Categorie: cultuur

In het poolgebied zorgen meer dan honderd bosbranden voor een grote uitstoot van koolstofdioxide en andere schadelijke stoffen. De bosbranden woeden al weken op de Noordpool, in Siberië en in Alaska. De branden vormen op sommige Arctische plekken een natuurlijk onderdeel van het ecosysteem, maar vanwege de grootte en de hoeveelheid koolstofdioxide die vrijkomt, noemen wetenschappers deze bosbranden “ongehoord” voor de maand juni.

“Het zijn de grootste bosbranden op de planeet. Sommigen lijken groter dan 100.000 hectare te zijn,” vertelt Thomas Smith, hoogleraar Geografie aan de London School of Economics in een e-mail. “De hoeveelheid CO2 die nu wordt uitgestoten is groter dan die van alle bosbranden in die regio tussen 2010 en 2018 bij elkaar.”

Er zijn in Alaska alleen al 369 bosbranden geweest dit jaar, waarbij 648.489 hectare land verbrandde. Elke dag ontstaan er nieuwe branden. Vorige week waren het er in totaal 115. Door de hete en droge omstandigheden in Alaska is de verwachting dat er in juli nog meer branden zullen ontstaan. Om dat te voorkomen, heeft de overheid in Alaska een verbod ingesteld op vuurwerk en een interactieve kaart gelanceerd waarop huidige branden te zien zijn.

Mark Parrington houdt zich als wetenschapper aan het European Centre for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF) bezig met emissie van bosbranden. Hij schreef in een e-mail dat bosbranden afgelopen juni verantwoordelijk waren voor de productie van vijftig megaton koolstofdioxide. In de eerste dagen van juli heeft de poolcirkel al 4,5 tot 5 megaton CO2 uitgestoten.

“De data laat zien dat bosbranden op de poolcirkel doorgaans plaatsvinden in juli en augustus, dus zulke grote branden in deze tijd van het jaar zijn ongewoon,” zei Parrington.

Terwijl de klimaatcrisis extreme weersomstandigheden en natuurrampen blijft verergeren, raken we gewend aan nieuws over gigantische bosbranden in het westen van de VS. Maar dat ze ook het ijzige noorden bereiken klinkt vreemd. Een klein aantal bosbranden in het noordpoolgebied is normaal, maar extreme temperaturen en snelle opwarming zorgen voor voor bosbranden die oncontroleerbaar zijn.

“Brandbare materialen worden droger en makkelijker ontvlambaar naarmate het warmer wordt, en een toename van lage begroeiing zorgt ervoor dat het vuur makkelijk over kan slaan,” schrijft Merritt Turetsky, professor aan de Universiteit van Guelph op Twitter. “Deze ecosystemen kunnen onder extreme omstandigheden koolstof vrijgeven die al [honderden] tot [duizenden] jaren oud is.”

Dankzij warmere, drogere zomers ontstaan deze branden sneller – een blikseminslag of vonken van een kampvuur kunnen genoeg zijn. In Alaska kunnen deze branden soms bestreden worden door de brandweer, maar sommigen zijn te ver weg van de bewoonde wereld om effectief te bestrijden. Dat betekent dat ze geen bedreiging vormen voor mensen, maar ook ongelimiteerd kunnen blijven groeien, zei Smith.

Een bosbrand hoeft geen dorp plat te branden om effect te hebben op de mens. De rook blijft niet op één plek – wetenschappers van ECMWF hebben rook van Canadese bosbranden gevolgd tot de andere kant van de Atlantische Oceaan. De poolcirkelbranden branden koolstofrijke veengrond op, waardoor ze opgeslagen koolstof bevrijden, wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde.

Dit maakt meer branden waarschijnlijker, aldus Smith, aangezien het poolgebied sneller opwarmt dan de rest van de aarde. Juni 2019 was de warmste juni ooit en dankzij klimaatverandering worden grote, dodelijke hittegolven vijf tot honderd keer waarschijnlijker.

“In dit afgelegen deel van de planeet zijn bosbranden veel meer het gevolg van klimaatverandering dan van wijzigingen in de manier waarop het land wordt beheerd, omdat er hier zo weinig mensen wonen,” zei Smith.