Europa wil duurzaam voorbeeld zijn, maar laat de Amazone platbranden (Joop)

Als eerste het goede nieuws. Na jarenlang aandringen op strengere regels voor diertransporten en slachthuizen, is de Europese Commissie overstag: ze gaat eindelijk de regels herzien. Een doorbraak, gezien de eerdere weigeringen, maar ook pure noodzaak. De EU vervoert jaarlijks meer dan anderhalf miljard dieren, vaak onder afschuwelijke omstandigheden. Ook gebeuren er grote ongelukken, zoals afgelopen november toen er meer dan 14.000 schapen verdronken doordat een overbeladen vrachtschip kapseisde.

De wekenlange export van levende dieren naar landen buiten de EU – vaak uitgevoerd met gammele vrachtschepen – kunnen we niet langer accepteren. En de maximale vervoerstijden voor álle diertransporten moeten drastisch omlaag. Ook de frequente misstanden in slachthuizen mogen niet langer ongestraft blijven.

https://joop.bnnvara.nl/content/uploads/2020/05/800px-Terra_Indi%CC%81gena_Porquinhos_Maranha%CC%83o_25758143568-370x247.jpg

cc-foto: Ibama

Naast deze aanpassing van dierenwelzijnsregels, worden onder meer de Europese schoolmelk- en schoolfruit programma’s, pesticidewetgeving en ‘ten minste houdbaar tot’ voorschriften herzien, zo is te lezen in de plannen van de Europese Commissie.

Ook zijn er voornemens voor betere voedseletiketten. Een goede ontwikkeling: als je een product koopt is het belangrijk dat je alle informatie over voedingswaarden, herkomst en impact op milieu en dierenwelzijn gemakkelijk terug kunt vinden op het etiket. Zo moet bijvoorbeeld duidelijk zijn of een dier in een kooi, in een stal of buiten in de wei heeft geleefd. Informatie moet duidelijk zijn en niet misleidend, zoals nu nog soms het geval is.

Dan het slechte nieuws: het meest teleurstellende van de ‘boerderij tot bord’ strategie is namelijk, dat de Europese Commissie zich onvoldoende heeft afgevraagd of met de immense omvang van de Europese veestapel en met de huidige Europese consumptie- en handelspatronen wel écht een duurzaam voedselsysteem bereikt kan worden.

De Europese vee-industrie houdt en slacht elk jaar meer dan zeven miljard dieren. Om die dieren te voeden wordt beslag gelegd op enorme hoeveelheden grond buiten Europa. Alleen al voor productie van Europees veevoer wordt zo’n 8,8 miljoen hectare grond gebruikt in Zuid-Amerika: grond die ten koste gaat van het ernstig bedreigde Amazone-regenwoud; en grond die gebruikt had kunnen worden voor lokale voedselproductie in Zuid-Amerika. Lokale voedselproductie waarnaar de Europese Commissie ironisch genoeg zegt te streven in haar strategie.

Bovenop de grote hoeveelheden veevoer, importeert Europa jaarlijks meer dan 151 miljoen kilo rundvlees uit Zuid-Amerika. Ook daarvoor zijn enorme stukken land – en dus regenwoud – nodig. Het is geen toeval dat het aantal bosbranden in de Amazone drie keer zo hoog is in de buurt van veehouderijen, vergeleken met de rest van de Amazone. De vraag hoe Europa een duurzaam voorbeeld kan zijn voor de rest van de wereld, terwijl het grote delen van het Amazonewoud laat platbranden voor zijn honger naar veevoer en goedkoop vlees wordt echter niet beantwoord in de ‘boerderij tot bord’ strategie. Sterker nog: met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen wil de EU een vrijhandelsverdrag afsluiten dat de invoer van Amazone-vlees en Amazone-veevoer nog verder zal aanwakkeren.

Naast de destructieve effecten die de vee-industrie heeft op de biodiversiteit, is deze ook een enorme klimaatsloper: maar liefst 18% van alle antropogene uitstoot van broeikasgassen wordt veroorzaakt door de veehouderij.

Toch is de noodzaak om de Europese vleesproductie en -consumptie te verminderen kennelijk nog steeds taboe in Brussel en worden zelfs alle zeilen bijgezet om de immense veestapel in Europa in stand te houden. De afgelopen zeven jaar ontving de landbouwsector in de EU zo’n 363 miljard euro. Greenpeace berekende dat daarvan zo’n 196 miljard euro ten goede kwam aan de vee-industrie. Ook in de Europese landbouwplannen voor de komende zeven jaar zijn geen veranderingen te zien die het subsidieaandeel voor de vee-industrie significant omlaag brengen. Enkel de Europese miljoenensubsidies voor vleesreclames als ‘Kip, het meest veelzijdige stukje vlees’ zijn op verzoek van de Partij voor de Dieren geschrapt.

Ondanks dat de Farm 2 Fork strategie enkele goede voorstellen bevat, vallen de Europese landbouw- en handelsplannen niet te rijmen met de grote woorden van Timmermans & Co, die ‘wereldleider op het gebied van duurzame voedselproductie’ willen worden. Alleen een heroverweging van het aantal dieren in de veehouderij en een sterke promotie van duurzame diëten zullen dat doel daadwerkelijk binnen bereik brengen.

https://joop.bnnvara.nl/opinies/europa-wil-duurzaam-voorbeeld-zijn-maar-laat-de-amazone-platbranden

De redeloze mens en het reddeloze dier (Joop)

Hoeveel dieren zijn er de afgelopen dag, de afgelopen maand of het afgelopen jaar omgekomen, geslacht of vermoord? Wereldwijd op jaarbasis ten minste 150 miljard ‘consumptie’-dieren, 1,8 miljoen dieren per dag in Nederlandse slachthuizen en meer dan 1 miljard dieren bij de recente bosbranden in Australië.

De getallen doen de meesten niet eens meer duizelen. Het heeft eerlijk gezegd weinig zin ze te noemen. Het dier blijft immers object van ons denken, de mens is het middelpunt van het bestaan. De politieke en maatschappelijke discussies gaan zelden of nooit over fundamentele vragen in de mens – dierrelatie. Waarvoor mag de mens het andere dier gebruiken, wat betekent het dat dieren een eigenwaarde hebben, heeft het dier rechten en welke belangen moeten we tegen elkaar afwegen?

https://joop.bnnvara.nl/content/uploads/2019/10/varkens-1-370x247.jpg

Cc-foto: Michael Strobel

In 2020 is de mens nog steeds redeloos, zijn de activisten radeloos en de dieren reddeloos. Het debat over de intrinsieke waarde van het dier, de integriteit en rechten van dieren mag eindelijk wel eens worden gevoerd. Zo niet, laten we dan eerlijk zijn en definitief vastleggen dat dieren gewoonweg voor altijd en eeuwig goederen zijn. De onbeschaafde bezetting van de aarde door de mens is dan de realistische werkelijkheid waarbij slavernij, uitbuiting en vernietiging van dieren de geldende norm is.

Het is echter goed om niet alleen stenen historische standbeelden van hun voetstuk te halen maar de levende mens uit de hoogte te halen en neer te laten dalen binnen de natuur waar hij onderdeel van is en blijft.

Afscheid van het antropocentrisme
We leven nog steeds in de collectieve waan dat handelingen ten opzichte van dieren geen morele consequenties hebben. Veel verder dan het strafbaar stellen van individuele dierenmishandeling en het vastleggen van wat welzijnsregels is de (westerse) samenleving nog niet gekomen. Institutionele, culturele, religieuze en wetenschappelijke wreedheden tegen dieren zijn gemeengoed. Je zou het zelfs een universeel cultureel erfgoed kunnen noemen. Slachthuizen zijn de grootste plekken waar bloed van jonge dieren vloeit, wie van stierenvechten houdt gaat naar Spanje, om een haan drie dagen op een paal te zien is er wel een eiland te vinden, onverdoofd het mes laten snijden onder een gebed laten we toe en het testen van witte konijntjes om te zien of batterijen giftig zijn is geen enkel moreel probleem. De afgestompte mens die vervreemd is van de levende natuur en zich alleen nog begeeft binnen de muren van een gecreëerde culturele wrede wereld waar het gaat om mensenbelangen.

Daar waar natuur in beeld komt is deze er voor de mens. Debatten over wel of geen vlees eten zijn voornamelijk gerelateerd aan de klimaatcrisis. Zelfs bij klimaat-, milieu- en natuurthema’s is er de valkuil van het antropocentrische paradigma. Laten we de crises aanpakken voor ons, de mensheid, om de kinderen een toekomst te geven. De niet menselijke dieren zijn bijkomende schade. Het afscheid van het antropocentrisme is te pijnlijk voor de moderne mens. God is in het Westen doodverklaard, weliswaar springlevend daarbuiten, de rationele wetenschap is omarmd, maar dieren handelen nog steeds in ons denken op basis van hun instincten. Mensen zijn losgekomen van hun goden, zichzelf als een nieuwe god gaan gedragen met heerschappij over alle biologische resultaten van de evolutie. De mens wordt door de mens zelf gezien als bovennatuurlijke creatieve kracht met ‘rede’ en ‘vrije wil’.

Wat willen we niet weten en waarom niet?

Dieren zijn geen machines en mensen geen goden – misschien op Pele, Maradona, Cruijff en Messi na – want het staat echt wel vast dat veel andere ‘hogere’ dieren exploratiedrang hebben en leergierig zijn op een wijze die veel verder gaat dan hun instinct. Het dier is een voelend, wetend en willend wezen. U mens bent minder uniek dan u denkt. Andere dieren dan u voelen pijn, ervaren stress en angst. Een dier heeft kennis over zijn omgeving en handelt om te onderzoeken en te vinden. Het dier heeft ook een intrinsieke waarde.

Dit betekent dat dieren onafhankelijk van het nut voor de mens een eigenwaarde hebben die niet automatisch ondergeschikt is aan de belangen van de mens. Deze wettelijke erkenning betekent dat het belang van het dier inzichtelijk moet worden gemaakt en moet worden meegewogen tegen andere relevante belangen.

Ook als dieren niet lijden is het maar de vraag of alles mag wat de mens wil. Het gaat dan over respect en integriteit. Integriteit betekent dat de heelheid en gaafheid van een dier moeten worden gerespecteerd. De eigenheid van het dier respecteren om te voorkomen dat het een onderdelenfabriek is voor de doelen van de mens. En niet te vergeten het soortspecifieke gedrag van het dier: kunnen bewegen, spelen, voortplanten, onderzoeken en noem maar op. Alles wat dieren niet of nauwelijks kunnen in de intensieve veehouderij. Het gaat om meer dan het vlees alleen. Over de gehele relatie van de mens tot andere dieren.

Mag het over meer dan een onsje vlees gaan?
In deze eerste 20 jaar van de nieuwe eeuw zijn de termen intrinsieke waarde, integriteit, soorteigengedrag naar de verre achtergrond verschoven en vergeten. Om over de echo van dierenrechten maar te zwijgen, wat is dat ook alweer? Gezondheid en welzijn komen soms even aan bod maar het gaat vooral om het redden van de planeet zodat binnen een redelijk klimaat de mens naar pret- en natuurparken kan gaan in 2050 en daarna waarschijnlijk kweekvlees, 3D-geprint vlees of plantaardige vleesvervangers eten met de smaak en bite van vlees.

Het debat over de eigenwaarde van dieren, hun integriteit, de rechten van dieren en de afwegingen tussen belangen moet worden gevoerd. Terug van weggeweest in het westen en natuurlijk blijft de aarde redden en de klimaatcrises bestrijden belangrijk maar doe het dan niet alleen voor de eigen soort. Wat missen we binnen de sociale beweging?

In Nederland is er een aantal uitstekende dierenbelangenorganisaties. De Dierenbescherming en Wakker Dier die mensen tot bewuster consumeren aanzetten. Ja, we weten het, diervriendelijk vlees bestaat niet maar u gelooft toch ook niet in spiegelsprookjes dat iedereen vegan wordt? Alleen ‘Go Vegan’ roepen redt de planeet niet en ook weinig dieren. Er zijn tal van organisaties die zich op vele manieren in het veld van het dierenleed begeven om een verandering teweeg te brengen. Omdat er veel soorten consumenten zijn en daarom veel strategieën ook broodnodig.

Maar de sociale beweging mist iets. Er is een politieke tak, de PvdD, maar daarbuiten is iets nodig. Een (inter)nationale organisatie die dierenrechten op de agenda zet en meer successen boekt. Een bekende man of vrouw die met hulp van velen, in een professionele structuur en open cultuur, de discussie losmaakt van de antropocentrische oude klassieke blik. Het maakt mij niet zoveel uit wie in het gat springt binnen de sociale beweging. Al hoor ik een lied in mijn hoofd: Ga, Ga, Marianne, voer ons aan, verlos de dieren, nu van de tirannen en maak ons vrij! En maak ons vrij! Misschien dat een nieuwe buitenparlementaire vereniging of stichting, met een al bekend gezicht, veel meer bereikt dan vrij herhalende discussies met ingenomen standpunten binnen een politiek systeem.

Mens, God, Darwin en Dier. In 2020 kan de mens opnieuw starten met het neerhalen van vastgeroeste mensplakkaten waar we ons 100 jaar later over gaan schamen. Het leven is alles waard en bij het leven gaat het erom dat er kwaliteit van leven is voor mensen en voor alle andere dieren.

Laten we eens een traan wegpinken bij al het dierenleed en dan besluiten dat we het anders, beter en vooral moreler gaan doen. Het dier heeft er recht op. Het gaat om meer dan een ons vlees of een plakje vegaworst.

https://joop.bnnvara.nl/opinies/de-redeloze-mens-en-het-reddeloze-dier

Bloggen blijkt best moeilijk te zijn (Motherboard Vice)

Het was vroeg in de avond toen ik voor het eerst als schrijver inlogde op Gawker.com. Ik hield mijn astma-puffer stevig vast, omdat ik bijna een paniekaanval kreeg. Ik had al de hele dag bij The Village Voice gewerkt en met Gawker had ik afgesproken dat ik een nachtdienst zou draaien als proefdienst – een traditie van het bedrijf. Vanwege mijn andere baan koos ik een pseudoniem dat overduidelijk nep was: Enid Shaw. Ongeveer zes uur later had ik een paar artikelen geschreven. Mijn ogen deden pijn, ik kon niet goed meer zien en de reacties van lezers hadden me geestelijk gebroken. Wat bleek? Bloggen was best moeilijk.

Goed, het is natuurlijk niet écht moeilijk. Bloggen is niet te vergelijken met werken in een slachthuis, graven graven, diamanten delven, een vakbond leiden, chirurgie, iemand verzorgen, kinderoncologie, smokkelen, lesgeven of bosbranden blussen. Maar je moet er wel wat voor kunnen, en een nacht- of weekenddienst bij Gawker was een behoorlijke uitputtingsslag. Er zijn veel valkuilen waar je in kunt trappen, zoals mogelijke auteursrechtenschendingen of andere juridische kwesties. En de reacties die mensen achterlaten zijn soms bijzonder bot. (Mensen die Gawker lazen zijn heel goed in het spotten van feitelijke onjuistheden, typfoutjes en drogredenen – waarop ze je dan ook voortdurend wijzen). Het is zwaar. Vaak als leidinggevenden zelf moeten gaan schrijven, bijvoorbeeld door een zelfgecreëerde crisis, houden ze het dan ook niet lang vol.

Iedereen die ooit een nachtje heeft geblogd, kan je vertellen hoe moeilijk – en intens – het kan zijn om een site in de lucht en up to date te houden. Maar daar heeft je leidinggevende natuurlijk geen boodschap aan.

Een nacht bloggen voor Gawker betekende dat er tegen de ochtend vijf of zes artikelen online moesten staan. Je deed alles in je eentje – alleen in geval van absolute nood mocht je een redacteur bellen. Je vond je eigen verhalen of scharrelde die bij elkaar via andere sites, je was je eigen redacteur, zocht zelf beeld bij je stuk en publiceerde alles ook zelf. En ondertussen hoopte je maar dat je niets al te groots had verkloot. De nacht- en weekendbloggers waren verantwoordelijk voor het belangrijke nieuws. We moesten het brengen op een manier die niet feitelijk onjuist was, of lasterlijk, of op zo'n manier geformuleerd dat het hele internet over je heen viel.

Uiteindelijk werd ik geen blogger voor Gawker, maar ging ik wel bij Gawker Media werken. Ik schreef vooral voor Jezebel, totdat ik in oktober overstapte naar VICE. In de tussentijd ging Gawker.com mede dankzij Peter Thiel failliet en onderging het bedrijf kleine en grote naamswijzigingen. Het bedrijf staat nu bekend als G/O Media.

De rode draad die door de vijf jaren dat ik er werkte heen liep, was het aantal mensen dat ons – vooral op Twitter – vertelde dat ons werk er niet toe deed en we makkelijk inwisselbaar waren. (We kregen vaak “Je bent maar een blogger” naar ons hoofd geslingerd, maar aangezien dat gewoon een feit was, voelde dat niet als een zieke burn). Veel mensen hebben het idee dat bloggen makkelijk is, dat je er geen vaardigheden voor nodig hebt en dat iedere sukkel het kan. Ze zien het niet als 'echte' journalistiek, hoewel het een verwaarloosbaar onderscheid is. (Ik heb op Jezebel en andere sites van Gawker Media onderzoeksartikelen gezet die me maanden werk hebben gekost. Maar ik heb ook dit soort dingen geschreven.)

Jarenlang werd het 'gewoon maar een blogger'-sentiment ingezet om de lonen laag, het zelfvertrouwen van de schrijvers nog lager en de industrie in z'n geheel instabiel te houden. Bij veel bedrijven kregen schrijvers geen tijd, ruimte, geld of redactionele ondersteuning om aan grotere verhalen te werken. En vervolgens werd gedaan alsof hun professionele en financiële onzekerheid hun eigen schuld was.

De afgelopen weken voelden aan alsof we weer waren teruggekeerd naar die slechte tijden. De redactie van Deadspin vocht met het management, omdat ze geen autoplay-advertenties – die objectief gezien verschrikkelijk zijn – op hun site wilden. Daarna nam de voltallige redactie ontslag, omdat ze zich van datzelfde management alleen maar “met sport bezig moesten houden.”

Jim Spanfeller, de CEO van G/O Media, zei vorige week in een interview met The New York Times dat de schrijvers vervangen zouden worden en de site gewoon door zou gaan. “We hebben veel recruiters die hard hun best doen om goede mensen te vinden,” zei Spanfeller tegen de krant. “We willen niet zomaar een willekeurig iemand hebben – we willen goede mensen hebben.”

Spanfeller meent wat hij zegt. Hij zal absoluut proberen om de site te vullen met zijn versie van “goede mensen”. Maar in de tussentijd zou het allergrappigste in dit scenario zijn dat het management zelf wordt gedwongen om te bloggen. En het lijkt erop dat precies dat is gebeurd.

Met uitzondering van een bijdrage van een freelance schrijver die, nadat het hele internet over hem heen viel, beloofde om nooit meer voor G/O te werken, verscheen alles op de site onlangs gewoon onder de naam “Deadspin”. Het leest alsof de stukken zijn geschreven door Paul Maidment, die kortstondig hoofdredacteur van G/O was. Het bedrijf heeft dat niet bevestigd of ontkend. Maidment is een Britse man van middelbare leeftijd; en het aantal verwijzingen naar 'chums' op de site is de afgelopen tijd omhoog geschoten. Vorige week stond in The New York Times dat Maidment “de site zelf runt, aangezien G/O Media op zoek is naar een nieuwe hoofdredacteur”.

Wie er ook blogde, ik kan wel zeggen dat het geen succes was. De zinsstructuren voelden niet goed aan. De stukjes begonnen klunzig. Veel alinea's bestonden slechts uit scores, wedstrijden of marathontijden. (De Keniaanse hardlopers die de marathon van New York wonnen werden in de kop niet bij naam genoemd. Er werd wel over ze geschreven dat ze “galoppeerden” – wat iets is dat paarden doen; niet mensen. Ik moest de koppen vaak meerdere keren lezen om ze enigszins te begrijpen. Of hij de site nou zelf vulde of niet – na een paar dagen van deze gênante vertoning nam Maidment ontslag. Als reden gaf hij op dat hij “een ondernemingskans” had gekregen, die hij simpelweg niet kon laten liggen.

Er is – hoe zwartgallig en frustrerend ook – niets grappiger dan leidinggevenden, die dachten dat ze wisten wat goede blogs waren, zelf zien proberen om er een te schrijven. Het is makkelijk om een bestuurlijk besluit te nemen. Maar bloggen is moeilijk.

https://www.vice.com/nl/article/wjwagz/bloggen-blijkt-best-moeilijk-te-zijn

‘Wij roeien een groot deel van de andere bewoners van de aarde uit’ (NPO Radio 1 Natuur & Milieu)

https://www.nporadio1.nl/images/2019/08/30_01641de047_earth-1990298_1920.jpg

De afgelopen maanden pendelde Dolf Jansen tussen verbijstering en woede heen en weer. Dat kwam door de bosbranden over de wereld, de biodiversiteit die achteruit holt en de succesvolle, populistische politici die de boel verergeren. In Vroege Vogels zegt hij dat schrijven en praten niet meer voldoende is: het is tijd voor actie.

{uploadvideo video="r1video_5d68ed462e161" }

Al velen jaren schrijf ik op deze plek, en voordat Vroege Vogels bestond zelfs op andere plekken. Over zaken die te maken hebben met onze leefomgeving, de bedreiging ervan. Het milieu, het klimaat en vooral ook onze kansen en mogelijkheden om een positieve invloed uit te oefenen op al die dingen.

Door ons gedrag, ons consumptiepatroon, door ons aan de sluiten bij een organisatie of politieke beweging, én door erover te praten. Ik ben meer van het gesproken en geschreven woord dan van het feitelijk verzet. Als u mijn lichaamsbouw kent, begrijpt u dat. Als u mijn pacifistische achtergrond kent begrijpt u dat. Als u weet dat er in deze snel pratende artiest een bang mannetje verborgen zit begrijpt u dat.

Pendelen tussen verbijstering en woede

En het zou me ook niets verbazen als velen van u gelijkwaardig in de wereld staan. Kritisch op eigen gedrag en geregeld in gesprek met mensen om uw heen, over waar we zijn met de aarde en waar we heen glijden. En het zou me ook niet verbazen als u net als ik de laatste maanden geregeld tussen verbijstering en woede heen- en weer pendelde.

Wat voor velen een volgende hittegolf was, met wat ongemak die daarbij hoorde, en natuurlijk een foto in de krant, van kinderen, die ergens van een brug in een rivier springen, was voor veel anderen het volgende bewijs van de weg waarop wij en de aarde ons bevinden. Extremer weer, grotere hitte, allerlei gebieden worden binnen een paar jaar onbewoonbaar voor mensen zonder airco en of een continu bad van factor 50.

'Wij roeien een groot deel van de andere aardbewoners uit'

Er staat en stond de afgelopen weken meer bos in brand, Amazone, Siberië, dan we ooit hebben meegemaakt. Alsof moeder aarde een rochelende hoestbui van diep uit haar bronchiën heeft en iemand haar een sigaretje in de mond duwt.

De biodiversiteit holt achteruit, wat een nette manier is van zeggen: wij roeien als mens een groot deel van de andere bewoners van de aarde uit. Met onze vervuiling, onze uitstoot, onze plastics, onze klimaatverandering, onze bosbranden.

En de levende wezens die, we rechtstreeks onder onze hoede hebben in stallen en loodsen en vrachtwagens en slachthuizen vermoorden we op industrieel schaal in een duizelingwekkend tempo. Behalve als de stalbrand er net even eerder bij is.

{articles "Brazilië weigert G7-geld voor Amazone-branden" id="18307" }

Succesvolle, populistische politici

Wat bij mij de woede nog groter maakt dan de wanhoop, die bovenstaande woorden op kan leveren is dat succesvolle, populistische politici de situatie bewust verergeren. Door niks te willen doen tegen klimaatverandering en de vernietiging, die erbij hoort. Denk Poetin, denk Baudet.

Of door het bewust te verergeren. Denk Trump, denk Bolsonaro. Waarbij twee dingen vermengd worden. Economische groei, mijnbouw, landbouw, nieuwe fabrieken, zijn altijd van groter belang dan behoud van landschap, natuur en leefbaarheid. 

'Het is de gekte voorbij'

En, zeker zo belangrijk, alles wat met behoud en strijd tegen klimaatcrisis te maken heeft is links. En deugt dus in elk geval niet. Het is een verwrongen en vervormde politieke strijd, die wordt uitgevochten op de rokende puinhopen, van waar ooit magnifiek oerbos stond. Bolsonaro die natuurbeschermers bestrijdt, die zegt dat de oorspronkelijke bewoners van het Amazonegebied geen millimeter grond mogen behouden, die miljoenen hectaren laat platbranden, voor vee en verbouwen van soja. Inderdaad het voer voor onze agrarische industrie.

Trump, die een grote fabriek van Koninklijke Shell in Pennsylvania opent, waar plastics geproduceerd worden, waar we nu al aan ten onder gaan. Waar het personeel onder milde dwang aanwezig moet zijn om hem aan te horen. Protest of discussie niet toegestaan. Het is de gekte voorbij. Het is een bewuste strijd tegen alles en iedereen, die zich inzet voor overleven op deze planeet.

{articles "10 miljard mensen betekent geen plek meer voor andere soorten: 'Denk daar maar eens over na'" id="18150" }

Kom in verzet

En daarom geloof ik oprecht dat we in verzet moeten komen. Tegen die snelwegverbreding van de A9, en koste van tienduizenden bomen. Meer verkeer, meer uitstoot. Waarbij Rijkswaterstaat zegt dat het geen probleem is, omdat het groene gebied naast de A9 net niet onder Natura 2000 afspraken valt. Tegen uitbreiding van Schiphol en vliegverkeer. Tegen de ruimte die het huidige landbouwbeleid inneemt. Tegen de miljarden subsidies en belastingvoordelen die nog steeds naar big oil, big coal en de agrarische sector gaan.

En tegen vriendelijk glimlachende Nederlandse politici, die ons een blijde boodschap van economische groei komen brengen. Gesteund door bouw en werkgeverslobby, die durven te beweren dat we wellicht wel wat veel natuur hebben in ons land.

In dat verzet is de wereldwijde klimaatstaking van 27 september heel belangrijk, maar ik denk dat het verzet groter, breder en duidelijker moet worden. En dan komt het moment dat ook ik me moet realiseren dat schrijven en praten niet meer voldoende is.

Prettige zondag.

{audiofragment audio="362419" caption="Column Dolf Jansen: Verzet" }

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur. 

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.

https://www.nporadio1.nl/natuur-milieu/18380-wij-roeien-een-groot-deel-van-de-andere-bewoners-van-de-aarde-uit