Om bosbranden te kunnen indammen en huizen te sparen, moet tussen Franse huizen en bossen een strook van 50 meter 'struikvrij' zijn. Zo staat het althans in de wet. In de praktijk komt het er op veel plaatsen niet van, met alle risico's van dien.
Een jaar geleden stond er nog een huis tegen de Dune du Pilat, de beroemde zandduin ten zuidoosten van Bordeaux. Nu staat alleen de schoorsteen er nog, met daarnaast uitgebrande autowrakken. De bomen rond het huis zijn vrijwel allemaal afgebrand.
Dit gebied werd vorig jaar zomer getroffen door historisch grote bosbranden. In een week tijd werd 20.000 hectare in de as gelegd. Vijf campings langs de Dune du Pilat brandden volledig af. Duizenden mensen werden geëvacueerd.
Snoeiplicht: 50 meter vrij
"We moesten van nul af aan weer beginnen, alles moest opnieuw worden opgebouwd", zegt Franck Couderc, directeur van camping Les Flots Bleus. Die camping heropende dit voorjaar als eerste. Er staan weer tenten, caravans en huisjes en de pétanque-baan is weer open.
Maar rondom de gloednieuwe heropgebouwde camping is nog overal begroeiing. De vakantiehuisjes grenzen aan bomen, struiken en bosjes. En dat mag niet, vanwege de wettelijk vastgelegde struikvrije strook van 50 meter. Die voorkomt dat vuur overslaat en biedt de brandweer een toegangsweg.
"Eén op de vijf campings staat in risicogebied voor bosbranden", schrijft de Franse campingfederatie FNHPA in een rapport dat dit voorjaar verscheen. De campinghouders worden expliciet gewezen op de regels om begroeiing weg te halen. "Dat is verplicht en komt voor rekening van de beheerder." De snoeiplicht geldt op plaatsen met veel bos, in bijna de helft van alle Franse departementen.
Gebrek aan controles
"Wij worden elke twee jaar gecontroleerd door de brandweer", zegt campinghouder Couderc. Maar de brandweer kijkt alleen óp het terrein. De gemeente moet controleren of die strook van 50 meter eromheen is vrijgemaakt.
Bij Les Flots Bleus is niets weggehaald. Als er een nieuwe bosbrand uitbreekt, ligt de camping opnieuw in risicogebied voor overslaand vuur. Het gemeentebestuur van La Teste-de-Buch, waar de camping ligt, moet dus handhaven en eventueel beboeten, maar dat gebeurt niet. De gemeente wil niet reageren op vragen van de NOS hierover.
In het hele gebied onder Bordeaux liggen campings in of naast bos. Huizen staan tussen de bomen. En bijna nergens zijn er struiken rond bebouwing weggehaald. Als er brand uitbreekt, kan het vuur zich net als vorig jaar ongehinderd verspreiden.
Eind vorig jaar deed de Franse Senaat onderzoek. De snoeiplicht werd daarin een cruciaal middel tegen bosbranden genoemd. Maar: "Het aantal mensen dat zich aan de plicht houdt, is vaak minder dan 30 procent, afhankelijk van de regio", concludeerde de Senaat.
"Er zijn heel weinig mensen die snoeien en er zijn heel weinig gemeenten die controleren", zeggen ambtenaren in de Gironde, waar Bordeaux ligt. "Bewoners zeggen dat ze de regels niet kennen. Burgemeesters zeggen dat ze niet weten dat zij moeten controleren."
Dit voorjaar is er voor het eerst een landelijke voorlichtingscampagne georganiseerd. Bij meer dan 2 miljoen huishoudens viel een folder in de bus over de snoeiplicht.
Een maand geleden is in het parlement een wet aangenomen om de straffen voor overtreders aan te scherpen. De boetes voor het laten groeien van struiken gaan omhoog van 30 naar 50 euro per vierkante meter.
Steeds groter risico
In Saint-Symphorien, ten zuiden van Bordeaux, is de snoeiplicht wél rigoureus toegepast. Burgemeester Bruno Gardère liet een complete strook bos langs huizen aan de rand van zijn gemeente omzagen. "Anderhalve kilometer lang en 40 meter breed. Dat is 6 hectare bos die we hebben gekapt." Het is een soort kaalgeslagen buffer, als een slotgracht rond een kasteel, om de vijand af te weren.
"De bomen stonden hier vorig jaar nog tot aan de tuinen van mensen. Toen de bosbranden uitbraken kon de brandweer er niet eens bij komen. Het was levensgevaarlijk."
Dus moesten de bomen wijken. De gemeente betaalde. "Ik kan afzonderlijke bewoners toch niet dwingen om 50 meter rondom hun huis alles weg te halen? Ik heb hier bewoners aan de rand van het bos die 90 jaar oud zijn: hoe moeten die dat doen? En wij als kleine gemeente hebben helemaal geen middelen om alle huizen en tuinen te controleren."
De kapactie was hard nodig, denkt de burgemeester. "Door de klimaatveranderingen en de droogte blijven bosbranden een risico, en misschien wel een steeds groter risico."
In heel Frankrijk werd vorig jaar 72.000 hectare aan bos en natuurgebied in de as gelegd, door meer dan 19.000 branden. Daarmee was het een van de ergste jaren in decennia.
En het gevaar ligt niet meer alleen op de loer in zuidelijke gebieden zoals de Gironde of de Provence. "De kans op bosbranden bestaat inmiddels in bijna het hele land", laat het ministerie van Binnenlandse Zaken weten.
https://nos.nl/l/2484884
