Categorie: natuurbrand

[[Bestand:Branden vernielen honderden hectare natuurgebied.ogg|{{largethumb}}|Bosbrand op de Nederlandse [[Veluwe]] in 1976]]

[[Bestand:Branden vernielen honderden hectare natuurgebied.ogg|thumb|Bosbrand op de Nederlandse [[Veluwe]] in 1976]]

[[Bestand:Waldbrand.jpg|{{largethumb}}|Bosbrand]]

[[Bestand:Waldbrand.jpg|thumb|Bosbrand]]

[[Bestand:Arizona Bushfire Pyrocumulus.jpg|{{largethumb}}|Bosbrand met brandwolk in het dal van de [[Gila (rivier)|Gila]] in [[Arizona (staat)|Arizona]]]]

[[Bestand:Arizona Bushfire Pyrocumulus.jpg|thumb|Bosbrand met brandwolk in het dal van de [[Gila (rivier)|Gila]] in [[Arizona (staat)|Arizona]]]]

[[Bestand:2003CanberraBushfires.jpg|{{largethumb}}|Bosbranden in de omgeving van [[Canberra]] beïnvloeden de kwaliteit van het leven (2003)]]

[[Bestand:2003CanberraBushfires.jpg|thumb|Bosbranden in de omgeving van [[Canberra]] beïnvloeden de kwaliteit van het leven (2003)]]

Men spreekt van een '''''natuurbrand''''' als een [[natuurgebied]], zoals een [[bos (vegetatie)|bosgebied]], [[Heide (vegetatie)|heidegebied]], [[duin]]gebied of [[Veen (grondsoort)|veengebied]] (gedeeltelijk) in [[brand (vuur)|brand]] staat. ''Bosbrand'' is de bekendste vorm van natuurbrand omdat het de heftigste en meest zichtbare vorm is.

Men spreekt van een '''''natuurbrand''''' als een [[natuurgebied]], zoals een [[bos (vegetatie)|bosgebied]], [[Heide (vegetatie)|heidegebied]], [[duin]]gebied of [[Veen (grondsoort)|veengebied]] (gedeeltelijk) in [[brand (vuur)|brand]] staat. ''Bosbrand'' is de bekendste vorm van natuurbrand omdat het de heftigste en meest zichtbare vorm is.

== Vormen van natuurbrand ==

== Vormen van natuurbrand ==

[[Bestand:Waldbrand-Bodenfeuer.jpg|thumb|right|Grondvuur]]

[[Bestand:Waldbrand-Bodenfeuer.jpg|thumb|Grondvuur]]

[[Bestand:Northwest Crown Fire Experiment.png|thumb|right|Kroonvuur tijdens een experiment]]

[[Bestand:Northwest Crown Fire Experiment.png|thumb|Kroonvuur tijdens een experiment]]

=== Grondvuur ===

=== Grondvuur ===

Sommige soorten [[Eucalyptus]]bomen in Australië zijn voor de voortplanting aangewezen op bosbranden. De vruchten van de boom openen zich pas na de grote hitte van vuur en laten dan de zaden vallen. De boom zelf is licht ontvlambaar door de vele etherische oliën die hij produceert en onder de boom ligt gewoonlijk veel oud blad en ook grote takken. Zelfs als de boom verbrandt, overleven gewoonlijk zijn wortels de grote hitte. Parasieten, [[koala]]'s en andere planten zijn zo in het nadeel.

Sommige soorten [[Eucalyptus]]bomen in Australië zijn voor de voortplanting aangewezen op bosbranden. De vruchten van de boom openen zich pas na de grote hitte van vuur en laten dan de zaden vallen. De boom zelf is licht ontvlambaar door de vele etherische oliën die hij produceert en onder de boom ligt gewoonlijk veel oud blad en ook grote takken. Zelfs als de boom verbrandt, overleven gewoonlijk zijn wortels de grote hitte. Parasieten, [[koala]]'s en andere planten zijn zo in het nadeel.

Het [[fynbos]] dat uitsluitend te vinden is in de Zuid-Afrikaanse [[Kaapprovincie|Kaap provincies]] is een ander voorbeeld. Hier gaat het om een extreem soortenrijke [[ecoregio]]. Planten hebben er verschillende strategieën om de branden te overleven. Daar voorkomende [[Asteraceae]] (''[[Helipterum]]'' en ''[[Phaenocoma]]''), [[Bruniaceae]] (''[[Berzelia]]'', ''[[Brunia]]'' en ''[[Nebelia]]''), [[Cupressaceae]] (''[[Widdringtonia]]''), [[Ericaceae]] (''[[Erica sessiliflora]]''), en [[Proteaceae]] (''[[Aulax]]'', ''[[Leucadendron]]'' en ''[[Protea]]'') houden hun zaden decennia lang in leven in verhoutte bloeiwijzes, die open gaan onder invloed van grote hitte, waarna de zaden wegwaaien. Alle ''[[Leucospermum]]'' soorten produceren vruchten die ongeveer twee maanden na de bloei op de grond vallen. Deze vruchten hebben een zogenoemd [[mierenbroodje]]. Ze worden door de mieren meegenomen naar hun ondergrondse nest waar vervolgens het mierenbroodje wordt opgegeten. Het overblijvende zaad is te glad en hard om te eten, daardoor blijven de zaden in het nest begraven. Wanneer de vegetatie is verbrand kiemen de zaden in reactie op het daardoor toegenomen verschil in dag- en nachttemperatuur en doordat chemische stoffen die bij de brand zijn ontstaan met regenwater door de zaden worden opgenomen. Andere soorten die zo door mieren verspreid en beschermd worden in het fynbos zijn ''[[Zygophyllum]]'' ([[Zygophyllaceae]]) en ''[[Osteospermum]]'' (Asteraceae). Waar de periode tussen de opvolgende branden te klein is om de planten volwassen te laten worden, komen soorten voor die weer uitlopen vanuit de ondergrondse delen of waarvan de stam beschermd wordt door een dikke, kurkachtige bast.<ref>{{cite journal|first= W.J.|last= Bond|year= 1985|title= Canopy-stored seed reserves (serotiny) in Cape Proteaceae|journal= Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Plantkunde|volume= 51|issue= 3|pages= 181-186|url= https://core.ac.uk/download/pdf/82397051.pdf}}</ref><ref>{{cite book|first1= R.M.|last1= Cowling|first2= S.M.|last2= Pierce|first3= W.D.|last3= Stock|first4= M.|last4= Cocks|year= 1994|chapter= Why are there so many myrmecochorous species in the Cape fynbos?|title= Plant-Animal Interactions in Mediterranean-Type Ecosystems|editors= M. Arianoutsou and R.H. Groves|url= https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-011-0908-6_15}}</ref>

Het [[fynbos]] dat uitsluitend te vinden is in de Zuid-Afrikaanse [[Kaapprovincie|Kaap provincies]] is een ander voorbeeld. Hier gaat het om een extreem soortenrijke [[ecoregio]]. Planten hebben er verschillende strategieën om de branden te overleven. Daar voorkomende [[Asteraceae]] (''[[Helipterum]]'' en ''[[Phaenocoma]]''), [[Bruniaceae]] (''[[Berzelia]]'', ''[[Brunia]]'' en ''[[Nebelia]]''), [[Cupressaceae]] (''[[Widdringtonia]]''), [[Ericaceae]] (''[[Erica sessiliflora]]''), en [[Proteaceae]] (''[[Aulax]]'', ''[[Leucadendron]]'' en ''[[Protea]]'') houden hun zaden decennia lang in leven in verhoutte bloeiwijzes, die open gaan onder invloed van grote hitte, waarna de zaden wegwaaien. Alle ''[[Leucospermum]]'' soorten produceren vruchten die ongeveer twee maanden na de bloei op de grond vallen. Deze vruchten hebben een zogenoemd [[mierenbroodje]]. Ze worden door de mieren meegenomen naar hun ondergrondse nest waar vervolgens het mierenbroodje wordt opgegeten. Het overblijvende zaad is te glad en hard om te eten, daardoor blijven de zaden in het nest begraven. Wanneer de vegetatie is verbrand kiemen de zaden in reactie op het daardoor toegenomen verschil in dag- en nachttemperatuur en doordat chemische stoffen die bij de brand zijn ontstaan met regenwater door de zaden worden opgenomen. Andere soorten die zo door mieren verspreid en beschermd worden in het fynbos zijn ''[[Zygophyllum]]'' ([[Zygophyllaceae]]) en ''[[Osteospermum]]'' (Asteraceae). Waar de periode tussen de opvolgende branden te klein is om de planten volwassen te laten worden, komen soorten voor die weer uitlopen vanuit de ondergrondse delen of waarvan de stam beschermd wordt door een dikke, kurkachtige bast.<ref>{{Citeer journal|first= W.J.|last= Bond|year= 1985|title= Canopy-stored seed reserves (serotiny) in Cape Proteaceae|journal= Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Plantkunde|volume= 51|issue= 3|pages= 181-186|url= https://core.ac.uk/download/pdf/82397051.pdf}}</ref><ref>{{Citeer boek|first1= R.M.|last1= Cowling|first2= S.M.|last2= Pierce|first3= W.D.|last3= Stock|first4= M.|last4= Cocks|year= 1994|chapter= Why are there so many myrmecochorous species in the Cape fynbos?|title= Plant-Animal Interactions in Mediterranean-Type Ecosystems|editors= M. Arianoutsou and R.H. Groves|url= https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-011-0908-6_15}}</ref>

De larven van de kever [[Melanophila acuminata]] leven uitsluitend in de bast van [[Pinus|dennen]] die door brand werden beschadigd. De volwassen dieren kunnen bosbranden van grote afstand waarnemen door de geur van brandend hars en vliegen ernaartoe om hun eieren te leggen.

De larven van de kever [[Melanophila acuminata]] leven uitsluitend in de bast van [[Pinus|dennen]] die door brand werden beschadigd. De volwassen dieren kunnen bosbranden van grote afstand waarnemen door de geur van brandend hars en vliegen ernaartoe om hun eieren te leggen.

===Ecosystemen lijden onder klimaatverandering===

===Ecosystemen lijden onder klimaatverandering===

Als de bosbranden echter te hevig zijn of te lang aanhouden, of wanneer de brand wordt gevolgd door ongewone droogteperiodes, dan kan het voortbestaan van het ecosysteem in gevaar komen. En precies die situatie komt meer en meer voor als gevolg van de [[Opwarming van de Aarde|klimaatverandering]]. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat dit vooral voorkomt sedert het begin van de [[21e eeuw]]: afgebrande bosgebieden evolueren dan vaker naar graslanden of struikgewas, of de samenstelling van het bosareaal verandert.<ref>{{Citeer web |url=http://www.sciencemag.org/news/2017/12/ecosystems-could-once-bounce-back-wildfires-now-they-re-being-wiped-out-good |titel=Ecosystems could once bounce back from wildfires. Now, they’re being wiped out for good |auteur= |uitgever= |datum=19 december 2017 |bezochtdatum= 20 december 2017}}</ref>

Als de bosbranden echter te hevig zijn of te lang aanhouden, of wanneer de brand wordt gevolgd door ongewone droogteperiodes, dan kan het voortbestaan van het ecosysteem in gevaar komen. En precies die situatie komt meer en meer voor als gevolg van de [[Opwarming van de Aarde|klimaatverandering]]. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat dit vooral voorkomt sedert het begin van de [[21e eeuw]]: afgebrande bosgebieden evolueren dan vaker naar graslanden of struikgewas, of de samenstelling van het bosareaal verandert.<ref>{{Citeer web |url=http://www.sciencemag.org/news/2017/12/ecosystems-could-once-bounce-back-wildfires-now-they-re-being-wiped-out-good |titel=Ecosystems could once bounce back from wildfires. Now, they’re being wiped out for good |auteur= |uitgever= |datum=19 december 2017 |bezochtdatum= 20 december 2017}}</ref>

== Statistieken afgebrand bosareaal ==

== Statistieken afgebrand bosareaal ==

==Natuurbranden en klimaatverandering==

==Natuurbranden en klimaatverandering==

Naar aanleiding van de fatale [[Bosbranden in Portugal 2017|bosbranden in Portugal]] in juni 2017, kwam in de media de vraag op over het verband met de [[Opwarming van de Aarde|klimaatverandering]]. Volgens Ricardo Garcia Herrera, hoogleraar Fysica van de Atmosfeer aan de [[Autonome Universiteit van Madrid|universiteit van Madrid]], duren de zomers elk jaar een dag langer, omdat de hitte reeds in juni aanvangt, wellicht als gevolg van de opwarming van de [[Atlantische Oceaan]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.standaard.be/cnt/dmf20170618_02930079 |titel=De klimaatverandering brengt moordende bosbranden met zich mee |auteur= |uitgever=[[De Standaard]] |datum=19 juni 2017 |bezochtdatum= 27 november 2017}}</ref> Klimaatonderzoeker [[Guido van der Werf]] van de [[Vrije Universiteit Amsterdam]] bevestigt het verband, en wijst ook op de toegenomen bosbranden in noordelijke gebieden zoals [[Canada]] en [[Alaska]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.trouw.nl/home/meer-kans-op-bosbranden-door-klimaatverandering~aad4cb56/ |titel=Meer kans op bosbranden door klimaatverandering |auteur= |uitgever=[[Trouw (krant)|trouw.nl]] |datum=19 juni 2017 |bezochtdatum= 27 november 2017}}</ref>

Naar aanleiding van de fatale [[Bosbranden in Portugal 2017|bosbranden in Portugal]] in juni 2017, kwam in de media de vraag op over het verband met de [[Opwarming van de Aarde|klimaatverandering]]. Volgens Ricardo Garcia Herrera, hoogleraar Fysica van de Atmosfeer aan de [[Autonome Universiteit van Madrid|universiteit van Madrid]], duren de zomers elk jaar een dag langer, omdat de hitte reeds in juni aanvangt, wellicht als gevolg van de opwarming van de [[Atlantische Oceaan]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.standaard.be/cnt/dmf20170618_02930079 |titel=De klimaatverandering brengt moordende bosbranden met zich mee |auteur= |uitgever=[[De Standaard]] |datum=19 juni 2017 |bezochtdatum= 27 november 2017}}</ref> Klimaatonderzoeker [[Guido van der Werf]] van de [[Vrije Universiteit Amsterdam]] bevestigt het verband, en wijst ook op de toegenomen bosbranden in noordelijke gebieden zoals [[Canada]] en [[Alaska]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.trouw.nl/home/meer-kans-op-bosbranden-door-klimaatverandering~aad4cb56/ |titel=Meer kans op bosbranden door klimaatverandering |auteur= |uitgever=[[Trouw (krant)|trouw.nl]] |datum=19 juni 2017 |bezochtdatum= 27 november 2017}}</ref>

== Zie ook ==

== Zie ook ==