Categorie: noord-holland provincie gebied

Geplaatst op

Kans op natuurbranden door droogte: fase twee van kracht in Noord-Holland Noord (NH)

De brandweer is in heel Noord-Holland Noord extra alert op natuurbranden. In de Noordkop is, als het gaat om het risico op natuurbranden, fase 2 van kracht. Dat betekent dat open vuur in de natuur verboden is.

Het is al langere tijd droog in de natuur. De kans is dan ook aanwezig dat er een natuurbrand ontstaat. Een natuurbrand kan zich in droge periodes snel en onvoorspelbaar ontwikkelen, zeker bij harde wind.

Harde wind

Voor vandaag is er een harde wind voorspeld met zonnige periode. Ook de komende dagen wordt het zacht weer met morgen iets minder wind. Na zondag waait er weer een flinke wind en na woensdag krijgen we te maken met herfstachtige buien.

Begin juni dit jaar was er nog een grote duinbrand bij Sint Maartenszee, ook toen was fase 2 van kracht vanwege droogte.

https://www.nhnieuws.nl/nieuws/325807/kans-op-natuurbranden-door-droogte-fase-twee-van-kracht-in-noord-holland-noord
Geplaatst op

Problemen door hitte en bosbranden: Portugese jongeren klagen 32 Europese landen aan (NOS Buitenland)

Ze zijn tussen de 11 en 24 jaar oud. De zes jonge Portugezen die vandaag een hoofdrol spelen in het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Ze hebben een zaak aangespannen tegen 32 Europese landen, waaronder Nederland. Ze willen dat de rechters van het hof beslissen over de vraag: is het een schending van onze mensenrechten als landen hun klimaatafspraken niet nakomen?

Volgens de jongeren komen de landen hun verplichtingen uit het Europees mensenrechtenverdrag niet na. Ze zouden door te weinig klimaatactie onder meer artikel 2 (recht op leven) en artikel 8 (recht op een thuis) overtreden. Bijzonder is dat de jongeren zich ook beroepen op artikel 3 - het verbod op foltering en inhumane behandeling. Een artikel dat nog niet eerder is toegepast in een klimaatzaak.

Als de rechter de jongeren gelijk geeft, kan dat vergaande gevolgen hebben. Vandaag begint de hoorzitting, de uitspraak is later. De uitspraken van het Europees hof (EHRM) zijn juridisch bindend en zullen ook in andere klimaatzaken voor rechters als leidraad gelden. Ook kunnen landen die niks met de uitspraak doen fikse boetes verwachten.

De zes besloten jaren geleden al dat ze naar de rechter wilden. Tijdens een extreem hete juni in 2017 woedden er in Portugal enorme bosbranden, waarbij meer dan 100 doden vielen. "Het voelde als een nu-of-nooit-moment om onze stem te laten horen", vertelt Sofia Oliviera aan persbureau AP. Zij en haar broer André startten samen met vier anderen de zaak bij het EHRM.

Problemen door hitte

Volgens de jongeren wordt hun toekomst bedreigd door steeds meer extreme hitte en vernietigende bosbranden - die overigens niet altijd aan klimaatverandering te linken zijn, al neemt de kans erop wel toe in een droger en heter klimaat. Ze merken de gevolgen nu al, zeggen ze. Tijdens hittegolven hebben ze problemen met slapen, concentratie en kunnen ze soms niet buitenspelen of sporten. Scholen moeten soms dicht als de lucht wordt vervuild door bosbranden.

Om de verdere opwarming van de aarde tegen te gaan, moeten de regeringen snel meer doen om aan te voldoen aan hun afspraken in het Parijse Klimaatakkoord. Dat willen de jongeren nu via de rechter afdwingen. "We hebben geen tijd om te wachten tot we volwassen zijn", zegt André Oliviera.

Het Jeugdjournaal sprak André Oliviera over de klimaatzaak:

Er liggen op dit moment, naast de zaak van de Portugese jongeren, nog twee andere klimaatzaken bij de 'Grote Kamer' van het Hof. Eén is aangespannen door vier Zwitserse oudere vrouwen, de Klimaseniorinnen, die het leven van oudere mensen in gevaar zien door toegenomen hittegolven. De ander komt van een Franse oud-burgemeester van een gemeente aan de Franse kust. Hij is bang dat die door zeespiegelstijging langzaam in zee verdwijnt.

Steeds vaker vinden klimaatactivisten hun weg naar de rechter. Wereldwijd zijn er inmiddels al meer dan 2000 klimaatrechtszaken aangespannen. En dat worden er alleen maar meer, zeggen klimaatjuristen. "Rechtszaken tegen bedrijven, lokale overheden, tegenwoordig ook steeds vaker tegen personen, bijvoorbeeld ceo's van grote bedrijven", somt hoogleraar Christina Eckes van het Amsterdam Centre for European Law and Governance op. Zij volgt alle Europese klimaatzaken op de voet.

Ook Laura Burgers, klimaatjurist bij de UvA, voorspelt dat klimaatbeleid steeds vaker door de rechter getoetst zal worden. "Niet alleen klimaatactivisten weten de weg naar de rechtbank te vinden, dat zullen ook bedrijven en regeringen doen. Als zij bijvoorbeeld vinden dat klimaatbeleid te streng is of dat andere landen meer moeten doen."

De baanbrekende rechtszaak van klimaatclub Urgenda tegen de Nederlandse staat geldt voor veel klimaatactivisten als voorbeeld. Ook daarin speelden mensenrechten een cruciale rol. "Het was de eerste keer dat rechters artikelen 2 en 8 uit het mensenrechtenverdrag toepasten in een klimaatzaak", vertelt Burgers.

Moeilijk aan te tonen

Toch zijn overwinningen van klimaatactivisten en -organisaties in de rechtbank zeker niet vanzelfsprekend. "Het grootste deel van de klimaatrechtszaken wordt nog altijd verloren, hoewel klimaatactivisten steeds vaker gelijk krijgen", zegt Burgers. In het geval van de Portugese jongeren is het ook zeker nog geen gelopen race. Er bestaat een kans dat de zaak alsnog afketst op procedurele zaken. Het Hof is namelijk bedoeld als 'laatste redmiddel' en neemt zaken eigenlijk alleen in behandeling als alle nationale rechtsmiddelen zijn uitgeput. Volgens de jongeren is dat in deze zaak niet mogelijk, omdat de kwestie te urgent is en het eeuwig zou duren om de zaak in 32 landen voor de rechter te brengen.

Ook moeten de jongeren kunnen aantonen dat ze 'slachtoffer in de zin van het mensenrechtenverdrag zijn' en dat de CO2-emissies op het grondgebied van de landen echt de oorzaak zijn van de door hen geleden 'schade'. Vooral op dat laatste punt zullen de landen veel weerstand geven, zegt Eckes. Zowel Burgers als Eckes denkt overigens dat de rechters het inhoudelijk wel met de jongeren eens zullen zijn. Eckes: "Praktisch alle klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat regeringen niet genoeg doen, dan zou het mij verbazen als een rechter op eigen houtje gaat bepalen dat dat wel zo is."

De uitspraak wordt ongeveer over een half jaar verwacht.

https://nos.nl/l/2491989
Geplaatst op

Recensie: Yentl van Stokkum – Winterbloeiers (Tzum)

Een vriendin, nabij

Winterbloeiers is de tweede dichtbundel van Yentl van Stokkum. Haar debuut Ik zeg Emily werd positief ontvangen. Er staan lychees op het voorblad, die tegen kou kunnen. Hoewel de lychee en het winterbloei terugkomen in de bundel, zetten ze de lezer op het verkeerde been. Het gaat namelijk niet om kou, maar vooral op de opwarming van de aarde, hoe je daartoe te verhouden, en over liefde. De grootste kracht van deze bundel is een krachtige intimiteit die de tekst met de lezer aangaat. Dat begint al in het openingsgedicht:

alles wat volgt is een leugen
til niet te zwaar

(taal is niet gemaakt om te dragen haha)

maar liefste dit is waar wij zijn begonnen
midden in de pit van een zonsondergang

(vermoeide zucht)

warm en koel tegelijk
daar gaan we
terwijl het verdwijnende licht de vingers
over jouw ruggengraat laat lopen

Door ‘haha’ kan de lezer de schrijver naast zich weten. Het is alsof een vriendin op bezoek komt en wat kletst. Dat de lezer wordt aangesproken als ‘liefste’ maakt het gedicht meteen intiem, je voelt je als lezer haast geliefd. ‘daar gaan we’ kan erg veel betekenen, bijvoorbeeld: we gaan beginnen aan de dichtbundel, dat doen we samen, maar ook: de hele wereld gaat eraan, maar toch kunnen we samen even intiem zijn. Ook ‘til niet te zwaar’ kan meerdere dingen betekenen: laat de leugens je niet kwetsen, of: neem het leven sowieso licht, of letterlijk: til geen zware dingen. Wat ook vragen oproept is het gebruik van de haakjes. Is wat daartussen staat de reactie van de ‘liefste’ en is de liefste daarmee dan niet de lezer? Is dit wat de ik denkt? Maar hoe denk je een zucht? Hoe ben je begonnen in de pit van de zonsondergang? Gaat dat dan ook om al het leven dat is ontstaan door warmte van de zon? Is de geliefde daarmee het gehele leven dat gaat? Als het licht verdwijnt, hoe is dat dan warm en koel tegelijk, is het ergens ertussen? Of koud, maar door de genegenheid warm? Het gedicht als geheel heeft iets heel directs. Het lijkt erop dat een lezer niet leest, maar luistert, maar misschien wordt deze gedachte beïnvloed door een meeslepende voordracht van Van Stokkum tijdens Dichters in de Prinsentuin.

Het is haast suf om op te merken, maar in deze bundel ontbreekt een inhoudsopgave. De gedichten lopen door tot het einde en 96 pagina’s is voor een drukker handig. Het geeft een lezer echter ook de opdracht om de hele bundel in een keer te lezen. Het is precies op die manier dat de bundel wat zwakker wordt. De lezer heeft de intimiteit al geaccepteerd, beleeft de dichter naast zich en laat haar praten, in parlandogedichten, en dat gepraat wordt na een hele bundel wat oppervlakkig. Een lezer kan denken: ja, nu weet ik het wel met die parkieten en hommels, ga eens de diepte in, verras me de techniek van een acrobaat, wissel van taalregister, breng een diepgevoelde emotie over. Uiteraard staat ook dat er allemaal wel in, maar veel spaarzamer. Bijvoorbeeld in:

wij leven in de eeuw waarin gletsjers verdwijnen

omringd door koraal
dat we om onze dunne nekken
dragen

ik zeg trofee maar weet niet of ik trots moet zijn
wel dat ik op moet letten

het zou kunnen dat deze ketting nog leeft
ik bevoel de brokstukken
voorzichtig

op een ademhaling
iets van een slag

Dit gedicht stelt iets aan de kaak, namelijk het gebruik van koraal, en dat we dat misschien niet moeten doen. Dat is misschien te extrapoleren dat we misschien geen enkel leven moeten gebruiken. Het einde laat een soort zorgzaamheid zien, al is het onduidelijk of de ik nog wil dat het koraal leeft of niet. Technisch is het ook knap dat ‘trofee’ en ‘trots’ qua en inhoud en klank bij elkaar horen. De meest woeste emotie wordt gesymboliseerd met een bosbrand:

vriendin ik ben een bosbrand geweest

ik verschroeide alles op mijn pad

hij liet de troepen uitrukken ze waren te laat
overal die dikke rook boven afgebrokkeld land
grafietzwart smeult het na
er vinden volksverhuizingen plaats
kan ik nog iets herstellen met mijn beperkte taal?
vriendin vertel me voor het laatst hoe brand het land
soms vruchtbaar achterlaat en dat ik mezelf nu mag vergeven
er was zoveel organisch kwetsbaar materiaal en ik begon
met een vonk wilde niets meer zijn dan een vlam
en warm
een klein vuur dat alleen kreupelhout verorbert
zo iets van balans herstelt
ik had verwacht gecontroleerd uit te kunnen branden

In dit gedicht zien we kwetsbaarheid bij de ik, een ingewikkelde emotie. Ik lees het als volgt: de ik heeft een relatie met een hij. De ik wil dat dingen veranderen, kleine dingen, kreupelhout, dat hij zijn was in de wasmand doet, of zo. De ik echter, heeft zich niet onder controle en wordt een bosbrand. De hij laat nog ‘troepen uitrukken’, maar het helpt niet. Hij verhuist (‘volksverhuizingen’) en de ik blijft achter in een afgebrokkeld land, zoekt troost bij een vriendin en wil vooral bevestiging dat het niet verkeerd was geweest om boos te worden. Dat de ik oprecht dacht dat de relatie zou opleven na een korte, kleine uiting van woede (‘soms vruchtbaar achterlaat’) en de ik vraagt de vriendin of de relatie nog te redden is. Het gedicht is zo goed, omdat het tegenstrijdige, om niet te zeggen menselijke, emoties toont. De ik is én boos én verdrietig. Het raakt aan iets diepers dan geklets en het doet ook echt een appel op de lezer, op de vriendin. Je wil de ik helpen zichzelf te vergeven. Dat appel ontbreekt bijvoorbeeld in:

ik leverde een geliefde aan de markt

ik heb deze man gebouwd
al zal ik niet ontkennen dat het materiaal van begin af aan
uitstekend was
grof marmer ik kende iedere barst

zwaar en donker steen
maar ik ben het die hem heeft uitgehakt dit kostte me zeker
zeven jaar
mijn vinger beurs en krom mijn rug misschien gebroken maar
heb je gezien
hoe hij langzaam maar zeker iedere kans heeft opgepakt
ik ben moe dat ga ik niet ontkennen maar
mijn trots is onvervalst

ik lever hem vol vertrouwen aan de toekomst af
hij zal het uitstekend doen
zoals ze uiteindelijk allemaal excelleren
op de markt en hij heeft me bedankt
voor alles wat ik aan hem gaf
waardoor ik weet dat ik meer dan een beitel
en een goed paar ogen was

Het beeld is misschien wat cliché: een vrouw vormt een man zodat hij goed kan functioneren in een relatie. En hoewel die relatie voorbij is, is de ik trots (‘mijn trots is onvervalst’) dat de man zo is veranderd. Goed, prima, maar vertel me meer over diepere emoties dan deze trots.
Over de hele bundel is dan te zeggen dat de grootste kracht de onmiddellijke nabijheid van een vriendin is, en dat je die nabijheid op den duur niet meer bijzonder vindt. Lees deze bundel dus af en toe, en weet je minder eenzaam, en niet achter elkaar door.

Erik-Jan Hummel

Yentl van Stokkum – Winterbloeiers. Hollands Diep, Amsterdam. 96 blz. € 21,99.

Het bericht Recensie: Yentl van Stokkum – <em>Winterbloeiers</em> verscheen eerst op Tzum.

https://www.tzum.info/2023/09/recensie-yentl-van-stokkum-winterbloeiers/
Geplaatst op

Column: Leden van de Leefomgeving! (De Limburger)

Onlangs was ik uitgenodigd om in hartje Amsterdam een voordracht te houden over de filosofie van natuurbranden. Voor het prachtige pand van Spui25 stond een wagen van de brandweer. Na afloop van het vlammende debat sprong de bestuurder op het podium, sprak mij aan in mijn dialect en zei dat hij gisteren nog met mijn moeder koffie had gedronken.

https://www.limburger.nl/cnt/dmf20230921_95302292
Geplaatst op

Dromen over een duurzame toekomst (Kennislink)

In een interactieve installatie in De Studio van NEMO kunnen bezoekers hun hart luchten over het klimaat. Redacteur Mathilde Jansen bezocht Energy Junkies en sprak haar klimaatboodschap in.

In de korte serie Klimaatpraat geven we een kijkje achter de schermen van het kortlopende onderzoek naar de video-opnames die worden verzameld in de tentoonstelling Energy Junkies in NEMO De Studio. In deel 1 sprak ik met de onderzoekers; in deel 2 bezocht ik de tentoonstelling.

Mathilde Jansen voor NEMO Kennislink

Mathilde Jansen voor NEMO Kennislink

Het is een van die bloedhete dagen in september als ik een bezoek breng aan de tentoonstelling Energy Junkies in De Studio van NEMO, gelegen op het Marineterrein naast het Scheepvaartmuseum. In de binnenhaven duiken jongeren af en aan het water in. Ik denk aan de weersextremen die we steeds vaker zien, ook in Nederland, die we voor een groot deel zelf hebben veroorzaakt met onze overmatige energieconsumptie.

Gelukkig is de temperatuur in het museumgebouw een stuk aangenamer. Binnen loopt een handjevol met name volwassen bezoekers, een contrast met het hoofdgebouw van NEMO waar dagelijks honderden kinderen rondrennen. Het schept ruimte voor bezinning op de manier waarop we momenteel met onze planeet omgaan.

Ik lees hoeveel CO2 we dagelijks met zijn allen uitstoten en kan door zandzakjes op een weegschaal te plaatsen ontdekken wat mijn persoonlijke voetafdruk is. Omdat ik bijna nooit in het vliegtuig zit, zo min mogelijk nieuwe kleren koop en weinig vlees eet, valt het mee. Maar het kan altijd beter. Ik had vorig jaar ook níet dat vliegtuig naar Pisa kunnen pakken, waar ik toen – bedenk ik me nu – ook een nieuwe leren jas heb gekocht, en ik eet nog steeds niet alle dagen van de week vegetarisch.

Natuurlijke oase

Het zijn precies dit soort gedachten die mensen kunnen delen in de houten cabine van Channels, die deel uitmaakt van de tentoonstelling. Eromheen staan zeven verschillende beeldschermen waarop je videoboodschappen van andere bezoekers kunt beluisteren. Als ik plaatsneem op het houten krukje in de cabine – die van binnen bekleed is me groen vilt, zodat ik me met wat inbeelding even in een natuurlijke oase bevind – lees ik de tekst voor me op het scherm.

‘Deze ruimte is gemaakt om stil te staan. Neem je daar wel eens de tijd voor? Heb je al goed rondgekeken, aan het stof gevoeld?’ Ik adem nog eens diep uit. ‘Richt je aandacht nu op het klimaat en onze energieconsumptie’, staat er op het scherm. Ik moet kiezen uit zeven stellingen. Is er iets wat me hoop geeft of maak ik me zorgen, ben ik gefrustreerd? Ben ikzelf dingen anders gaan doen? Wil ik dingen veranderen? Of, ook een mogelijkheid, weet ik niet wat ik moet vinden. En de laatste stelling: ‘Ik heb guilty pleasures waar ik soms aan toe geef’.

De interactieve installatie Channels.
Mathilde Jansen voor NEMO Kennislink

Mathilde Jansen voor NEMO Kennislink

Ik kan me in alle stellingen wel vinden. Enerzijds maak ik me zorgen als ik zie wat een puinhoop de wereld is – neem alleen al de overstromingen en bosbranden die deze zomer de wereld teisterden –, anderzijds heb ik hoop als ik zie hoeveel mensen zich óók zorgen maken en zelfs tot actievoeren bereid zijn. Maar natuurlijk is er ook frustratie, want wat kunnen wij burgers bereiken zolang de politiek niet bereid is om de CO2-uitstoot van grote bedrijven aan banden te leggen? Wat heeft het dan nog voor zin dat ik minder vlees eet en korter douche? Soms weet ik het ook gewoon niet meer. Maar uiteindelijk moeten we natuurlijk de hoop niet opgeven, dus ik maak mijn keuze: ‘Er is iets wat me hoop geeft’.

De natuur als geschenk

Er verschijnen nu wat vragen op het scherm die me verder helpen: ‘Denk eens aan een quote, een persoon of een ontwikkeling in de maatschappij. Weegt dit op tegen de dingen waar je niet hoopvol over bent? Vertel eens wat dat precies is?’ Ik denk onmiddellijk aan het boek Braiding Sweetgrass van Robin Wall Kimmerer, dat ik las tijdens mijn vakantie. Zij is een Amerikaanse hoogleraar Botanie, met inheems-Amerikaanse voorouders. In haar werk probeert ze de westerse wetenschappelijke blik op de natuur te verenigen met die van inheemse volkeren.

Ze legt uit dat de Potawatomi, de stam van haar voorouders, alles wat groeit in de natuur niet zien als hun bezit, maar als een geschenk. Door die zienswijze is hun band met de natuur er een van wederkerigheid. Bovendien hebben ze een grammar of animacy, een bezielde grammatica. In onze westerse talen maken we alleen een onderscheid tussen mensen (hij/zij/hen) en alles wat niet menselijk is (het). De Potawatomi echter verwijzen anders naar de natuur, als een vorm van zijn. Daarmee benadrukken ze onze verwantschap met de natuur. Dit boek gaf mij een sprankje hoop dat de inzichten van de Potawatomi zich misschien verspreiden over de wereld. Als ik mijn videoboodschap heb ingesproken, en het hokje uitloop, luister ik naar een paar andere videoboodschappen. In één ervan hoor ik de boodschap van de Potawatomi een beetje terug: dat we onszelf niet los moeten zien van de natuur. Dat stemt hoopvol.

Uitgelicht door de redactie

Biologie
Wie maakt het eerste embryo-model?

Biologie
5 vragen over soja als melkvervanger

Biologie
Rouwen om de natuur

Uiteenlopende verhalen

Een week na mijn bezoek bel ik met een van de makers van de installatie. Joris is één van de twee ontwerpers van Studio Krom, die Channels maakten in opdracht van NEMO. Hij vertelt me over het ontwerpproces. “Met deze installatie willen we het publiek een stem geven in de expositie. Ik denk dat het klimaat een thema is dat zich hier heel goed voor leent, omdat je daar op heel veel verschillende manieren over na kunt denken. We willen in onze installatie ruimte bieden aan alle verschillende ideeën en emoties die mensen hebben, en daarbij proberen we ze met stellingen en deelvragen een eindje op weg te helpen. Volgens mij zijn we daar goed in geslaagd, want de boodschappen die voorbijkomen in de installatie, zijn heel uiteenlopend. We zijn in zekere zin ook verrast over de bijdragen: mensen zijn heel open en eerlijk. Het is ook spannend dat er nu taalkundig onderzoek gedaan wordt met de opnames.”

Het beluisteren van de videoboodschappen kan twee kanten op werken, volgens Joris. “Enerzijds zullen mensen zich herkennen in het geluid van anderen: we zitten immers allemaal in dezelfde struggle – je kunt wel kleine dingen doen om je CO2-uitstoot te beperken, maar als je uitzoomt naar het grotere plaatje, zie je dat je alleen nooit echt impact kunt hebben. Op andere vlakken lopen de meningen juist uiteen: sommigen zijn erg voor nucleaire energie bijvoorbeeld, terwijl anderen daarop tegen zijn. Het is ook goed om bijdragen te horen waar je het helemaal niet mee eens bent. Al die verschillende meningen laten we hier rondzingen.”

De tentoonstelling Energy Junkies is nog te bezoeken tot en met 29 oktober 2023 in De Studio van NEMO, op het Marineterrein in Amsterdam. Meer informatie is te vinden op de website van Energy Junkies.

https://www.nemokennislink.nl/publicaties/dromen-over-een-duurzame-toekomst/