De politiek moet de klimaatcrisis als CRISIS gaan behandelen. Vandaag nog. (Greenpeace)

Vroeger voelde ik me vaak schuldig. Als ik op vakantie ging met het vliegtuig, of als ik vlees at. Deed ik wel genoeg om het noodlijdende klimaat te redden? Ook de aanhoudende stroom nieuwsberichten over bosbranden, hitterecords en de stijgende zeespiegel hielpen niet mee – wat kon ik daar in m’n eentje nou aan doen?

Door mijn werk bij Greenpeace, en alles wat ik inmiddels weet over de klimaatcrisis, is mijn schuldgevoel veranderd in boosheid. En in frustratie. Waarom doe ik van alles, en de overheid niets?

Natuurlijk is het goed om te kijken hoe je je eigen leven leidt. En echt, de fiets pakken en vegetariër worden helpt. Maar in je eentje, met je bamboe tandenborstel en linnen tasje, sta je machteloos.

Wat pas écht verschil maakt is als de fossiele industrie niet langer gereanimeerd wordt, de intensieve veehouderij wordt afgeschaft, en de heffing op CO2 er daadwerkelijk komt – vandaag nog. Maar met frustratie verander je niets. Met je stem laten horen wel.

https://www.greenpeace.org/static/planet4-netherlands-stateless/3cbbfd54-petitiefbshare-1024x538.png

In Den Haag zitten de mensen die de middelen en de macht hebben, alleen doet het huidige kabinet te weinig om de klimaatcrisis aan te pakken. Veel politici zien het klimaat als een probleem dat je beetje bij beetje aanpakt, als een agendapunt dat weinig prioriteit heeft.

De CO2-uitstoot van de grote industrie is hier een goed voorbeeld van. Na luid protest is er met veel pijn en moeite een CO2-heffing voor bedrijven zoals Tata Steel en KLM tot stand gekomen. Maar die belasting is inmiddels net zo hard weer uitgesteld. Onacceptabel vind ik, en oneerlijk bovendien: de bakker en de groenteman bij mij op de hoek betalen relatief gezien veel meer voor hun energie en uitstoot dan de grote vervuilers.

We kunnen de klimaatcrisis alleen oplossen als we korte metten maken met dit soort ongelijkwaardigheid. Om dat te bereiken zou de fossiele industrie niet langer mee mogen beslissen over klimaatbeleid. En ook de luchtvaart mag niet langer een uitzonderingspositie hebben. Schiphol moet – net als jij en ik – belasting gaan betalen over brandstof en CO2-uitstoot terugdringen. Ik wil dat de vervuiler betaalt in plaats van bepaalt.

Samen moeten wij, jij en ik, besluitvormers en beleidsmakers ervan doordringen dat de klimaatcrisis als CRISIS behandeld moet worden – dat er geen tijd meer is om te wachten, uit te stellen of stil te staan.

Als we ons laten horen met duizenden en duizenden tegelijk, zullen ze naar ons luisteren. Dat hebben eerdere acties van Greenpeace al bewezen. Na groot protest besloot Shell niet meer naar olie te boren in het Noordpoolgebied; vanaf dit jaar zit er statiegeld op kleine plastic flesjes; een oceanenverdrag en een bossenwet zijn in zicht. Dit laat zien dat het werkt om samen lef te tonen en op te komen voor je idealen.

Over een paar maanden kiezen we een nieuwe Tweede Kamer. En daarmee bepalen we onze toekomst. Een momentum van formaat waar ik als campaigner bij Greenpeace graag gebruik van maak. Dat doen wij, zowel voor als achter de schermen, door met politici te praten. En met feiten overtuigen we ze er allemaal – van links tot rechts, van christendemocraat tot conservatief-liberaal – dat klimaat prioriteit moet krijgen.

Jouw stem, jouw geluid, jouw lawaai, is onmisbaar. Laat je horen richting de verkiezingen. Laat politici weten dat onze toekomst niet langer in de wacht mag worden gezet. Luidt het klimaatalarm, teken onze petitie en doe mee met onze Toekomstmuziek sms-actie. Maak toekomst.

Is je tijd schaars en wil je maar 1 ding doen, teken dan de petitie:

https://www.greenpeace.org/static/planet4-netherlands-stateless/2021/02/f9db0aed-handtekening-1.gif

https://www.greenpeace.org/nl/klimaatverandering/44737/de-politiek-moet-de-klimaatcrisis-als-crisis-gaan-behandelen-vandaag-nog/

Branden rond kerncentrale Tsjernobyl zijn grootste ooit voor dit gebied (Greenpeace)

(Update van 14 april 2020)

Experts van Greenpeace Rusland monitoren via satellietbeelden de situatie rondom de kerncentrale van Tsjernobyl. Op 14 april was het bewolkt en waren er geen branden te zien, wat niet betekent dat er geen branden zijn. Ook heeft het geregend in Tsjernobyl, dat geeft hoop dat het vuur gaat doven.

Sinds 3 april woeden er bosbranden in de gesloten zone rondom de Tsjernobyl kerncentrale. Dit zijn nu al de grootste branden in dit gebied sinds de Tsjernobyl kernramp in 1986. Bosbranden in de Tsjernobyl-zone zijn gevaarlijk, omdat de toplaag van de bodem nog veel radioactieve stoffen van de ramp bevat. [1] Door het vuur kunnen deze in de lucht terecht komen. De wind kan dat buiten de grenzen van het gebied transporteren. De branden zijn vooral gevaarlijk voor de brandweerlieden en bosbouwers die de situatie onder controle proberen te krijgen.

Twee brandhaarden

Op dit moment zien we branden aan twee kanten van de gesloten zone. Eén ter grootte van zo’n 34.400 hectare (zo’n 70.000 voetbalvelden) op ongeveer 40 km ten westen van de kerncentrale. Daarvan valt ongeveer de helft binnen de zone. Een tweede, kleinere brand woedt over zo’n 12.600 hectare en komt dicht bij de kerncentrale en de verlaten stad Pripjat. In de gesloten zone is in totaal een gebied van 29.000 hectare getroffen door de brand. Dit blijkt uit satellietbeelden. Deze laten zien dat het gebied met schade zo’n duizend keer groter is dan gerapporteerd door de Oekraïense autoriteiten.

Stralingsniveau

Het Wetenschappelijk en Technisch Staatscentrum voor Stralingsveiligheid van Oekraïne gaf aan dat het stralingsniveau op een aantal plaatsen 16 keer hoger ligt dan normaal: op 2,3 μSv/h in plaats van 0,14 μSv/h. Het constateerde een toename van het isotoop Caesium-137 (Cs-137) op verschillende locaties, waaronder de hoofdstad Kiev. De concentratie Cs-137 is nog wel binnen de geaccepteerde limieten.

In 2016 waren er bij de grote bosbranden van een ander zwaar door Tsjernobyl verontreinigd gebied nabij het Russische Bryansk ook getrainde Greenpeace vrijwilligers actief bij de bestrijding. Ze zijn niet betrokken bij de huidige branden in de Tsjernobyl-zone. Het veldwerk van deze vrijwilligers ligt momenteel stil vanwege COVID-19 beperkingen.

Noot voor de redactie:

 Bram Karst, persvoorlichter Greenpeace, 06-33718850, bkarst@greenpeae.org

Jan Haverkamp, senior expert kernenergie voor Greenpeace Nederland is beschikbaar om media te woord te staan over de laatste stand van zaken.

[1] Naast de veel voorkomende isotopen Cs-137 en Cs-134, ook gevaarlijker isotopen als Strontium-90, en zelfs Americium-241 en Plutonium-isotopen. 

https://www.greenpeace.org/nl/greenpeace/32841/branden-in-uitsluitingsgebied-van-kerncentrale-tsjernobyl-zijn-grootste-ooit/

Australië staat in brand (Greenpeace)

De Australische bosbranden zijn heviger en onvoorspelbaarder dan ooit. Tot nu is een gebied ter grootte van 1.5 keer Nederland* in vlammen opgegaan. En het einde van de vuurzee is nog niet in zicht. Onderliggende oorzaak van deze crisis: klimaatverandering. 

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2020/01/7889b6bb-shutterstock_1060222673-scaled.jpg

Bosbranden horen bij Australië. Maar door klimaatverandering begint het Australische bosbrand- seizoen vroeger, duurt het langer en zijn de branden intenser en onvoorspelbaarder. Al in 2008 schreef professor Ross Garnaut in een Australisch overheidsrapport over deze gevolgen van klimaatverandering voor het continent. Hij voorspelde toen dat “…dit effect [van klimaatverandering, red.] al in 2020 merkbaar zal moeten zijn.” Sindsdien is de Australische regering regelmatig gewaarschuwd voor zulke branden.

Daar zitten we dan, begin 2020, met beelden uit Australië van verbrande koala’s, gesneuvelde kangoeroes en huilende mensen, die op stel en sprong hun huizen moesten verlaten omdat de vuurzee op hen af kwam. Tot nu toe zijn 23 mensen om het leven gekomen en worden nog 6 mensen vermist. Volgens grove schattingen sterven direct en indirect honderden miljoenen dieren door de bosbranden.  

Langdurige droogte en hitte zijn perfecte condities voor branden

De branden komen dus niet als een verrassing. Niet alleen waarschuwden wetenschappelijke rapporten uit 2008 voor dit klimaateffect op Australië. De afgelopen twee jaar kampten deelstaten Queensland en New South Wales met langdurige droogtes, waardoor condities zijn ontstaan die deze grote bosbranden mogelijk maken. Hitterecords worden jaar op jaar verbroken. Extreem hete zomers komt de afgelopen jaren vaker voor. Volgens de Australische klimaatraad zal 50+ graden ‘normaal’ kunnen worden voor miljoenensteden Melbourne en Sydney. 

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2020/01/004c2082-gp0stu9w4_low_res.jpg

Bosbrand overlevende Melinda Plesman inspecteert de schade aan haar eigendommen bij Nymboida in New South Wales. Bijna 100 huizen zijn verloren gegaan in verwoestende branden op 8 november 2019. Foto: Natasha Ferguson / Greenpeace

Wereldwijde uitstervingsgolf dreigt

De klimaatcrisis zwengelt ook nog die andere prangende crisis aan; de natuurcrisis. Afgelopen jaar (2019) bracht het internationale wetenschappelijk panel van de VN het IPBES rapport waarin werd geconstateerd dat we ons momenteel in een uitstervingsgolf bevinden. Maar liefst 1 miljoen plant- en diersoorten dreigen voorgoed te verdwijnen. Ook in Australië, bekend om zijn bijzondere natuurlijke rijkdommen, dreigen iconische soorten uit te sterven. Het Great Barrier Reef, het grootste koraalrif ter wereld, sterft af en de koala is – als dat in wetenschappelijke termen heet – ‘kwetsbaar voor uitsterven’. Dat betekent zoveel als: de koala is er nog. Maar concrete actie is nodig om ze te behouden. Door de bosbranden sterven duizenden koala’s en gaan delen van hun leefgebied verloren.

Politieke actie is nodig om de crisis te stoppen

En dat is nu precies waar het in Australië én in de rest van de wereld aan ontbreekt: duidelijke politieke actie tegen de klimaat- en natuurcrisis. Tot nu toe heeft bijna geen enkel land beleid waarmee de klimaatdoelstelling van Parijs (max. 1.5 graad opwarming) gehaald wordt. 

De Australische regering, dat zich nu in de frontlinie van de klimaatcrisis bevindt, meent nog altijd dat zij niets hoeven te doen tegen hun CO2 uitstoot. 

En wat doen wij? 

Wij willen dat regeringen overgaan tot echte actie om de klimaatcrisis te lijf te gaan. Greenpeace Australia oefent al jaren druk uit op zijn eigen regering om te stoppen met fossiele brandstoffen en in te zetten op schone energie. De noodzaak tot zulke maatregelen is op dit moment van crisis nóg belangrijker, wil Australië ook in de toekomst leefbaar blijven voor mens en dier. Daarom is Greenpeace Australia een open brief begonnen, die alle Australiërs kunnen ondertekenen, waarin de Australische premier Scott Morrison wordt opgeroepen om de klimaatcrisis te erkennen en direct met klimaatbeleid te komen. 

Wij kunnen in Nederland ónze regering oproepen om verantwoordelijkheid te nemen tegen de klimaatcrisis, die nu al in verschillende delen van de wereld mensen- en dierenlevens eist. Alleen blussen is onvoldoende. We moeten overstappen naar duurzame energie, een andere landbouw in balans met mens en natuur en toe gaan naar herbebossing zulke bosbranden ook in de toekomst tot een minimum te beperken. 

Doe mee en roep onze regering op om de klimaatcrisis te erkennen. Want pas als de regering erkent dat de nood aan de man is, kan er adequaat gehandeld worden.  

*Nederland is 43.000 vierkante km groot. In Australië is 64.000 vierkante km in vlammen opgegaan en het einde van de bosbranden is nog niet in zicht omdat de heetste periode nog moet beginnen. 

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/30392/australie-staat-in-brand/

Brandende oproep aan Rutte en EU: “Red de bossen” (Greenpeace)

Wereldbol met vlammen symbool voor klimaatcrisis bij bezoek Von der Leyen aan Catshuis

Den Haag, 3 september 2019 – Greenpeace wacht vandaag premier Rutte en aankomend voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, op met een brandende wereldbol bij het Catshuis in Den Haag. Op de wereldbol staat de oproep “Red het klimaat, red de bossen nu!” Rutte spreekt met Von der Leyen over de agenda van de Europese Commissie. Het klimaat zou daarop bovenaan moeten staan, stelt Greenpeace. De organisatie roept beide leiders op om bossen wereldwijd te beschermen met een Europese Bossenwet. Die moet producten verbieden die waar ook ter wereld leiden tot ontbossing.

“Bossen zijn het beste geneesmiddel tegen de klimaatcrisis. Maar de Europese vraag naar en investeringen in veevoer-soja en rundvlees zorgen in Brazilië voor allesvernietigende boskap en bosbranden. Aankomend Commissievoorzitter Von der Leyen en premier Rutte moeten daarom snel zorgen voor een Europese Bossenwet,” zegt Hilde Stroot, programmadirecteur Biodiversiteit bij Greenpeace. “Zo’n Bossenwet regelt dat de producten die we in Europa kopen, niet tot vernietiging van de Amazone en andere bossen leidt en de banken die ons geld beheren, niet meer mogen investeren in bedrijven die bossen vernietigen.”

Klimaatcrisis

De verwoestende branden in de Amazone laten zien dat het 2 voor 12 is. Europa moet zorgen voor een noodplan voor het klimaat1. Want om rampzalige klimaateffecten te voorkomen, moet de wereldwijde temperatuurstijging tot 1,5°C beperkt blijven. Europa moet daartoe de uitstoot tegen 2030 met ten minste 65% verminderen en uiterlijk in 2040 een netto-nulemissie bereiken. Het Nederlandse klimaatakkoord is een begin, maar er moet dus nog een flink tandje bij. Alleen het ‘eigen huis’ op orde hebben is echter niet voldoende om de klimaatcrisis af te wenden. Europa moet ook haar medeplichtigheid aan de wereldwijde bosvernietiging onder ogen zien en meehelpen oplossen.

Bos beschermen = klimaat redden

Greenpeace dringt er daarom op aan om snel een Europese Bossenwet te ontwikkelen die bedrijven en de financiële sector verbiedt om producten op de EU markt te brengen of om te investeren in zaken die verband houden met de vernietiging van bossen en andere natuurgebieden, of leiden tot schendingen van de rechten van inheemse bevolking.

Ook maant Greenpeace Europa de handelsovereenkomst met Mercosur op te schorten, totdat de bescherming van de Amazone en andere natuurgebieden in de Mercosur-landen is gegarandeerd, en het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid radicaal te hervormen zodat de bergen soja die uit Brazilië worden geïmporteerd kunnen slinken.

Zelfregulering faalt

In 2010 beloofden 400 grote internationaal opererende bedrijven, waaronder Unilever, Friesland Campina en Ahold Delhaize, om voor 2020 ontbossing uit hun productieketen te verdrijven. Het recente Greenpeace onderzoek Countdown to Extinction onderzocht 50 van hen en laat zien dat geen van hen op schema ligt om dit te halen. Regulering is dus nodig, voordat de laatste bossen verdwenen zijn. Daarom stuurde Greenpeace afgelopen week samen met 25 andere organisaties een brandbrief over het tegengaan van internationale ontbossing naar de voorzitters van de Europese Commissie, het Europees Parlement en diverse Europese Staatshoofden, waaronder minister-president Rutte.

 

https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2019/09/19-09-03_J6B0133-LR-1024x682.jpg

Den Haag, 3 september 2019 – Greenpeace Nederland verwelkomt minister-president Rutte en aankomend voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, met een brandende wereldbol bij het Catshuis. Rutte spreekt met Von der Leyen over de agenda van de Europese Commissie. Bossen zijn cruciaal voor het tegengaan van de klimaatcrisis, daarom dringt Greenpeace er bij beide leiders op aan om de wereldwijde bossen te beschermen met een nieuwe EU-bossenwet. Die moet producten verbieden die waar ook ter wereld leiden tot ontbossing. Foto: Pierre Crom/ Greenpeace

 

 

 

https://www.greenpeace.org/nl/klimaatverandering/23055/brandende-oproep-aan-rutte-en-eu-red-de-bossen/

Direct kappen met boskap is van levensbelang om klimaatcrisis aan te pakken (Greenpeace)

Genève, Zwitserland, 8 augustus 2019 – Bescherming en herstel van bossen en een drastische verandering van ons voedselsysteem is noodzakelijk om de klimaatcrisis het hoofd te bieden en voedselzekerheid te kunnen garanderen. Dat stelt het wetenschappelijke klimaatpanel van de Verenigde Naties, IPCC, in hun vandaag gepubliceerd rapport. Het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5 graad is onmogelijk zonder herstel van bossen en andere natuurgebieden, zoals dras- en graslanden, waarschuwt IPCC. Deze ecosystemen slaan enorme hoeveelheden CO2 op en dragen bij aan de stabiliteit van het klimaat. Het IPCC-panel roept landen op om de CO2-uitstoot door ontbossing een halt toe te roepen en tegelijkertijd de opname van koolstof te vergroten door bossen en andere ecosystemen te herstellen. 

Kappen met kappen

Circa 80% van de ontbossing komt door landbouw en met name voor vijf producten: vee, palmolie, soja, cacao en pulp/papier. De bedrijven die dit produceren en verhandelen hebben in 2010 de belofte gedaan [1] de ontbossing die plaatsvindt voor het maken van hun producten voor 2020 te beëindigen. Uit recent onderzoek [2] van Greenpeace International blijkt dat deze bedrijven, waaronder Ahold Delhaize, FrieslandCampina en Unilever, nog steeds ontbossen en hun afspraak niet nakomen. 

Charlotte van der Tak, campagneleider bossen, Greenpeace Nederland: “Nederland, als belangrijke importeur van sojavoer, palmolie en cacao, is nu aan zet om te pleiten voor Europese wetgeving. Een bossenwet die er voor zorgt dat geen enkel product dat een bedrijf op de Europese markt verkoopt, gelinkt is aan ontbossing.” De oproep tot een bossenwet is onderdeel van de lopende Greenpeace campagne om de impact van de Europese handel en consumptie op de wereldwijde bossen te verminderen.

Ecologisch voedselsysteem 

Het IPCC-rapport toont aan dat het voedselsysteem flink op de schop moet. Het huidige systeem is tot 37% verantwoordelijk voor de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. In dit percentage is ook de uitstoot opgenomen die gepaard gaat met het veranderende landgebruik. 

Bossen en andere natuurlijke gebieden verdwijnen in rap tempo voor de productie van veevoer en begrazing door vee. Samen met de uitstoot van broeikasgassen via mest en de dieren zelf onderstreept dit de noodzaak voor een wereldwijde halvering van de vlees- en zuivelproductie en consumptie. De intensieve landbouw, gebaseerd op het verbouwen van eentonige gewassen met gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen, put daarnaast de bodem uit en tast de biodiversiteit aan. Ook is intensieve landbouw slecht bestand tegen het veranderende klimaat, waarin vaker droogte, stormen en insectenplagen voorkomen. Het risico op mislukte oogsten neemt daardoor toe. Juist op natuur gebaseerde oplossingen als herbebossing en duurzame landbouw, kunnen helpen klimaatverandering te bestrijden en bijdragen aan voedselzekerheid. 

Andere bevindingen in het IPCC-rapport:

  • 23% van de uitstoot van broeikasgassen afkomstig van menselijk handelen, komt voort uit ontbossing, bosbranden en landbouw, terwijl land juist kan fungeren als een grote koolstofopslag.
  • Uitstoot van het voedselsysteem als geheel, inclusief productie en consumptie, vertegenwoordigt tot 37% van de totale door de mens veroorzaakte broeikasgasuitstoot.
  • IPCC stelt dat bio-energie, met of zonder koolstofafvang en -opslag (CCS), als antwoord op de klimaatcrisis mogelijk leidt tot landdegradatie en risico’s voor de voedselzekerheid.  
  • Het rapport laat zien dat het aanbod van vlees per hoofd van de bevolking in de afgelopen 60 jaar meer dan verdubbeld is.
  • Wereldwijd zijn er ongeveer 2 miljard volwassenen met overgewicht of obesitas. Tegelijkertijd zijn 821 miljoen mensen nog steeds ondervoed. Dit onderstreept de noodzaak om het huidige voedselsysteem te hervormen.
  • De klimaatcrisis wordt niet opgelost met alleen maatregelen tegen boskap en intensieve landbouw. Zolang het gebruik van fossiele brandstoffen niet fors vermindert en de focus niet verschuift naar een andere kijk op landgebruik, zal de druk op onze voedselvoorziening en het risico op gevaarlijke klimaateffecten alleen nog maar groter worden.

[1] Consumer Goods Forum

[2] Greenpeace International report “Countdown to Extinction

Noot voor de redactie:

Het rapport van het IPCC kunt u hier teruglezen.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Geeke van der Sluis, persvoorlichter Greenpeace Nederland. Email: geeke.van.der.sluis@greenpeace.org Telefoon: 06-25031013

https://www.greenpeace.org/nl/natuur/21597/direct-kappen-met-boskap-is-van-levensbelang-om-klimaatcrisis-aan-te-pakken/