door de snelle verandering van het klimaat zijn het er meer en hebben ze grotere gevolgen."

Droogte heeft grote gevolgen. De drinkwatervoorziening komt in gevaar, natuurgebieden gaan in vlammen op door bosbranden en oogsten dreigen te mislukken.

"Ook de economie krijgt flinke klappen", zegt Pieper. "Door de lage waterstand van rivieren kunnen er bijvoorbeeld minder vrachtschepen varen waardoor bepaalde fabrieken niet kunnen draaien."

Op dit moment is de droogte in Frankrijk, Italië en Spanje het meest nijpend. In ieder land worden de problemen op een andere manier aangepakt:

Landen grijpen vaak naar kortetermijnmaatregelen om de droogte te lijf te gaan. Maar volgens Pieper zijn er vergaande, langetermijnmaatregelen nodig. "Daar is een heel andere denkwijze voor nodig, samenwerking tussen landen en beter watermanagement." Want het klimaat blijft veranderen en droogteperiodes in Europa worden eerder norm dan regel.

Voorbeelden van structurele maatregelen zijn nieuwe bewateringssystemen in de landbouw of het op grote schaal ontzilten en hergebruiken van water. Veel methodes zijn ook gericht op het vasthouden van water, zodat er in droge periodes niet meteen een tekort ontstaat. Kronkelende rivieren, kleine dammen, stuwen en ondergronds aangelegde meren dragen bij aan het vullen van reserves.

De EU-landen zijn zelf verantwoordelijk voor hun droogtebeleid. Volgens Pieper ontbreekt het in de meeste lidstaten aan efficiënt bestuur en financiële middelen om plannen te ontwikkelen en uit te voeren. Hoe dringend het probleem ook is, overheden leggen hun prioriteiten elders.

Toch is Pieper voorzichtig optimistisch: "Ik zie dat mensen zich willen aanpassen en dat ook bedrijven langzamerhand anders gaan werken. Het is niet moeilijk om somber te worden in deze situatie, maar toch zie ik het glas liever halfvol dan halfleeg."

Kijk hier wat waterschappen doen met de flinke regen van het natte voorjaar in Nederland:

https://nos.nl/l/2475024