Categorie: wageningen

Geplaatst op

Experts waarschuwen voor toename onbeheersbare natuurbranden (Barendrechts Dagblad)

Door toenemende warmte en droogte zal Nederland steeds vaker te maken krijgen met onbeheersbare natuurbranden. Daarvoor waarschuwen experts van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), het KNMI en andere kenniscentra in een gezamenlijk rapport.

"Natuurbranden zullen zich vaker ontwikkelen tot branden die niet meer geblust kunnen worden, maar pas stoppen als er geen brandstof meer is", schrijven de onderzoekers. Die brandstof bestaat bijvoorbeeld uit bomen en planten. De deskundigen voorzien een "grote impact op gezondheid, welzijn, natuur en economie."

Het brandweersysteem, dat nu nog vooral is ingericht om te reageren op gebouwbranden, moet wat de experts betreft op de toenemende natuurbranden worden aangepast. Veranderingen zijn volgens hen zowel in de opleidingen nodig als bijvoorbeeld in brandveiligheidsregels voor bedrijven die actief zijn bij natuurgebieden. Liefst zien ze een 'nationaal actieplan' om hier beter op voorbereid te zijn.

Doordat Nederland tegelijkertijd steeds voller wordt gebouwd, dreigt ook een grotere impact van natuurbranden. "Mensen zullen vaker moeten vluchten, er zal vaker directe en indirecte schade ontstaan, uitval zijn van vitale infrastructuur leidend tot cascade-effecten en onherstelbare schade aan flora en fauna", sommen de onderzoekers hun verwachtingen op. "De menselijke gezondheid zal daarnaast vaker bedreigd worden."

Natuurbranden komen nu al geregeld voor in Nederland. Zeker in drogere jaren: zo ging het aantal meldingen in het zeer droge 2018 richting de duizend. Meestal kunnen die branden nog wel in de kiem worden gesmoord, maar door de stijgende temperaturen en het eveneens stijgende neerslagtekort nemen de risico’s toe. "Al met al betekent dit dat de weersomstandigheden gemiddeld genomen leiden tot een grotere brandgevoeligheid van de natuur. Doordat het warmer en droger is geworden, kan vegetatie namelijk sneller uitdrogen en daardoor beschikbaar komen als brandstof", aldus het rapport.

Omdat de klimaatverandering voortschrijdt, gaan de kennisinstituten die bij het onderzoek betrokken zijn ervan uit dat de natuur vaker zal branden. In het oosten van het land stijgt de brandgevoeligheid van de natuur sneller dan in het westen, schrijven ze. Dat komt doordat nabijheid van de zee een matigend effect heeft op de maximale temperatuur.

Aan het rapport werkten ook Wageningen University & Research (WUR), de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en Deltares mee.

https://barendrechtsdagblad.nl/landelijk/experts-waarschuwen-voor-toename-onbeheersbare-natuurbranden
Geplaatst op

Meer onbeheersbare natuurbranden met grotere impact op samenleving  (Deltares)

Natuurbranden zijn zowel binnen als buiten Nederland een zeer actueel thema. Een natuurbrand in Nederland is geen uniek incident. Ieder jaar komen honderden natuurbranden voor. Tussen natte en droge jaren zijn daarentegen grote verschillen terug te vinden, mede als gevolg van een variabiliteit in het weer,  ziet de brandweer. De vraag is of en hoe natuurbranden in Nederland aan het veranderen zijn als gevolg van de klimaatverandering. Met welke (toekomstige) ontwikkelingen moeten we rekening houden? Een consortium van experts vanuit Deltares in samenwerking met kennisinstituten NIPV, KNMI, Wageningen University & Research (WUR) en Vrije Universiteit Amsterdam (VU) heeft zich de afgelopen maanden gebogen over dit vraagstuk.

Meer en intensere natuurbranden

De onderzoekers concluderen dat natuurbranden veranderen. Projectleider Hans Hazebroek van NIPV: ‘Over de afgelopen jaren is het in Nederland warmer, droger en zonniger geworden en de verwachting is dat deze trend zich doorzet. Waarbij ook de gemiddelde laagste grondwaterstand in grote delen van ons land zal dalen. Dit zorgt ervoor dat vegetatie vaker brandbaar wordt, ook op locaties waar nu nog geen natuurbranden voorkomen en dat het aantal brandgevoelige dagen zal toenemen.’ Hij voegt eraan toe: ‘Door de klimatologische ontwikkelingen kunnen natuurbranden ook intenser worden. Met de huidige vooruitzichten worden we vaker geconfronteerd met onbeheersbare natuurbranden die met de huidige tactiek, techniek en capaciteit van de brandweer niet meer zijn te bestrijden. Ook neemt de kans op de gelijktijdigheid van zulke branden toe. Tot slot zullen er vaker natuurbranden ontstaan in delen van ons land die hier nu nog weinig of niet mee te maken hebben.’

Grotere impact

De toename van het aantal natuurbranden en hun intensiteit, gepaard met een verdere verdichting van Nederland, kan snel leiden tot een grotere impact van natuurbranden. Over de afgelopen jaren hebben natuurbranden al gezorgd voor grote ontruimingen maar in de toekomst kunnen de consequenties groter worden : ‘Mensen zullen vaker moeten vluchten, er zal vaker directe en indirecte schade en uitval van vitale infrastructuur zijn en er zal vaker onherstelbare schade aan flora en fauna ontstaan. Daarnaast zal de gezondheid van mensen vaker bedreigd worden. Dat geldt niet alleen voor mensen die zich in of rond natuurgebieden bevinden, maar ook voor de brandweer die onder zwaardere omstandigheden moet werken’, vertelt Hazebroek. Verder kan door een toename van (gelijktijdige) natuurbranden een grotere druk op het brandweersysteem ontstaan: de hulpvraag kan groter worden dan de beschikbaarheid van brandweermiddelen.

De droogte in 2018 kostte de maatschappij enkele miljoenen euro’s aan brandweerinzet en schade aan de natuur. Dit omvat echter niet de socio-economische gevolgen door uitval van infrastructuur en potentiële cascade effecten. ‘Een goede schatting van de gevolgen van natuurbranden ontbreekt, zegt Van Marle, omdat hier nog weinig onderzoek naar gedaan wordt. Onderzoek voor Rijkswaterstaat laat zien dat alleen al door bermbranden op dit moment een aantal ton euro per jaar aan herstel en stremmingskosten kan ontstaan. De verwachting is dat de maatschappelijke onder invloed van klimaatverandering snel zullen toenemen . We kunnen daarop anticiperen met meer kennis over natuurbrandrisico’s (inclusief het kwantificeren van de oorzaken en gevolgen) om hiermee tot een onderbouwd handelingsperspectief te komen.’ Dat is overigens ook een van de hoofdaanbevelingen in deze studie.

Wordt het risico groter bij droogte ?

‘Natuurbrandrisico is een onderbelicht probleem in droogtemanagement, zegt Marjolein Mens, droogte-expert bij Deltares en niet betrokken bij deze studie. Vaak wordt bij de gevolgen van droogte als eerste gekeken naar economische effecten door opbrengstderving in de landbouw en productieverliezen door hogere vervoerskosten in de scheepvaart. Maar er zijn veel indirecte effecten die veel moeilijker te kwantificeren zijn. Er is nog weinig zicht op de grootte van het probleem en hoe het risico beperkt kan worden door maatregelen. Mogelijk kan waterbeheer en ruimtelijke inrichting hier een rol spelen. Denk aan natte elementen die de verspreiding van branden vertragen.  Ook het verhogen van grondwaterstanden zou kunnen bijdragen. Gebieden met hoge grondwaterstanden  zijn over het algemeen minder gevoelig voor natuurbranden.  Toekomstverkenningen geven echter aan dat er steeds meer gebieden bijkomen waar de grondwaterstand in de zomer ver uitzakt. Die plekken kunnen in de toekomst gevoeliger worden.’

Aanbevelingen

Het consortium doet de volgende aanbevelingen:

  • Om de gevolgen van natuurbranden te beperken en de gevaren te verminderen is het nodig dat het voorkomen en bestrijden van natuurbranden structureel onderdeel wordt van het systeem van brandweerzorg. Dit systeem is tot nu toe vooral gericht op het voorkomen, beperken en bestrijden van (beperkte) branden in gebouwen.
  • Het risico van natuurbranden moet worden meegewogen bij de inrichting van het Nederlandse landschap.
  • Er moet meer kennis worden vergaard om de ontwikkeling van het natuurbrandrisico nader en ook kwantitatief te kunnen duiden en een onderbouwd handelingsperspectief te kunnen bieden aan overheden, brandweer en terreinbeheerders.Download het rapport   Natuurbrandsignaal ’23 op de NIPV website

The post Meer onbeheersbare natuurbranden met grotere impact op samenleving  appeared first on Deltares.

https://www.deltares.nl/nl/nieuws/meer-onbeheersbare-natuurbranden-met-grotere-impact-op-samenleving%e2%80%af
Geplaatst op

Warmer en droger: experts waarschuwen voor toename grote natuurbranden (RTL Nieuws Facebook)

"Mensen zullen vaker moeten vluchten."

https://external-dus1-1.xx.fbcdn.net/emg1/v/t13/7965164627899562807?url=https%3a%2f%2fwww.rtlnieuws.nl%2fsites%2fdefault%2ffiles%2fcontent%2fimages%2f2020%2f04%2f22%2fANP-409731265.jpg%3fitok%3dGjo2HUQA%26offsetX%3d0%26offsetY%3d66%26cropWidth%3d1023%26cropHeight%3d575%26width%3d2048%26height%3d1152%26impolicy%3ddynamic&fb_obo=1&utld=rtlnieuws.nl&stp=dst-emg0_q75&ccb=13-1&oh=06_AbHoRjQs46DIZ59VgcQsr3QeMzo0wautEwK9P8FdJUef4g&oe=63D04970&_nc_sid=5f3a21


Door hogere temperaturen en droogte zal Nederland steeds vaker te maken krijgen met onbeheersbare natuurbranden. Experts van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), het KNMI en andere kenniscentra waarschuwen daarvoor in een gezamenlijk rapport. Aan het rapport werkten ook Wageningen Un...

https://www.facebook.com/192099134851/posts/10163731268859852/
Geplaatst op

Kunnen we het ozongat dichten met ozon? (KIJK)

De Verenigde Naties meldden deze week dat het gat in de ozonlaag binnen enkele decennia hersteld zal zijn. Kunnen we dit proces versnellen door er ozon in te spuiten?

In de jaren dertig bleek de hoeveelheid ozon in de hogere luchtlagen kleiner dan verwacht. Verontrustend, vonden wetenschappers, want ozon beschermt het leven op aarde tegen schadelijke ultravioletstraling van de zon. Wetenschappers ontdekten decennia later dat chloorfluorkoolstofverbindingen, ofwel cfk’s, uit spuitbussen en koelkasten belangrijke boosdoeners waren. Een ban op deze chemische stoffen lijkt te werken. Een panel van de Verenigde Naties liet deze week weten dat de ozonlaag naar verwachting tegen 2066 helemaal hersteld zal zijn.

Lees ook:

‘Creatief, maar onzalig’

Goed nieuws, want niet zo lang geleden was er nog een groot probleem. In de jaren tachtig zagen wetenschappers namelijk ieder jaar in september, boven Antarctica, een ‘gat’ in de ozonlaag ontstaan: een plek met een ozonconcentratie onder de 220 ‘Dobson Units’ (een maat voor de hoeveelheid gas in de lucht). Wetenschappers en overheden sloegen alarm. Er moest snel iets gebeuren om het gat te dichten.

Bijvoorbeeld door er ozon in te spuiten? “Dat plan is creatief, maar onzalig”, reageert Maarten Krol, hoogleraar luchtkwaliteit en atmosferische chemie aan Wageningen University & Research. “Het ingespoten ozon zal snel worden vernietigd, net als natuurlijke ozon.” Ozon ontstaat in de hogere luchtlagen waar uv-straling van de zon met zuurstofmoleculen in de lucht botst. De meeste ozon vormt zich boven de tropische gebieden waar veel zonlicht is. “Via luchtcirculatie belandt het uiteindelijk boven Antarctica, waar het ook weer verdwijnt.” Waarom vooral daar?

Ozongat dichten

Omdat het afbreken van ozon sneller verloopt wanneer het op het oppervlak van wolken kan plaatsvinden. Normale wolken belanden niet in de hogere luchtlagen waar veel ozon zit. Die komen daar alleen als het er extreem koud is (78 graden onder nul), zoals boven Antarctica. Dan ontstaan zogeheten parelmoerwolken. Wanneer cfk’s ozon afbreken op het oppervlak van zo’n parelmoerwolk, vormen zich uit de ijskristallen in de wolk weer nieuwe deeltjes die ozon kapot maken. “Je kunt wel meer ozon in de lucht spuiten, maar die kettingreactie zal doorgaan tot vrijwel alle ozon op is. En constant heel veel spuiten is te duur. En gevaarlijk: je wil ozon niet te laag in de atmosfeer hebben, want daar gedraagt het zich als een broeikasgas.”

Wat deden landen dan wel om het ozongat te dichten? De kettingreacties afzwakken. In 1987 werd het Montrealprotocol opgesteld, waarin werd afgesproken om aanzienlijk minder cfk’s uit te stoten. En dat werkt, zo blijkt. Het gat werd in 2000 met een omvang van 29,9 miljoen vierkante kilometer het grootst. “Maar zonder protocol was het gat veel groter geweest”, schrijft de NASA in een persbericht. Sinds 2000 wordt het gat langzaam kleiner en zal de ozonlaag in 2066 waarschijnlijk dus helemaal hersteld zijn.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 4/2022.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.

Tekst: Laura Bergshoef

Beeld: NASA

The post Kunnen we het ozongat dichten met ozon? appeared first on KIJK Magazine.

https://www.kijkmagazine.nl/science/kunnen-we-het-ozongat-dichten-met-ozon/
Geplaatst op

Satellietbeelden tonen ongekende branden in Noordpoolgebied (Wageningen UR)

In 2019 en 2020 woedden in het Siberische Noordpoolgebied natuurbranden van ongekende omvang, waarbij grote gebieden die rijk zijn aan koolstof in vlammen zijn opgegaan. Uit satellietbeelden blijkt dat in twee jaar tijd meer van het Noordpoolgebied is afgebrand dan in de voorgaande vier decennia. Volgens een nieuwe studie, gepubliceerd in Science, zijn de ongekende branden te verklaren door regionale opwarming: de stijgende zomertemperaturen in het Noordpoolgebied zorgen voor een bijna exponentiele toename aan branden.

https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/environmental-research/show-wenr/satellietbeelden-tonen-ongekende-branden-in-noordpoolgebied.htm